Ubezpieczenia społeczne

W ostatnim czasie zapadł ciekawy wyrok w sądzie, który stał się inspiracją do rozważań tego, czy można utracić prawo do zasiłku chorobowego z powodu udziału w ceremonii ślubnej, albo udziału w pogrzebie czy też we Wszystkich Świętych jak i w Zaduszkach. Mamy sezon grypowy - zatem wielu pracowników i ubezpieczonych przebywa na L4 - co mogą robić na L4? Taka sprawa sądowa (jak niżej opisana) ujawnia problem interpretacyjny pomiędzy literalnym brzmieniem przepisów a ich praktycznym zastosowaniem przez ZUS, wobec indywidualnych okoliczności tj. choroby w obliczu udziału w danych uroczystościach. Przypadek rozstrzygnięty przez Sąd Rejonowy w Toruniu pokazuje, że ocena zachowania ubezpieczonego w okresie zwolnienia lekarskiego wymaga analizy medycznej, kontekstu zdarzenia oraz realnego wpływu tego zachowania na zdrowie i leczenie. Na tle niniejszej sprawy okazało się, że można brać ślub podczas przebywania na L4.

Na stronie Kancelarii Prezydenta RP ukazał się komunikat w sprawie ustawy z dnia 12 września 2025 r. o zmianie ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych. W jakim zakresie zatem zmienią się przepisy? Okazuje się, że będzie spore ułatwienie dla przedsiębiorców, a zmiany wchodzą w życie już od 2025 r.

Od 2026 roku zmieniają się zasady korzystania ze zwolnień lekarskich (L4) – nowe przepisy doprecyzowują, co oznacza „praca zarobkowa” i „aktywność niezgodna z celem zwolnienia”, pozwalając np. na sporadyczne czynności jak odebranie telefonu czy wyjście do apteki bez ryzyka utraty zasiłku. Pracownik będzie mógł też pracować u innego pracodawcy, jeśli charakter choroby i pracy na to pozwala. Zmiany mają lepiej odzwierciedlać realia rynku pracy i ograniczyć nadużycia, jednocześnie chroniąc prawa osób naprawdę chorych. Poniżej przedstawiamy ocenę sytuacji z perspektywy lekarza.

Co za niespodzianka dla seniorów i osób z niepełnosprawnościami: niebawem koniec zbierania zaświadczeń i osobistych wizyt w urzędach. Dlaczego? Mają zmienić się obowiązujące aktualnie przepisy ustawy z 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (t.j. Dz.U. z 2025 r. poz. 420) i ustawy z 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (t.j. Dz.U. z 2024 r. poz. 1631). Dotychczasowe przepisy wymagają od emerytów i rencistów corocznego składania oświadczeń o wysokości przychodów.

Przedsiębiorcy mogą szykować się na duże ułatwienie. Do Sejmu trafił projekt ustawy, który znosi obowiązek przechowywania przez 5 lat papierowych kopii zgłoszeń do ZUS wysłanych drogą elektroniczną. Jeśli przepisy wejdą w życie, firmy zyskają mniej biurokracji, niższe koszty i pełną cyfryzację procesu.

W wykazie prac legislacyjnych Rady Ministrów opublikowano założenia projektu rozporządzenia nr RD229, przygotowanego na podstawie art. 277 ustawy o rynku pracy i służbach zatrudnienia (z dnia 20 marca 2025 r.). Ma ono uszczegółowić oraz uporządkować reguły dotyczące gospodarowania środkami Funduszu Pracy, aby zapewnić transparentność i zgodność z nowymi ramami prawnymi.

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że tzw. czternasta emerytura zostanie w 2025 r. wypłacona - jak co roku - we wrześniu razem z comiesięcznymi świadczeniami. Pierwsi seniorzy otrzymają czternastą emeryturę 1 września a ostatni 1 października. Do dodatkowego świadczenia uprawnione będą osoby, które na 31 sierpnia 2025 roku będą miały prawo do emerytury, renty lub innego świadczenia emerytalno-rentowego i będą je pobierały. ZUS informuje, że "czternastki" nie dostaną osoby z miesięczną emeryturą lub rentą wyższą niż 4728,91 zł brutto.

Stawka za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu z powodu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej zmienia się w kwietniu każdego roku. Od kwietnia 2025 r. do końca marca 2026 r. obowiązuje nowy taryfikator i ZUS wypłaci z każdy procent uszczerbku na zdrowiu 1636 zł. Wcześniej było to 1431 zł. O tym jak dynamicznie rośnie wycena uszczerbku na zdrowiu niech świadczy fakt, że jeszcze na przełomie lat 2023/2024 jeden procent odszkodowania był wyceniany na 1269 zł, a w 2015 r. na jedynie 757 zł.

Każdy ubezpieczony ma obowiązek informowania o zmianie swojego miejsca pobytu w czasie przebywania na zwolnieniu lekarskim. Na powiadomienie ZUS-u i pracodawcy są 3 dni. Mimo to, wiele osób o tym obowiązku zapomina. Jakie są tego skutki?

Na koniec czerwca 2025 roku 625 755 aktywnych płatników miało zadłużenie powyżej 0,01 zł względem Zakładu Ubezpieczeń Społecznych (ZUS). To o 0,6% więcej niż rok wcześniej. Jednocześnie kwota zadłużenia na wszystkie fundusze na aktywnych kontach płatników wyniosła 21,069 mld zł. To o 7,6% więcej niż rok wcześniej. Tak więc: jedni z milionami, drudzy z groszami. Okazuje się, że rekordzista jest zadłużony w ZUS na blisko 819 mln złotych.

Najniższa emerytura przewidziana w każdym roku przepisami prawa nie przysługuje wszystkim emerytom. Nie każdy, kto przekroczy wiek emerytalny, uzyska 1878,91 zł emerytury. Dlaczego?

Renta wdowia wymaga złożenia wniosku ERWD o ustalenie zbiegu świadczenia z rentą rodzinną. Wniosek o rentę wdowią dostępny jest na stronie ZUS od 1 stycznia 2025 roku. Pobierz druk ERWD pdf i wypełnij. Renta wdowia zostanie przyznania tylko po pozytywnym rozpatrzeniu tego wniosku. Jakie warunki trzeba spełnić? Oto instrukcja ZUS, jak krok po kroku wypełnić druk ERWD. Artykuł zawiera wzór wypełnienia.

Seniorzy wciąż pytają komu w 2025 r. należy się renta wdowia. ZUS tłumaczy, ile wynosi świadczenie, jakie są warunki i jak złożyć wniosek. Czy można dorabiać do renty wdowiej?

Zakład Ubezpieczeń Społecznych udzielił kompleksowych wyjaśnień odnośnie trybu i zasad płacenia składek na ubezpieczenia społeczne do Funduszu Ubezpieczeń Społecznych, zwolnionych ze służby żołnierzy zawodowych i funkcjonariuszy innych służb mundurowych (np. policjantów, strażników granicznych, strażaków PSP).

Ministerstwo rodziny, pracy i polityki społecznej pracuje nad projektem rozporządzenia wprowadzającym m.in. nowy kod tytułu ubezpieczenia – 09 21. W projekcie znalazła się także zmiana opisu istniejącego już kodu tytułu ubezpieczenia – 09 20.

W 2025 roku ZUS uruchomił nowe profile rehabilitacji. Jednym z nich jest rehabilitacja narządów ruchu po wypadku w systemie stacjonarnym (tzw. wczesna rehabilitacja powypadkowa) - zarówno w systemie stacjonarnym jak i ambulatoryjnym. Kto może liczyć na skierowanie na taką rehabilitację? Na czym polega ta rehabilitacja?

Jakie choroby zalicza się do niepełnosprawności? Okazuje się, że tych chorób jest bardzo dużo, bowiem są związane one z 12 kodami i przyczynami niepełnosprawności, które w zależności od danego naruszenia sprawności organizmu są bardzo zróżnicowane. Poniżej przykłady.

To ważna informacja dla rencistów i wcześniejszych emerytów, którzy dorabiają do swoich świadczeń. Od 1 marca 2025 r. zmieniły się graniczne kwoty przychodu, które powodują zmniejszenie lub zawieszenie świadczeń (emerytur i rent) z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Większość emerytów otrzymało już podwyżkę świadczeń emerytalnych. ZUS podaje jeszcze 2 terminy wypłaty wyższych emerytur w marcu 2025 roku. Jeden z nich jest już jutro - w piątek 20 marca.

To już ostatnie dni na rozliczenie się z ZUS wcześniejszych emerytów i rencistów. Do 28 lutego 2025 r. wcześniejsi emeryci i renciści, którzy dorabiali w 2024 r., muszą poinformować ZUS o wysokości przychodów. Kto nie musi składać zaświadczenia o dochodach?

Należności z tytułu składek ZUS ulegają przedawnieniu. Po ilu latach przedawnia się dług w ZUS? Ustawa o systemie ubezpieczeń społecznych reguluje kilka wyjątków od ogólnej zasady przedawniania się składek. Kiedy bieg terminu przedawnienia ulega zawieszeniu?

Składka wypadkowa w 2025 roku obliczana jest jak dotychczas wg PKD. Ile wynosi składka wypadkowa do 31 marca 2025 roku? Kto płaci? Jak ustalić procent składki na ubezpieczenie wypadkowe? Kiedy ZUS wylicza składkę wypadkową? Skorzystaj z kalkulatora składki wypadkowej.

Dyskusja o wyrównaniu wieku emerytalnego kobiet do mężczyzn była tylko wstępem do poważnych projektów zmian w emeryturach w Polsce. Jest ich tak wiele, że być może warto rozważyć kolejną kompleksową reformę, bo samo podwyższenie wieku emerytalnego czy przywrócenie stażu emerytalnego nie rozwiąże problemu głodowych emerytur.

Lekarz wystawiający zwolnienie lekarskie wpisuje w nim kod choroby. Czy pracodawca widzi numer statystyczny choroby wpisany na L4? Kod b to niezdolność do pracy związana z ciążą. Czy pracodawca może to sprawdzić?

Najwyższa emerytura w Polsce wynosi 48,7 tys. zł. Sprawdź, ile lat pracował emeryt i jaki zgromadził kapitał emerytalny. Najniższą emeryturę pobiera mieszkanka Biłgoraja, która przepracowała w życiu jeden dzień. Ile wynosi najniższa emerytura wypłacana przez ZUS?