Zbiorowe prawo pracy

W 2010 r. odbędą się pierwsze wybory do rad pracowników, w których nie będą już brały udziału związki zawodowe. Ważność wyborów będzie zależała od wzięcia w nich udziału co najmniej 50% pracowników zakładu pracy.

Układ zbiorowy pracy rozwiązuje się: na podstawie zgodnego oświadczenia stron; z upływem okresu, na który został zawarty; z upływem okresu wypowiedzenia dokonanego przez jedną ze stron.

Jestem pracownikiem w jednej z krakowskich firm. W kwietniu 2009 r. utworzyliśmy związek zawodowy. W grudniu 2009 r. pracodawca dowiedział się przez przypadek o utworzeniu związku i zarzucił nam, że nie poinformowaliśmy go o tym fakcie. Czy musieliśmy poinformować pracodawcę o utworzeniu w jego firmie związku zawodowego?

Nie do przyjęcia – zdaniem wojewódzkiego sądu administracyjnego – jest domaganie się przez pracodawcę od zakładowej organizacji związkowej danych o osobach nieobjętych perspektywą ustania stosunku pracy.

Pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników ma obowiązek wypłacić odprawę, jeżeli rozwiązuje z którymkolwiek z nich umowę z przyczyn leżących po stronie zakładu pracy. Nie ma znaczenia, czy zwolnienie odbywa się w trybie indywidualnym czy grupowym.

Pakty socjalne jako porozumienia zbiorowe będące gwarancją uprawnień pracowniczych mogą stanowić podstawę roszczeń dochodzonych przed sądem pracy. Co ważne, obejmują swoją ochroną także pracowników niezrzeszonych w związku zawodowym.

Jestem prezesem spółki handlowej, która chce objąć część pracowników działu sprzedaży bezpośredniej i reklamy przestojem ekonomicznym na podstawie ustawy antykryzysowej. Aby to zrobić, muszę najpierw uzyskać status przedsiębiorstwa w przejściowych trudnościach finansowych. Jak mam zdobyć taki status, skoro wniosek o jego nadanie jest częścią wniosku o przyznanie świadczeń z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (FGŚP), a nie z Funduszu Pracy (FP)?

W naszym zakładzie działa przedstawicielstwo pracowników wyłonione na podstawie ustawy o informowaniu pracowników i prowadzeniu z nimi konsultacji. Przedstawicielstwo to ma uprawnienia równe radzie pracowników. Czy chcąc wydłużyć okresy rozliczeniowe na podstawie ustawy o łagodzeniu skutków kryzysu ekonomicznego, konieczne jest podpisanie porozumienia z tym przedstawicielstwem?

Przepisy rozdziału I działu jedenastego Kodeksu pracy odnoszące się do układu zbiorowego pracy stosuje się zarówno do układu ponadzakładowego, jak i układu zakładowego.

Zakładowy układ zbiorowy pracy, potocznie zwany układem zakładowym, uregulowany jest w dziale 11 Kodeksu pracy.

W lokalu związkowym znajdującym na terenie zakładu pracy został zorganizowany poczęstunek z okazji imienin przewodniczącego związku. Dyrektor firmy i inspektor bhp zastali przewodniczącego i jego zastępcę przy piciu alkoholu. Obaj przebywali tego dnia na urlopach wypoczynkowych. Czy te osoby można zwolnić dyscyplinarnie?

Zatrudnienie w naszej firmie przekroczyło 50 osób, a więc – stosownie do wymogów ustawy o informowaniu pracowników i przeprowadzaniu z nimi konsultacji – zawiadomiliśmy pracowników o tym, że przysługuje im prawo powołania rady pracowników. Komunikat wywiesiliśmy na tablicy ogłoszeń. Minęło jednak ponad 2 miesiące, a do zarządu nie wpłynął żaden wniosek o zorganizowanie wyborów. Czy zarząd powinien podjąć jakieś dodatkowe czynności, aby powołać w firmie radę pracowników?

Pracodawca musi poinformować związki zawodowe o przejściu zakładu pracy na innego pracodawcę przed planowanym przejęciem. Gdy u pracodawcy nie działają związki zawodowe, informację taką należy przekazać pracownikom co najmniej na 30 dni przed planowanym przejęciem.

Zadaniem Europejskich Rad Zakładowych jest pomoc pracownikom międzynarodowych korporacji w uzyskaniu informacji. Dzięki temu mają oni wpływ na decyzje istotne z ich punktu widzenia, a nie są one podejmowane tylko przez kierownictwo znajdujące się w innym państwie.

Na pracodawcy ciąży wiele obowiązków związanych z działaniem na terenie jego zakładu pracy związków zawodowych. Obowiązki te można podzielić na mające charakter organizacyjny oraz informacyjno-konsultacyjny.

W naszej firmie zatrudniamy kilkunastu pracowników na takich samych stanowiskach pracy. Z kilkorgiem z nich chcielibyśmy rozwiązać umowę o pracę w ramach zwolnień grupowych. Czy możemy rozwiązać umowę z dowolnie wybranymi pracownikami, czy też powinniśmy kierować się jakimiś ogólnie przyjętymi kryteriami?

Działacze związkowi należą do grupy osób szczególnie chronionych przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę. Można ich jednak zwalniać np. w trybie porozumienia stron.

Uprawnienie pracowników do zrzeszania się w związek zawodowy jest niekwestionowaną gwarancją wolności związkowych najpełniej wyrażoną w ustawie z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (DzU z 2001 r. nr 79, poz. 854 ze zm.).

Pracownik złożył sprzeciw od kary nagany. Zwróciliśmy się do związku zawodowego o opinię w tej sprawie. Związek zajął stanowisko po 16 dniach, informując nas, że popiera sprzeciw pracownika. Zanim otrzymaliśmy informację od związku zawodowego, udzieliliśmy pracownikowi odpowiedzi, że nie uwzględniamy jego sprzeciwu. Pracownik wystąpił z pozwem do sądu pracy o uchylenie kary jako nałożonej bez konsultacji ze związkiem zawodowym. Czy nasze działanie było prawidłowe?

Ze względu na ciężką sytuację ekonomiczną firmy jestem zmuszony ograniczyć zatrudnienie. Planuję zwolnienie dwóch pracowników. Problem w tym, że jestem właścicielem firmy od 2006 r., a pracownicy, których zamierzam zwolnić, zostali zatrudnieni w 2003 r. przez poprzedniego właściciela. Czy możliwe jest rozwiązanie umów o pracę z tymi pracownikami na podstawie porozumienia stron? Jak należy policzyć okres, za który będzie im przysługiwała odprawa pieniężna?

Rozwiązanie stosunku pracy w trybie art. 231 § 4 Kodeksu pracy nie uprawnia do nabycia odprawy pieniężnej z tytułu zwolnień grupowych na podstawie art. 8 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników), chyba że przyczyną rozwiązania stosunku pracy była poważna zmiana warunków pracy na niekorzyść pracownika (uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 18 czerwca 2009 r., III PZP 1/09).

W czerwcu 2009 r. wypowiedziałem jednemu z moich pracowników umowę o pracę z powodu likwidacji jego stanowiska pracy. Pracownik ten ma 3-miesięczny okres wypowiedzenia. Pracownik przyszedł do mnie z pytaniem, czy wypłacę mu odprawę emerytalną, bo będzie się starał w ZUS o przyznanie świadczenia przedemerytalnego, i odprawę z tytułu zwolnień grupowych. Moim zdaniem nie muszę wypłacać ani jednej, ani drugiej odprawy, przecież świadczenie przedemerytalne to nie emerytura, zwolnień grupowych też nie przeprowadzałem, zwolniłem tylko tego jednego pracownika. Kto ma rację, ja czy pracownik?

Pracodawca powinien zostać uprzedzony o doraźnym zwolnieniu swojego pracownika.

Jesteśmy firmą handlową zatrudniającą ponad 300 osób. W związku z recesją i zastojem w handlu naszej branży jesteśmy zmuszeni dokonać zwolnienia kilkudziesięciu pracowników (handlowców) z przyczyn ekonomicznych. Jednocześnie w tym samym czasie chcemy zatrudnić kilkoro nowych pracowników do pracy w innych działach, tj. w magazynie i księgowości. Czy w związku z tym możemy dokonać zwolnienia grupowego handlowców z przyczyn ekonomicznych, a jednocześnie zatrudnić nowe osoby do pracy w magazynie i księgowości? Czy powinniśmy zmniejszyć zatrudnienie w dziale handlowym i dokonać przesunięcia tych kilkunastu handlowców po przeszkoleniu do magazynu i księgowości?

Chcemy zmienić pracownikowi zatrudnionemu na czas nieokreślony warunki umowy na mniej korzystne. Jest on członkiem związku zawodowego działającego w naszym zakładzie. Czy musimy skonsultować zamiar wypowiedzenia zmieniającego i podać jego przyczynę związkom zawodowym?

W maju 2009 r. wypowiedziałem jednemu z moich pracowników umowę o pracę z powodu likwidacji jego stanowiska pracy. Pracownik ten ma 3-miesięczny okres wypowiedzenia. Pracownik przyszedł do mnie z pytaniem, czy wypłacę mu odprawę emerytalną, bo będzie się starał w ZUS o przyznanie świadczenia przedemerytalnego, i odprawę z tytułu zwolnień grupowych. Moim zdaniem nie muszę wypłacać ani jednej, ani drugiej odprawy, przecież świadczenie przedemerytalne to nie emerytura, zwolnień grupowych też nie przeprowadzałem, zwolniłem tylko tego jednego pracownika. Kto ma rację, ja czy pracownik?

Moja firma jest w trudnej sytuacji finansowej - grozi jej upadłość. Zatrudniam 26 pracowników. Dlatego zwracam się z prośbą o informację, jak należy rozwiązać umowę z pracownikiem z przyczyn niedotyczących pracownika?

Stosowanie ustawy o zwolnieniach grupowych oznacza dla pracodawcy konieczność wypłaty odpraw oraz obowiązek zachowania procedury zwolnień grupowych. Pracodawcy, np. wydłużając okresy zwolnień, mogą łatwiej wypowiedzieć umowy.

Co dzieje się z zakładowym układem zbiorowym pracy, w przypadku gdy rozwiążą się wszystkie organizacje związkowe?

Przebywam na urlopie bezpłatnym. W przedsiębiorstwie rozpoczęły się procedury związane ze zwolnieniami. Czy w tej sytuacji mogę być również zwolniony?

Zatrudniam 110 pracowników. Ze względów finansowych wypowiedziałem umowy o pracę 16 pracownikom zatrudnionym na pełnym etacie i 3 pracownikom zatrudnionym w wymiarze 1/2 etatu. Czy muszę stosować ustawę o zwolnieniach grupowych?

W naszym zakładzie trwają zwolnienia grupowe. Pracodawca skonsultował zamiar przeprowadzenia grupowego zwolnienia z zakładowymi organizacjami związkowymi. Zawiadomił również na piśmie te organizacje o przyczynach zwolnienia oraz liczbie zatrudnionych pracowników objętych zamiarem grupowego zwolnienia. Nastąpiło również zawarcie porozumienia. Pracodawca jednak nie zawiadomił w wymaganym terminie powiatowego urzędu pracy o zamierzonych zwolnieniach. Czy pracodawca z uwagi na trwającą procedurę będzie mógł wręczyć nam wypowiedzenia umów o pracę?

W ramach reorganizacji w zakładzie pracy są przeprowadzane zwolnienia grupowe. Do zwolnienia wytypowaliśmy m.in. dwóch pracowników, którzy spełniają warunki do przyznania prawa do wcześniejszej emerytury. Czy tym pracownikom przysługuje odprawa emerytalna? Jeśli tak, to czy w tej sytuacji należy im wypłacić dwie odprawy - emerytalną i z tytułu zwolnień grupowych?

W naszej firmie są przeprowadzane zwolnienia grupowe. Jeden pracownik pracuje u nas od czerwca 1999 r. Pracownik ten w styczniu 2002 r. odszedł z firmy w związku z redukcją etatów i dostał wówczas odprawę w wysokości 2-miesięcznego wynagrodzenia. W styczniu 2003 r. pracownik wrócił do naszej firmy na poprzednie stanowisko pracy. Obecnie planujemy redukcję etatów. Jaką odprawę powinniśmy wypłacić temu pracownikowi? Czy do stażu pracy powinniśmy wliczyć poprzedni okres zatrudnienia, czy wziąć pod uwagę tylko ostatni okres nieprzerwanego zatrudnienia?

Zawiadomiliśmy związek zawodowy o zamiarze wypowiedzenia umowy o pracę kierownikowi działu. W obawie przed nagłośnieniem całej sprawy nie podaliśmy organizacji związkowej dokładnej przyczyny, lecz przedstawiliśmy ją dość ogólnie. Pracownikowi natomiast mamy zamiar przedstawić przyczynę w sposób konkretny. Czy takie postępowanie jest prawidłowe?

Pracodawca ma prawo zwolnić pracownika biorącego udział w nielegalnym strajku. Jednocześnie może domagać się odszkodowania za szkodę poniesioną w jego wyniku.

Od 2 lat przebywam na urlopie wychowawczym. Niedawno otrzymałam wypowiedzenie umowy o pracę z powodu likwidacji zakładu pracy. Czy należy mi się odprawa pieniężna?

W naszym zakładzie obowiązuje zakładowy układ zbiorowy pracy. Pracodawca chce w treści układu zamieścić postanowienie dające mu możliwość samodzielnego odstąpienia od wypłaty niektórych świadczeń w przypadku pogarszającej się sytuacji finansowej. Czy taki zapis będzie prawidłowy? Czy może zastosować inne rozwiązania?

Co do zasady za czas strajku pracownikowi nie przysługuje wynagrodzenie. Pensja zatem powinna zostać obniżona o cały okres nieświadczenia pracy.

Zamierzam zwolnić jednego z moich pracowników. Czy w związku z tym muszę konsultować zamiar wypowiedzenia mu umowy o pracę z zakładową organizacją związkową, do której należy oprócz niego jeszcze 8 innych pracowników?

Przepisy zakładowego układu zbiorowego pracy zawierają postanowienia antydyskryminacyjne, w tym rodzaje zachowań dyskryminacyjnych i definicje m.in. dyskryminacji pośredniej. Czy w związku z najnowszą zmianą kodeksu pracy musimy zmienić układ?

Zamierzamy wypowiedzieć zakładowy układ zbiorowy. Układ nie przewiduje okresu wypowiedzenia, zastosujemy więc trzymiesięczny, zgodnie z przepisami kodeksu pracy. W jaki sposób należy policzyć okres 3 miesięcy i kiedy najwcześniej możemy rozpocząć wręczanie wypowiedzeń zmieniających? Czy obowiązuje taka sama zasada, jak przy wypowiadaniu umów na czas nieokreślony, tzn. że okres wypowiedzenia kończy się w ostatnim dniu miesiąca?

Ustaliliśmy ze związkami zawodowymi aneks do regulaminu pracy w sprawie dodatkowych dni wolnych w 2009 r. w naszym zakładzie pracy. Będą to wszystkie wolne soboty, a za święto przypadające 15 sierpnia wyznaczyliśmy dzień wolny 17 sierpnia, natomiast za święto 26 grudnia dzień wolny pracownicy odbiorą 21 grudnia. Czy te 2 dni będzie można ewentualnie w późniejszym terminie zmienić już bez uzgodnienia ze związkami, tylko na podstawie zarządzenia prezesa spółki?

W przypadku gdy jest to uzasadnione sytuacją finansową pracodawcy, może zostać zawarte porozumienie o zawieszeniu stosowania w całości lub części przepisów prawa pracy obowiązujących w zakładzie pracy.

W naszym zakładzie planowana jest redukcja etatów. Zatrudniamy 26 pracowników. Nie działają jednak związki zawodowe. Kto w tym przypadku będzie współdziałał z pracodawcą i podejmował działania w obronie pracowników?

W przypadku zwolnień grupowych obejmujących pracowników zatrudnionych na czas określony pracodawca jest zobowiązany do przeprowadzenia zwolnień zgodnie z procedurą dotyczącą zwolnień grupowych oraz do wypłacenia odpraw przewidzianych w tej ustawie. Niezastosowanie lub naruszenie tych przepisów skutkuje koniecznością zapłaty odszkodowań za niezgodne z prawem rozwiązanie umów o pracę - niezależnie od obowiązku wypłacenia odpraw (wyrok Sądu Najwyższego z 4 grudnia 2008 r., II PK 137/08 i II PK 138/08).

Zwolniony związkowiec, który rażąco naruszył obowiązki pracownicze, musi liczyć się z tym, że sąd zamiast roszczenia o przywrócenie do pracy zasądzi jedynie odszkodowanie.

Pracownikom, których stosunki pracy uległy rozwiązaniu po wejściu w życie ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (Dz.U. Nr 90, poz. 844 ze zm.), w następstwie postępowań wszczętych na podstawie przepisów ustawy z dnia 28 grudnia 1989 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn dotyczących zakładu pracy (jednolity tekst: Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 980 ze zm.), przysługuje odprawa pieniężna na zasadach określonych w nowych przepisach, jeżeli jest to dla nich korzystniejsze.

Odszkodowania z tytułu bezprawnego rozwiązania stosunku pracy oraz z tytułu powstrzymywania się od prowadzenia działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy nie są objęte ograniczeniami wynikającymi z ustawy z dnia 3 marca 2000 r. o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi (Dz.U. Nr 26, poz. 306 ze zm.).

Po utracie od dnia 26 listopada 2002 r. mocy obowiązującej art. 2417 § 4 k.p. w związku z orzeczeniem Trybunału Konstytucyjnego z dnia 18 listopada 2002 r., K 31/01 (Dz.U. Nr 196, poz. 1660), pracodawca nie jest związany postanowieniami rozwiązanego układu zbiorowego pracy oraz wypowiedzianego regulaminu wynagradzania i może złożyć pracownikom wypowiedzenia zmieniające warunki umowy o pracę na ich niekorzyść.

Wybory do rady pracowników na nowych zasadach

Rozwiązanie i zmiany w układzie zbiorowym pracy

Informacja o utworzeniu związku zawodowego

Wystąpienie pracodawcy o udostępnienie imiennej listy związkowców

Odprawa przy zwolnieniach grupowych

Pakt socjalny jako podstawa żądań pracowników

Jak starać się o stypendia antykryzysowe

Porozumienie w sprawie przedłużenia okresów rozliczeniowych czasu pracy

Układy zbiorowe pracy

Zawarcie zakładowego układu zbiorowego pracy

Czy można zwolnić dyscyplinarnie działacza związkowego spożywającego alkohol w czasie urlopu wypoczynkowego w pokoju związkowym

Tworzenie rady pracowników

Obowiązki konsultacyjno-informacyjne pracodawcy wobec związku zawodowego

Europejskie rady zakładowe

Obowiązki pracodawcy wobec związku zawodowego

Kryteria doboru pracowników do zwolnienia grupowego

Kiedy można zwolnić działacza związkowego

Lista członków związku zawodowego

Kiedy można pominąć opinię związku zawodowego w sprawie sprzeciwu pracownika od kary porządkowej

Wysokość odprawy pieniężnej

Czy pracownikowi rezygnującemu z pracy po przejściu zakładu na nowego pracodawcę należy się odprawa z tytułu zwolnień grupowych

Czy wypłacać odprawę emerytalną przy zwolnieniu grupowym

Czynności doraźne działacza związkowego

Czy można zwolnić w danej grupie zawodowej pracowników w ramach zwolnień grupowych i zatrudnić nowych pracowników w innej grupie zawodowej

Obowiązek konsultacji ze związkami zawodowymi

Wypłata odprawy emerytalnej przy zwolnieniu grupowym

Zasady zwolnień grupowych

Planowanie zwolnień korzystne dla pracodawcy

Odstąpienie od stosowania zakładowego układu pracy

Zwolnienie pracownika na urlopie bezpłatnym

Zastosowanie przepisów o zwolnieniach grupowych

Wypowiedzenia w trakcie procedury przygotowawczej do zwolnień grupowych

Ile odpraw wypłacić pracownikowi zwalnianemu w związku ze zwolnieniami grupowymi i przechodzącemu na wcześniejszą emeryturę

Jak ustalić zakładowy staż pracy pracownika potrzebny do przyznania odprawy przy zwolnieniach grupowych

Czy można podać inną przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę organizacji związkowej, a inną pracownikowi

Nielegalny strajk

Zwolnienie podczas urlopu wychowawczego

Samodzielne odstąpienie od postanowień układu zbiorowego

Wynagrodzenie dla strajkującego pracownika

Zakładowa organizacja związkowa

Brak konieczności zmiany treści układu

Upływ terminu wypowiedzenia układu zbiorowego pracy

Czy można zmienić ustalone ze związkami zawodowymi w regulaminie pracy dni wolne od pracy w 2009 r.

Zawieszenie przepisów prawa pracy

Brak związków zawodowych a zwolnienia grupowe

Jakie są skutki niezastosowania przepisów o zwolnieniach grupowych do pracowników zatrudnionych na czas określony

Odmowa przywrócenia do pracy związkowca

Wyrok SN z dnia 14 czerwca 2006 r., sygn. I PK 249/05

Wyrok SN z dnia 11 lipca 2006 r., sygn. I PK 290/05

Wyrok SN z dnia 9 maja 2007 r., sygn. I PK 256/06