Pracownik rodzic - Kodeks pracy - tekst kodeksu, stosunek pracy, czas pracy, urlopy, wynagrodzenia

Elastyczne formy zatrudnienia pozwalają na łączenie obowiązków zawodowych z życiem rodzinnym. Obecnie mogą z nich korzystać także pracownicy wychowujący dzieci do 8. roku życia. To efekt niedawnej nowelizacji Kodeksu pracy. Czym są elastyczne formy zatrudnienia? Kto i kiedy może skorzystać z takich uprawnień? Podpowiadamy.

Dzień ojca - 23 czerwca 2023 r. Czy stereotyp ojca jako żywiciela rodziny jest prawdziwy? Badania pokazują, że 85% pracujących rodziców popiera 9-tygodniowe urlopy rodzicielskie dla ojców. Podział obowiązków między pracującymi opiekunami w pierwszych latach życia dziecka wciąż stanowi jednak wyzwanie. Choć wielu mężczyzn chętnie korzysta z urlopów ojcowskich, dłuższy urlop rodzicielski wciąż wydaje się być stereotypowo „zarezerwowany” dla matek. Wprowadzenie nowych przepisów, ułatwiających ojcom podjęcie decyzji o urlopie, to sprawdzian nie tylko dla par, ale także dla pracodawców.

Jakie przerwy w pracy przysługują kobiecie karmiącej piersią? Co w przypadku pracy w niepełnym wymiarze czasu pracy? Czy pracodawca może nie wyrazić zgody na udzielenie przerwy na karmienie piersią? Na te i inne pytania znajdziesz odpowiedź w naszym artykule.

Dzień Matki to dobra okazja, by przypomnieć, z jakich świadczeń pieniężnych korzystają matki i ojcowie. Co należy się rodzicom mającym dzieci?

Narodziny dziecka to szczególny moment, z którym wiąże się wiele zmian - w tym również te finansowe. Czy przedsiębiorczynie, które spodziewają się dziecka, mogą liczyć na wypłatę zasiłku macierzyńskiego - a jeśli tak, to na jakich warunkach?

Niezgodne z prawem Unii Europejskiej (UE) jest dostosowanie przyznawanych przez Austrię pracownikom, zasiłków rodzinnych i różnych przywilejów podatkowych w zależności od państwa miejsca zamieszkania ich dzieci. Prowadzi to do dyskryminacji (pośredniej) pracowników migrujących i ich dzieci opartej na przynależności państwowej.

Dzień Matki - kiedy wypada w 2022 r.? Jakie uprawnienia mają mamy w pracy?

Podstawowym uprawnieniem związanym z urodzeniem dziecka jest urlop okolicznościowy przysługujący pracownikowi – ojcu w wymiarze dwóch dni. Do wniosku o urlop okolicznościowy należy dołączyć odpis aktu urodzenia dziecka. Oprócz tego, po spełnieniu odpowiednich warunków pracownikowi będzie przysługiwał urlop rodzicielski, wychowawczy oraz 2 dni na opiekę nad dzieckiem.

Kobieta w ciąży, która właśnie straciła pracę może mieć problemy ze znalezieniem nowej. W takim przypadku pomocna może się okazać rejestracja w powiatowym urzędzie pracy. Poza ubezpieczeniem zdrowotnym PUP może zaoferować przyszłej mamie szereg innych świadczeń.

W przypadku, kiedy oboje rodzice lub opiekunowie dziecka są zatrudnieni, z uprawnień rodzicielskich może korzystać jedno z nich.

Pracownikowi przysługuje prawo do zasiłku za czas nieobecności w pracy z powodu konieczności sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem.

Dwa dni na opiekę nad dzieckiem reguluje art. 188 Kodeksu pracy. Pracownikowi wychowującemu przynajmniej jedno dziecko w wieku do 14 lat przysługuje w ciągu roku kalendarzowego zwolnienie od pracy na 2 dni, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia.

Pracodawca jest zobowiązany do przesunięcia kobiety ciężarnej na inne stanowisko, jeśli wykonuje ona pracę zabronioną lub też jeśli przedłożyła zaświadczenie lekarskie, że ze względu na ciążę nie powinna wykonywać dotychczasowej pracy.

Wymiar urlopu macierzyńskiego ulega skróceniu także wówczas, gdy kobieta rezygnuje z wychowywania dziecka i oddaje je innej osobie w celu przysposobienia lub do domu małego dziecka.

Zaświadczenie o stanie ciąży może być wydane przez każdego lekarza. Nie ma w tym zakresie żadnych uwarunkowań formalnych.

Od 1 stycznia 2010 r. pracownik – ojciec ma prawo do urlopu ojcowskiego, który może wykorzystać do osiągnięcia przez dziecko maksymalnie 12 roku życia.

Artykuł 181 Kodeksu pracy ma duże znaczenie praktyczne w sytuacji, gdy dziecko po porodzie wymaga opieki szpitalnej. Gwarantuje on matce prawo do przerwania urlopu macierzyńskiego na czas pobytu dziecka w szpitalu.

Pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać umowy o pracę w okresie od dnia złożenia przez pracownicę lub pracownika wniosku o udzielenie urlopu wychowawczego do dnia zakończenia tego urlopu.

Urlop macierzyński ustanowiony został w celu zapewnienia matce dziecka powrotu do sprawności psychofizycznej po przebytym porodzie oraz oczywiście w celu umożliwienia matce osobistej opieki nad dzieckiem w jego pierwszych dniach życia.

Przepis ten gwarantuje pracownicy, w razie zgonu urodzonego przez nią dziecka przed upływem 8 tygodni życia, prawo do urlopu macierzyńskiego w wymiarze nie dłuższym niż 8 tygodni po porodzie i nie krótszym niż 7 dni, bez względu na to, w którym tygodniu urlopu macierzyńskiego nastąpił zgon.

Urlop wychowawczy jest bezpłatnym urlopem, udzielanym na wniosek pracownika, w celu sprawowania osobistej opieki nad małym dzieckiem w wieku do lat 4. Może on zostać udzielony zarówno matce, jak i ojcu dziecka lub jego opiekunom.

Pomimo, iż co do zasady urlop macierzyński jest uprawnieniem związanym ściśle z urodzeniem dziecka i okresem połogu, to jednak w niektórych przypadkach ustawodawca dał prawo do takiego urlopu również w przypadku braku faktycznego urodzenia dziecka.

Urlop wychowawczy to bezpłatny urlop przeznaczony na opiekę nad dzieckiem do ukończenia przez nie czwartego roku życia.

Kobieta, która karmi dziecko piersią, a pracuje na pełnym etacie, ma prawo do dwóch półgodzinnych lub - w przypadku karmienia więcej niż jednego dziecka - do dwóch czterdziestopięciominutowych przerw na karmienie.

Omawiany artykuł zezwala pracownikowi przebywającemu na urlopie wychowawczym na podjęcie pracy zarobkowej u dotychczasowego czy innego pracodawcy lub na podjęcie innej działalności.

Pracownik przebywający na urlopie wychowawczym może z niego zrezygnować w dwojaki sposób. Po pierwsze na podstawie porozumienia pomiędzy pracodawcą a pracownikiem - jeśli zgodę na taką rezygnację wyrazi pracodawca. Po drugie pracownik może jednostronnie zrezygnować z dalszego przebywania na urlopie wychowawczym. Rezygnacja jest skuteczna, o ile pracownik zawiadomi pracodawcę o swoim zamiarze najpóźniej na 30 dni przed planowanym powrotem do pracy.

Kodeks pracy określa także sposób liczenia urlopu macierzyńskiego przy jego udzielaniu. Dotyczy tego omawiany przepis.

Dodatkowy urlop macierzyński jest urlopem fakultatywnym, przysługującym po wykorzystaniu obowiązkowego urlopu macierzyńskiego. Przysługuje pracownikowi od 1 stycznia 2010 r.

Omawiany przepis reguluje kwestie powrotu do pracy po skorzystaniu z urlopu macierzyńskiego lub urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego.

Omawiany przepis nakłada na pracodawcę obowiązek uwzględnienia wniosku uprawnionego pracownika i obniżenie wymiaru czasu jego pracy, nie więcej jednak niż o połowę obowiązującego go wymiaru.

Dodatkowy urlop macierzyński jest urlopem fakultatywnym, przysługującym po wykorzystaniu obowiązkowego urlopu macierzyńskiego. Przysługuje pracownikowi od 1 stycznia 2010 r.

Pracownica w okresie ciąży nie może wykonywać pracy w porze nocnej. Ustawodawca wprowadzając taki zakaz miał na celu ochronę dobra jakim jest zdrowie pracownicy oraz zdrowie poczętego a nienarodzonego dziecka.

Nie wolno zatrudniać kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia.

Kobiety - pracownice w ciąży podlegają szczególnej ochronie. Pracodawcy muszą im stworzyć odpowiednie warunki zatrudnienia.

Pracownica w ciąży podlega szczególnej ochronie prawnej. Pracodawca może ją zatrudniać tylko w określonych godzinach.

Dział ósmy reguluje głównie ochronę pracy kobiet w związku z macierzyństwem. Tytuł działu akcentuje także możliwość korzystania z uprawnień wychowawczych przez pracowników, jednak większość opisanych praw z samej swej natury może przysługiwać tylko kobietom.

Pracownik - rodzic

Elastyczne formy zatrudnienia. Jakie prawa mają rodzice dzieci do 8. lat

Dzień ojca - stereotyp żywiciela rodziny

Mama w pracy. Kiedy należy się przerwa na karmienie

Dzień Matki. Co należy się matkom

Zasiłek macierzyński a działalność gospodarcza

Dyskryminacja pracowników migrujących i ich dzieci

Kiedy jest Dzień Matki?

Uprawnienia związane z rodzicielstwem przysługujące pracownikowi-ojcu

Utrata pracy a ciąża

Tylko jedno z rodziców może korzystać z urlopów rodzicielskich (art. 189 (1))

Prawo do zasiłku za czas sprawowania opieki nad dzieckiem (art. 189)

Dwa dni na opiekę nad dzieckiem (art. 188)

Przeniesienie pracownicy w ciąży do innej pracy (art. 179)

Rezygnacja matki z wychowywania dziecka (art. 182)

Stwierdzenie ciąży (art. 185)

Urlop ojcowski (art. 182(3))

Urodzenie dziecka wymagającego opieki szpitalnej (art. 181)

Kiedy zakazane jest wypowiedzenie umowy podczas urlopu wychowawczego (art. 186(1))

Jaki jest wymiar urlopu macierzyńskiego? (art. 180)

Urodzenie martwego dziecka (art. 180(1))

Urlop wychowawczy (art. 186)

Urlop na warunkach urlopu macierzyńskiego (art. 183)

Rezygnacja z urlopu wychowawczego (art. 186(3))

Przerwy w pracy dla kobiety karmiącej piersią (art. 187)

Praca na urlopie wychowawczym (art. 186(2))

Powrót do pracy po zakończeniu urlopu wychowawczego (art. 186(4))

Podstawowe zasady udzielania urlopu macierzyńskiego (art. 183(1))

Dodatkowy urlop macierzyński dla pracownika – ojca (art. 182(2))

Powrót do pracy po urlopie macierzyńskim (art. 183(2))

Obniżenie wymiaru czasu pracy na urlopie wychowawczym (art. 186(7))

Dodatkowy urlop macierzyński (art. 182(1))

Zakaz pracy w porze nocnej (art.178(1))

Przy jakich pracach nie wolno zatrudniać kobiet? (art. 176)

Ochrona pracownicy w ciąży (art.177)

Zakaz pracy kobiet w ciąży w nadgodzinach i w porze nocnej (art.178)

Uprawnienia pracowników związane z rodzicielstwem (art. 176-189)