Indywidualne prawo pracy - Kadry - Profesjonalny serwis kadrowych - prawo pracy, wynagrodzenia, umowa o pracę, urlopy, HR, BHP, kodeks pracy

Nowelizacja ustawy o czasie pracy kierowców nakłada na samozatrudnionych obowiązek ewidencji czasu pracy oraz ustala jego wymiar. Nowe przepisy zaczną obowiązywać jeszcze w 2013 roku.

Każde święto występujące w okresie rozliczeniowym i przypadające w innym dniu niż niedziela obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin. W wyniku wyroku Trybunału Konstytucyjnego (sygn. akt K 27/11) został usunięty z Kodeksu pracy art. 130 § 21.

Święta majowe wpływają na rozliczenie czasu pracy w systemie równoważnym. Jaki wymiar czasu pracy należy zaplanować dla pracowników w maju, jeżeli pracują w 1-miesięcznym okresie rozliczeniowym po 12 godzin na dobę? Czy święta majowe obniżają wymiar czasu pracy o 12 godzin, czy o 8 godzin?

Kodeks pracy reguluje czas pracy pracownika. Przysługuje mu w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Co dzieje się w sytuacji, gdy odpoczynek dobowy pracownika zostaje przerwany? Jak pracodawca powinien mu to zrekompensować?

Ruchomy czas pracy pozwoliłby pracownikowi na rozpoczęcie pracy o wybranej przez siebie godzinie. Zmianami w Kodeksie pracy zajmuje się obecnie Sejm.

Pracownikowi należy się dodatkowe wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych. Dyrektorzy oraz kierownicy wyodrębnionych komórek organizacyjnych (osoby zarządzające zakładem pracy w imieniu pracodawcy) nie mają prawa do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych. Istnieją jednak pewne wyjątki.

Pracodawca odpowiada za prawidłową organizację pracy i ustalenie grafików czasu pracy. Poprawne określenie tych elementów wymaga znajomości kilku wskaźników, m.in. wymiaru czasu pracy w poszczególnych miesiącach.

Zdarza się, że w drugiej połowie miesiąca, ze względu na harmonogram dostaw towarów do naszego zakładu, musimy zatrudniać pracowników w godzinach nadliczbowych. Czy za tę nadliczbową pracę możemy wcześniej – w pierwszej połowie miesiąca – oddać pracownikom czas wolny? Pracownicy pracują w podstawowym systemie czasu pracy w 1-miesięcznym okresie rozliczeniowym.

W związku z kryzysem gospodarczym mamy braki kadrowe i problemy z ustalaniem grafików poszczególnych pracowników. Mamy świadomość konieczności przestrzegania przepisów o czasie pracy, ale czy istnieją ograniczenia dotyczące liczby dni, którą pracownik może przepracować „pod rząd”, tak aby nie naruszyć przepisów prawa pracy? Czy można pracownikowi ustalić w harmonogramie godziny pracy tak, że będzie pracował np. 8 dni „pod rząd”? Ile dni pracownik może najwięcej jednorazowo przepracować? Pracownicy pracują u nas w podstawowym systemie czasu pracy.

Od 8 października br. pracodawcy muszą wyznaczać dodatkowy dzień wolny za święto przypadające w sobotę. Podobnie należy postępować, gdy święto przypadnie w innym dniu wolnym od pracy wynikającym z przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy.

Zatrudniliśmy kilku pracowników w niepełnym wymiarze czasu pracy (1/2 etatu) w podstawowym systemie czasu pracy. Z reguły pracownicy ci świadczą pracę po 4 godziny dziennie od poniedziałku do piątku. W związku ze zmianami organizacyjnymi (otwieramy nowy oddział firmy) konieczne będzie zatrudnianie tych pracowników przez najbliższe miesiące w wymiarze 7 godzin dziennie przez 5 dni w tygodniu. Nie chcemy zmieniać pracownikom wymiaru etatów, gdyż jest to niezasadne ze względu na nasze krótkoterminowe potrzeby. Czy możemy zaplanować im w harmonogramach czasu pracy pracę w godzinach przekraczających wymiar czasu pracy określony w umowie o pracę?

Chciałabym wprowadzić dla pracowników system zadaniowego czasu pracy. Czy powinnam oznaczyć okres wykonywania zadania? Czy mogę zlecać je na bieżąco każdego dnia, czy muszę je ustalać z wyprzedzeniem?

Większość pracowników naszej firmy jest zatrudniona w zadaniowym systemie czasu pracy. Czy mogę ustalić w ramach tego systemu, że pracownicy powinni wykonywać zadania służbowe jedynie między godz. 8.00 a godz. 20.00 od poniedziałku do piątku? Pracownicy mogliby pracować w dowolnym czasie mieszczącym się jedynie w określonym przez nas przedziale. Czy takie ustalenie jest dozwolone i nie będzie ograniczało pracy w zadaniowym systemie czasu pracy?

Pracownicy niepełnoetatowi mogą wykonywać pracę w dni wolne, a także w godzinach nadliczbowych. W przypadku tej grupy pracowników ważne jest prawidłowe ustalenie, która godzina będzie nadliczbową i jak zapłacić za tzw. godziny ponadwymiarowe.

Dnia wolne dla pracowników w 2013 roku mają wpływ na planowane urlopy? O czym powinniśmy pamiętać, obliczając wymiar czasu pracy w nadchodzącym roku?

Nie ma jednoznacznych regulacji dotyczących tego, od jakiego momentu należy liczyć czas pracy pracownika. Dlatego kwestie te powinny znaleźć się w przepisach wewnętrznych.

Tygodniowy czas pracy nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć nie może przekraczać 40 godzin. Nie oznacza to jednak, że nauczyciel ma obowiązek przebywać w miejscu pracy 40 godzin w tygodniu. Do czasu pracy nauczyciela wliczamy bowiem nie tylko czas samych zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych, ale także inne czynności, np. związane z przygotowaniem się do zajęć.

Zmiany w urlopach wypoczynkowych, nowa norma czasu pracy pracowników niepełnosprawnych, większe kary za zatrudnianie cudzoziemców i wreszcie powrót do zasad liczenia czasu pracy z 2010 r. – to najważniejsze ze zmian w prawie pracy w 2012 r.

Aby obliczyć wymiar czasu pracy pracownika niepełnoetatowego, należy postąpić tak samo jak w przypadku osoby zatrudnionej w pełnym wymiarze czasu pracy.

Zatrudniamy kilku pracowników w podstawowym systemie czasu pracy – dzień wolny z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy dla tych pracowników przypada w sobotę. Zatrudniamy również kilku pracowników w równoważnym systemie czasu pracy (obowiązuje ich 8-godzinna norma czasu pracy) – dla nich jako dzień wolny od pracy z tytułu przeciętnie pięciodniowego tygodnia pracy wyznaczone zostały w grudniu br. jedynie czwartki (6 i 13 grudnia) oraz wtorki (18 i 25 grudnia). W naszej firmie obowiązuje jednomiesięczny okres rozliczeniowy. W obowiązującym w naszej firmie regulaminie pracy jest zapis, zgodnie z którym wymiar czasu pracy nie ulega obniżeniu z tytułu święta przypadającego zarówno w niedzielę, jak i w dniu wolnym wynikającym z rozkładu czasu pracy. Czy po zmianie przepisów musimy w grudniu oddać pracownikom dodatkowy dzień wolny w zamian za święto przypadające w dniu wolnym wynikającym z rozkładu czasu pracy w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy? Czy musimy dokonać zmiany regulaminu pracy?

Pracodawca ma możliwość powierzenia pracownikowi innej pracy niż wynikająca z umowy o pracę na okres nieprzekraczający 3 miesięcy w danym roku bez konieczności stosowania wypowiedzenia warunków pracy i płacy. Zdarza się, że taka praca będzie wykonywana w innym systemie czasu pracy niż dotychczasowy. W takiej sytuacji niezbędne będzie poinformowanie pracownika o tej zmianie.

Od 1 stycznia 2011 r. został wprowadzony przepis, zgodnie z którym, jeżeli święto przypada w dniu wolnym od pracy, wynikającym z rozkładu czasu pracy (czyli np. w wolną sobotę), to nie obniża ono wymiaru czasu pracy (art. 130 § 21 Kodeksu pracy). Jeżeli zatem pracodawca ustalił jako dzień wolny od pracy np. sobotę, to dotychczas nie musiał oddawać dnia wolnego za święto, które przypadało w tym dniu. Taką regulację 2 października br. TK uznał za niezgodną z konstytucją.

Od 8 października 2012 r. pracodawcy ponownie muszą zapewnić pracownikom dodatkowy dzień wolny za święto, które przypada w dniu wolnym od pracy z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy. Przepisy, które zniosły ten obowiązek, Trybunał Konstytucyjny uznał w wyroku z 2 października 2012 r. (sygn. K 27/11) za sprzeczne z Konstytucją RP.

Zatrudniamy pracowników w systemie zmianowym w podstawowym systemie czasu pracy. Kilku z nich wykonywało pracę na III zmianie w nocy z 27 na 28 października br. – nastąpiła wówczas zmiana czasu letniego na zimowy. Pora nocna w naszym zakładzie jest ustalona między godz. 22.00 a 6.00. W naszej firmie obowiązuje 3-miesięczny okres rozliczeniowy pokrywający się z kwartałami. W zamian za dodatkowo przepracowaną godzinę chcielibyśmy oddać pracownikom czas wolny w ostatnim tygodniu listopada. Czy możemy tak zrobić? Jeżeli oddamy czas wolny, to czy musimy wypłacać pracownikom dodatki do wynagrodzenia za pracę nadliczbową?

Pracownicy pracujący na nocną zmianę z 27 na 28 października br. będą faktycznie wykonywali pracę przez 9 godzin. Nastąpi bowiem wtedy zmiana czasu z letniego na zimowy. W związku z tym, że pracownicy przepracują 1 godzinę nadliczbową, przysługuje im za nią odbiór czasu wolnego lub dodatek w wysokości 100% wynagrodzenia.

Okres rozliczeniowy to czas, w którym pracodawca (poza pewnymi wyjątkami, gdy np. na wniosek pracownika można mu udzielić czasu wolnego za godziny nadliczbowe w kolejnym okresie rozliczeniowym) powinien rozliczyć się z pracownikiem w zakresie jego czasu pracy oraz z wynagrodzenia z tytułu pracy w godzinach nadliczbowych. Długość okresu rozliczeniowego często wpływa na możliwość uniknięcia pracy w godzinach nadliczbowych, dlatego dopasowanie czasu jego trwania do potrzeb pracodawcy jest bardzo ważne.

Pracodawcy, którzy chcą zatrudnić pracownika na część etatu, muszą liczyć się z dodatkowymi obowiązkami w zakresie czasu pracy. Są one związane m.in. z zasadami ustalania wymiaru czasu pracy.

Planując pracę w listopadzie pracodawcy powinni pamiętać, że pracowników placówek handlowych obowiązuje zakaz pracy w święta. Nie można zatem wyznaczyć pracownikom pracującym w placówkach handlowych pracy 1 listopada (Dzień Wszystkich Świętych) i 11 listopada (Narodowe Święto Niepodległości).

Chcemy wprowadzić tzw. ruchomy system czasu pracy, w którym umożliwilibyśmy pracownikom wybór godziny rozpoczynania pracy w poszczególnych dniach, wyznaczając jedynie przedział czasowy, w którym powinni przybyć do zakładu (między godz. 7.00 a 9.00). Czy możemy wprowadzić takie rozwiązanie w regulaminie pracy? Dowiedzieliśmy się, że może być ono zakwestionowane przez Państwową Inspekcję Pracy.

Wprowadzenie pracy zmianowej pozwoli pracodawcy na zatrudnienie pracownika w niedziele i święta. Ograniczeniem możliwości świadczenia pracy w te dni będzie zakaz pracy w święta w placówkach handlowych.

Zatrudniamy pracowników w równoważnym systemie czasu pracy. Zdarzają się sytuacje, że pracownik ma w grafiku zaplanowaną pracę na dany dzień w wymiarze 4 godzin, a faktycznie pracuje 6 godzin. Czy w takim dniu należy się pracownikowi 15-minutowa przerwa na posiłek? Czy ta przerwa może być udzielona po 6 godzinach pracy, a jeżeli tak, to czy zwiększa ona czas pracy o te 15 minut, które musimy uwzględnić obliczając liczbę godzin pracy w całym miesiącu?

Pracownica uprawniona do urlopu wychowawczego wystąpiła do nas z pismem o obniżenie wymiaru etatu z pełnego do 3/4 etatu. Czy w takim przypadku powinniśmy zawrzeć w jej umowie o pracę zapisy dotyczące godzin ponadwymiarowych, po przekroczeniu których będzie ona uprawniona do takiego dodatku, jak za godziny nadliczbowe? Czy taka pracownica może w ogóle pracować w godzinach ponadwymiarowych?

Podróżą służbową jest wykonywanie, na polecenie pracodawcy, zadania służbowego poza miejscowością, w której znajduje się siedziba pracodawcy lub poza stałym miejscem pracy. Przy kwalifikacji podróży istotne znaczenie ma więc określenie stałego miejsca pracy pracownika. Brak legalnej definicji tego pojęcia powoduje problemy interpretacyjne, a także otwiera pracodawcom drogę do uznaniowego definiowania stałego miejsca pracy i odmowy zwrotu kosztów podróży służbowych.

W środę 15 sierpnia br. przypada święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny. Z tego powodu w sierpniu 2012 r. pracownicy mogą mieć różne wymiary godzin do przepracowania.

Zatrudnieni przez nas kierowcy prowadzą samochody osobowe. Ile obowiązkowych przerw w czasie pracy powinien mieć taki kierowca, gdy jedzie np. w 10-godzinną trasę? Czy musi mieć przerwę po określonym czasie prowadzenia pojazdu?

Ustaliliśmy w formie zarządzenia prezesa naszej spółki, że pracownicy będą mieli wolne 8 czerwca 2012 r. W zamian przyjdą do pracy w sobotę 23 czerwca br. Praca odbywa się u nas od poniedziałku do piątku, ale regulamin pracy pozwala dokonać zmiany rozkładu w wyjątkowych sytuacjach. W firmie obowiązuje 1-miesięczny okres rozliczeniowy. Jeden z pracowników naszej firmy skorzystał z wolnego 8 czerwca br., a następnie rozwiązaliśmy z nim umowę za porozumieniem stron 14 czerwca br. Jak w takim przypadku rozliczyć jego czas pracy i jak potraktować wolne 8 czerwca br.?

Zatrudniamy pracownika na stanowisku telemarketera w podstawowym systemie czasu pracy od poniedziałku do piątku. 8 czerwca br. pracownik powinien rozpocząć pracę o godzinie 8 rano – dojeżdża do pracy autobusem z miejscowości położonej 60 km od miejsca pracy. Z powodu odbywających się w mieście mistrzostw EURO 2012 i utrudnionego dojazdu do naszej firmy pracownik spóźnił się do pracy ponad 2 godziny. Do tej pory był punktualny i sumienny. Czy taką nieobecność należy uznać za usprawiedliwioną? Czy za czas spóźnienia przysługuje mu wynagrodzenie, mimo że nie wykonywał pracy? Czy pracownik powinien odpracować spóźnienie? Czy możemy zażądać, aby pracownik na czas EURO wynajął mieszkanie w mieście świadczenia pracy?

Jesteśmy placówką, do której mają zastosowanie przepisy ustawy o pracownikach samorządowych. Ze względu na szczególne potrzeby zobowiązaliśmy naszych pracowników do pracy w godzinach nadliczbowych. Pracownicy przepracowali w tygodniu 8 godzin nadliczbowych (każdego dnia świadczyli pracę 2 godziny dłużej). Część pracowników została także zobowiązana do pracy w sobotę (przez 8 godzin) i w niedzielę (przez 10 godzin). W jaki sposób powinniśmy zrekompensować pracownikom pracę w tych godzinach?

Pracownik może złożyć u pracodawcy wniosek o zastosowanie wobec niego indywidualnego rozkładu czasu pracy. Pracodawca powinien rozpatrzyć wniosek, jednak nie musi zgodzić się na zawarte w nim propozycje.

Świętem wolnym od pracy jest pierwszy dzień Zielonych Świątek. Święto to zawsze przypada w niedzielę. Zatem pracownicy zatrudnieni w placówkach handlowych, które funkcjonują w niedzielę, powinni mieć w tym roku wolne 27 maja. W ten dzień przypada bowiem w 2012 r. święto Zielonych Świątek.

W podstawowym systemie czasu pracy norma czasu pracy wynosi 8 godzin dziennie. Jednak w niektórych systemach norma ta może być zwiększona do 12 godzin, np. w przypadku zastosowania systemu skróconego tygodnia czasu pracy.

Rozwiązania przyjęte przez poszczególne państwa członkowskie różnią się między sobą, ponieważ z przepisów unijnych wynika pewien zakres swobody w uregulowaniu kwestii wymiaru czasu pracy.

Pracownik nie może odmówić świadczenia pracy w godzinach nadliczbowych nawet w sytuacji, gdy praca spowoduje przekroczenie limitów minimalnego dobowego odpoczynku. Odmowa może zostać zakwalifikowana jako naruszenie obowiązków pracowniczych.

W maju br. występują trzy święta, które są dniami wolnymi od pracy, tj. 1 maja (święto państwowe), 3 maja (święto narodowe Trzeciego Maja) i 27 maja (pierwszy dzień Zielonych Świątek). Ponieważ święto, które przypada w dniu wolnym z tytułu przeciętnie 5-dniowego tygodnia pracy, nie obniża wymiaru czasu pracy, pracownicy w zależności od tego, jakie mają dni wolne ustalone w rozkładzie, mogą mieć różną liczbę godzin do przepracowania w tym miesiącu.

Zatrudniamy pracowników w biurze rachunkowym. W związku z tym, że ze względu na specyfikę pracy pracowników biura i indywidualne potrzeby klientów mamy problem z ustaleniem rozpoczynania godzin pracy, postanowiliśmy uelastycznić czas pracy tych pracowników. Chcemy wprowadzić tzw. ruchomy system czasu pracy, w którym umożliwilibyśmy pracownikom wybór godziny rozpoczynania pracy w poszczególnych dniach, wyznaczając jedynie przedział czasowy, w którym powinni przybyć do zakładu (między godz. 7.00 a 9.00). Czy możemy wprowadzić takie rozwiązanie w regulaminie pracy? Dowiedzieliśmy się bowiem, że może być ono zakwestionowane przez Państwową Inspekcję Pracy.

W naszej firmie obowiązuje 3-miesięczny okres rozliczeniowy, który trwa od 1 stycznia do 31 marca 2012 r. Chcemy wprowadzić zmianę do regulamin pracy, w którym sposób liczenia okresu rozliczeniowego zostanie ustalony jako: luty–kwiecień, maj–lipiec, sierpień–październik, listopad–styczeń. Jakie rozwiązanie dotyczące okresu rozliczeniowego zastosować w kwietniu br.? Jaki wpływ na sposób liczenia rocznego limitu godzin nadliczbowych ma wprowadzenie okresów rozliczeniowych na przełomie roku (tak jak w zaplanowanym nowym regulaminie)?

Święta Wielkanocne przypadają w tym roku 8 i 9 kwietnia. Pracodawcy będą musieli je zatem uwzględnić przy rozliczaniu czasu pracy pracowników w kwietniu 2012 r. Poniedziałek Wielkanocny w większości przypadków obniży wymiar czasu pracy pracowników o 8 godzin.

Zatrudniamy pracowników w systemie podstawowym czasu pracy na 3 zmiany (w godz. 6.00–14.00, 14.00–22.00 i 22.00–6.00). Czy w przypadku zmiany czasu z zimowego na letni, która nastąpi 25 marca br., pracownikom tym należy wypłacić wynagrodzenie również za jedną nieprzepracowaną godzinę wynikającą z przesunięcia czasu z godz. 2.00 na godz. 3.00? Czy pracownikom pracującym w nocy podczas zmiany czasu przysługuje dodatek za pracę w nocy za 7 czy za 8 godzin? Pora nocna w zakładzie jest ustalona między godz. 22.00 a 6.00.

Kierowca zatrudniony przy przewozach materiałów szczególnie niebezpiecznych bardzo często pracuje – ze względu na specyfikę wykonywanych przewozów – w porze nocnej ustalonej dla wszystkich pracowników (u nas jest to czas między godz. 23.00 a 7.00). Zdecydowanie rzadziej wykonuje pracę w porze nocnej kierowców (od godz. 0.00 do godz. 4.00). Na podstawie jakich przepisów – Kodeksu pracy czy ustawy o czasie pracy kierowców – należy ustalić, czy pracownik jest pracownikiem pracującym w nocy?

Czas pracy

Czas pracy kierowcy 2013 - zmiany

Święto w innym dniu niż niedziela – orzecznictwo

Majówka - rozliczenie czasu pracy w systemie równoważnym

W jaki sposób pracodawca powinien udzielić równoważnego okresu odpoczynku, jeżeli doszło do jego naruszenia

Ruchomy czas pracy

Wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych - dyrektorzy i kierownicy

Czas pracy w 2013 r.

Wymiar czasu pracy w poszczególnych miesiącach 2013 r.

Czy można z góry udzielić czasu wolnego za pracę w godzinach nadliczbowych

Ile maksymalnie dni może przepracować pracownik

Dzień wolny za święto przypadające w sobotę

Czy dopuszczalne jest planowanie pracy w godzinach ponadwymiarowych

Jak należy ustalać zadania w systemie zadaniowego czasu pracy?

Ograniczenie godzin pracy w systemie zadaniowym – czy jest dopuszczalne

Praca w czasie wolnym niepełnoetatowca

Dni wolne dla pracowników w 2013 roku

Od kiedy liczyć czas pracy

Jak rozliczać czas pracy nauczycieli

Przegląd najważniejszych zmian w prawie pracy w 2012 r.

Jak zaplanować pracę niepełnoetatowca

Jak poprawnie ustalić wymiar czasu pracy i harmonogram na grudzień br. po zmianie przepisów

Czy pracownikowi, który regularnie przez 3 miesiące w roku wykonuje inną pracę w innym systemie czasu pracy niż zwykle, można ustalić jeden uniwersalny system czasu pracy

Sprawdź, jak rozliczać czas pracy po wyroku TK

Jak rozliczać czas pracy po wyroku TK

Zmiana czasu z letniego na zimowy - czy wypłacać dodatek za godzinę nadliczbową

Jak rozliczyć czas pracy pracowników pracujących w nocy podczas zmiany czasu letniego na zimowy

Jakie są skutki wprowadzenia długiego okresu rozliczeniowego

Planowanie pracy niepełnoetatowców

Pracodawcy prowadzący placówki handlowe muszą zapewnić pracownikom wolne 1 i 11 listopada

Czy można wprowadzić dla pracowników ruchomy system czasu pracy

Skutki wprowadzenia pracy zmianowej

Kiedy przysługuje 15-minutowa przerwa w pracy

Praca w nadgodzinach pracownicy uprawnionej do urlopu wychowawczego, która obniżyła wymiar etatu

Podróż służbowa

W sierpniu 2012 r. pracownicy przepracują różną liczbę godzin

Czy kierowcy samochodów osobowych muszą mieć dodatkowe przerwy w pracy

Jak rozliczyć czas pracy pracownika, który nie odpracował dodatkowego dnia wolnego i rozwiązał umowę o pracę

Czy należy usprawiedliwić pracownikowi spóźnienie do pracy spowodowane utrudnieniami w ruchu na EURO 2012

Jak zrekompensować pracę w godzinach nadliczbowych pracownikom samorządowym

Jak stosować indywidualny rozkład czasu pracy

Święto Zielonych Świątek dniem wolnym dla pracowników handlu

System skróconego tygodnia czasu pracy

Czas pracy w wybranych państwach Unii Europejskiej

Czy można zmusić pracownika do pracy w godzinach nadliczbowych

Czas pracy w maju 2012 r.

Czy można zatrudniać pracowników w ruchomym systemie czasu pracy

Jak dokonać zmiany okresów rozliczeniowych

Jak rozliczyć czas pracy w kwietniu 2012 r.

Czy zmiana czasu z zimowego na letni wpłynie na wysokość wynagrodzenia pracownika

Czas pracy kierowcy - praca w porze nocnej