Tematy - Orzecznictwo SN, PIP - INFOR.PL

Kwota bazowa, przyjęta do ustalenia wcześniej przyznanej renty z tytułu niezdolności do pracy jest podstawą do obliczenia renty rodzinnej po zmarłym pracowniku.

Najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach pracowniczych:

Pracownik zwolniony wadliwie i z przyczyn uznanych za dyskryminujące ma prawo – niezależnie od odszkodowania lub przywrócenia do pracy – domagać się od pracodawcy także odszkodowania z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu.

Niezaakceptowanie przez podwładnego przeniesienia na nowe stanowisko może skutkować np. rozwiązaniem z nim umowy o pracę, jeżeli przeniesienie było konieczne ze względów zdrowotnych oraz podyktowane wymogiem zawartym w Kodeksie pracy.

Zostaliśmy poinformowani, że urząd skarbowy przeprowadzi kontrolę w naszym zakładzie. Po kilku dniach zawiadomienie w sprawie kontroli otrzymaliśmy także od Państwowej Inspekcji Pracy. Czy oba organy mogą jednocześnie przeprowadzać kontrolę?

Decyzja organu kontrolującego oprócz treści powinna zawierać określenie podstawy prawnej, termin usunięcia stwierdzonych uchybień oraz pouczenie o przysługujących podmiotowi kontrolowanemu środkach odwoławczych.

Zgon przewlekle chorego pracownika, który nie był spowodowany wykonywaniem prac dla niego zabronionych, nie może być uznany za skutek wypadku przy pracy, gdy podstawową przyczyną śmierci okaże się wspomniana choroba. Jednak odpowiedzialny za nakazanie choremu wykonania zabronionej pracy kierownik lub pracodawca może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej.(Wyrok Sądu Najwyższego z 18 sierpnia 2009 r., sygn. akt I PK 18/09)

Inspektor pracy zapowiedział kontrolę na terenie zakładu pracy. Pracodawca obawia się poniesienia odpowiedzialności z zakresu bhp za ewentualne nieprawidłowości stwierdzone podczas kontroli. Za jakie wykroczenia może zostać ukarany grzywną i w jakiej wysokości? Czy PIP stosuje taryfikator kar?

Wychowawca zatrudniony w placówce opiekuńczo-wychowawczej, podlegający ustawie z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych, ma prawo od 1 stycznia 2009 r. do 1/2 wynagrodzenia w okresie zawieszenia w pełnieniu obowiązków służbowych (uchwała Sądu Najwyższego z 14 stycznia 2010 r., III PZP 4/09).

W zakładzie pracy w trakcie kontroli nowej pilarki tarczowej zakupionej przez pracodawcę inspektor pracy stwierdził, że pracodawca wraz z zakupioną maszyną nie otrzymał pełnej dokumentacji. Po dostarczeniu pilarki stwierdzono brak deklaracji zgodności oraz niekompletną instrukcję użytkowania maszyny. Następnie po uruchomieniu pilarki kontrolujący zauważyli brak wyłącznika krańcowego w ruchomej osłonie układu napędowego pilarki. Maszyna była produkcji krajowej. Producent oznakował ją znakiem CE. Kto ponosi odpowiedzialność za stwierdzone braki: pracodawca czy producent maszyny?

Do zakładu pracy, w którym produkowane są artykuły spożywcze, m.in. hermetycznie pakowane (technologia produkcji jest ściśle strzeżona przez pracodawcę), zgłosili się inspektorzy Państwowej Inspekcji Pracy. Inspektorzy pracy przedstawili się, okazali legitymacje służbowe oraz upoważnienie do przeprowadzenia kontroli. Kontrolujący chcieli wejść do wszystkich pomieszczeń pracy. Pracodawca zażądał od inspektorów pracy okazania aktualnej książeczki sanepidu lub zaświadczenia lekarskiego potwierdzającego, że kontrolujący są zdrowi. Polecił też pracownikom, aby przygotowali specjalne zobowiązanie dotyczące zachowania tajemnicy przedsiębiorstwa przez inspektorów pracy. Następnie pracodawca przedstawił je kontrolującym do podpisu, postawił też warunek, że w przypadku niepodpisania zobowiązania nie pozwoli rozpocząć czynności kontrolnych. Inspektorzy nie przedstawili książeczki sanepidu, odmówili podpisania sporządzonego przez pracodawcę zobowiązania. Pracodawca nie wpuścił inspektorów pracy na teren zakładu pracy. Czy pracodawca postąpił słusznie, zabraniając inspektorom pracy rozpoczęcia czynności kontrolnych? Czy grożą mu w związku z tym jakiekolwiek konsekwencje?

Nasila się problem z niewypłacaniem pracownikom wynagrodzeń - stwierdza Państwowa Inspekcja Pracy (PIP), która w ubiegłym roku odnotowała wzrost takich przypadków o dwie trzecie. Najczęstszym powodem są kłopoty finansowe przedsiębiorstw.

Sąd pracy mimo stwierdzenia wadliwości dokonanego rozwiązania umowy, może nie uwzględnić żądania pracownika o przywrócenie do pracy i zamiast tego zasądzić na jego rzecz odszkodowanie. Sąd może bowiem uznać, że przywrócenie do pracy byłoby niecelowe lub niemożliwe.

Klauzula zasad współżycia społecznego umożliwia uniknięcie sytuacji, w których stosowanie prawa doprowadziłoby do skutków niemożliwych do zaakceptowania z uwagi na cel regulacji lub normy moralne.

Sejm odrzucił poprawkę Senatu do noweli ustawy o zatrudnianiu i rehabilitacji osób niepełnosprawnych, nakładającą na pracodawcę obowiązek zgłoszenia zatrudnienia osoby niepełnosprawnej do Państwowej Inspekcji Pracy w terminie siedmiu dni.

Świadczenie ma charakter uznaniowy tylko wtedy, gdy regulamin wynagradzania nie określa warunków przyznania świadczenia albo gdy warunki przyznania świadczenia są określone w sposób na tyle ogólny, że uniemożliwiają kontrolę ich spełnienia. Premia uznaniowa lub nagroda pieniężna jest świadczeniem czysto uznaniowym. Skoro przyznanie oraz ustalenie jej wysokości pozostaje wyłącznie w gestii pracodawcy, to zbędne jest ustalenie przez pracodawcę regulaminu przyznawania nagród (wyrok Sądu Najwyższego z 9 lipca 2009 r., II PK 232/08).

Pracodawca może żądać od pracownika zwrotu nienależnego świadczenia, ale tylko pod warunkiem wykazania, że pracownik wiedział lub powinien przypuszczać, iż sporne świadczenie od pracodawcy się nie należy.

Jeżeli inspektor pracy w czasie kontroli stwierdzi i udokumentuje naruszenie przepisów prawa pracy, ma obowiązek zastosowania przewidzianego prawem środka prawnego. Może nim być np. wydanie decyzji (nakazu, zakazu), skierowanie wystąpienia lub wniesienie powództwa.

Likwidacja pracodawcy uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem ze wszystkimi pracownikami podlegającymi szczególnej ochronie (np. z kobietą w ciąży). Jednak przyczyna ta musi być wyraźnie wskazana w piśmie pracodawcy o wypowiedzeniu. Brak pouczenia o odwołaniu w piśmie pracodawcy w sprawie wypowiedzenia umowy o pracę stanowi przesłankę przywrócenia terminu w razie złożenia odwołania do sądu po upływie 7 dni od doręczenia wypowiedzenia (wyrok Sądu Najwyższego z 3 grudnia 2009 r., II PK 147/09).

Główny Inspektor Pracy apeluje o przestrzeganie przepisów i zasad bezpieczeństwa przy odśnieżaniu dachów. Przypomina, jakie obowiązki ciążą na pracodawcy organizującym takie prace.

Porozumienie między pracodawcą a związkami zawodowymi dotyczące zwolnień grupowych może przewidywać wypłacanie odpraw, których wartość przekracza dla jednego pracownika 15-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę (wyrok Sądu Najwyższego z 24 lipca 2009 r., I PK 41/09).

Za zobowiązania z tytułu zaległych składek wobec ZUS członkowie zarządu spółki kapitałowej odpowiadają niezależnie od istnienia spółki. Odpowiedzialność trwa nawet po jej upadłości lub likwidacji i późniejszym wykreśleniu z Krajowego Rejestru Sądowego. ZUS w decyzji stwierdzającej zaległości nie może ustalać zakresu odpowiedzialności poszczególnych członków zarządu.

Termin, za który ZUS może żądać zwrotu nienależnie pobranych rent i emerytur, powinien być liczony 3 lata wstecz od dnia wydania decyzji nakazującej ich zwrot.

Rezygnację z obowiązku uzyskania opinii Państwowej Inspekcji Pracy w sprawie przystosowania stanowiska pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych przewiduje projekt nowelizacji ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych. Pierwsze czytanie projektu odbędzie się dzisiaj na posiedzeniu Komisji Polityki Społecznej w Sejmie.

We wrześniu br. próg zatrudnienia w naszej spółce przekroczył 100 osób. Zadania z zakresu bhp dotychczas powierzaliśmy wyspecjalizowanej firmie. W oddziale okręgowego inspektoratu pracy uzyskałam informację, że nie możemy dłużej korzystać z usług tej firmy oraz że powinniśmy utworzyć służbę bhp i zatrudnić specjalistę z zakresu bhp. Czy rzeczywiście mamy taki obowiązek?

Od stycznia do końca października br. trwały kontrole w zakresie legalności zatrudnienia i wykonywania pracy przez cudzoziemców. Inspektorzy pracy stwierdzili naruszenia przepisów dotyczących zatrudniania cudzoziemców w 40 proc. podmiotów poddanych kontroli, w tym nielegalne wykonywanie pracy przez cudzoziemców ujawniono w 12,2 proc. skontrolowanych zakładów.

Tadeusz J. Zając, Główny Inspektor Pracy, podjął w br. akcję "Absurdy prawa", której celem było wskazanie przepisów stwarzających najwięcej problemów interpretacyjnych. Okazuje się, że największe trudności sprawiają przepisy dotyczące czasu pracy, wynagrodzeń, urlopu wypoczynkowego, szkoleń okresowych oraz służby bhp.

Zdarza się, że strony, zawierając umowę o pracę, nie mają na celu jej wykonywania, a jedynie objęcie pracownika ubezpieczeniami społecznymi. Taka umowa może być uznana za umowę pozorną.

Podjęta przez nieuprawniony podmiot działający w imieniu pracodawcy czynność z zakresu prawa pracy jest ważna i skuteczna, gdy zostanie ona potwierdzona przez inny podmiot (organ) właściwy do podejmowania takich czynności – także przez podjęcie określonych czynności faktycznych.

Kwotę bazową obowiązującą w dacie złożenia wniosku o emeryturę po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego przez osobę, która po uzyskaniu prawa do wcześniejszej emerytury podlegała przez co najmniej 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, uwzględnia się tylko do obliczenia części socjalnej później ustalonej emerytury (na podstawie uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 10 września 2009 r., I UZP 6/09).

Odwołanie członka zarządu osoby prawnej i wypowiedzenie mu umowy o pracę nie powoduje zmiany jego stanowiska jako pracownika. Członek zarządu nadal pozostaje na tym samym stanowisku pracowniczym, nawet jeżeli jest zwolniony z obowiązku wykonywania pracy.

Udzielenie przez pracownika lub inną osobę informacji w sprawach objętych kontrolą Państwowej Inspekcji Pracy może narazić ich na szykany ze strony pracodawcy. W razie uzasadnionej obawy szykan, inspektorzy PIP wydają postanowienie o zachowaniu w tajemnicy danych osobowych.

Do okresu zasiłkowego należy zaliczać każdą niezdolność do pracy, niezależnie od tego, czy ubezpieczony ma prawo do zasiłku chorobowego. Od dnia zakończenia każdej z nich należy liczyć odrębnie 60-dniową przerwę między dwoma okresami niezdolności do pracy spowodowanymi tą samą chorobą. Jeżeli okres ten nie przekracza 60 dni, zasiłek chorobowy nie przysługuje (na podstawie uchwały Sądu Najwyższego z 2 września 2009 r., II UZP 7/09).

Jeśli pracownik uważa, że został niesłusznie zwolniony, to musi złożyć do sądu skargę, żądając od firmy odszkodowania lub przywrócenia do pracy. Nie może kwestionować sposobu zwolnienia występując o sprostowanie świadectwa pracy - orzekł w wydanej 4 listopada br. uchwale Sąd Najwyższy.

Prawie dwukrotnie wzrosła liczba pracowników pozbawionych wynagrodzenia za pracę - wynika z danych PIP.

Czas pracy pracownika mobilnego może być liczony od chwili wyjścia z domu do chwili powrotu do domu, wliczając w to czas przejazdu samochodem służbowym do siedziby kontrahenta, a także czas przerwy w podróży przeznaczony np. na posiłek czy odpoczynek w trasie (wyrok Sądu Najwyższego z 27 stycznia 2009 r., II PK 140/08).

Wszędzie, gdzie można ograniczyć ryzyko wypadków przy pracy, wprowadzając rozwiązania techniczne, tam są one wprowadzane - zapewnił w Sejmie wicepremier Waldemar Pawlak. Minister gospodarki przedstawił informację rządu w sprawie działań zmierzających do zmniejszenia skali wypadków przy pracy. Wnioskował o to klub Lewicy.

Świadczenie rehabilitacyjne należy się pracownikowi nawet z powodu innego schorzenia niż to, na które dostał zasiłek chorobowy. Ważne jest jedynie zachowanie ciągłości niezdolności do pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 19 stycznia 2009 r., II UK 149/08).

Utratę prawa do zasiłku powoduje podjęcie faktycznej działalności zarobkowej. Sam fakt rejestracji firmy lub objęcia udziałów w spółce w czasie zwolnienia lekarskiego nie przesądza o utracie prawa do zasiłku (wyrok Sądu Najwyższego z 9 czerwca 2009 r., II UK 403/08).

W przypadku śmierci członka OFE fundusz dokonuje wypłaty kwalifikowanej połowy środków zgromadzonych na rachunku zmarłego małżonka, druga połowa zaś należna małżonkowi jest „przechowywana” przez OFE do czasu osiągnięcia przez tę osobę wieku emerytalnego – niezależnie od tego, czy żyjący małżonek uczestniczy w powszechnym ubezpieczeniu społecznym.

Brak prawa osób zarządzających zakładem pracy do należności za nadgodziny nie dotyczy sytuacji wykonywania przez nie stałego dodatkowego zatrudnienia na rzecz tego samego pracodawcy poza normalnymi godzinami pracy.

W oświadczeniu o zamiarze uzyskiwania dochodów skutkujących zawieszeniem lub zmniejszeniem świadczeń emerytalnych lub rentowych nie jest konieczne podawanie konkretnych kwot dochodów (wyrok Sądu Najwyższego z 6 maja 2009 r., II UK 368/08).

Nowelizacja Kodeksu pracy przywracająca zasadę, że każde święto obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin jest zgodna z Konstytucją RP. Nie trzeba będzie odpracowywać drugiego dnia świątecznego występującego w jednym tygodniu.

Jeżeli członek zarządu spółki został zatrudniony na podstawie umowy o pracę w wymiarze 1/2 etatu, to jego wynagrodzenie powinno wynosić połowę wynagrodzenia pełnoetatowych członków zarządu, określonego w uchwale walnego zgromadzenia wspólników lub akcjonariuszy (wyrok Sądu Najwyższego z 9 czerwca 2009 r., II PK 7/09).

Ustalanie płac na zasadzie powiązań rodzinnych, w oderwaniu od jakości i ilości świadczonej pracy, w kwotach rażąco wygórowanych jest niezgodne z zasadami współżycia społecznego. Postanowienia umów o pracę naruszające te zasady są nieważne (wyrok Sądu Najwyższego z 5 czerwca 2009 r., I UK 13/09).

Rozwiązanie stosunku pracy w trybie art. 231 § 4 Kodeksu pracy nie uprawnia do nabycia odprawy pieniężnej z tytułu zwolnień grupowych na podstawie art. 8 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników), chyba że przyczyną rozwiązania stosunku pracy była poważna zmiana warunków pracy na niekorzyść pracownika (uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 18 czerwca 2009 r., III PZP 1/09).

W razie jednoczesnego doręczenia pracownikowi dwóch sprzecznych oświadczeń woli pracodawcy – o wypowiedzeniu i rozwiązaniu stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika, skuteczne jest drugie oświadczenie – o rozwiązaniu stosunku pracy bez wypowiedzenia, w szczególności gdy wypowiedzenie złożył nieuprawniony podmiot (wyrok Sądu Najwyższego z 6 maja 2009 r., II PK 285/08).

Najpierw należy przeprowadzić postępowanie stwierdzające bezskuteczność egzekucji składek z majątku spółki, zakończone decyzją o umorzeniu tego postępowania, a dopiero po wydaniu takiej decyzji ZUS ma prawo wszcząć egzekucję z majątku osoby prywatnej, tj. członka zarządu spółki – dłużnika (uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 13 maja 2009 r., I UZP 4/09).

Wysokość jednorazowego odszkodowania należy ustalać na podstawie przepisów obowiązujących w dniu, w którym zapadła decyzja ZUS odmawiająca przyznania takiego odszkodowania. Jeżeli wnioskodawca otrzyma odszkodowanie na podstawie wyroku sądowego, należą mu się dodatkowo cywilne odsetki ustawowe, również liczone od dnia pierwotnej decyzji ZUS (uchwała Sądu Najwyższego z 7 kwietnia 2009 r., I UZP 2/09).

Obecnie zmieniamy regulamin pracy obowiązujący w naszej firmie. Czy jeśli wprowadzimy w nim zapis, że na terenie zakładu pracy nie można palić, a złamanie tego zakazu jest ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych, zwolni to nas od obowiązku tworzenia palarni?

Orzecznictwo SN, PIP

Renta rodzinna po zmarłym renciście

Wyrok SN: Nauczyciel akademicki nie ma prawa do zasiłku chorobowego

Odszkodowania dla pracownika – za dyskryminację i nieprawidłowe zwolnienie

Konsekwencje odmowy wykonania polecenia pracodawcy

Kontrola PIP i urzędu skarbowego w jednym czasie

Jak PIP dokumentuje kontrolę

Choroba może wykluczyć wypadek przy pracy

Za jakie wykroczenia PIP może ukarać pracodawcę grzywną i w jakiej wysokości?

Czy wychowawcy placówki opiekuńczo-wychowawczej przysługuje wynagrodzenie za okres zawieszenia w obowiązkach służbowych

Co zrobić, jeśli producent nie dostarczył przy sprzedaży wymaganej dokumentacji do maszyny?

Czy pracodawca ma obowiązek zawsze wpuścić inspektora pracy na teren zakładu pracy?

PIP - kontrola wypłaty wynagrodzeń pracownikom

Kiedy przywrócenie pracownika do pracy może być uznane za niecelowe

Zastosowanie klauzuli zasad współżycia społecznego przez sądy pracy

Zmiana przepisów o zatrudnianiu niepełnosprawnych

Czy pracodawca może określić w regulaminie zasady przyznawania premii uznaniowej

Zwrot nienależnego świadczenia od pracownika

Kontrola warunków pracy

Czy likwidacja pracodawcy uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę z pracownicą w ciąży

Obowiązki pracodawcy organizującego odśnieżanie dachów

Czy można wypłacić wyższą odprawę z tytułu zwolnień grupowych niż maksymalna kwota ustawowa

Czy były zarząd spółki wykreślonej z rejestru nadal odpowiada za długi z tytułu niezapłaconych składek

Od jakiej daty należy liczyć wstecz 3-letni okres, za który ZUS może żądać zwrotu nienależnie pobranych rent i emerytur

Stanowisko pracy niepełnosprawnego - rezygnacja z opinii PIP

Zatrudnienie behapowca czy tworzenie służby bhp

Nielegalne zatrudnianie cudzoziemców

Absurdy w przepisach prawa pracy

Pozorna umowa o pracę

Kiedy czynność podjęta przez nieuprawniony podmiot jest ważna

Czy ponownemu przeliczeniu podlega całość emerytury w razie późniejszego zakończenia zatrudnienia

Skutki odwołania ze stanowiska w zarządzie dla stosunku pracy

Kontrola PIP - świadek incognito

Jak ustalać 60-dniową przerwę między dwoma okresami niezdolności do pracy spowodowanymi tą samą chorobą

Sprostowanie świadectwa pracy nie zmienia trybu zwolnienia

Kontrola wypłaty wynagrodzeń przez PIP

Czy czas pracy pracownika mobilnego obejmuje czas podróży oraz przerwy występujące w jej trakcie

Działania ograniczające ryzyko wypadków przy pracy

Kiedy nie można odmówić świadczenia rehabilitacyjnego

Kiedy następuje utrata prawa do zasiłku chorobowego

Po śmierci małżonka OFE wypłaci połowę środków

Za dodatkową funkcję - dodatkowe wynagrodzenie

Czy w kierowanym do ZUS oświadczeniu emeryta o zamiarze podjęcia pracy zarobkowej należy podawać wysokość dochodu

Święto dniem wolnym

Czy wynagrodzenie członka zarządu zależy od wymiaru etatu

Czy wysokość płacy w umowie o pracę może być ustalana przez pracodawcę i pracownika w dowolny sposób

Czy pracownikowi rezygnującemu z pracy po przejściu zakładu na nowego pracodawcę należy się odprawa z tytułu zwolnień grupowych

Które z jednocześnie doręczonych przez pracodawcę pism jest ważne

Egzekucja składek z majątku członka zarządu spółki

Wysokość odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy

Palarnia w zakładzie pracy