Masz zaległy urlop wypoczynkowy? Zobacz, do kiedy musisz go odebrać. Czas ucieka

• Zasady udzielania urlopu wypoczynkowego
• Konsekwencje za nieudzielenie zaległego urlopu
• Jaki jest wymiar urlopu wypoczynkowego?
• Jak obliczać staż pracy?
• Obowiązki pracodawcy i obliczanie wymiaru urlopu
• Udzielanie i rozliczanie urlopu
• Zaległy urlop i ekwiwalent pieniężny

Zasady udzielania urlopu wypoczynkowego

Wymiar urlopu zależy od stażu pracy i wynosi 20 lub 26 dni w ciągu roku. Prawo pracy nakazuje, by pracodawca udzielił urlopu w tym samym roku kalendarzowym, w którym pracownik nabył do niego prawo. Niewykorzystany urlop można przenieść na rok kolejny, ale trzeba go wykorzystać najpóźniej do 30 września. Termin uważa się za dotrzymany, jeśli pracownik rozpocznie urlop przed tą datą.

Autopromocja

Państwowa Inspekcja Pracy przypomniała o orzeczeniu Sądu Najwyższego, który potwierdził, że najpierw trzeba odebrać zaległy urlop, dopiero potem bieżący.

Konsekwencje za nieudzielenie zaległego urlopu

Jeśli pracownik nie wykorzysta urlopu w terminie, a jest to wina pracodawcy, może to mieć poważne konsekwencje. Nieudzielenie urlopu na czas jest traktowane jako wykroczenie przeciwko prawom pracownika. Zgodnie z Kodeksem pracy, za takie przewinienie grozi grzywna w wysokości od 1000 zł do 30 000 zł.

Kara finansowa dotyczy jednak tylko sytuacji, gdy to pracodawca jest winny. Nie ma ona zastosowania, jeśli urlop nie został wykorzystany z powodów zależnych od pracownika, na przykład z powodu długotrwałej choroby. Zdarza się też, że pracownik celowo nie bierze urlopu, licząc na ekwiwalent pieniężny. W takim przypadku pracodawca ma prawo wysłać pracownika na zaległy urlop, nawet bez jego zgody. Ekwiwalent przysługuje tylko wtedy, gdy wzięcie urlopu jest faktycznie niemożliwe.

Autopromocja

Urlopy wypoczynkowe. Ustalanie wymiaru, udzielanie i rozliczanie

Sprawdź

Dodatkowo pracownik nie może zrzec się prawa do urlopu. Roszczenie o jego udzielenie przedawnia się po 3 latach. Termin ten liczy się od 30 września roku następującego po tym, w którym pracownik nabył prawo do urlopu. Oznacza to, że pracownik ma 3 lata, by domagać się udzielenia zaległego urlopu, a po tym czasie roszczenie wygasa.

Jaki jest wymiar urlopu wypoczynkowego?

Urlop wypoczynkowy przysługuje każdej osobie zatrudnionej na podstawie umowy o pracę. Jego wymiar zależy od stażu pracy i wynosi:

• 20 dni w roku kalendarzowym - dla osób ze stażem krótszym niż 10 lat.
• 26 dni w roku kalendarzowym dla osób ze stażem co najmniej 10 lat.

Warto pamiętać, że urlop na żądanie (maksymalnie 4 dni w roku) jest częścią wymiaru urlopu wypoczynkowego i jest odejmowany od ogólnej puli.

Jak obliczać staż pracy?

Do stażu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się zarówno okresy zatrudnienia, jak i okresy nauki. Co ważne, nie sumuje się okresów ukończenia poszczególnych szkół, ale bierze pod uwagę ten, który zapewnia pracownikowi najwyższą liczbę lat:

Autopromocja

Praca zdalna. Obowiązki i uprawnienia pracowników i pracodawców

Książka z plakatem w prezencie

Sprawdź

• Zasadnicza szkoła zawodowa: maksymalnie 3 lata
• Średnia szkoła zawodowa: maksymalnie 5 lat
• Średnia szkoła ogólnokształcąca: 4 lata
• Szkoła policealna: 6 lat
• Studia wyższe (licencjat/magister): 8 lat

Jeśli pracownik uczył się w trakcie zatrudnienia, do stażu wlicza się okres korzystniejszy dla pracownika (okres nauki lub zatrudnienia).

Obowiązki pracodawcy i obliczanie wymiaru urlopu

Pracodawca ma obowiązek poinformować pracownika o przysługującym mu wymiarze urlopu nie później niż w ciągu 7 dni od dopuszczenia go do pracy. Informacja ta powinna być przekazana na piśmie, najlepiej w ramach informacji o warunkach zatrudnienia. Należy w niej podać konkretny wymiar urlopu lub zasady jego ustalania. Ma również obowiązek informować pracownika o każdej zmianie wymiaru urlopu, na przykład po przekroczeniu 10-letniego stażu pracy.

• Pierwsza praca: Pracownik, który podejmuje pierwszą pracę na umowę, nabywa prawo do urlopu stopniowo - 1/12 wymiaru rocznego za każdy przepracowany miesiąc. Prawo do pełnego urlopu nabywa w każdym kolejnym roku kalendarzowym.
• Praca u kilku pracodawców: Przy zatrudnianiu pracownika w trakcie roku, należy uwzględnić jego łączny staż pracy i liczbę dni urlopu wykorzystanego u poprzednich pracodawców. Informacje te znajdziesz w świadectwie pracy poprzedniego pracodawcy.
• Niepełny etat: Wymiar urlopu oblicza się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. Niepełny dzień urlopu zaokrągla się w górę do pełnego dnia.
• Zwiększenie wymiaru urlopu: Gdy pracownik osiągnie 10-letni staż pracy w trakcie roku, przysługuje mu tzw. urlop uzupełniający w nowym, wyższym wymiarze.

Udzielanie i rozliczanie urlopu

Urlopu udziela się na podstawie pisemnego wniosku pracownika. Jeden dzień urlopu odpowiada 8 godzinom pracy. Urlop powinien być co do zasady nieprzerwany, a jedna z jego części powinna trwać co najmniej 14 kolejnych dni kalendarzowych.

• Plan urlopów: Jeśli w firmie działają związki zawodowe, należy ustalić z nimi plan urlopów. Jeśli ich nie ma lub wyrażą na to zgodę, plan nie jest obowiązkowy.
• Zmiana terminu urlopu: Jest możliwa na wniosek pracownika z ważnych przyczyn lub z powodu szczególnych potrzeb pracodawcy. Jest obowiązkowa w przypadku usprawiedliwionej nieobecności pracownika, np. z powodu choroby.
• Odwołanie z urlopu: Pracodawca może odwołać pracownika z urlopu tylko w nagłych, nieprzewidzianych okolicznościach. Musi przy tym pokryć wszystkie koszty, które poniósł w związku z odwołaniem.

Zaległy urlop i ekwiwalent pieniężny

Urlopu, który nie został wykorzystany w danym roku, należy udzielić pracownikowi najpóźniej do 30 września roku następnego. Jeśli pracownik nie chce go wziąć, pracodawca może go wysłać na urlop przymusowo.

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypłaca się, gdy stosunek pracy wygasa lub zostaje rozwiązany, a pracownik nie wykorzystał przysługujących mu dni urlopowych. Przy wypowiedzeniu umowy, możesz zobowiązać pracownika do wykorzystania urlopu w okresie wypowiedzenia.