Zmiany w czasie pracy
REKLAMA
REKLAMA
Dnia 8 sierpnia 2013 r. opublikowano w Dzienniku Ustaw zmiany w Kodeksie pracy dotyczące czasu pracy. Po 14 dniach czyli 23 sierpnia 2013 r. weszły w życie. Wprowadziły elastyczny czas pracy. Co dokładnie uległo zmianie?
REKLAMA
Ogólne normy czasu pracy
Zmianie nie uległy ogólne normy czasu pracy z art. 129 §1 Kodeksu pracy, zgodnie z którymi czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 4 miesięcy. O wyjątkach stanowią art. 135–138, 143 i 144 Kodeksu pracy. Natomiast tygodniowy czas pracy łącznie z godzinami nadliczbowymi nie może przekraczać przeciętnie 48 godzin w przyjętym okresie rozliczeniowym. Ograniczenie to nie dotyczy pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy.
Polecamy również serwis: Urlopy
Długie, 12-miesięczne, okresy rozliczeniowe
Nowelizacja przewiduje możliwość przedłużenia okresu rozliczeniowego czasu pracy do 12 miesięcy. W świetle art. 129 § 2 Kodeksu pracy w każdym systemie czasu pracy okres rozliczeniowy może być przedłużony maksymalnie do 12 miesięcy. Należy przy tym zachowywać ogólne zasady dotyczące ochrony bezpieczeństwa i zdrowia pracowników. Co istotne, przedłużenie okresu rozliczeniowego może nastąpić tylko wówczas, gdy jest to uzasadnione przyczynami obiektywnymi lub technicznymi lub dotyczącymi organizacji pracy.
WAŻNE!
Wprowadzenie dłuższego okresu rozliczeniowego uzależnione jest od porozumienia ze związkami zawodowymi bądź przedstawicielami pracowników wybranymi przez załogę w trybie przyjętym w danym zakładzie pracy – dotyczy to tylko tych firm w których nie ma organizacji związkowej.
Dłuższe okresy rozliczeniowe mają na celu lepsze dostosowanie pracy w danym zakładzie pracy do potrzeb pracodawcy. Dla przykładu w okresach o większej liczbie zamówień klientów pracownicy będą mogli pracować dłuższej, co w okresach mniej intensywnych zostanie im zrekompensowane dłuższym odpoczynkiem. Wydaje się, że jest to dobre rozwiązanie dla przedsiębiorstw, których działanie jest ściśle związane z sezonowością. Może uchronić pracowników od zwolnień związanych z likwidacją stanowisk pracy.
Wprowadzenie 12-miesięcznych okresów rozliczeniowych jest szeroko krytykowane w doktrynie. Szczególnie silnie reaguje strona pracownicza. Jest przekonana, że zmiany wpłyną negatywnie na słabszą stronę stosunku pracy. Związki zawodowe uważają, że nowelizacja daje podstawy do nadużyć ze strony pracodawców i redukuje sytuacje, w których pracownicy będą mieli prawo do wypłaty dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych.
Zobacz również: Elastyczny czas pracy - zmiany w prawie pracy
Brak obowiązku wykonywania pracy – minimalne wynagrodzenie za pracę
Co dzieje się w sytuacji, gdy pracodawca ma mniejsze zapotrzebowanie na produkcję i pracownik przez pewien okres czasu pracuje dużo mniej niż zwykle lub wcale? Jeżeli w konkretnym miesiącu rozkład czasu pracy przewiduje, że pracownik nie ma obowiązku wykonywania swoich obowiązków, otrzyma wynagrodzenie w wysokości nie niższej niż minimalne wynagrodzenie za pracę ustalane na podstawie odrębnych przepisów. Dla pracownika zatrudnionego w niepełnym wymiarze czasu pracy wysokość tego wynagrodzenia ustala się, pomniejszając proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy. Wspomniany przepis chroni pracownika przed pozostaniem bez środków do życia poza sezonem.
Harmonogramy czasu pracy
Nowelizacja nakłada na pracodawców obowiązek sporządzania rozkładów czasu pracy w ściśle określonych terminach. Rozkład czasu pracy danego pracownika może być sporządzony – w formie pisemnej lub elektronicznej – na okres krótszy niż okres rozliczeniowy, obejmujący jednak co najmniej 1 miesiąc. Pracodawca przekazuje pracownikowi rozkład czasu pracy co najmniej na 1 tydzień przed rozpoczęciem pracy w okresie, na który został sporządzony ten rozkład. Pracodawca nie ma obowiązku sporządzania rozkładu czasu pracy, jeżeli:
- rozkład czasu pracy pracownika wynika z prawa pracy, obwieszczenia, o którym mowa w art. 150 § 1 Kodeksu pracy albo z umowy o pracę,
- zatrudnionych w zadaniowym czasie pracy,
- zatrudnionych w ruchomym czasie pracy na podstawie swojego wniosku,
- zatrudnionych na podstawie swojego wniosku w indywidualnym rozkładzie czasu pracy.
Zadaj pytanie: Forum Kadry - Czas pracy
Ruchomy czas pracy
REKLAMA
Zgodnie z nowelizacją rozkład czasu pracy może przewidywać rozpoczynanie pracy o różnych godzinach. Może również określać przedział czasu, w którym należy rozpocząć pracę w danym dniu. Wówczas pracownik sam decyduje o dokładnej godzinie rozpoczęcia pracy. Pozwala to na dostosowanie godziny rozpoczęcia pracy do potrzeb danej osoby. Jest to szczególnie korzystne rozwiązanie dla rodziców z dziećmi w wieku szkolnym, które rozpoczynają naukę o różnych godzinach.
Dotychczas podobne rozwiązania były stosowane, ale wiązały się z ewentualnym obowiązkiem wypłaty dodatku za pracę w godzinach nadliczbowych. Działo się tak, gdy pracownik rozpoczynał kolejny dzień pracy w trakcie trwania poprzedniej doby pracowniczej. Na podstawie nowych przepisów ponowne wykonywanie pracy w trybie ruchomego czasu pracy w tej samej dobie nie stanowi pracy w godzinach nadliczbowych.
WAŻNE!
Pracodawca musi pamiętać, że wykonywanie pracy nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku (pracownikowi przysługuje w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku – art. 132-133 Kodeksu pracy).
Zobacz również: Jak zmienią się od sierpnia 2013 r. zasady rozliczania czasu pracy
Podstawa prawna:
Ustawa z dnia 12 lipca 2013 r. o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz ustawy o związkach zawodowych (Dz.U. z 2013, poz. 896)
Więcej o wydłużonym okresie rozliczeniowym – w specjalnym poradniku „Nowe zasady rozliczania czasu pracy”>>
REKLAMA
REKLAMA
© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat