System czasu pracy a sposób uzupełniania podstawy wymiaru świadczenia chorobowego

PROBLEM

Zatrudniony w naszej firmie od 3 lat pracownik, który otrzymuje wynagrodzenie w stałej stawce miesięcznej 2400 zł brutto oraz wynagrodzenie prowizyjne, zachorował w czerwcu 2013 r. Obecnie pracuje on w systemie równoważnym. Za czas choroby w czerwcu 2013 r. ma prawo do wynagrodzenia chorobowego, którego podstawę wymiaru ustalimy biorąc pod uwagę przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone za okres od czerwca 2012 r. do maja 2013 r. W podstawie wymiaru musimy uwzględnić m.in. wynagrodzenie za styczeń 2013 r., w którym pracownik chorował przez 3 dni, w tym przez 2 dni robocze (1 dzień 12-godzinny i 1 dzień 8-godzinny). Z powodu choroby zamiast 14 dni, tj. 160 godzin (12 dni 12-godzinnych i 2 dni 8-godzinne), przepracował 12 dni, tj. 140 godz. (11 dni 12-godzinnych i 1 dzień 8-godzinny). Za styczeń pracownik otrzymał: wynagrodzenie wynikające ze stałej stawki miesięcznej, po pomniejszeniu o absencję chorobową, w wysokości 2160 zł, prowizję w wysokości 1268 zł oraz wynagrodzenie za 3 dni choroby. W jaki sposób powinniśmy uzupełnić wynagrodzenie za styczeń 2013 r., stanowiące podstawę wymiaru wynagrodzenia chorobowego? Jak traktować warunek przepracowania „co najmniej” połowy czasu pracy obowiązującego pracownika?

RADA

Przy uzupełnianiu wynagrodzenia powinni Państwo zastosować dwie metody – dla składników stałych i dla składników zmiennych. Przy ustalaniu, czy pracownik przepracował „co najmniej połowę” czy „mniej niż połowę” obowiązującego go czasu pracy należy odnosić się do liczby dni przepracowanych i liczby dni obowiązujących do przepracowania, traktując dni urlopu wypoczynkowego oraz dni nieobecności w pracy, za które pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia, na równi z dniami przepracowanymi. Szczegóły w uzasadnieniu.

Zadaj pytanie na: Forum Kadry

UZASADNIENIE

Uzupełnienie wynagrodzenia polega na ustaleniu wysokości wynagrodzenia, jaką pracownik uzyskałby, gdyby przepracował cały miesiąc. Wynagrodzenie stałe uzupełnia się w inny sposób niż wynagrodzenie zmienne. Istnieją też składniki wynagrodzenia, które nie podlegają uzupełnieniu, lecz są przyjmowane w kwotach faktycznie wypłaconych.

Do tych składników zaliczamy: 

normalne wynagrodzenie i dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych,

• dodatek za pracę w porze nocnej (jeżeli praca w porze nocnej nie jest wykonywana we wszystkie dni miesiąca),
• premie, nagrody i dodatki pomniejszane za czas absencji chorobowej w sposób inny niż proporcjonalny,
• wynagrodzenie za dyżur.

Liczba godzin przepracowanych i liczba godzin obowiązujących pracownika do przepracowania nie wpływa na sposób uzupełniania wynagrodzenia wliczanego do podstawy wymiaru zasiłku.

Uzupełnianie wynagrodzenia stałego

Gdy pracownik otrzymuje wynagrodzenie miesięczne stałe, to aby je uzupełnić, należy przyjąć wynagrodzenie miesięczne określone w umowie o pracę lub w innym akcie, na podstawie którego powstał stosunek pracy (art. 37 ust. 2 ustawy zasiłkowej).

Stałym wynagrodzeniem, w rozumieniu przepisów ustawy zasiłkowej, jest zarówno wynagrodzenie określone w umowie o pracę w stałej stawce miesięcznej (wynagrodzenie ryczałtowe), jak i wynagrodzenie określone w stawce godzinowej. Występujące w przypadku stawki godzinowej nieznaczne wahania wysokości wynagrodzenia w poszczególnych miesiącach, wynikające ze sposobu rozliczania czasu pracy oraz z różnicy w liczbie przepracowanych godzin w poszczególnych miesiącach, nie zmieniają charakteru tego wynagrodzenia. Aby ustalić wysokość uzupełnionego wynagrodzenia określonego stawką godzinową, należy pomnożyć stawkę godzinową przez liczbę godzin obowiązujących pracownika do przepracowania w miesiącu, który wymaga uzupełnienia.

Polecamy również: Preferencyjna sprzedaż towaru pracownikowi a jego przychód ze stosunku pracy

Uzupełnianie wynagrodzenia zmiennego

Wynagrodzenie zmienne podlegające uzupełnieniu to wynagrodzenie prowizyjne, akordowe oraz zmienne premie lub dodatki pomniejszane za czas absencji chorobowej w sposób proporcjonalny. Aby ustalić wysokość uzupełnionego zmiennego wynagrodzenia miesięcznego, należy:

• podzielić wynagrodzenie osiągnięte za przepracowane dni robocze przez liczbę dni przepracowanych i pomnożyć przez liczbę dni, które pracownik miał obowiązek przepracować w danym miesiącu – jeżeli przepracował choćby 1 dzień w tym miesiącu,
• przyjąć kwotę zmiennych składników wynagrodzenia w przeciętnej miesięcznej wysokości, wypłaconej za ten miesiąc pracownikom zatrudnionym na takim samym lub podobnym stanowisku pracy w zakładzie pracy, w którym jest zatrudniony pracownik – jeżeli nie osiągnął on żadnego wynagrodzenia (ten sposób uzupełniania należy stosować wtedy, gdy pracownik stał się niezdolny do pracy w pierwszym miesiącu zatrudniania, otrzymuje wynagrodzenie zmienne i nie przepracował ani jednego dnia).

Uzupełnianie a system czasu pracy

Wskazane sposoby uzupełniania wynagrodzenia należy stosować bez względu na system i rozkład czasu pracy obowiązujący pracownika. Bez znaczenia dla sposobu uzupełniania jest zatem to, czy pracownik pracuje w podstawowym czy np. w równoważnym systemie czasu pracy.

Oznacza to, że w przypadku Państwa pracownika wynagrodzenie określone w stałej stawce miesięcznej należy uzupełnić metodą typową dla uzupełniania wynagrodzenia stałego (przyjmując kwotę z umowy o pracę), natomiast prowizję – metodą typową dla uzupełniania wynagrodzenia zmiennego (dzieląc kwotę prowizji przez liczbę dni przepracowanych, a następnie mnożąc przez liczbę dni obowiązujących do przepracowania) w następujący sposób:

• 2400 zł – (2400 zł x 13,71%) = 2070,96 zł (wynagrodzenie określone w stałej stawce miesięcznej po pomniejszeniu o składki),
• 1268 zł – (1268 zł x 13,71%) : 12 (dni przepracowane) = 91,18 x 14 (dni wynikające z obowiązku pracy) = 1276,52 zł (prowizja po pomniejszeniu o składki),
• 2070,96 zł (uzupełnione wynagrodzenie stałe) + 1276,52 zł (uzupełniona prowizja) = 3347,48 zł (wynagrodzenie za styczeń 2013 r. wliczane do podstawy wymiaru wynagrodzenia chorobowego, po uzupełnieniu).

Podstawę wymiaru przysługującego pracownikowi wynagrodzenia chorobowego oraz zasiłków należy ustalać biorąc pod uwagę wynagrodzenie wypłacone za okres 12 miesięcy poprzedzających miesiąc wystąpienia niezdolności do pracy. Gdy niezdolność do pracy powstanie wcześniej, świadczenie należy obliczać uwzględniając wynagrodzenie za pełne miesiące ubezpieczenia chorobowego. Wynagrodzenie, o którym mowa, to przychód pracownika stanowiący podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe, po odliczeniu potrąconych przez pracodawcę składek na ubezpieczenia emerytalne, rentowe oraz chorobowe, finansowanych ze środków pracownika (z zasady 13,71%).

UWAGA!

Przy uzupełnianiu wynagrodzenia, w liczbie dni, którą pracownik miał obowiązek przepracować, nie należy uwzględniać dni nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy.

Wynagrodzenie wliczane do podstawy wymiaru zasiłku trzeba uzupełniać w dwóch przypadkach:

• jeżeli pracownik uzyska prawo do świadczenia w pierwszym miesiącu zatrudnienia – należy uzupełnić wynagrodzenie za pierwszy miesiąc zatrudnienia;
• jeżeli pracownik stanie się niezdolny do pracy później niż w pierwszym miesiącu zatrudnienia, ale w miesiącach, z których jest ustalana podstawa wymiaru zasiłku, wystąpiła usprawiedliwiona nieobecność w pracy (np. z powodu choroby czy urlopu bezpłatnego) – należy uzupełnić wynagrodzenie:
  • za miesiące, w których pracownik przepracował co najmniej połowę obowiązującego go czasu pracy; wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował mniej niż połowę czasu pracy, należy pomijać,
  • za wszystkie miesiące – jeżeli pracownik z przyczyn usprawiedliwionych przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy we wszystkich miesiącach, z których wynagrodzenie jest uwzględniane w podstawie wymiaru zasiłku.

Polecamy serwis: Zasiłki i inne świadczenia

Ustalając podstawę wymiaru zasiłku nie należy zatem uzupełniać wynagrodzenia, które zostało zmniejszone ze względu na nieusprawiedliwioną nieobecność w pracy.

Podstawa prawna:

• art. 3 pkt 3, art. 36, art. 37, art. 38 ust. 2 i ust. 3 ustawy z 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – j.t. Dz.U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512; ost.zm. Dz.U. z 2013 r., poz. 675