Tematy - Orzecznictwo SN, śmierć pracownika - INFOR.PL

Pracodawca odpowiada za dopuszczenie pracownika bez prawidłowego orzeczenia lekarskiego do pracy tylko wówczas, gdy wie, że badanie przeprowadzono nieprawidłowo, a nieprawidłowości te są widoczne (wyrok Sądu Najwyższego z 8 czerwca 2010 r., I PK 29/10).

Wydatkowanie środków funduszu socjalnego zgodnie z przepisami ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz postanowieniami regulaminu funduszu, ale bez porozumienia ze związkami zawodowymi nie jest naruszeniem ustawy o zfśs. Pracodawca nie ma więc obowiązku zwrotu wydatkowanych środków do funduszu (wyrok Sądu Najwyższego z 11 maja 2010 r., II PK 234/09).

Prawa majątkowe ze stosunku pracy przechodzą po śmierci pracownika na małżonka oraz inne osoby uprawnione do uzyskania renty rodzinnej.

Pracodawca nie może ustalać miejsca pracy jako pewnego obszaru pracownikom innym niż pracownicy „mobilni”, np. handlowcy, serwisanci.

Likwidacja pracodawcy oznacza zakończenie kadencji społecznych inspektorów pracy. Jeżeli byli inspektorzy zostaną przejęci przez nowego pracodawcę, wówczas przez rok od daty zakończenia kadencji ich stosunek pracy u nowego pracodawcy pozostaje pod szczególną ochroną (wyrok Sądu Najwyższego z 16 marca 2010 r., II PK 191/09).

Uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia chorobowego wyklucza możliwość dochodzenia od pracodawcy wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy spowodowanego bezprawnym rozwiązaniem stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 7 stycznia 2010 r., II PK 164/09).

Kierowca samochodu ciężarowego zmarł w kabinie samochodu podczas obowiązkowego postoju na parkingu poza granicami Polski. Stojącym przez długi czas samochodem zainteresowała się policja zaalarmowana przez właściciela firmy transportowej, który przez kilka godzin usiłował skontaktować się z kierowcą. Po otrzymaniu od policji informacji o śmierci pracownika pracodawca zawiadomił okręgowego inspektora pracy i prokuratora rejonowego oraz powołał zespół powypadkowy. W jaki sposób zespół powypadkowy ustala okoliczności wypadku śmiertelnego, który wydarzył się w miejscu, gdzie nie było żadnych świadków?

Polskie Normy nie są przepisami bhp, tj. przepisami prawa pracy. Nie można jednak organom administracji stawiać zarzutu naruszenia prawa przez odwołanie się do Polskiej Normy, która w sposób optymalny zapewnia realizację spoczywającego na pracodawcy obowiązku stworzenia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.(Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 6 maja 2008 r., sygn. akt I OSK 785/07)

Dodatkowy ryczałt, przyznany przez pracodawcę społecznemu inspektorowi pracy, powinien być traktowany jak normalne wynagrodzenie. W razie potrzeby pracownik może spierać się o nie przed sądem powszechnym - stwierdził w uchwale Sąd Najwyższy.

Nasz pracownik do 14 sierpnia 2009 r. pobierał wynagrodzenie chorobowe i następnie zasiłek chorobowy ZUS przyznał mu świadczenie rehabilitacyjne na okres od 15 sierpnia 2009 do 10 maja 2010 r. Rozwiązaliśmy z pracownikiem umowę o pracę 16 listopada 2009 r. bez wypowiedzenia w trybie art. 53 § 1 pkt 1b Kodeksu pracy. Pracownik zmarł 16 lutego 2010 r., tj. w czasie pobierania świadczenia rehabilitacyjnego. Czy mamy obowiązek wypłacić odprawę pośmiertną dla rodziny byłego pracownika?

Otrzymanie przez pracownika odprawy z tytułu przejścia na rentę z powodu niezdolności do pracy wyklucza nabycie przez tego pracownika prawa do kolejnej odprawy z tytułu przejścia na emeryturę lub prawa do odprawy uzupełniającej, stanowiącej różnicę wysokości odprawy emerytalnej i wysokości otrzymanej odprawy rentowej (uchwała Sądu Najwyższego z 18 marca 2010 r., II PZP 1/10).

W przypadku niewypłacalności pracodawcy poszkodowany w wypadku pracownik nie uzyska odszkodowań zasądzonych z tytułu tego wypadku z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Może liczyć jedynie na świadczenia z ZUS.(Wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2009 r., sygn. akt I PK 1/09)

Premia regulaminowa zasadniczo nie wchodzi do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego za okres po ustaniu pracowniczego tytułu do ubezpieczenia chorobowego.

Odmowa przeniesienia do pracy w innej miejscowości przy niezmienionych warunkach płacowych może być uznana za współprzyczynę rozwiązania umowy o pracę wykluczającą zastosowanie przepisów o rozwiązywaniu stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Pracownik w takim przypadku nie otrzyma odprawy (wyrok Sądu Najwyższego z 12 sierpnia 2009 r., II PK 38/09).

Kwota bazowa, przyjęta do ustalenia wcześniej przyznanej renty z tytułu niezdolności do pracy jest podstawą do obliczenia renty rodzinnej po zmarłym pracowniku.

Najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach pracowniczych:

Pracownik zwolniony wadliwie i z przyczyn uznanych za dyskryminujące ma prawo – niezależnie od odszkodowania lub przywrócenia do pracy – domagać się od pracodawcy także odszkodowania z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu.

Niezaakceptowanie przez podwładnego przeniesienia na nowe stanowisko może skutkować np. rozwiązaniem z nim umowy o pracę, jeżeli przeniesienie było konieczne ze względów zdrowotnych oraz podyktowane wymogiem zawartym w Kodeksie pracy.

Nasza firma zawarła porozumienie z innym pracodawcą dotyczące „wypożyczenia” na okres 3 miesięcy jednego z techników produkcji. Pracownik wyraził zgodę na udzielenie mu w naszym zakładzie urlopu bezpłatnego i wykonywanie w tym czasie pracy u innego pracodawcy. Zatrudniony wykonywał pracę u drugiego pracodawcy na podstawie umowy o pracę na czas określony (na 3 miesiące) zgodnie z zawartym porozumieniem. Po 2 miesiącach pracy pracownik z powodu ciężkiej choroby zmarł. Czy jesteśmy zobowiązani do wypłacenia uprawnionym członkom rodziny zmarłego pracownika odprawy pośmiertnej, czy powinien to zrobić pracodawca, u którego pracownik wykonywał pracę w chwili śmierci?

Zgon przewlekle chorego pracownika, który nie był spowodowany wykonywaniem prac dla niego zabronionych, nie może być uznany za skutek wypadku przy pracy, gdy podstawową przyczyną śmierci okaże się wspomniana choroba. Jednak odpowiedzialny za nakazanie choremu wykonania zabronionej pracy kierownik lub pracodawca może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej.(Wyrok Sądu Najwyższego z 18 sierpnia 2009 r., sygn. akt I PK 18/09)

Wychowawca zatrudniony w placówce opiekuńczo-wychowawczej, podlegający ustawie z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych, ma prawo od 1 stycznia 2009 r. do 1/2 wynagrodzenia w okresie zawieszenia w pełnieniu obowiązków służbowych (uchwała Sądu Najwyższego z 14 stycznia 2010 r., III PZP 4/09).

W jakiej wysokości powinniśmy wypłacić odprawę pośmiertną, jeżeli pracownik był zatrudniony w firmie 3 lata? Czy od tego świadczenia powinniśmy naliczyć składki na ubezpieczenia społeczne i zdrowotne i odprowadzić podatek?

Do praw majątkowych pozostających po zmarłym pracowniku wchodzi najczęściej prawo do wynagrodzenia za pracę, do wszelkich składników tego wynagrodzenia, oraz do ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Sąd pracy mimo stwierdzenia wadliwości dokonanego rozwiązania umowy, może nie uwzględnić żądania pracownika o przywrócenie do pracy i zamiast tego zasądzić na jego rzecz odszkodowanie. Sąd może bowiem uznać, że przywrócenie do pracy byłoby niecelowe lub niemożliwe.

Klauzula zasad współżycia społecznego umożliwia uniknięcie sytuacji, w których stosowanie prawa doprowadziłoby do skutków niemożliwych do zaakceptowania z uwagi na cel regulacji lub normy moralne.

Roszczenie o ekwiwalent pieniężny za niewykorzystany urlop wypoczynkowy po zmarłym pracowniku staje się wymagalne w dniu wygaśnięcia stosunku pracy. Ekwiwalent powinien być wypłacony małżonkowi i uprawnionym członkom rodziny zmarłego. W razie braku takich osób ekwiwalent wchodzi do masy spadkowej.

Świadczenie ma charakter uznaniowy tylko wtedy, gdy regulamin wynagradzania nie określa warunków przyznania świadczenia albo gdy warunki przyznania świadczenia są określone w sposób na tyle ogólny, że uniemożliwiają kontrolę ich spełnienia. Premia uznaniowa lub nagroda pieniężna jest świadczeniem czysto uznaniowym. Skoro przyznanie oraz ustalenie jej wysokości pozostaje wyłącznie w gestii pracodawcy, to zbędne jest ustalenie przez pracodawcę regulaminu przyznawania nagród (wyrok Sądu Najwyższego z 9 lipca 2009 r., II PK 232/08).

Pracodawca może żądać od pracownika zwrotu nienależnego świadczenia, ale tylko pod warunkiem wykazania, że pracownik wiedział lub powinien przypuszczać, iż sporne świadczenie od pracodawcy się nie należy.

Likwidacja pracodawcy uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem ze wszystkimi pracownikami podlegającymi szczególnej ochronie (np. z kobietą w ciąży). Jednak przyczyna ta musi być wyraźnie wskazana w piśmie pracodawcy o wypowiedzeniu. Brak pouczenia o odwołaniu w piśmie pracodawcy w sprawie wypowiedzenia umowy o pracę stanowi przesłankę przywrócenia terminu w razie złożenia odwołania do sądu po upływie 7 dni od doręczenia wypowiedzenia (wyrok Sądu Najwyższego z 3 grudnia 2009 r., II PK 147/09).

Porozumienie między pracodawcą a związkami zawodowymi dotyczące zwolnień grupowych może przewidywać wypłacanie odpraw, których wartość przekracza dla jednego pracownika 15-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę (wyrok Sądu Najwyższego z 24 lipca 2009 r., I PK 41/09).

Za zobowiązania z tytułu zaległych składek wobec ZUS członkowie zarządu spółki kapitałowej odpowiadają niezależnie od istnienia spółki. Odpowiedzialność trwa nawet po jej upadłości lub likwidacji i późniejszym wykreśleniu z Krajowego Rejestru Sądowego. ZUS w decyzji stwierdzającej zaległości nie może ustalać zakresu odpowiedzialności poszczególnych członków zarządu.

Termin, za który ZUS może żądać zwrotu nienależnie pobranych rent i emerytur, powinien być liczony 3 lata wstecz od dnia wydania decyzji nakazującej ich zwrot.

Od dzisiaj, tj. od 1 grudnia, kwota zasiłku pogrzebowego wynosi 6227,72 zł.

Zdarza się, że strony, zawierając umowę o pracę, nie mają na celu jej wykonywania, a jedynie objęcie pracownika ubezpieczeniami społecznymi. Taka umowa może być uznana za umowę pozorną.

W październiku 2009 r. zmarł mąż pracownicy, z którym mieszkała i prowadziła wspólne gospodarstwo domowe. Miał on prawo do emerytury. Czy pracownica i jej córka, która uczy się w drugiej klasie szkoły podstawowej, mają prawo do renty rodzinnej? Czy jako pracodawca mamy jakieś obowiązki związane z ubieganiem się rodziny pracownicy o rentę rodzinną?

Podjęta przez nieuprawniony podmiot działający w imieniu pracodawcy czynność z zakresu prawa pracy jest ważna i skuteczna, gdy zostanie ona potwierdzona przez inny podmiot (organ) właściwy do podejmowania takich czynności – także przez podjęcie określonych czynności faktycznych.

Kwotę bazową obowiązującą w dacie złożenia wniosku o emeryturę po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego przez osobę, która po uzyskaniu prawa do wcześniejszej emerytury podlegała przez co najmniej 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, uwzględnia się tylko do obliczenia części socjalnej później ustalonej emerytury (na podstawie uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 10 września 2009 r., I UZP 6/09).

Odwołanie członka zarządu osoby prawnej i wypowiedzenie mu umowy o pracę nie powoduje zmiany jego stanowiska jako pracownika. Członek zarządu nadal pozostaje na tym samym stanowisku pracowniczym, nawet jeżeli jest zwolniony z obowiązku wykonywania pracy.

Do okresu zasiłkowego należy zaliczać każdą niezdolność do pracy, niezależnie od tego, czy ubezpieczony ma prawo do zasiłku chorobowego. Od dnia zakończenia każdej z nich należy liczyć odrębnie 60-dniową przerwę między dwoma okresami niezdolności do pracy spowodowanymi tą samą chorobą. Jeżeli okres ten nie przekracza 60 dni, zasiłek chorobowy nie przysługuje (na podstawie uchwały Sądu Najwyższego z 2 września 2009 r., II UZP 7/09).

Jeśli pracownik uważa, że został niesłusznie zwolniony, to musi złożyć do sądu skargę, żądając od firmy odszkodowania lub przywrócenia do pracy. Nie może kwestionować sposobu zwolnienia występując o sprostowanie świadectwa pracy - orzekł w wydanej 4 listopada br. uchwale Sąd Najwyższy.

Czas pracy pracownika mobilnego może być liczony od chwili wyjścia z domu do chwili powrotu do domu, wliczając w to czas przejazdu samochodem służbowym do siedziby kontrahenta, a także czas przerwy w podróży przeznaczony np. na posiłek czy odpoczynek w trasie (wyrok Sądu Najwyższego z 27 stycznia 2009 r., II PK 140/08).

Świadczenie rehabilitacyjne należy się pracownikowi nawet z powodu innego schorzenia niż to, na które dostał zasiłek chorobowy. Ważne jest jedynie zachowanie ciągłości niezdolności do pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 19 stycznia 2009 r., II UK 149/08).

Utratę prawa do zasiłku powoduje podjęcie faktycznej działalności zarobkowej. Sam fakt rejestracji firmy lub objęcia udziałów w spółce w czasie zwolnienia lekarskiego nie przesądza o utracie prawa do zasiłku (wyrok Sądu Najwyższego z 9 czerwca 2009 r., II UK 403/08).

W przypadku śmierci członka OFE fundusz dokonuje wypłaty kwalifikowanej połowy środków zgromadzonych na rachunku zmarłego małżonka, druga połowa zaś należna małżonkowi jest „przechowywana” przez OFE do czasu osiągnięcia przez tę osobę wieku emerytalnego – niezależnie od tego, czy żyjący małżonek uczestniczy w powszechnym ubezpieczeniu społecznym.

W oświadczeniu o zamiarze uzyskiwania dochodów skutkujących zawieszeniem lub zmniejszeniem świadczeń emerytalnych lub rentowych nie jest konieczne podawanie konkretnych kwot dochodów (wyrok Sądu Najwyższego z 6 maja 2009 r., II UK 368/08).

Brak prawa osób zarządzających zakładem pracy do należności za nadgodziny nie dotyczy sytuacji wykonywania przez nie stałego dodatkowego zatrudnienia na rzecz tego samego pracodawcy poza normalnymi godzinami pracy.

Nowelizacja Kodeksu pracy przywracająca zasadę, że każde święto obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin jest zgodna z Konstytucją RP. Nie trzeba będzie odpracowywać drugiego dnia świątecznego występującego w jednym tygodniu.

Jeżeli członek zarządu spółki został zatrudniony na podstawie umowy o pracę w wymiarze 1/2 etatu, to jego wynagrodzenie powinno wynosić połowę wynagrodzenia pełnoetatowych członków zarządu, określonego w uchwale walnego zgromadzenia wspólników lub akcjonariuszy (wyrok Sądu Najwyższego z 9 czerwca 2009 r., II PK 7/09).

Ustalanie płac na zasadzie powiązań rodzinnych, w oderwaniu od jakości i ilości świadczonej pracy, w kwotach rażąco wygórowanych jest niezgodne z zasadami współżycia społecznego. Postanowienia umów o pracę naruszające te zasady są nieważne (wyrok Sądu Najwyższego z 5 czerwca 2009 r., I UK 13/09).

Rozwiązanie stosunku pracy w trybie art. 231 § 4 Kodeksu pracy nie uprawnia do nabycia odprawy pieniężnej z tytułu zwolnień grupowych na podstawie art. 8 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników), chyba że przyczyną rozwiązania stosunku pracy była poważna zmiana warunków pracy na niekorzyść pracownika (uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 18 czerwca 2009 r., III PZP 1/09).

Orzecznictwo SN, śmierć pracownika

W jakim zakresie pracodawca odpowiada za przeprowadzenie badań okresowych

Czy można przyznawać świadczenia socjalne bez zgody związków zawodowych

Osoby uprawnione do uzyskania świadczeń po zmarłym pracowniku

Obszar jako miejsce pracy

Społeczny inspektor pracy jest chroniony przed zwolnieniem

Czy pracownikowi przywróconemu do pracy przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, jeżeli za ten sam okres otrzymał zasiłek z ZUS

Jak ustalić okoliczności wypadku śmiertelnego, jeśli na miejscu zdarzenia nie było świadków?

Czy normy PN mają moc przepisów prawa?

Ryczałt dla społecznego inspektora pracy jak wynagrodzenie

Czy należy wypłacić odprawę pośmiertną rodzinie byłego pracownika

Czy odchodzący na emeryturę pracownik ma prawo do odprawy uzupełniającej

Należności wypadkowe – nie z FGŚP

Zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia

Czy pracownik, który z powodu odmowy przeniesienia do pracy w innej miejscowości straci pracę, ma prawo do odprawy z tytułu zwolnień grupowych

Renta rodzinna po zmarłym renciście

Wyrok SN: Nauczyciel akademicki nie ma prawa do zasiłku chorobowego

Odszkodowania dla pracownika – za dyskryminację i nieprawidłowe zwolnienie

Konsekwencje odmowy wykonania polecenia pracodawcy

Kiedy odprawa pośmiertna przysługuje od kilku pracodawców

Choroba może wykluczyć wypadek przy pracy

Czy wychowawcy placówki opiekuńczo-wychowawczej przysługuje wynagrodzenie za okres zawieszenia w obowiązkach służbowych

Czy odprawa pośmiertna jest zwolniona ze składek na ubezpieczenia i podatku

Śmierć przyczyną wygaśnięcia umowy o pracę

Kiedy przywrócenie pracownika do pracy może być uznane za niecelowe

Zastosowanie klauzuli zasad współżycia społecznego przez sądy pracy

Czy można odziedziczyć ekwiwalent za urlop?

Czy pracodawca może określić w regulaminie zasady przyznawania premii uznaniowej

Zwrot nienależnego świadczenia od pracownika

Czy likwidacja pracodawcy uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę z pracownicą w ciąży

Czy można wypłacić wyższą odprawę z tytułu zwolnień grupowych niż maksymalna kwota ustawowa

Czy były zarząd spółki wykreślonej z rejestru nadal odpowiada za długi z tytułu niezapłaconych składek

Od jakiej daty należy liczyć wstecz 3-letni okres, za który ZUS może żądać zwrotu nienależnie pobranych rent i emerytur

Wyższy zasiłek pogrzebowy

Pozorna umowa o pracę

Prawo do renty rodzinnej dla wdowy i dziecka po zmarłym pracowniku

Kiedy czynność podjęta przez nieuprawniony podmiot jest ważna

Czy ponownemu przeliczeniu podlega całość emerytury w razie późniejszego zakończenia zatrudnienia

Skutki odwołania ze stanowiska w zarządzie dla stosunku pracy

Jak ustalać 60-dniową przerwę między dwoma okresami niezdolności do pracy spowodowanymi tą samą chorobą

Sprostowanie świadectwa pracy nie zmienia trybu zwolnienia

Czy czas pracy pracownika mobilnego obejmuje czas podróży oraz przerwy występujące w jej trakcie

Kiedy nie można odmówić świadczenia rehabilitacyjnego

Kiedy następuje utrata prawa do zasiłku chorobowego

Po śmierci małżonka OFE wypłaci połowę środków

Czy w kierowanym do ZUS oświadczeniu emeryta o zamiarze podjęcia pracy zarobkowej należy podawać wysokość dochodu

Za dodatkową funkcję - dodatkowe wynagrodzenie

Święto dniem wolnym

Czy wynagrodzenie członka zarządu zależy od wymiaru etatu

Czy wysokość płacy w umowie o pracę może być ustalana przez pracodawcę i pracownika w dowolny sposób

Czy pracownikowi rezygnującemu z pracy po przejściu zakładu na nowego pracodawcę należy się odprawa z tytułu zwolnień grupowych