Kodeks pracy

Wybór stanowi podstawę nawiązania stosunku pracy, wówczas, gdy obowiązujące przepisy prawa lub statuty organizacji stanowią, że osoba wybrana na określone stanowisko ma obowiązek pozostawania w stosunku pracy.

Organem uprawnionym do odwołania pracownika z zajmowanego stanowiska jest organ, który go powołał, nawet gdy pracownik w okresie powołania świadczy pracę na rzecz innego podmiotu.

Odwołanie może nastąpić w każdym czasie. Organu odwołującego nie obowiązują, tak jak to jest przy wypowiadaniu umowy o pracę na czas nie określony, okresy usprawiedliwionej nieobecności w pracy, w czasie których nie można zgodnie z prawem dokonać wypowiedzenia, może być dokonane w każdym czasie, a więc także podczas usprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Stosunek pracy na podstawie mianowania jest pozaumownym stosunkiem pracy regulowanym przepisami szczególnymi.

Szczególną cechą stosunku pracy na podstawie spółdzielczej umowy o pracę jest jego ścisłe powiązanie z członkostwem w danej spółdzielni.

Wybór stanowi podstawę nawiązania stosunku pracy, wówczas, gdy obowiązujące przepisy prawa lub statuty organizacji stanowią, że osoba wybrana na określone stanowisko ma obowiązek pozostawania w stosunku pracy.

Zgodnie z konstrukcją prawną odwołania równoznacznego z wypowiedzeniem umownego stosunku pracy pracownik może zostać pozbawiony stanowiska wcześniej niż upłynie okres wypowiedzenia.

Powołanie, jak każda inna forma powstania stosunku pracy, musi spełniać pewne określone prawem przesłanki, aby było ważne i zgodne z prawem.

Pracownik, który nawiązał stosunek pracy na podstawie wyboru, może zwrócić się na piśmie do dotychczasowego pracodawcy o udzielenie urlopu bezpłatnego. Urlop taki jest udzielany na zasadach określonych w Kodeksie pracy.

Sytuacja prawna pracodawcy, z którym pracownik z naruszeniem prawa rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia, bez uzasadnionej przyczyny, jest w zakresie wysokości odszkodowania zbliżona do sytuacji pracownika, który dochodzi odszkodowania na podstawie art. 58 Kodeksu pracy.

Jeśli pracownik podjął pracę wskutek orzeczenia sądu przywracającego go do pracy, wówczas przysługuje mu wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy.

Warunki stosowania telepracy przez pracodawcę określa się w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i zakładową organizacją związkową, a w przypadku gdy u pracodawcy działa więcej niż jedna zakładowa organizacja związkowa – w porozumieniu między pracodawcą a tymi organizacjami.

Omawiany artykuł określa enumeratywnie warunki zatrudnienia, które dla pracowników skierowanych do pracy na terytorium Polski nie mogą być mniej korzystne niż te, które przewidują przepisy polskiego prawa pracy.

Upływ trzymiesięcznego okresu nieobecności pracownika w pracy z powodu tymczasowego aresztowania skutkuje wygaśnięciem nie tylko stosunku pracy zawartego na podstawie umowy, ale także powołania.

Z dniem śmierci pracownika stosunek pracy - niezależnie od podstawy jego nawiązania - wygasa. Jest to konsekwencją obowiązku osobistego świadczenia pracy przez pracownika. Stosunek pracy wygasa z końcem dnia, w którym pracownik zmarł, nie zaś z chwilą - momentem jego śmierci.

Z dniem śmierci pracodawcy umowy o pracę z pracownikami wygasają, chyba, że pracownik zostaje przejęty przez nowego pracodawcę na podstawie art. 23 (1) Kodeksu pracy.

Przepisy rozdziału IIa Kodeksu pracy weszły w życie z dniem 1 maja 2004 r., z dniem przystąpienia Polski do Unii Europejskiej. Ich celem jest zapewnienie pracownikom kierowanym do pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej warunków zatrudnienia nie mniej korzystnych niż te, które gwarantują przepisy kodeksu pracy oraz inne akty prawne z zakresu prawa pracy.

Pomimo odrębności zarówno dotyczących sposobu świadczenia pracy, jak i miejsca jej wykonywania pracownikowi świadczącemu pracę w formie telepracy przysługują - tak jak pozostałym pracownikom - wszystkie prawa wynikające ze stosunku pracy, na przykład prawo do urlopu wypoczynkowego.

Nie tylko pracodawcy mogą wypowiadać umowy w trybie natychmiastowym. Również pracownicy, w przypadku naruszenia swoich praw, mają prawo do rozwiązania umowy bez wypowiedzenia i do odszkodowania.

Mając na uwadze fakt, iż pracownik świadczący pracę w formie telepracy powinien być traktowany tak samo jak każdy inny pracownik, do zawarcia umowy o świadczenie telepracy, jej formy i treści należy stosować przepisy kodeksu pracy dotyczące wszystkich umów o pracę.

Zwolnienie pracownika bez zachowania okresu wypowiedzenia może wiązać się z roszczeniem pracownika bądź o przywrócenie do pracy, bądź o odszkodowanie.

Tak jak w przypadku wszystkich pracowników, tak i w odniesieniu do telepracowników pracodawca ma prawo kontrolować wykonywanie przez nich pracy. Kontrola ta, dotyczy nie tylko rezultatów pracy, ale także sposobu jej wykonywania.

W przeciwieństwie do rozwiązania umowy o pracę będącego efektem oświadczenia woli, wygaśnięcie takiej umowy następuje z mocy prawa, tzn. jest niejako „automatycznym” następstwem określonego w przepisach zdarzenia.

Pracownik bezprawnie zwolniony z pracy może domagać się albo przywrócenia do pracy, albo odszkodowania. Kodeks pracy wskazuje sytuacje, kiedy pierwsze roszczenie jest wyłączone.

Nie tylko pracownik ma prawo do odszkodowania w przypadku bezprawnego wypowiedzenia umowy o pracę. Również pracodawca, jeżeli uważa że wypowiedzenie umowy przez pracownika nie było zgodne z prawem, może żądać takiego odszkodowania.

W stosunku do telepracownika należy odpowiednio stosować przepisy określające obowiązki wszystkich pracowników. Analogicznie określając obowiązki pracodawcy względem telepracownika należy stosować odpowiednio przepisy prawa pracy odnoszące się do wszystkich pracodawców.

Praca może być wykonywana regularnie poza zakładem pracy, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej. Takie wykonywanie obowiązków służbowych będzie się nazywać telepracą.

W terminie 3 miesięcy od dnia podjęcia pracy w formie telepracy, każda ze stron może wystąpić z wiążącym wnioskiem o zaprzestanie wykonywania pracy w formie telepracy i przywrócenie poprzednich warunków wykonywania pracy.

Poniższy artykuł dotyczy sytuacji, w której jedna ze stron umowy, dokonała wypowiedzenia umowy o pracę, a pracodawca w okresie biegu tego wypowiedzenia, kiedy umowa o pracę trwała nadal, rozwiązał ją bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów określających ten tryb rozwiązywania umów.

Omawiany artykuł wskazuje sytuacje, kiedy pracodawca może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia. Co więcej, są to sytuacje kiedy Kodeks pracy nie wymaga, aby wina leżała po stronie pracownika.

Omawiany artykuł wskazuje sytuacje, kiedy pracodawca może wypowiedzieć pracownikowi umowę bez zachowania okresu wypowiedzenia. Warunkiem koniecznym jest tutaj wina pracownika.

Zgodnie z omawianym artykułem, pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, wlicza się do okresu zatrudnienia okres pozostawania bez pracy, za który przyznano wynagrodzenie. Na podstawie fikcji prawnej uznaje się więc ten okres za czas wykonywania pracy.

Naruszające prawo wypowiedzenie umów terminowych (umowy na okres próbny, na czas określony czy na czas wykonania określonej pracy), w przeciwieństwie do wadliwego (nieuzasadnionego lub naruszającego przepisy o wypowiadaniu umów o pracę) wypowiedzenia umowy na czas nie określony, nie daje podstaw do żądania uznania takiego wypowiedzenia za bezskuteczne czy przywrócenia do pracy – z wyjątkiem pewnych grup zawodowych w okresie ochronnym.

W myśl art. 49 zastosowanie krótszego okresu wypowiedzenia powoduje rozwiązanie stosunku pracy z upływem okresu wymaganego. Przez wymagany okres wypowiedzenia należy rozumieć okresy wypowiedzenia ustawowe i to zarówno w wymiarze podstawowym, jak i wymiarze zmodyfikowanym przez strony.

Wskutek odwołania pracownika od niezgodnego z prawem rozwiązania umowy, sąd może orzec o jego przywróceniu do pracy. Jednakże samo orzeczenie sądu nie powoduje, że dochodzi automatycznie do nawiązania na nowo przerwanego stosunku pracy.

Zgodnie z art. 45 Kodeksu pracy pracownik, który uważa, że wypowiedzenie mu umowy o pracę na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu tych umów, może domagać się przed sądem pracy orzeczenia o bezskuteczności wypowiedzenia lub odszkodowania.

Przywrócony do pracy prawomocnym orzeczeniem sądu pracownik ma prawo do wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy tylko pod warunkiem przystąpienia do niej.

Zgodnie z art. 45 Kodeksu pracy pracownik, który uważa, że wypowiedzenie mu umowy o pracę na czas nie określony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu tych umów, może domagać się przed sądem pracy orzeczenia o bezskuteczności wypowiedzenia.

Przepis artykułu 44 Kodeksu pracy daje pracownikowi prawo wniesienia odwołania od wypowiedzenia umowy o pracę do sądu pracy.

W ściśle określonych sytuacjach, pracodawca może wypowiedzieć na niekorzyść dotychczasowe warunki wynagradzania lub warunki pracy pracownikom objętym przedemerytalnym okresem ochronnym na podstawie art. 39 Kodeksu pracy.

Przepisy o wypowiedzeniu umowy o pracę stosuje się odpowiednio do wypowiedzenia wynikających z umowy warunków pracy i płacy.

Przepis ten jest przepisem szczególnym w stosunku do ochrony przed wypowiedzeniem umowy o pracę gwarantowanej przez przepisy Kodeksu pracy i znosi tę ochronę na rzecz ułatwienia przeprowadzania zmian ekonomiczno-gospodarczych, w tym likwidacji oraz upadłości pracodawców.

Omawiany przepis wprowadza zakaz wypowiedzenia umowy o pracę w tzw. krótkich okresach ochronnych. Przepis dotyczy wszystkich umów o pracę, chroniąc pracownika przed wypowiedzeniem przede wszystkim przez okres urlopu.

Pewne grupy zawodowe, takie jak pracownicy zbliżający się do osiągnięcia wieku emerytalnego podlegają szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy. Czasem ta ochrona jest jednak wyłączona.

Musimy wiedzieć, że pracownik ma prawo podjąć pracę, inną działalność, a także naukę i szkolenie podczas przebywania na urlopie wychowawczym. Zajęcie te nie mogą jednak wyłączać możliwości osobistej opieki nad dzieckiem. Przebywanie na urlopie wychowawczym nie zwalnia również z obowiązku zachowania lojalności wobec pracodawcy. Czy zatem można zwolnić pracownika przebywającego na urlopie wychowawczym, który podjął pracę w konkurencyjnej firmie?

Pracodawca prowadzi ewidencję czasu pracy pracownika do celów prawidłowego ustalenia jego wynagrodzenia i innych świadczeń związanych z pracą.

W polskim ustawodawstwie istnieją pewne uprzywilejowane grupy pracowników, w stosunku do których nie można stosować żadnych innych poza podstawowym systemów czasu pracy.

W obecnych czasach praca w niedziele i święta stała się niemal powszechna. Pracownik ma jednak prawo do dni wolnych za dni pracy w te szczególne dni.

Skrócenie czasu pracy poniżej normy dotyczy przede wszystkim pracy wykonywanej w warunkach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia, której trwanie przez powszechnie obowiązujące normy czasu pracy kolidowałoby z przepisami o bezpieczeństwie i higienie pracy.

System pracy weekendowej zakłada wykonywanie pracy przez pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy tylko w piątki, soboty, niedziele i święta.

Odprawa dla pracownika wybranego (art. 75)

Odwołanie ze stanowiska (art. 70)

Okres wypowiedzenia w przypadku powołania (art. 72)

Stosunek pracy na podstawie mianowania (art. 76)

Stosunek pracy na podstawie spółdzielczej umowy o pracę (art. 77)

Stosunek pracy na podstawie wyboru (art. 73)

Sytuacja odwołanego w okresie wypowiedzenia i po jego upływie (art. 71)

Termin i forma powołania (art. 68(2))

Urlop bezpłatny pracownika wybranego (art. 74)

Wysokość odszkodowania należnego pracodawcy (art. 61(2))

Wynagrodzenie w przypadku przywrócenia do pracy (art. 57)

Wpływ organizacji związkowej na charakter telepracy w zakładzie pracy (art. 67(6))

Warunki zatrudnienia pracownika skierowanego do pracy na terytorium Polski (art. 67(2))

Tymczasowe aresztowanie pracownika a stosunek pracy (art. 66)

Śmierć pracownika a stosunek pracy (art. 63 (1))

Śmierć pracodawcy a stosunek pracy (art. 63(2))

Skierowanie pracownika do pracy w Polsce (art. 67(1))

Równe traktowanie telepracownika (art. 67(15))

Rozwiązanie umowy o pracę przez pracownika bez wypowiedzenia (art. 55)

Uzgodnienie warunków wykonywania telepracy pomiędzy pracodawcą a pracownikiem (art. 67(7))

Roszczenia pracownika w przypadku rozwiązania umowy w trybie natychmiastowym (art. 56)

Kontrolowanie telepracownika (art. 67(14))

Kiedy wygasa umowa o pracę? (art. 63)

Kiedy pracownikowi przysługuje tylko odszkodowanie? (art. 59)

Kiedy pracodawcy przysługuje odszkodowanie? (art. 61(1))

Dodatkowe postanowienia umowne w przypadku telepracy (art. 67(11))

Czym jest telepraca i kim jest telepracownik? (art. 67(5))

Zaprzestanie wykonywania pracy w formie telepracy (art. 67(8))

Bezprawne rozwiązanie umowy w okresie wypowiedzenia (art. 60)

Rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia (art. 53)

Rozwiązanie umowy o pracę przez pracodawcę bez wypowiedzenia z winy pracownika (art. 52)

Kiedy okres pozostawania bez pracy wlicza się pracownikowi do okresu zatrudnienia? (art. 51)

Roszczenia pracownika w przypadku wypowiedzenia umowy z naruszeniem przepisów prawa (art. 50)

Krótszy okres wypowiedzenia a wynagrodzenie (art. 49)

Odmowa przywrócenia pracownika do pracy (art. 48)

Wysokość odszkodowania przy nieuzasadnionym wypowiedzeniu umowy o pracę (art. 47(1))

Przywrócenie do pracy w wyniku orzeczenia sądu (art. 47)

Rozstrzygnięcia sądu w przypadku nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę (art. 45)

Odwołanie od wypowiedzenia umowy o pracę (art. 44)

Wypowiedzenie warunków pracy i płacy pracownikowi w okresie ochronnym (art. 43)

Zmiana warunków pracy i płacy (art. 42)

Upadłość lub likwidacja zakładu pracy a wypowiadanie umów o pracę (art. 41(1))

Zakaz wypowiadania umowy o pracę w czasie urlopu pracownika (art. 41)

Wyłączenie stosowania art. 39 Kodeksu pracy (art. 40)

Praca podczas urlopu wychowawczego

Ewidencja czasu pracy (art. 149)

Ograniczenie czasu pracy niektórych grup pracowników (art. 148)

Praca w niedziele i święta (art. 147)

Skrócenie czasu pracy poniżej normy (art. 145)

System pracy weekendowej (art. 144)