Czy sąd może przywrócić do pracy bezprawnie zwolnionego związkowca, zatrudnionego na umowę okresową

Michał S. był zatrudniony w spółce O. od października 2007 r., najpierw na podstawie umowy o pracę na okres próbny, później na podstawie umowy o pracę na czas określony. Umowa ta została zawarta 1 stycznia 2008 r. na okres 5 lat – do końca 2012 r. Wkrótce Michał S. zaczął w spółce organizować związki zawodowe. We wrześniu 2009 r. założył wraz z dwoma kolegami z pracy Tymczasową Komisję Zakładową działającą pod egidą NSZZ „Solidarność”. Nowa organizacja związkowa pozyskała wkrótce kilkunastu członków – pracowników spółki. Mogła więc rozpocząć regularną działalność jako zakładowa organizacja związkowa. Michał S. – jako przewodniczący ZOZ – 15 września 2009 r. skierował pismo do prezesa zarządu spółki O. o założeniu zakładowej organizacji związkowej. Pismo to zostało odebrane przez prezesa 18 września. Jednak już 15 września Michał S. został wezwany przez pracodawcę i otrzymał wypowiedzenie umowy o pracę. Ponieważ był zatrudniony na podstawie umowy na czas określony, pracodawca nie podał przyczyny rozwiązania stosunku pracy. Nie dokonał też konsultacji z zakładową organizacją związkową – bo nie miał takiego obowiązku. Artykuł 38 Kodeksu pracy nakazuje wprawdzie pracodawcy zawiadomić o zamiarze wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę reprezentującą pracownika zakładową organizację związkową, podając przyczynę uzasadniającą rozwiązanie umowy, ale obowiązek ten dotyczy jedynie wypowiedzenia umowy zawartej na czas nieokreślony.

Michał S. skierował sprawę do sądu, żądając przywrócenia do pracy. Jednak i z tym roszczeniem był problem, gdyż art. 50 § 3 k.p. przewiduje możliwość uzyskania przez pracownika wyłącznie odszkodowania, jeżeli wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas określony lub na czas wykonania określonej pracy nastąpiło z naruszeniem przepisów prawa. Zasady tej nie stosuje się m.in. wobec pracownicy w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego albo w stosunku do pracownika – ojca wychowującego dziecko w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego, którzy zostaliby bezprawnie zwolnieni.