PIP - kontrola wypłaty wynagrodzeń pracownikom

"W ubiegłym roku niestety utrzymała się tendencja do niewypłacania wynagrodzeń pracownikom" - powiedział Główny Inspektor Pracy Tadeusz Zając. Kontrola PIP wykazała 86,3 tys. takich przypadków, podczas gdy rok wcześniej kontrole wykazały ich 52,2 tys., oznacza to wzrost o 65 procent.

Autopromocja

"W naszej ocenie wzrost liczby pracowników pozbawionych wynagrodzeń i innych należności, a także nieprawidłowości w zakresie rozwiązania stosunku pracy, w większości wynikają z sytuacji finansowej pracodawców spowodowanej kryzysem i brakiem rezerw finansowych" - powiedział Zając. Również większa liczba przypadków niezgodnego z prawem rozwiązywania stosunku pracy często wynikała z ograniczania zatrudnienia w celu łagodzenia trudności finansowych firmy.

Termin przelewu wynagrodzenia na konto bankowe pracownika >>

GIP dodał jednak, że w niektórych przypadkach odmowa wypłaty należnego wynagrodzenia nie wynikała np. z problemów z wyegzekwowaniem od kontrahentów należności za wykonane usługi, lecz z chęci przeznaczenia "zaoszczędzonych" kwot na wypełnienie innych zobowiązań firmy.

Autopromocja

Wypadki przy pracy. Procedury i świadczenia

Sprawdź

Inspektor podkreślił, że dane PIP dotyczą tylko przypadków wykrytych dzięki kontrolom i "można domniemywać, że skala zjawiska jest znacznie większa". Zaznaczył, że PIP opiera się na deklaracjach kontrolowanych pracodawców i nie ma - inaczej niż sądy - prawa wglądu w dokumenty księgowe.

Inspektorzy stwierdzili też inne uchybienia - błędne obliczanie świadczeń, błędy rachunkowe, niezgodne z prawem zapisy w regulaminach wynagrodzeń, nieznajomość lub niewłaściwą interpretację przepisów dotyczących wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych.

Ochrona roszczeń pracowniczych - zmiana przepisów >>

"Zastanawia postawa niektórych prokuratur, które w sytuacji, kiedy mamy podejrzenie, iż działanie pracodawcy jest uporczywe, złośliwe, biorą udział w postępowaniu, a nawet je umarzają. Zamierzam omówić ten temat z ministrem sprawiedliwości, bo problem wypłaty wynagrodzeń jest w Polsce niestety problemem stałym, zmienia się tylko jego skala, raz jest lepiej, raz gorzej" - powiedział Zając. Dodał, że jest to problem nie tylko prawny, ale i moralny.

W ubiegłym roku inspektorzy wydali 9220 decyzji nakazujących wypłatę należności, najwięcej w przetwórstwie przemysłowym - ponad 36 proc., handlu i naprawach - 17 proc. oraz budownictwie - 17 proc.

Autopromocja

Jak optymalizować koszty zatrudnienia

Sprawdź

Jedna na sto decyzji dotyczyła sektora edukacji, jednak tam zaległości były największe - średnia kwota należności na jednego pracownika wyniosła tu ponad 5 tys. zł, podczas gdy w innych branżach średnia ta wyniosła 1200-1300 zł. W większości sytuacji udało się wyegzekwować zaległe należności, niektóre będą realizowane jeszcze w bieżącym roku.

Przedawnienie roszczeń ze stosunku pracy >>

Ogółem w ub. roku inspektorzy nałożyli 20,2 tys. mandatów na łączną kwotę 25 mln zł, skierowali do sądów ponad 1500 wniosków o ukaranie, a w 280 przypadkach zawiadomili prokuraturę.

Zając podkreślił, że kary nie są jedynym sposobem działania inspektorów, którzy uwzględniają okoliczności i stopień winy, a także sytuację finansową sprawcy, i w ponad 2 tys. przypadków poprzestali na środkach wychowawczych. Zachęcał nie tylko pracowników, ale i pracodawców do zasięgania pomocy w PIP, która oferuje porady, o ile pracodawca zwróci się o nie, zanim zostanie wobec niego wszczęta kontrola.

Złośliwe lub uporczywe naruszanie praw pracownika >>

Wśród podanych przez PIP przykładów są: tartak, który po kontroli wypłacił 463 tys. zaległych wynagrodzeń, fabryka mebli, która zalegała ponad stu pracownikom łącznie 250 tys. zł, a nie mając pieniędzy została postawiona w stan upadłości, a także firma informatyczna z Gdyni, która zalegała z ponad milionem złotych. Inspektorzy w Łodzi stwierdzili, że jedna z wyższych szkół miała ponad 1,6 mln zł zaległości z powodu niezapłaconych wynagrodzeń za okres choroby. W Nowej Soli pracodawca przez blisko rok nieterminowo wypłacał wynagrodzenia.

W jednym przypadku sąd pierwszej instancji skazał pracodawcę na półtora roku więzienia w zawieszeniu, w dwóch innych sprawach prokuratura skierowała do sądu akty oskarżenia.