Kara porządkowa a wypowiedzenie umowy o pracę
REKLAMA
REKLAMA
Oprócz udzielenia kary porządkowej pracodawca, co do zasady może dokonać wypowiedzenia (rozwiązania bez wypowiedzenia) umowy o pracę, o ile przyczyna uzasadniająca nałożenie kary porządkowej jest na tyle istotna, iż może stanowić podstawę wypowiedzenia (rozwiązania) umowy o pracę.
REKLAMA
W świetle art. 108 K.p. katalog kar i przyczyn uzasadniających ich udzielenie jest zamknięty. Przepis ten wymienia trzy rodzaje kar porządkowych, a mianowicie karę upomnienia, nagany i pieniężną. Przewinienia uzasadniające udzielenie kary upomnienia i nagany są następujące: nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy. Kara pieniężna może być nałożona za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w miejscu pracy.
Polecamy produkt: Jak należy płacić składki od umów zlecenia w 2016 r. (PDF)
Te wszystkie przewinienia pracownika mogą mieć charakter różnoraki pod względem zawinienia pracownika (wina umyślna, niedbalstwo, nieumyślność) jak i sposobu postępowania (zachowanie jednorazowe, czyn ciągły).
W świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego niektóre z zachowań uzasadniających nałożenie kary porządkowej mogą być jednocześnie podstawą wypowiedzenia a nawet rozwiązania bez wypowiedzenia z winy pracownika umowy o pracę. Wypowiedzenie jak i rozwiązanie umowy o pracę nie jest karą porządkową, ale może być uznane za środki dyscyplinujące pracownika. W uchwale z dnia 27 czerwca 1985 r., (sygn. akt: III PZP 10/85) Sąd Najwyższy wskazał, iż jednorazowe drobne przewinienie nie stanowi z reguły wystarczającej przyczyny wypowiedzenia, gdyż przyczyny wypowiedzenia powinny być adekwatne do jego celu. Jednakże zachowanie pracownika nie będące przewinieniem mało istotnym, może stanowić obok nałożenia kary porządkowej, podstawę wypowiedzenia umowy o pracę.
Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 października 1995 r. (sygn. akt: I PRN 77/95), stwierdzając, iż „zarówno zawinione umyślnie przez pracownika uchybienie obowiązkom pracowniczym, jak i ich naruszenie z winy nieumyślnej stanowi przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę. Wymierzenie pracownikowi kary porządkowej nie wyklucza możliwości uznania tego samego nagannego zachowania się pracownika, stanowiącego przesłankę ukarania, za przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę”.
O charakterze naruszenia obowiązków pracowniczych decyduje całokształt okoliczności faktycznych w danym przypadku, także pod względem skutków jakie wywołało zachowanie pracownika. Nie może być ocenione jako mało istotne nawet jednorazowe nieusprawiedliwione spóźnienie się pracownika do pracy, zakłócające proces pracy (praca taśmowa, w zespole, kierowcy autobusu), gdy wywołało istotne ujemne skutki dla zakładu lub innych pracowników. Nie będzie też drobnym uchybieniem choćby tylko nieznaczne naruszenie obowiązku przez pracownika, jeżeli spowodowało istotną szkodę zakładowi pracy lub innemu pracownikowi. Co więcej powtarzające się drobne przewinienia, nawet gdy nie stosowano za nie kar porządkowych, uzasadniają wypowiedzenie umowy o pracę. Jednakże w przypadku, gdy pracownik po ukaraniu przez dłuższy czas pracuje nienagannie co oznacza, iż wymierzona pracownikowi kara porządkowa spełniła swój wychowawczo-dyscyplinujący cel, wypowiedzenie umowy o prace nie może być dokonane przez pracodawcę z tej samej przyczyny co udzielenie kary (tak też Sąd Najwyższy w cytowanej powyżej uchwale z dnia 27 czerwca 1985 r.).
REKLAMA
Wskazać należy, iż zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego wyroku z dnia 23 listopada 2010 r., (sygn. akt: I PK 105/10) Wynikający z art. 113 § 1 K.p. termin zatarcia ukarania karą porządkową może stanowić wyznacznik utraty możliwości powołania się przez pracodawcę w wypowiedzeniu na zdarzenie, które miało miejsce przeszło rok przed dokonanym wypowiedzeniem. Oznacza, to iż co do zasady nie będzie uzasadnione wypowiedzenie umowy o pracę dokonane rok po nałożeniu kary porządkowej, która uległa zatarciu z powodu zachowania pracownika uzasadniającego zastosowanie odpowiedzialności porządkowej.
Ponadto ciężkie naruszenie obowiązków pracowniczych, takie jak np. spożywanie alkoholu w miejscu pracy, może obok udzielenia kary porządkowej, stanowić podstawę do rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (podobnie Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 3 kwietnia 1997 r., sygn. akt: I PKN 40/97).
Podstawa prawna: Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy.
Dołącz do nas na Facebooku!
REKLAMA
REKLAMA
- Czytaj artykuły
- Rozwiązuj testy
- Zdobądź certyfikat