Kara porządkowa a wypowiedzenie umowy o pracę

Oprócz udzielenia kary porządkowej pracodawca, co do zasady może dokonać wypowiedzenia (rozwiązania bez wypowiedzenia) umowy o pracę, o ile przyczyna uzasadniająca nałożenie kary porządkowej jest na tyle istotna, iż może stanowić podstawę wypowiedzenia (rozwiązania) umowy o pracę.

W świetle art. 108 K.p. katalog kar i przyczyn uzasadniających ich udzielenie jest zamknięty. Przepis ten wymienia trzy rodzaje kar porządkowych, a mianowicie karę upomnienia, nagany i pieniężną. Przewinienia uzasadniające udzielenie kary upomnienia i nagany są następujące: nieprzestrzeganie przez pracownika ustalonej organizacji i porządku w procesie pracy, przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, a także przyjętego sposobu potwierdzania przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy. Kara pieniężna może być nałożona za nieprzestrzeganie przez pracownika przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy, przepisów przeciwpożarowych, opuszczenie pracy bez usprawiedliwienia, stawienie się do pracy w stanie nietrzeźwości lub spożywanie alkoholu w miejscu pracy.

Polecamy produkt: Jak należy płacić składki od umów zlecenia w 2016 r. (PDF)

Te wszystkie przewinienia pracownika mogą mieć charakter różnoraki pod względem zawinienia pracownika (wina umyślna, niedbalstwo, nieumyślność) jak i sposobu postępowania (zachowanie jednorazowe, czyn ciągły).

W świetle orzecznictwa Sądu Najwyższego niektóre z zachowań uzasadniających nałożenie kary porządkowej mogą być jednocześnie podstawą wypowiedzenia a nawet rozwiązania bez wypowiedzenia z winy pracownika umowy o pracę. Wypowiedzenie jak i rozwiązanie umowy o pracę nie jest karą porządkową, ale może być uznane za środki dyscyplinujące pracownika. W uchwale z dnia 27 czerwca 1985 r., (sygn. akt: III PZP 10/85) Sąd Najwyższy wskazał, iż jednorazowe drobne przewinienie nie stanowi z reguły wystarczającej przyczyny wypowiedzenia, gdyż przyczyny wypowiedzenia powinny być adekwatne do jego celu. Jednakże zachowanie pracownika nie będące przewinieniem mało istotnym, może stanowić obok nałożenia kary porządkowej, podstawę wypowiedzenia umowy o pracę.

Podobnie wypowiedział się Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 25 października 1995 r. (sygn. akt: I PRN 77/95), stwierdzając, iż  „zarówno zawinione umyślnie przez pracownika uchybienie obowiązkom pracowniczym, jak i ich naruszenie z winy nieumyślnej stanowi przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę. Wymierzenie pracownikowi kary porządkowej nie wyklucza możliwości uznania tego samego nagannego zachowania się pracownika, stanowiącego przesłankę ukarania, za przyczynę uzasadniającą wypowiedzenie umowy o pracę”.