REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Konsekwencje prawne niezapewnienia pracownikowi odpoczynku

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Artur Dawid Samek
radca prawny, ekspert z zakresu prawa pracy
Odpoczynek tygodniowy /fot. Fotolia
Odpoczynek tygodniowy /fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Obowiązek zapewnienia pracownikowi czasu wolnego od pracy w ramach odpoczynku wynika z przepisów prawa pracy. Regulacja zawarta w Kodeksie pracy nie zawiera jednak wskazania, jakie konsekwencje poniesie pracodawca, jeśli nie wywiąże się z tego obowiązku. Omawianym zagadnieniem zajął się więc Sąd Najwyższy. 

Na podstawie art. 132 i 133 Kodeksu pracy pracownikowi przysługują okresy  odpoczynku dobowego oraz tygodniowego wolne od pracy. Pracodawca ma obowiązek udzielenia pracownikowi nieprzerwanie min. 35 godzin w każdym tygodniu obejmującym 7 kolejnych dni kalendarzowych – rozpoczynając od pierwszego dnia okresu rozliczeniowego ustalonego przez pracodawcę w rozkładach czasu pracy – w tym co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku w każdej dobie.

REKLAMA

 Odpoczynek tygodniowy w wyjątkowych przypadkach może być krótszy (chociaż trwać musi nie mniej niż 24 godziny). Stanie się tak w razie:

  • prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii,    
  • gdy praca, wykonywana jest przez pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy,
  • zmiany pory wykonywania pracy przez pracownika w związku z jego przyjściem na inną zmianę, zgodnie z ustalonym rozkładem czasu pracy.

 Tygodniowy okres odpoczynku powinien obejmować niedzielę, zaś jeśli pracownik wykonuje pracę dozwoloną w niedzielę, odpoczynek tygodniowy może być wyznaczony w innym dniu. Przykładowo pracownik rozpoczynający pracę o godzinie 9.00 w poniedziałek najdłużej (łącznie z godzinami nadliczbowymi) może świadczyć pracę do godziny 22.00 – 13 godzin, jeśli następnego dnia rozpoczyna pracę o godzinie 9.00.

Zobacz również: Już 707 firm wprowadziło elastyczny czas pracy

 Konsekwencje nieudzielenia czasu wolnego w ramach odpoczynku

REKLAMA

 Z powodu braku konsekwencji nieudzielenia czasu wolnego w ramach odpoczynku przez pracownika zagadnieniem tym zajął się Sąd Najwyższy. Zgodnie z jego orzecznictwem naruszenie przez pracodawcę prawa pracownika do odpoczynku dobowego i tygodniowego rodzi odpowiedzialność cywilnoprawną pracodawcy na podstawie art. 300 Kodeksu pracy. Przepis ten stanowi, iż w sprawach nieuregulowanych przepisami prawa pracy do stosunku pracy należy stosować odpowiednio przepisy Kodeksu cywilnego, o ile nie są one sprzeczne z zasadami prawa pracy. Tym samym naruszenie pracodawcy umożliwia dochodzenie zadośćuczynienia przez pracownika na podstawie art. 448 k.c. z uwagi na naruszenie dóbr osobistych pracownika lub też odszkodowania wynikającego z konieczności naprawienia szkody na podstawie art. 471 k.c.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W wyroku z dnia 8 października 2009 r. o sygn. II PK 110/2009 Sąd Najwyższy - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych wskazał między innymi, że regulacja dotycząca zapewnienia odpoczynku ma na celu zapewnienie pracownikowi możliwości regeneracji sił. Zdaniem Sądu nie chodzi tu o przyznanie mu dodatkowego czasu wolnego, ale o wprowadzenie ochronnych norm nie dotyczących wprost długości okresów czasu pracy, ale rozdzielających je okresów odpoczynku. Z uwagi na brak szczegółowych regulacji prawa pracy dotyczących naruszenia norm dotyczących odpoczynku,  zastosowanie znaleźć powinny ogólne zasady odpowiedzialności odszkodowawczej zawarte w przepisach prawa cywilnego. 

Zobacz także: Wynagrodzenie podczas niewykonywania pracy


W wyroku z dnia 18 sierpnia 2010 r. o sygn. II PK 228/2009 (OSP 2011/9 poz. 89) Sąd Najwyższy - Izba Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych wskazuje, iż podstawą dochodzenia ochrony dóbr osobistych,  w tym także zapewnienia prawa do odpoczynku pracownika, jest art. 111 kodeksu pracy. Jako podstawę dochodzenia zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę Sąd przytoczył art. 448 k.c. w związku z art. 300 k.p.

Warto zauważyć, iż nieudzielenie pracownikowi należnego czasu wolnego w ramach odpoczynku, a tym samym naruszenie przepisów dotyczących czasu pracy, może być również potraktowane jako wykroczenie określone w art. 281 pkt. 5 k.p., które zagrożone jest karą grzywny od 1000 zł do 30.000 zł.

Kogo obejmuje ta regulacja?

Omawiane przepisy nie dotyczy pracowników zarządzających zakładem pracy w imieniu pracodawcy, jak również nie będzie miał zastosowania w  przypadku prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii. W przedstawionych wyżej przypadkach będzie przysługiwało pracownikowi prawo do równoważnego okresu odpoczynku, w okresie rozliczeniowym czasu pracy.  

Zadaj pytanie: Forum Kadry

Artur Samek - radca prawny, ekspert z zakresu prawa pracy

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Menadżerowie wysokiego szczebla chcą się dogadywać mimo barier budowanych przez przywódców świata

Menadżerowie i światowy biznes stoi w obliczu rosnącej niestabilności – od napięć geopolitycznych i przesunięcia wpływów globalnych, po coraz bardziej spolaryzowaną scenę międzynarodową. Mimo to, wielu menedżerów najwyższego szczebla wciąż wykazuje wiarę w trwałość dotychczasowych struktur i scenariuszy współpracy.

Pracodawco! Nie zawsze możesz zlecić dodatkowe zadania pracownikowi

Podpisując umowę o pracę, strony zawierają dwustronne zobowiązanie - pracownik obliguje się do świadczenia określonej w umowie pracy, a pracodawca do wypłacania pracownikowi uzgodnionego wynagrodzenia. W praktyce jednak wielu pracodawców wychodzi z założenia, że skoro to oni płacą, to mogą zlecać swoim podopiecznym różnorodne zadania, również te wykraczające poza ustalony zakres obowiązków.

Jawność wynagrodzeń w Polsce: Sejm uchwalił nowelizację Kodeksu pracy. Co się zmieni dla pracodawców i kandydatów do pracy?

Nowelizacja Kodeksu pracy uchwalona przez Sejm wprowadza obowiązek informowania kandydatów do pracy o wynagrodzeniu w procesie rekrutacji. Eksperci podkreślają jednak, że to dopiero początek drogi do pełnej jawności płac w Polsce.

Aplikacja mZUS zyskuje popularność – już ponad 700 tys. użytkowników w całej Polsce

Aplikacja mobilna mZUS, dostępna na smartfony z systemem Android i iOS, przekroczyła próg 700 tysięcy użytkowników. Umożliwia szybki i wygodny dostęp do usług Zakładu Ubezpieczeń Społecznych, takich jak składanie wniosków o 800+, „Dobry Start” czy rezerwacja e-wizyt.

REKLAMA

Coraz więcej seniorów wybiera przelew zamiast gotówki. Już 80% świadczeń ZUS trafia na konta bankowe

W marcu 2025 roku aż 80 proc. emerytów i rencistów otrzymywało świadczenia ZUS przelewem na konto bankowe. Choć coraz więcej osób rezygnuje z gotówki, część seniorów nadal wybiera wizytę listonosza – z powodów praktycznych i społecznych.

ZUS zachęca do e-wizyt: porady online bez wychodzenia z domu

Zakład Ubezpieczeń Społecznych rozwija usługę e-wizyt, czyli wideorozmów z konsultantami ZUS. Dzięki temu każdy może uzyskać pomoc bez konieczności wizyty w placówce – wystarczy smartfon lub komputer z dostępem do internetu.

Masz świadczenie przedemerytalne i dorabiasz? Do 31 maja musisz rozliczyć się z ZUS

Osoby pobierające świadczenie przedemerytalne lub zasiłek przedemerytalny i jednocześnie dorabiające, muszą do 31 maja złożyć w ZUS-ie zaświadczenie o swoich przychodach. Brak rozliczenia może skutkować zmniejszeniem lub zawieszeniem świadczenia.

Polski rynek pracy przyciąga wykwalifikowanych pracowników z innych krajów

Polska na podium krajów UE przyciągających wykwalifikowanych pracowników. Choć do liderujących Niemiec wciąż nam daleko, Polska wyrasta na kluczowego gracza w regionie, jeśli chodzi o przyciąganie zagranicznych specjalistów.

REKLAMA

Fachowiec na samozatrudnieniu: kontrakt menadżerski z polisami asekurującymi ryzyka, które musi podejmować menadżer

Okazuje się, że odpowiednio dobrane pakiety ochronne nie tylko zwiększają bezpieczeństwo freelancerów i osób zatrudnionych w oparciu o umowę B2B, ale również stanowią atrakcyjny benefit. Może on przyciągać najlepszych specjalistów i budować lojalność wobec firmy.

Wyższe wynagrodzenia młodocianych i nowe stawki wpłat na PFRON od czerwca 2025 r. – sprawdź, ile wyniosą

Od 1 czerwca 2025 roku wzrosną minimalne wynagrodzenia pracowników młodocianych odbywających przygotowanie zawodowe oraz kwoty wpłat na PFRON. To efekt ogłoszenia przez GUS wysokości przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w pierwszym kwartale bieżącego roku. Sprawdź aktualne stawki obowiązujące w okresie wakacyjnym.

REKLAMA