Osoby uprawnione do uzyskania świadczeń po zmarłym pracowniku

Z wyliczeniem ekwiwalentu urlopowego po zmarłym pracowniku przeważnie pracodawcy nie mają problemu. Powstaje jednak czasami pytanie – komu należy się takie świadczenie, szczególnie gdy pracownik był w związku małżeńskim, miał dzieci czy rodzeństwo.

W Kodeksie pracy istnieje odrębny sposób dziedziczenia praw majątkowych po zmarłym pracowniku. Jest on różny od ogólnych zasad dziedziczenia określonych w Kodeksie cywilnym. Należy wskazać, że celem odrębnej regulacji przejścia praw ze stosunku pracy jest szybkie zabezpieczenie osób uprawnionych, z pominięciem formalizmu wynikającego z konieczności przeprowadzania postępowania spadkowego.

Krąg uprawnionych

Z dniem śmierci pracownika stosunek pracy wygasa (art. 63¹ § 1 k.p.). Prawa majątkowe ze stosunku pracy przechodzą po śmierci pracownika, w równych częściach, na małżonka oraz inne osoby spełniające warunki wymagane do uzyskania renty rodzinnej w myśl przepisów o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 63¹ § 2 k.p.). W razie braku takich osób prawa te wchodzą do spadku.

Na wstępie należy podkreślić, że do praw majątkowych ze stosunku pracy, o których mowa w art. 63¹ k.p., zaliczamy m.in. wynagrodzenie zasadnicze, wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych, premie, nagrody, dodatki, odszkodowania, a także ekwiwalent za urlop.

Skutkiem powyższej regulacji jest to, że ustanowienie przez zmarłego pracownika w testamencie kręgu spadkobierców nie wpływa w żadnym zakresie na nabycie praw majątkowych ze stosunku pracy przez osoby wskazane w tym przepisie.

WAŻNE!
Jeżeli krąg spadkobierców testamentowych nie pokrywa się z kręgiem określonym w art. 63¹ § 2 k.p., to pierwszeństwo z mocy ustawy przyznane jest temu drugiemu. Dopiero brak tych osób powoduje wejście praw majątkowych ze stosunku pracy do spadku.

Małżonek

Małżonek zmarłego pracownika uzyskuje udział w prawach majątkowych ze stosunku pracy na równi z dziećmi.

Wyżej wymieniony przepis nie ustanawia jednak żadnych warunków wstępnych dla małżonka, czego konsekwencją jest to, że nie jest konieczne:

• istnienie wspólności małżeńskiej do dnia śmierci pracownika,
• prowadzenie ze zmarłym pracownikiem wspólnego gospodarstwa czy
• wspólne zamieszkanie.