Zadaniowy system czasu pracy

Przede wszystkim stosowanie tego systemu jest celowe, gdy czasu pracy pracowników nie można wymierzyć w godzinach, lecz wymiarem zadań, jakie pracownik ma wykonywać (art. 140 kodeksu pracy). Zatem w przypadku stosowania zadaniowego systemu czasu pracy, pracodawca nie określa godzin pracy pracownika, lecz jedynie zadania, jakie mają zostać wykonane, czas ich realizacji pozostawiając pracownikowi.

Brak określenia ścisłych ram czasowych pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy nie oznacza jednak, że możliwe jest nadużywanie zadaniowego systemu czasu pracy w celu powierzenia pracownikowi znacznie szerszego zakresu zadań, niż byłoby to możliwe w systemie godzinowym. Zadaniowy system czasu pracy nie oznacza bowiem, że pracownika obowiązuje tzw. „nienormowany czas pracy”. Powierzone zadania powinny być możliwe do wykonania przez pracownika w normalnym czasie pracy, tj. nieprzekraczającym ośmiu godzin na dobę i średnio 40 godzin tygodniowo (wymiar czasu pracy wynikający z art. 129 kodeksu pracy.). Pracownika dotyczy także 11-godzinny odpoczynek dobowy, 35-godzinny odpoczynek tygodniowy oraz zasada 5-dniowego tygodnia pracy.

Zobacz serwis: Czas pracy

Odpowiednie ustalenie zakresu zadań powierzonych do wykonania pracownikowi jest istotne, gdyż również w tym systemie czasu pracy może wystąpić praca nadliczbowa. Kwestię tę wyraźnie rozstrzygnął Sąd Najwyższy, przesądzając konieczność stosowania przepisów o pracy nadliczbowej również w systemie zadaniowym: samo nazwanie systemu czasu pracy systemem zadaniowym nie zwalnia pracodawcy z obowiązku stosowania przepisów o godzinach nadliczbowych (wyrok SN z dnia 4 sierpnia 1999 r., I PKN 181/99). Przede wszystkim jako praca w godzinach nadliczbowych w systemie zadaniowym, będzie traktowana sytuacja, gdy pracodawca powierza pracownikowi zadania w takim wymiarze, że ich wykonanie przy normalnym natężeniu pracy nie jest możliwe w ramach norm czasu pracy. Drugim przypadkiem wystąpienia godzin nadliczbowych w systemie zadaniowym jest powierzenie pracownikowi zadań innych niż ustalone zgodnie z art. 140 kodeksu pracy. Nie jest wykonywaniem pracy w godzinach nadliczbowych praca w wymiarze przekraczającym normy czasu pracy jako konsekwencja mniejszej wydajności pracy pracownika lub wystąpienia przeszkód mających źródło po jego stronie.

Stosowanie przez pracodawcę zadaniowego systemu czasu pracy jest możliwe, gdy przewidują to odpowiednie postanowienia układu zbiorowego, regulaminu pracy lub obwieszczenia. Akty te powinny przewidywać co najmniej, że u pracodawcy stosuje się system zadaniowego czasu pracy. Zgodnie z art. 140 kodeksu pracy wyznaczanie zadań przez pracodawcę powinno się odbywać po porozumieniu z pracownikiem. Brak porozumienia nie powoduje jednak zdaniem Sądu Najwyższego nieskuteczności ustanowienia zadaniowego czasu pracy, jednakże w razie sporu pracodawca będzie musiał wykazać, że powierzone zadania były możliwe do wykonania w granicach norm czasu pracy określonych w art. 129 kodeksu pracy. Przepisy nie określają formy porozumienia między pracodawca a pracownikiem, ze względów dowodowych zalecana jest forma pisemna.