REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Związki zawodowe – funkcje

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Związek zawodowy - funkcje. /Fot. Fotolia
Związek zawodowy - funkcje. /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Związki zawodowe jako organizacje pracowników pełnią przede wszystkim funkcje reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych.

Definicja związku zawodowego

REKLAMA

Autopromocja

Zgodnie z art. 1 ustawy o związkach zawodowych związkiem zawodowym jest dobrowolna i samorządna organizacja ludzi pracy, która została powołana do reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych. Co istotne, związek zawodowy jest niezależny w swojej działalności statutowej od pracodawców, administracji państwowej i samorządu terytorialnego oraz od innych organizacji. Warto zaznaczyć, że wszystkie związki zawodowe powinny być traktowane jednakowo przez organy państwowe, samorządy terytorialne i pracodawców.

Podmioty uprawnione do tworzenia i wstępowania do związków zawodowych

Uprawnieni do tworzenia i wstępowania do związków zawodowych są:

  • pracownicy bez względu na podstawę stosunku pracy,
  • członkowie rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz
  • osoby wykonujące pracę na podstawie umowy agencyjnej (jeżeli nie są pracodawcami).

Natomiast osoby wykonujące pracę nakładczą uprawnione są do wstępowania do związków zawodowych. Związki te muszą działać w zakładzie pracy, z którym pracownicy nawiązali umowę o pracę nakładczą.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Ważne!

Wymienione powyżej osoby mogą przynależeć i wstępować do związków zawodowych nawet po przejściu na emeryturę lub rentę.

Warto podkreślić, że osoby bezrobotne (w rozumieniu przepisów o zatrudnieniu) zachowują prawo przynależności do związków zawodowych. Gdyby jednak nie były członkami związków zawodowych, mają prawo wstępowania do nich w przypadkach i na warunkach określonych statutami związków. Prawo tworzenia i wstępowania do związków zawodowych w zakładach pracy przysługuje również osobom skierowanym do tych zakładów w celu odbycia służby zastępczej.

Zobacz także serwis: Młodociani, niepełnosprawni, bezrobotni

Należy zaznaczyć, że przepisy ustawy o związkach zawodowych stosuje się również do związkowych praw funkcjonariuszy Policji, Straży Granicznej i Służby Więziennej oraz strażaków Państwowej Straży Pożarnej, a także pracowników Najwyższej Izby Kontroli. Uwzględnia się przy tym ograniczenia wynikające z odrębnych ustaw.

Zasady członkowska

Zasady członkostwa w związku zawodowym oraz sprawowania funkcji związkowych ustala się w statutach i uchwałach statutowych organów związkowych. W wyroku z dnia 14 października 1997 r. (I PKN 325/97) Sąd Najwyższy stwierdził, że określenie struktury organizacyjnej związku zawodowego, w tym także ilości członków związku, która pozwala powołać zakładową organizację związkową, jako należące do sfery swobodnego działania związku, następuje w statucie i uchwałach statutowych organów związkowych (art. 9 i 10 ustawy o związkach zawodowych).

Brak ujemnych następstw

Zgodnie z art. 3 ustawy o związkach zawodowych nikt nie może ponosić ujemnych następstw z powodu przynależności do związku zawodowego lub pozostawania poza nim albo wykonywania funkcji związkowej. W szczególności nie może to być warunkiem nawiązania stosunku pracy i pozostawania w zatrudnieniu oraz awansowania pracownika.

Zobacz: Związki zawodowe - jak do nich przystąpić

Funkcje związków zawodowych

Podstawowym celem związków zawodowych jest reprezentacja pracowników i innych osób wyżej wymienionych. Związki bronią ich godności, praw oraz interesów materialnych i moralnych (zarówno zbiorowych, jak i indywidualnych). Mają prawo reprezentowania interesów pracowniczych nawet na forum międzynarodowym. Co więcej, współuczestniczą w tworzeniu korzystnych warunków pracy, bytu i wypoczynku.

Związki zawodowe reprezentują:

  • w zakresie praw i interesów zbiorowych - wszystkich pracowników, niezależnie od ich przynależności związkowej,
  • w sprawach indywidualnych stosunków pracy - prawa i interesy swoich członków.

REKLAMA

Związki zawodowe powołuje się w celu reprezentowania zbiorowego interesu pracowników. Nie może być on utożsamiany z własnym interesem prawnym związku zawodowego w rozumieniu art. 189 Kodeksu postępowania cywilnego (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 22 września 1999 r. sygn. akt I PKN 278/99).

Według Sądu Najwyższego w sprawach dotyczących stosunku pracy pracownik może być reprezentowany wyłącznie przez organizację związkową, do której należy (wyrok z dnia 7 maja 2007 r., sygn. akt II PK 305/06). Dopuszcza się jednak możliwość reprezentacji w sprawach indywidualnych pracowników niezrzeszonych. Na wniosek pracownika niezrzeszonego związek zawodowy może podjąć się obrony jego praw i interesów wobec pracodawcy.

Zobacz również: Forum Kadry

REKLAMA

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 2 września 1999 r. (I PKN 229/99) określił obowiązek konsultacji z organizacją związkową zamiaru rozwiązania umów o pracę przez pracodawcę na podstawie art. 52 § 3 Kodeksu pracy. Gdyby pracodawca miał zamiar rozwiązania umów o pracę w trybie art. 52 § 3 Kodeksu pracy, obowiązany jest skonsultować go ze związkiem zawodowych bez względu na to czy pracownicy są członkami związku zawodowego, jeżeli zakładowa organizacja związkowa zawiadomiła go o reprezentowaniu ich praw i interesów (art. 232 Kodeksu pracy w związku z art. 7 ust. 2 i art. 30 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych).

W sprawach z zakresu prawa pracy związek zawodowy nie może wytoczyć powództwa na rzecz pracownika ani wstąpić do postępowania bez jego zgody (art. 462 w związku z art. 61 Kodeksu postępowania cywilnego). Członkostwo w związku zawodowym lub podjęcie się przez ten związek obrony praw i interesów pracownika na jego wniosek (art. 7 ust. 2 ustawy o związkach zawodowych) oznacza zgodę pracownika, chyba że sprzeciwi się on czynnościom procesowym związku zawodowego (uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 9 grudnia 2010 r., sygn. akt II PZP 6/10).

Do zadań związków zawodowych należy kontrolowanie (na zasadach przewidzianych w ustawie o związkach zawodowych oraz w ustawach odrębnych) przestrzegania przepisów dotyczących interesów pracowników, emerytów, rencistów, bezrobotnych i ich rodzin.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych (Dz.U. z 2001 Nr 79, poz. 854 z późn. zm.)

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

Zmiany w stażu pracy od 2026 roku. Więcej praw dla 5 mln pracowników

Zmiany w stażu pracy, które wejdą w życie 1 stycznia 2026 roku to więcej praw dla nawet 5 mln pracowników w Polsce. Nowe przepisy oznaczają też realny wzrost kosztów pracy. Działy kadr i płac już powinny przygotowywać się do zmian.

REKLAMA

Zmiana branży w 2025 – od czego zacząć i gdzie znaleźć ogłoszenia pracy?

Rynek pracy, jaki znaliśmy, właśnie przestaje istnieć. Dzieje się to na naszych oczach i tak naprawdę tempo zmian jest znacznie szybsze, niż przypuszczali eksperci. Choć brzmi to aż nadto dramatycznie, to jednak nie można zaprzeczyć, że wielu pracowników zmaga się aktualnie z poważnymi problemami zawodowymi, a pracodawcy dwoją się i troją, aby stworzyć nowe systemy zarządzania w rzeczywistości AI. Niektóre zawody już przestają istnieć lub przechodzą intensywne zmiany, u podstaw których znajdziemy wdrożenie czata GPT do codziennych obowiązków. Dla niektórych osób jedynym rozwiązaniem okazała się zmiana pracy, dla innych w grę wchodzi tylko zmiana branży. Przebranżowienie to współczesny odpowiednik ucieczki z tonącego statku - tylko w tym wypadku pracownik sam buduje swoją szalupę ratunkową. Zatem jak aktualnie wygląda temat zmiany branży? Jakie są powody? W którą stronę iść i gdzie szukać nowych zawodowych wyzwań?

Składka zdrowotna 2025: ryczałt, karta podatkowa, podatek liniowy, zasady ogólne. Jaka jest podstawa wymiaru? Ile procent?

Jaka jest podstawa wymiaru składki oraz kwota składki zdrowotnej w 2025 roku dla niektórych grup ubezpieczonych? ZUS informuje o wysokości składki na ryczałcie, karcie podatkowej, przy zasadach ogólnych, podatku liniowym, podatku od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dla osób współpracujących.

Do kiedy jest nabór firm i instytucji do pilotażu skróconego tygodnia pracy?

Pilotaż skróconego tygodnia pracy jest konieczny. Może się okazać, że powszechny zapis o krótszym czasie pracy będzie tragiczny dla polskiej gospodarki, firm i społeczeństwa. Do kiedy trwa nabór firm i instytucji do projektu?

2,5 tys. euro za pracę na magazynie w Szwecji i Norwegii. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego?

Szwecja, Norwegia, Niemcy i Czechy to opłacalne kierunki na podjęcie pracy w wakacje. W państwach skandynawskich na magazynie można zarobić 2,5 tys. euro miesięcznie. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego? Bardzo dobre zarobki są też w Niemczech i Czechach.

REKLAMA

Zmieniasz adres podczas zwolnienia lekarskiego (tzw. L4)? Masz tylko 3 dni na zgłoszenie. Sprawdź, co grozi za spóźnienie

Planujesz wyjechać do rodziny, będąc na zwolnieniu lekarskim albo zmieniłeś miejsce pobytu w trakcie choroby? Zgodnie z przepisami masz tylko trzy dni na zgłoszenie. W przeciwnym razie możesz stracić prawo do zasiłku chorobowego.

Dłuższe urlopy jednak nie dla wszystkich lecz dla wybranych, czyli dla kogo dodatkowe świadczenia. Nie będzie rewolucji w kodeksie pracy

Czas pracy skrócony do 35 godzin w tygodniu, a urlopy wydłużone z 20 dni i 26 dni do dni 35 – i to dla wszystkich. Takie niedawno były zapowiedzi odnośnie dwóch wielkich reform w kodeksie pracy. Rewolucje odwołane, o dłuższych urlopach należy zapomnieć. A krótszy tydzień pracy?

REKLAMA