Indywidualne prawo pracy - Kadry - Profesjonalny serwis kadrowych - prawo pracy, wynagrodzenia, umowa o pracę, urlopy, HR, BHP, kodeks pracy

Zdarza się, że w umowie o zakazie konkurencji obowiązującej w okresie po ustaniu stosunku pracy pracodawca nie wskazuje wysokości należnego pracownikowi odszkodowania za przestrzeganie zakazu konkurencji. Czy tak skonstruowana umowa o zakazie konkurencji jest nieważna? Czy pracownikowi przysługuje prawo do otrzymania odszkodowania, a jeżeli tak, odszkodowanie w jakiej wysokości należy mu wypłacić? A co dzieje się w sytuacji, gdy umowa o zakazie konkurencji po ustaniu stosunku pracy przewiduje odszkodowanie w wysokości niższej niż ustawowa?

Nowy projekt Kodeksu pracy wprowadza zmiany w zakresie obowiązków pracodawcy dotyczących zatrudniania pracowników, m.in. zawarcia z pracownikiem umowy o pracę w formie pisemnej lub potwierdzenia warunków zatrudnienia przed podjęciem pracy.

Zawieranie przez pracodawców w umowach o pracę klauzul poufności, które zakazują pracownikowi ujawniania innym wysokości wynagrodzenia jest przedmiotem wielu kontrowersji. Czy pracodawca może stosować taki zakaz?

Pracownik może wnieść sprzeciw od zastosowanej wobec niego kary porządkowej. Musi jednak zachować przy tym odpowiedni termin. Pracodawca może odrzucić bądź uwzględnić sprzeciw pracownika.

Miejsce pracy to szczególne środowisko życia, w którym często dochodzi do konfliktów pomiędzy pracownikami. Zarzewiem sporów mogą być znaczne różnice w wynagrodzeniu na tym samym stanowisku, ale także tak błahe rzeczy jak umycie kilku filiżanek po kawie. Czasem zdarza się, iż dochodzi między pracownikami także do stosowania przemocy, nierzadko nawet w godzinach pracy.

Źródła, z których wynikają prawa i obowiązki pracownicze, nie mogą w sposób dowolny kształtować sytuacji prawnej pracownika. Postanowienia niektórych z nich nie mogą bowiem traktować praw pracownika czy jego obowiązków w sposób mniej korzystny niż inne.

Wynagrodzenie za wykorzystanie wizerunku danej osoby (w tym pracownika) nie jest wynagrodzeniem za korzystanie z praw autorskich lub za rozporządzanie tymi prawami. Wynagrodzenie za korzystanie z wizerunku nie może być traktowane jak wynagrodzenie za korzystanie z artystycznego wykonania.

Zakaz konkurencji może dotyczyć okresu zatrudnienia, jak i okresu po jego ustaniu. Pracownikowi przysługuje odszkodowanie za powstrzymywanie się od działalności konkurencyjnej

Użyczenie jest nieodpłatną umową, w której użyczający zezwala biorącemu na używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Biorący do używania ponosi zwykłe koszty utrzymania rzeczy użyczonej.

Za zawinione przez pracownika wadliwe wykonanie produktów lub usług nie przysługuje wynagrodzenie. W razie braku winy pracownika pracodawca jest zobowiązany zapłacić mu wynagrodzenie.

Nabycie praw do utworu pracowniczego następuje z chwilą jego przyjęcia przez pracodawcę (także w sposób dorozumiany). Niewyrażenie zgody przez pracownika na przejście tych praw nie ma w tym przypadku znaczenia. Jeżeli natomiast pracodawca nie przyjmie dzieła (utworu) pracownika - nie zawiadomi albo zawiadomi go o nieprzyjęciu dzieła w ciągu 6 miesięcy od wykonania, prawa autorskie do utworu pracowniczego przysługują pracownikowi.

Równe traktowanie w stosunku pracy dotyczy zarówno nawiązywania stosunku pracy, jego trwania, jak i wypowiadania umów o pracę. Pracodawca ma obowiązek udostępnić pracownikom przepisy o równym traktowaniu oraz je uaktualniać.

Pracodawca zatrudniający osoby niepełnosprawne ma obowiązek ułatwiania im rehabilitacji. Rehabilitacja zawodowa ma na celu pomoc osobie niepełnosprawnej w uzyskaniu i utrzymaniu odpowiedniego zatrudnienia i awansu zawodowego przez umożliwienie jej korzystania z poradnictwa zawodowego, szkolenia zawodowego i pośrednictwa pracy.

Regulamin jest podstawowym aktem wewnętrznym w zakładzie pracy określającym prawa i obowiązki stron stosunku pracy związane z organizacją i porządkiem w procesie pracy. Pracodawca powinien ustalić w nim m.in. organizację pracy, warunki przebywania na terenie zakładu pracy w czasie pracy i po jej zakończeniu, wyposażenie pracowników w narzędzia i materiały. Kiedy pracodawca musi wprowadzić regulamin pracy?

Umorzenie to rezygnacja z dalszego postępowania sądowego w określonej sprawie. Umorzenie przez pracodawcę pracownikowi w całości lub w części np. odszkodowania za szkodę wyrządzoną pracodawcy powoduje powstanie po stronie pracownika przychodu z tytułu umorzenia, który należy opodatkować podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Przeniesienie służbowe może polegać na zmianie miejsca pracy lub warunków pracy i płacy. Pracodawca, przenosząc pracownika na inne miejsce pracy lub stanowisko pracy, powinien mu zmienić warunki pracy i płacy. W przypadku szczególnych grup pracowników może nastąpić przeniesienie służbowe na innych zasadach. Dotyczy to pracowników sfery budżetowej i samorządowej.

Przejęcie zakładu pracy polega na wstąpieniu przez nowego pracodawcę w prawa i obowiązki poprzedniego pracodawcy. W związku z przejęciem zakładu pracy, na pracodawcy spoczywa szereg obowiązków.

Pracodawca musi wykazać wystąpienie oraz wysokość szkody wyrządzonej przez pracownika, jeżeli będzie dochodził od niego odszkodowania z tego tytułu. W pierwszej kolejności należy zaproponować pracownikowi zawarcie ugody dotyczącej naprawienia wyrządzonej przez niego szkody.

Przez tajemnicę służbową należy rozumieć informacje pozyskane przez pracowników podczas pełnienia czynności służbowych. Czym grozi ujawnienie przez pracownika tajemnicy służbowej?

Tajemnica to wiadomość, której poznanie lub ujawnienie jest zakazane przez przepisy. Czym jest tajemnica przedsiębiorstwa?

Pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną za jej spowodowanie. Ponadto za nieprzestrzeganie ustalonej organizacji i porządku w pracy, czy przepisów bhp pracownik może zostać ukarany karą porządkową (upomnienia, nagany, pieniężną).

Podstawowe obowiązki pracodawcy wskazuje Kodeks pracy. Obowiązki pracodawcy mogą być związane z nawiązaniem stosunku pracy (zawarcie z pracownikiem umowy o pracę, skierowanie na szkolenie bhp), trwaniem stosunku pracy (organizowanie pracy i zapewnianie odpoczynków) bądź jego zakończeniem (wydanie świadectwa pracy).

Niewypłacalność pracodawcy zachodzi, gdy na podstawie przepisów prawa upadłościowego i naprawczego sąd upadłościowy wyda postanowienie o ogłoszeniu upadłości pracodawcy obejmującej likwidację majątku dłużnika, ogłoszeniu upadłości pracodawcy z możliwością zawarcia układu. W sytuacji gdy pracodawca jest niewypłacalny, roszczenia jego pracowników, byłych pracowników lub członków rodziny zmarłego pracownika są zaspokajane z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych.

Umowa o pracę jest nieważna wtedy kiedy nie ma określonych stron umowy oraz brak jest określenia rodzaju pełnionej pracy. Ponadto pamiętać należy, że umowa o pracę musi być pisemna. Za niepotwierdzenie na piśmie zawartej z pracownikiem umowy pracodawcy grozi grzywna w wysokości od 1 tys. do 30 tys. zł.

Pracownik powinien uprzedzić pracodawcę o przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności w pracy, jeżeli przyczyna tej nieobecności jest z góry wiadoma lub możliwa do przewidzenia. Natomiast gdy wystąpiły przyczyny uniemożliwiające stawienie się pracownika do pracy, powinien on niezwłocznie poinformować pracodawcę o przyczynie swojej nieobecności w pracy i przewidywanym terminie jej trwania. Jeżeli nie może tego zrobić niezwłocznie, to powinien zawiadomić pracodawcę o swojej nieobecności najpóźniej w drugim dniu nieprzystąpienia do pracy.

Nielegalne zatrudnienie polega na zatrudnieniu przez pracodawcę osoby bez potwierdzenia na piśmie rodzaju zawartej umowy i jej warunków oraz niezgłoszeniu osoby zatrudnionej lub wykonującej inną pracę zarobkową do ubezpieczeń społecznych. Pracodawca, który zatrudnia "na czarno" może zostać ukarany grzywną od 1 tys. zł do 30 tys. zł.

Mobbing oznacza działania lub zachowania dotyczące pracownika lub skierowane przeciwko niemu, polegające na jego uporczywym i długotrwałym nękaniu bądź zastraszaniu, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu: poniżenie lub ośmieszenie, izolowanie lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników (art. 943 § 2 k.p.). Pracodawca powinien przeciwdziałać mobbingowi w pracy.

W sytuacji likwidacji zakładu pracy na pracodawcy spoczywa szereg obowiązków, m.in. pracodawca powinien zadbać o zabezpieczenie dokumentacji osobowej i płacowej dotyczącej pracowników oraz wypłacić zwalnianym pracownikom odprawy z tytułu zwolnień grupowych.

Leasing pracowniczy jest formą wypożyczenia pracowników przez jednego pracodawcę innemu na określony czas lub do realizacji konkretnego zadania. Z inicjatywy pracodawcy i za zgodą pracownika może dojść do udzielenia urlopu bezpłatnego w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy.

W zakresie przestrzegania przepisów prawa pracy organem kontrolnym jest Państwowa Inspekcja Pracy. Natomiast kontrole przeprowadzane przez ZUS mają na celu weryfikację poprawności stosowania przepisów ustawy systemowej przez płatników składek.

Pracownikowi pracującemu przed monitorem ekranowym przez co najmniej 4 godziny na dobę pracodawca ma obowiązek zapewnić okulary korygujące wzrok oraz co najmniej 5 minutową przerwę wliczaną do czasu pracy. Ponadto pracownik ma prawo do dodatku pieniężnego za pracę przy komputerze, jeśli przewiduje to umowa o pracę.

Pracodawca może ukarać swojego pracownika określonymi karami. Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca może nałożyć na pracownika następujące kary: upomnienia, nagany, pieniężną. Zastosowanie innych kar niż wymienione jest zagrożone grzywną nawet do 30 tys. zł.

Pracownik może, na podstawie umowy cywilnoprawnej zawartej z pracodawcą, wykorzystywać do jazd lokalnych w celach służbowych samochód osobowy, motocykl lub motorower własny samochód. Miesięczny limit kilometrów na jazdy lokalne ustala pracodawca. Zwrot kosztów używania pojazdów do celów służbowych następuje w formie miesięcznego ryczałtu.

Jako działalność konkurencyjną można wskazać działalność pracownika naruszającą lub zagrażającą interesom pracodawcy. Pracownicy w umowie o zakazie konkurencji zarówno na czas trwania umowy o pracę, jak i po jej zakończeniu mogą zostać zobowiązani do powstrzymania się od działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy.

Jedną z podstawowych zasad prawa pracy jest zakaz wszelkiej dyskryminacji. Zabroniona jest dyskryminacja w szczególności ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, rasę, religię, narodowość, przekonania polityczne, przynależność związkową, pochodzenie etniczne, wyznanie, orientację seksualną, a także ze względu na zatrudnienie na czas określony lub nieokreślony albo w pełnym lub w niepełnym wymiarze czasu pracy.

Jednym z podstawowych obowiązków pracodawcy jest ułatwianie pracownikom podnoszenia kwalifikacji zawodowych. Podnoszenie kwalifikacji pracownik może odbywać za zgodą pracodawcy lub z jego inicjatywy. Pracownikom podnoszącym swoje kwalifikacje przysługuje płatny urlop szkoleniowy oraz zwolnienie z całości lub części dnia pracy na czas szkoleń.

Zgodnie z przepisami prawa powszechnie obowiązującego pracodawca może uruchomić procedurę badania trzeźwości pracownika wyłącznie w razie uzasadnionego podejrzenia znajdowania się przez pracownika w stanie nietrzeźwości. Gdy pracownik odmówi badania, a jednocześnie jego zachowanie obiektywnie nie będzie rodzić uzasadnionych wątpliwości, że znajduje się pod wpływem alkoholu pracodawca nie będzie miał zatem środków do „przymuszenia” pracownika do poddania się badaniu.

Dni wolne od pracy to dni, w których pracownik nie świadczy pracy. Przepisy prawa pracy wyróżniają następujące rodzaje dni wolnych od pracy, m.in. niedziela, święto, dzień wolny za święto. Ponadto Kodeks pracy ściśle określa kiedy pracownik może pracować w niedziele i święta.

Choroba pracownika jest rodzajem usprawiedliwionej nieobecności w pracy. W czasie choroby pracownik podlega szczególnej ochronie, tj. pracodawca nie może mu wypowiedzieć umowy o pracę oraz wręczyć wypowiedzenia zmieniającego. Ponadto za czas niezdolności pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia.

W postępowaniu mandatowym w prawie pracy, inspektor pracy ma prawo nałożyć na pracodawcę, który popełnił wykroczenie przeciwko prawom pracownika, grzywnę w postaci mandatu. Wysokość mandatu zależy od wielu czynników, głównie rodzaju przewinienia.

Podczas upałów pracodawca powinien szczególnie zadbać o odpowiednie warunki pracy kobietom w ciąży. Jeśli warunki pracy nie odpowiadają przepisom bezpieczeństwa, pracownik może powstrzymać się od pracy i powiadomić o tym pracodawcę.

Pracodawca może polecić pracownikowi jazdę samochodem służbowym. W jakiej formie powinien rozszerzyć zakres obowiązków pracownika? Co w sytuacji, gdy pracownik nie zgadza się na prowadzenie firmowego auta?

Umowa szkoleniowa z pracownikiem może zobowiązywać go do pozostawania w zatrudnieniu u danego pracodawcy przez określony czas od zakończenia szkolenia. Ile maksymalnie może trwać umowa o podnoszenie kwalifikacji zawodowych? Co w przypadku, gdy pracownik nie dotrzyma wskazanego w umowie terminu?

Pracownik ma prawo do wystąpienia do sądu pracy o uchylenie z mocą wsteczną kary porządkowej, którą nałożył na niego pracodawca. Jaki wpływ na postępowanie przed sądem ma zatarcie kary po roku nienagannej pracy?

Czy nałożenie kary porządkowej narusza dobra osobiste pracownika? Sam fakt udzielenia kary porządkowej, która chociażby została uchylona przez Sąd pracy, nie uzasadnia roszczeń związanych z naruszeniem dóbr osobistych wynikających z Kodeksu cywilnego.

Zgodnie z Kodeksem pracy pracodawca może nałożyć na pracownika karę porządkową. Czy przy wysłuchaniu pracownika przed nałożeniem kary porządkowej mogą lub powinny być obecne osoby trzecie?

Rozpoznawaniem spraw z zakresu prawa pracy zajmują się odrębne jednostki organizacyjne sądów rejonowych i okręgowych. Co do zasady, pracownik wnoszący powództwo w sprawach, w których wartość przedmiotu sporu nie przewyższa kwoty 50.000 złotych, nie ma obowiązku uiszczenia kosztów sądowych. Powyższe nie odnosi się jednak do pracodawcy, który wnosząc powództwo ma obowiązek uiszczenia kosztów sądowych na zasadach ogólnych.

Badanie trzeźwości pracownika może odbyć się za żądanie pracodawcy albo pracownika. Nie budzi wątpliwości, że badanie może być wykonane przez Policję czy Straż Miejską. Problemy pojawiają się przy wykonywaniu badania trzeźwości przez pracodawcę.

Umowa o zakazie konkurencji przewidziana jest w Kodeksie pracy. Może obowiązywać w czasie trwania stosunku pracy i już po rozwiązaniu umowy o pracę. Zawsze musi zostać zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności. Ile powinno wynosić odszkodowanie dla byłego pracownika w ramach rekompensaty za zakaz podejmowania działalności konkurencyjnej? Co mu grozi w przypadku złamania zakazu?

W myśl art. 87 k.c., kto złożył oświadczenie woli pod wpływem bezprawnej groźby drugiej strony lub osoby trzeciej, ten może uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia, jeżeli z okoliczności wynika, że mógł się obawiać, iż jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe. Czy oświadczenie zakładu, że wypowie podwładnemu angaż, jeżeli ten nie zgodzi się na propozycję przekształcenia dotychczasowej umowy na czas nieokreślony w terminową stanowi groźbę bezprawną?

Odpowiedzialność, prawa i obowiązki

Umowa o zakazie konkurencji a brak określenia wysokości odszkodowania

Nowe obowiązki pracodawców przy zatrudnianiu pracowników

Zakaz ujawniania wysokości wynagrodzenia – zgodny z prawem?

Sprzeciw od kary porządkowej - termin

Czy pobicie współpracownika może stanowić przesłankę do zwolnienia?

Źródła prawa pracy - definicja

Wizerunek jako dobro osobiste pracownika

Odszkodowanie za zakaz konkurencji

Użyczenie - definicja, rozliczenie

Czym jest wadliwość pracy?

Utwór w prawie pracy

Zasada równego traktowania pracowników

Rehabilitacja zawodowa pracowników niepełnosprawnych - definicja

Kiedy pracodawca ma obowiązek tworzenia regulaminu pracy?

Umorzenie - wynagrodzenia, podatki, składki

Przeniesienie służbowe pracownika w różnych grupach zawodowych

Przejęcie zakładu pracy - obowiązki pracodawcy

Udowodnienie szkody w prawie pracy

Tajemnica służbowa w prawie pracy i wynagrodzeniach

Czym jest tajemnica przedsiębiorstwa?

Odpowiedzialność materialna i porządkowa pracownika

Podstawowe obowiązki pracodawcy

Niewypłacalność pracodawcy w prawie pracy

Kiedy umowa o pracę jest nieważna?

Jak usprawiedliwić nieobecność w pracy?

Kary dla pracodawców za nielegalne zatrudnienie

Na czym polega mobbing w miejscu pracy?

Likwidacja zakładu pracy - obowiązki pracodawcy

Czym jest leasing pracowniczy?

Kontrole w prawie pracy

Praca przy komputerze - uprawnienia pracownika

Kary dla pracowników w Kodeksie pracy

Jazdy lokalne własnym samochodem - zasady, ryczałt, składki

Umowa o zakazie konkurencji w prawie pracy

Dyskryminacja w pracy - definicja

Podnoszenie kwalifikacji zawodowych pracownika - obowiązek pracodawcy

Czy pracownik lub gość przebywający na terenie zakładu może odmówić badania trzeźwości

Pojęcie dnia wolnego od pracy

Prawa i obowiązki pracownika w czasie choroby

Postępowanie mandatowe w prawie pracy

Uprawnienia kobiet w ciąży w czasie upałów

Jazda samochodem służbowym - rozszerzenie zakresu obowiązków

Umowa szkoleniowa z pracownikiem - czas trwania

Zatarcie kary porządkowej w trakcie postępowania o jej uchylenie

Kara porządkowa a naruszenie dóbr osobistych pracownika

Udzielenie kary porządkowej a obecność osób trzecich przy wysłuchaniu pracownika

Właściwość sądu w sprawach z zakresu prawa pracy

Badanie trzeźwości pracownika

Umowa o zakazie konkurencji w Kodeksie pracy

Ostrzeżenie czy groźba bezprawna?