Tematy - Związki zawodowe, Uprawnienia pracownika - INFOR.PL

Układy zbiorowe pracy to dwustronne umowy zawierane przez partnerów społecznych. Kodeks pracy wyróżnia zakładowe i ponadzakładowe układy zbiorowe pracy zawierane odpowiednio pomiędzy pracodawcami i organizacjami pracodawców, a zakładowymi i ponadzakładowymi organizacjami związkowymi.

Kodeks pracy wyróżnia zakładowe układy zbiorowe pracy i ponadzakładowe układy zbiorowe pracy. Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy zakładany jest przez właściwy statutowo organ ponadzakładowej organizacji związkowej oraz organ organizacji pracodawców.

Układy zbiorowe pracy można zmieniać. Dokonują tego strony układu za pomocą protokołów dodatkowych. Do protokołów należy stosować odpowiednio przepisy dotyczące układów.

Dyskryminacja pracowników jest wciąż aktualnym tematem. Próba obrony prawa do równego traktowania może zakończyć się nieprzychylnym traktowaniem ze strony pracodawcy. Co w takiej sytuacji może zrobić pracownik? Na czym polega wiktymizacja?

Rada pracowników to organ przedstawicielski powoływany u pracodawców zatrudniających co najmniej 50 pracowników. Czy przy zatrudnieniu 50. pracownika pracodawca zobowiązany jest do utworzenia rady pracowników? Jak ustala się liczbę zatrudnionych?

Szczególna ochrona związkowca będzie obejmowała pracownika, który nie jest członkiem zarządu organizacji związkowej, ale został wskazany w uchwale jako szczególnie chroniony i ma upoważnienie do reprezentowania organizacji związkowej wobec pracodawcy w sprawach z zakresu prawa pracy (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2012 r., sygn. akt II PK 83/11).

Rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem przez pracodawcę uprawnia pracownika do dni wolnych na poszukiwanie pracy. Pracownik składa w tym celu wniosek. Kiedy pracownik może otrzymać wolne na poszukiwanie pracy w związku z wypowiedzeniem mu przez stowarzyszenie umowy o pracę?

Związkowcy podlegają szczególnej ochronie. Czego może domagać się pracownik będący działaczem związkowym w razie wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony z naruszeniem przepisów prawa?

Układy zbiorowe pracy są zupełnie dobrowolne. Zawierają je pracownicy reprezentowani przez zakładową bądź ponadzakładową organizację związkową oraz pracodawca bądź organizacja pracodawców. W celu ich zawarcia przeprowadza się rokowania.

Zasiłek chorobowy przysługuje w razie czasowej niezdolności do wykonywania pracy. Okresy choroby w czasie ciąży nie są bezwzględnie wliczane do jednego okresu zasiłkowego. Sam fakt bycia w ciąży o tym nie przesądza. Ważna jest przyczyna niezdolności do pracy oraz długość przerw między zwolnieniami lekarskimi.

Układ zbiorowy pracy zawiera reprezentacja pracowników z pracodawcą. Wyróżnia się zakładowy układ zbiorowy pracy oraz ponadzakładowy układ zbiorowy pracy. Układy określają zwykle warunki wynagradzania za pracę i przyznawanie innych świadczeń związanych z pracą.

Dyskryminacja pracowników jako zdarzenie powodujące nierówne traktowanie w zatrudnieniu stanowi podstawę wystąpienia przez pracownika na drogę sądową. Powinien uprawdopodobnić zarzut nierównego traktowania. Na pracodawcę przechodzi wówczas ciężar dowodu, że kierował się obiektywnymi powodami.

Związki zawodowe jako organizacje pracowników pełnią przede wszystkim funkcje reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych.

Stażysta z urzędu pracy nie zawiera z pracodawcą umowy o pracę, a świadczona w ramach stażu praca nie jest stosunkiem pracy. Stażystom przysługują jednak niektóre uprawnienia pracownicze. Pracodawcy muszą im zapewnić np. część świadczeń wynikających z przepisów bhp czy płatne dni wolne.

Spory zbiorowe wszczynają podmioty reprezentujące interesy pracownicze. Następnie pracodawcy niezwłocznie podejmują rokowania. W przypadku braku zawarcia porozumienia przeprowadza się mediacje.

Spór zbiorowy pracowników z pracodawcą może dotyczyć warunków pracy, płac lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych pracowników. Kiedy następuje jego wszczęcie?

Pracodawca przejmujący zakład pracy (lub jego część), w którym obowiązywał układ zbiorowy pracy ma obowiązek stosowania w odniesieniu do przejętych pracowników dotychczasowego układu. Zobowiązanie nałożone na nowego pracodawcę wygasa z upływem roku od dnia przejęcia zakładu pracy.

Odprawy przyznawane w związku z rozwiązaniem stosunku pracy mogą być różnicowane w porozumieniach pracodawców i związków zawodowych. Zróżnicowanie wysokości odpraw musi jednak być obiektywnie uzasadnione.

Organizacje związkowe mają obowiązek podania pracodawcy liczby działaczy. Niepodanie tej liczby w oznaczonym terminie skutkuje utratą uprawnień.

Pracownica jednostki samorządowej pracowała w 2012 r. od początku stycznia do 24 lutego. Od 27 lutego do końca czerwca przebywała na zwolnieniach lekarskich (w tym m.in. związanych z ciążą). W lipcu urodziła bliźnięta i do końca roku przebywała na urlopie macierzyńskim. Czy w tej sytuacji ma prawo do trzynastki za 2012 r.?

Jednym z uprawnień rodziców związanych z urodzeniem się dziecka są urlopy. Na razie w 2013 r. obowiązują takie same zasady ich udzielania jak w ubiegłym roku. Przygotowanych jest jednak kilka kolejnych zmian w tym zakresie, np. wprowadzenie wspólnych urlopów rodzicielskich.

Pracodawca, działający w strefie budżetowej, ma obowiązek wypłacić do końca marca 2013 r. dodatkowe wynagrodzenie roczne, tzw. trzynastkę. Prawo do jej otrzymania ma każdy pracownik, który m.in. przepracował minimum 6 miesięcy.

Pracownik wystąpił do nas o urlop na żądanie, którego mu udzieliliśmy. Następnego dnia 2 godziny przed rozpoczęciem pracy odwołał swoją prośbę o urlop na żądanie, na co pracodawca nie wyraził zgody. Zdążyliśmy już bowiem zorganizować w firmie zastępstwo za pracownika. Pracownik stawił się jednak do pracy w tym dniu, ale nie został do niej dopuszczony. Obecnie domaga się od nas za ten dzień wypłaty wynagrodzenia. Czy pracodawca ma prawo nie zgodzić się na odwołanie urlopu na żądanie?

W związku z trudnościami ekonomicznymi na rynku pracy można zaobserwować tendencję firm do rozwiązywania układów zbiorowych pracy. Pracodawca, podejmując taką próbę, powinien liczyć się ze skutkami, jakie się z tym wiążą.

Związki zawodowe w imieniu reprezentowanych pracowników mogą negocjować z pracodawcą wysokość podwyżek. Podczas rozmów muszą brać pod uwagę różne czynniki, np. że długofalowy rozwój firmy powinien mieć pierwszeństwo przed bieżącymi potrzebami konsumpcyjnymi.

Jak pokazuje praktyka, przepisy ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych na tle różnych stanów faktycznych bywają niezwykle problematyczne. Każda ze stron, czy to związkowcy, czy to pracodawca stara się je interpretować z korzyścią dla siebie, co prowadzi w efekcie do wielu sporów.

W naszej placówce powstał związek zawodowy. Domaga się on zlikwidowania dotychczasowego regulaminu pracy i utworzenia nowego, powołując się na konieczność uzgadniania regulaminu z organizacją związkową. Czy musimy uwzględnić żądanie nowego związku?

Premia stanowi część wynagrodzenia za pracę. Prawo do żądania premii powstaje wówczas, gdy odpowiednie akty przewidują z góry skonkretyzowane i zobiektywizowane wskaźniki premiowania i wskaźniki te potwierdzają prawo pracownika do premii, jak również w sytuacji, gdy pracodawca będzie stosował przejrzyste kryteria premiowania, nawet w razie braku aktów wewnątrzzakładowych to regulujących (wyrok Sądu Najwyższego z 30 marca 1977 r., I PRN 26/77, OSNC 1977/11/225).

Wypowiedzenie umowy o pracę zawartej z prezesem zarządu spółdzielni mieszkaniowej, dokonane po odwołaniu go z tej funkcji, powinno być poprzedzone konsultacją z zakładową organizacją związkową (uchwała Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2012 r., II PZP 3/12).

Zatrudniamy w naszym zakładzie pracy młodą matkę, która ma dwóch 3-letnich synów (bliźnięta). Pracownica w listopadzie br. wróciła do pracy po urlopie wychowawczym. Wystąpiła do nas o udzielanie przerw w pracy na karmienie. Czy te przerwy jej przysługują, jeżeli dzieci mają po 3 lata?

Nieprzedstawienie przez zakładową organizację związkową informacji o liczbie swoich członków powoduje, że nie są wadliwe czynności podjęte przez pracodawcę bez wymaganego współdziałania z organizacją, aż do dnia przedstawienia tej informacji (uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 20 grudnia 2012 r., III PZP 7/12).

W obowiązującym w naszym zakładzie regulaminie zapisaliśmy, że pracownikowi zatrudnionemu na stanowisku przedstawiciela handlowego może być wypłacona premia uznaniowa. Decyzję o jej przyznaniu, w wysokości nie większej niż 20% wynagrodzenia zasadniczego wynikającego z umowy o pracę, podejmuje bezpośredni przełożony pracownika po przeanalizowaniu osiągniętego przez niego poziomu sprzedaży naszych artykułów. Co do zasady, wysokość premii jest ustalana procentowo w zależności od liczby umów sprzedażowych zawartych przez pracowników z naszymi klientami. Ostatnio jeden z pracowników zażądał wypłaty premii uznaniowej, której nie przyznał mu przełożony ze względu na nieobecność pracownika w pracy przez znaczną część miesiąca z powodu choroby i w związku z tym niższą sprzedaż. Czy w razie niewypłacenia premii pracownik będzie mógł wystąpić do sądu z roszczeniem o jej wypłatę?

Na mocy ustawy z 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw osoby, które nie ukończyły jeszcze powszechnego wieku emerytalnego (odpowiednio wydłużonego na podstawie tej noweli), będą mogły wcześniej nabyć uprawnienia emerytalne. Świadczenie, które ZUS im przyzna, to tzw. emerytura częściowa.

Podczas kontroli przestrzegania zasad bhp inspektorzy pracy współpracują ze związkami zawodowymi. Współpraca ta polega m.in. na informowaniu organizacji związkowej o tematyce i zakresie przeprowadzanej kontroli.

Spór zbiorowy pracowników z pracodawcą lub pracodawcami może dotyczyć warunków pracy, płacy lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych pracowników lub innych grup, którym przysługuje prawo zrzeszania się w związkach zawodowych (art. 1 ustawy z 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych – DzU z 1991 r. nr 55, poz. 236 ze zm.; zwanej dalej ustawą).

Pracownik może żądać ponownego zatrudnienia, jeśli odzyskał zdolność do pracy, a pracodawca zwolnił go uprzednio bez wypowiedzenia z powodu długotrwałej choroby. Pracodawca nie ma jednak takiego obowiązku, jeśli nie posiada faktycznych możliwości przyjęcia tej osoby do pracy.

Nieudzielenie przez zakładową organizację związkową informacji o wszystkich pracownikach korzystających z jej obrony, żądanej przez pracodawcę bez rzeczowej potrzeby, nie zwalnia pracodawcy z obowiązku współdziałania z tą organizacją w indywidualnych sprawach ze stosunku pracy (uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 21 listopada 2012 r., III PZP 6/12).

Do skutecznego zawarcia umowy o pracę konieczne jest zgodne oświadczenie woli pracownika i pracodawcy. W związku z tym osoba nieupoważniona do nawiązania stosunku pracy może wystąpić po obu stronach.

Często o wystawienie zaświadczenia o zatrudnieniu i wynagrodzeniu ubiegają się również osoby, z którymi zawarto umowę-zlecenie lub umowę o dzieło. Mogą one otrzymać jedynie zaświadczenie o osiąganych dochodach. Osobą uprawnioną do wystawienia zaświadczenia o zatrudnieniu jest pracodawca, którego łączy z konkretnym pracownikiem stosunek pracy
Pracodawca na wniosek pracownika ma obowiązek wystawienia mu zaświadczenia o wysokości wynagrodzenia. W przypadku podania w zaświadczeniu nieprawdziwych informacji pracodawca może podlegać odpowiedzialności karnej.

Pracownica działu kadr (nie jest nauczycielem akademickim ani pracownikiem naukowym) przygotowuje rozprawę doktorską z zakresu prawa pracy. Czy mamy obowiązek udzielenia pracownicy urlopu w wymiarze 28 dni, jeśli nie kierowaliśmy jej na studia? Kiedy ewentualnie należy udzielić tego urlopu – przed obroną rozprawy doktorskiej czy wcześniej?

Obowiązek publikowania w Biuletynie Informacji Publicznej przez KRUS, ZUS i NFZ wydawanych przez te organy pisemnych interpretacji przepisów – to jedna ze zmian w uchwalonej 16 listopada br. tzw. trzeciej ustawie deregulacyjnej. Zacznie ona obowiązywać od 1 stycznia 2013 r. Publikowania interpretacji wydawanych przez ZUS od dawna domagały się organizacje zrzeszające przedsiębiorców.

Pracownikom, wykorzystującym do pracy prywatne samochody, przysługuje z tego tytułu rekompensata w postaci ryczałtu samochodowego. Jest to stała z góry ustalona kwota, jeżeli jednak pracownika nie ma w pracy, wartość ryczałtu ulega obniżeniu.

Pracownik ma prawo do urlopu wypoczynkowego. Jego wymiar jest uzależniony od stażu pracy, do którego wlicza się nie tylko okres faktycznego wykonywania pracy zawodowej, ale także inne określone przepisami prawa okresy, np. czas odbywania służby wojskowej.

Czy mogę zgłosić u pracodawcy chęć wykorzystania jednego dnia urlopu na żądanie za pomocą SMS-a?

Pracodawca na wniosek pracownika ma obowiązek wystawienia mu zaświadczenia o wysokości wynagrodzenia. W przypadku podania w zaświadczeniu nieprawdziwych informacji pracodawca może podlegać odpowiedzialności karnej.

Związek zawodowy może powołać przedstawiciela do pełnienia funkcji związkowej, np. negocjowania układu zbiorowego pracy. Wówczas delegatowi, na wniosek organizacji, na czas niezbędny do wykonania zadania przysługuje prawo do urlopu bezpłatnego.

Środki zgromadzone w zakładowym funduszu świadczeń socjalnych mogą być przeznaczone m.in. na pożyczki udzielane pracownikom na cele mieszkaniowe. O tym, kto otrzyma taką pożyczkę, decydują kryteria socjalne.

Pracownik złożył 12 września br. wniosek o urlop ojcowski od 1 października br. na córkę urodzoną 5 listopada 2011 r. Jednak 14 września br. zachorował i dostarczył zwolnienie lekarskie na okres od 14 września do 3 października br. Pracownik dostarczając zwolnienie lekarskie poprosił o wycofanie złożonego wniosku o urlop ojcowski. Czy możemy wycofać wniosek pracownika? Jak należy postąpić w takiej sytuacji?

Kiedy trzeba zastosować przepisy dotyczące zwolnień grupowych. Komu i jakie odprawy przysługują zwalnianym pracownikom. Wyjaśniają eksperci z Kancelarii BKM.

Konflikt między pracodawcą a związkiem zawodowym może zostać rozwiązany za pomocą reguł określonych w ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Jednak ich stosowanie wiąże się dla pracodawcy z pewnym ryzykiem, np. możliwością rozpoczęcia strajku przez związek zawodowy.

Związki zawodowe, Uprawnienia pracownika

Układy zbiorowe pracy – podstawowe informacje

Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy – strony

Układ zbiorowy pracy – protokoły dodatkowe

Dyskryminacja w pracy – ochrona przed “wiktymizacją” w prawie angielskim

Rady pracowników - obowiązek utworzenia przy zatrudnieniu 50. pracownika

Szczególna ochrona związkowca – orzecznictwo

Dni wolne na poszukiwanie pracy - wzór wniosku

Wypowiedzenie umowy o pracę na czas określony zawartej ze związkowcem - orzecznictwo

Układ zbiorowy pracy - rokowania

Okresy choroby w czasie ciąży - jeden okres zasiłkowy?

Układ zbiorowy pracy

Dyskryminacja pracowników

Związki zawodowe – funkcje

Stażysta z urzędu pracy - uprawnienia pracownicze

Spory zbiorowe – mediacje

Spór zbiorowy - wszczęcie

Dotychczasowy układ zbiorowy pracy

Odprawy można różnicować

Niepodanie liczby działaczy organizacji związkowej

Prawo do trzynastki za przepracowanie okresu krótszego niż 6 miesięcy

Zmiany w urlopach dla rodziców w 2013 r.

Okres pracy uprawniający do nabycia trzynastki

Czy pracownik może jednostronnie cofnąć wniosek o urlop na żądanie

Skutki wypowiedzenia lub rozwiązania układu pracy

Rola związku zawodowego w procesie kształtowania wysokości wynagrodzeń

Nieprzedstawienie informacji o stanie liczebnym związku przez organizację związkową

Czy treść regulaminu pracy należy ustalić na nowo po powstaniu organizacji związkowej?

Kiedy premia regulaminowa, a kiedy uznaniowa

Czy zwolnienie byłego prezesa zarządu musi być konsultowane ze związkami

Do jakiego wieku dziecka przysługują pracownicy przerwy na karmienie

Czy pracodawca ma obowiązek współpracy ze związkiem zawodowym, który nie przekazał w terminie informacji o liczbie członków

Kiedy pracownik ma prawo do premii regulaminowej, a kiedy może otrzymać premię uznaniową

Emerytura częściowa - kto może z niej skorzystać

Uprawnienia związku zawodowego

Kiedy strajk jest nielegalny

Prawo powrotu do pracy w razie odzyskania zdolności do pracy

Czy związek zawodowy musi informować pracodawcę o wszystkich pracownikach, których reprezentuje

Zawarcie umowy o pracę przez osobę nieupoważnioną

Jak wystawić zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia

Czy pracownicy podnoszącej kwalifikacje bez zgody pracodawcy przysługuje urlop na przygotowanie rozprawy doktorskiej

Od 1 stycznia 2013 r. będzie łatwiejszy dostęp do interpretacji ZUS, KRUS i NFZ

Ryczałt za używanie prywatnego samochodu a nieobecność w pracy

Czynniki wpływające na wymiar urlopu wypoczynkowego

Zgłoszenie urlopu na żądanie za pomocą sms-a

Zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia

Przedstawiciele związku zawodowego

Jak udzielać pożyczek z zfśs

Czy pracownik może przesunąć rozpoczęcie urlopu ojcowskiego z powodu choroby

Zwolnienia grupowe

Spór ze związkiem zawodowym