REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Osoby uprawnione do uzyskania świadczeń po zmarłym pracowniku

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Tomasz Dróżdż

REKLAMA

Prawa majątkowe ze stosunku pracy przechodzą po śmierci pracownika na małżonka oraz inne osoby uprawnione do uzyskania renty rodzinnej.

Z wyliczeniem ekwiwalentu urlopowego po zmarłym pracowniku przeważnie pracodawcy nie mają problemu. Powstaje jednak czasami pytanie – komu należy się takie świadczenie, szczególnie gdy pracownik był w związku małżeńskim, miał dzieci czy rodzeństwo.

REKLAMA

W Kodeksie pracy istnieje odrębny sposób dziedziczenia praw majątkowych po zmarłym pracowniku. Jest on różny od ogólnych zasad dziedziczenia określonych w Kodeksie cywilnym. Należy wskazać, że celem odrębnej regulacji przejścia praw ze stosunku pracy jest szybkie zabezpieczenie osób uprawnionych, z pominięciem formalizmu wynikającego z konieczności przeprowadzania postępowania spadkowego.

Krąg uprawnionych

REKLAMA

Z dniem śmierci pracownika stosunek pracy wygasa (art. 631 § 1 k.p.). Prawa majątkowe ze stosunku pracy przechodzą po śmierci pracownika, w równych częściach, na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 631 § 2 k.p.). W razie braku takich osób prawa te wchodzą do spadku.

Na wstępie należy podkreślić, że do praw majątkowych ze stosunku pracy, o których mowa w art. 631 k.p., zaliczamy m.in. wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, premie, nagrody, dodatki, odszkodowania, a także ekwiwalent za urlop.

Skutkiem powyższej regulacji jest to, że ustanowienie przez zmarłego pracownika w testamencie kręgu spadkobierców nie wpływa w żadnym zakresie na nabycie praw majątkowych ze stosunku pracy przez osoby wskazane w tym przepisie.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

WAŻNE!
Jeżeli krąg spadkobierców testamentowych nie pokrywa się z kręgiem określonym w art. 631 § 2 k.p., to pierwszeństwo z mocy ustawy przyznane jest temu drugiemu. Dopiero brak tych osób powoduje wejście praw majątkowych ze stosunku pracy do spadku.

Małżonek

Małżonek zmarłego pracownika uzyskuje udział w prawach majątkowych ze stosunku pracy na równi z dziećmi.

Wyżej wymieniony przepis nie ustanawia jednak żadnych warunków wstępnych dla małżonka, czego konsekwencją jest to, że nie jest konieczne:

  • istnienie wspólności małżeńskiej do dnia śmierci pracownika,
  • prowadzenie ze zmarłym pracownikiem wspólnego gospodarstwa czy
  • wspólne zamieszkanie.

Przykład
Pracownik firmy zmarł 25 czerwca 2010 r. Stosunek pracy z tym dniem uległ wygaśnięciu. Po wykorzystaniu części przysługującego mu urlopu pracownik był uprawniony do otrzymania ekwiwalentu za 10 dni (80 godzin – pracownik był zatrudniony na umowę o pracę w pełnym wymiarze czasu pracy). Jego wynagrodzenie miesięczne wynosiło 2000 zł. Pracownik był żonaty (sąd orzekł separację w styczniu 2009 r.) oraz miał syna w wieku 23 lat, który aktualnie studiował.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że osobą uprawnioną do otrzymania ekwiwalentu będzie syn zmarłego.

  • 2000 zł : 21,08 (współczynnik ekwiwalentowy w 2010 r.) = 94,88 zł,
  • 94,88 zł: 8 godz. = 11,86 zł (kwota za jedną godzinę urlopu wypoczynkowego),
  • 11,86 zł x 80 godz. = 948,80 zł (kwota ekwiwalentu).

Aby ustalić pełny krąg osób uprawnionych, analizie należy poddać odpowiednie artykuły ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych; zwanej dalej ustawą.

Dzieci

Do renty rodzinnej mają prawo dzieci własne, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobione. Uprawnienie to jest jednak zależne od wieku dziecka.

Renta przysługuje dziecku:

  • do ukończenia 16 lat,
  • do ukończenia nauki w szkole, jeżeli przekroczyły 16. rok życia, nie dłużej jednak niż do osiągnięcia 25 lat życia, albo
  • bez względu na wiek, jeżeli stały się całkowicie niezdolne do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolne do pracy w okresie przed 16. rokiem życia lub w czasie nauki w szkole do ukończenia 25. roku życia.

Jeżeli dziecko osiągnęło 25 lat życia, będąc na ostatnim roku studiów w szkole wyższej, prawo do renty rodzinnej przedłuża się do zakończenia tego roku studiów (art. 68 ust. 2 ustawy).

Natomiast przyjęte na wychowanie i utrzymanie wnuki, rodzeństwo i inne dzieci mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli spełniają ww. warunki uzyskania prawa do renty rodzinnej dzieci własnych, dzieci drugiego małżonka i dzieci przysposobionych, a ponadto:

  • zostały przyjęte na wychowanie i utrzymanie co najmniej na rok przed śmiercią ubezpieczonego (emeryta lub rencisty), chyba że śmierć była następstwem wypadku, oraz
  • nie mają prawa do renty po zmarłych rodzicach, a gdy rodzice żyją, jeżeli:
    – nie mogą zapewnić im utrzymania albo
    – ubezpieczony (emeryt lub rencista) lub jego małżonek był ich opiekunem ustanowionym przez sąd (art. 69 ustawy).

Wdowa (wdowiec)

Prawo do świadczeń po zmarłym pracowniku ma także jego współmałżonek.

Wdowa ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli:

  • w chwili śmierci męża osiągnęła wiek 50 lat lub była niezdolna do pracy albo
  • wychowuje co najmniej jedno z dzieci, wnuków lub rodzeństwa uprawnione do renty rodzinnej po zmarłym mężu, które nie osiągnęło 16 lat, a jeżeli kształci się w szkole – 18 lat życia, lub jeżeli sprawuje pieczę nad dzieckiem całkowicie niezdolnym do pracy oraz do samodzielnej egzystencji lub całkowicie niezdolnym do pracy, uprawnionym do renty rodzinnej.

Prawo do renty rodzinnej nabywa również wdowa, która osiągnęła wiek 50 lat lub stała się niezdolna do pracy po śmierci męża, nie później jednak niż w ciągu 5 lat od jego śmierci lub od zaprzestania wychowywania ww. dzieci. Małżonka rozwiedziona oraz wdowa, która przed śmiercią męża nie pozostawała z nim we wspólności małżeńskiej, ma prawo do renty rodzinnej, jeżeli oprócz spełnienia ww. warunków wymaganych od wdowy, w dniu śmierci męża miała prawo do alimentów z jego strony ustalone wyrokiem sądowym lub ugodą sądową. Ww. zasady stosuje się odpowiednio do wdowca.

Rodzice

Wymagania w odniesieniu do rodziców określone są w art. 71 ustawy.

Rodzice mają prawo do renty rodzinnej, jeżeli:

  • pracownik bezpośrednio przed śmiercią przyczyniał się do ich utrzymania,
  • spełniają odpowiednio warunki określone dla wdowy i wdowca (dotyczące wieku, niezdolności do pracy lub wychowywania małoletnich osób).

Podstawa prawna:

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe przepisy o rynku pracy i zatrudnianiu cudzoziemców od 1 czerwca 2025. Co się zmienia?

Od 1 czerwca 2025 r. wchodzą w życie dwie kluczowe ustawy reformujące polski rynek pracy i zasady zatrudniania cudzoziemców. Nowe przepisy zmienią sposób rejestracji bezrobotnych, zniosą ograniczenia wiekowe i wprowadzą nowoczesne narzędzia informatyczne. Co dokładnie się zmienia i kogo dotyczą nowe regulacje?

Debata. Syndrom oszustki - między sukcesem a wątpliwościami

To będzie jedno z najważniejszych spotkań w naszym studio, transmitowane w czasie rzeczywistym na stronie infor.pl.

Ile godzin tygodniowo pracuje się w UE? Najmniej w Holandii, najwięcej w Grecji, Bułgarii i Polsce

Według danych Eurostatu pracownicy w Unii Europejskiej pracowali średnio 36 godzin w tygodniu. Okazuje się, że w Polsce było to znacznie więcej. Gdzie odnotowano najdłuższe, a gdzie najkrótsze tygodnie pracy?

Jakie kody uprawniają do wyższego dofinansowania PFRON? [KWOTY 2025]

Kwota dofinansowania, jaką może uzyskać pracodawca, zależy nie tylko od stopnia niepełnosprawności, ale również od rodzaju schorzenia. Czy pojawią się kolejne kody uprawniające do wyższego dofinansowania? Jakie kwoty obowiązują w 2025 r.?

REKLAMA

Kapitał początkowy można przeliczyć. To klucz do wyższej emerytury!

Kapitał początkowy to odtworzona wartość składek emerytalnych z okresu przed 1 stycznia 1999 roku, kiedy składki nie były przypisane do indywidualnych kont. Bez kapitału początkowego Twoja emerytura może być znacznie niższa. Sprawdź, jak go wyliczyć i jakie dokumenty są potrzebne, by nie stracić pieniędzy.

Menadżerowie wysokiego szczebla chcą się dogadywać mimo barier budowanych przez przywódców świata

Menadżerowie i światowy biznes stoi w obliczu rosnącej niestabilności – od napięć geopolitycznych i przesunięcia wpływów globalnych, po coraz bardziej spolaryzowaną scenę międzynarodową. Mimo to, wielu menedżerów najwyższego szczebla wciąż wykazuje wiarę w trwałość dotychczasowych struktur i scenariuszy współpracy.

Pracodawco! Nie zawsze możesz zlecić dodatkowe zadania pracownikowi

Podpisując umowę o pracę, strony zawierają dwustronne zobowiązanie - pracownik obliguje się do świadczenia określonej w umowie pracy, a pracodawca do wypłacania pracownikowi uzgodnionego wynagrodzenia. W praktyce jednak wielu pracodawców wychodzi z założenia, że skoro to oni płacą, to mogą zlecać swoim podopiecznym różnorodne zadania, również te wykraczające poza ustalony zakres obowiązków.

Jawność wynagrodzeń w Polsce: Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu pracy. Co się zmieni dla pracodawców i kandydatów do pracy?

Nowelizacja Kodeksu pracy uchwalona przez Sejm wprowadza obowiązek informowania kandydatów do pracy o wynagrodzeniu w procesie rekrutacji. Eksperci podkreślają jednak, że to dopiero początek drogi do pełnej jawności płac w Polsce.

REKLAMA

Aplikacja mZUS zyskuje popularność – już ponad 700 tys. użytkowników w całej Polsce

Aplikacja mobilna mZUS, dostępna na smartfony z systemem Android i iOS, przekroczyła próg 700 tysięcy użytkowników. Umożliwia szybki i wygodny dostęp do usług Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, takich jak składanie wniosków o 800+, „Dobry Start” czy rezerwacja e-wizyt.

Coraz więcej seniorów wybiera przelew zamiast gotówki. Już 80% świadczeń ZUS trafia na konta bankowe

W marcu 2025 roku aż 80 proc. emerytów i rencistów otrzymywało świadczenia ZUS przelewem na konto bankowe. Choć coraz więcej osób rezygnuje z gotówki, część seniorów nadal wybiera wizytę listonosza – z powodów praktycznych i społecznych.

REKLAMA