Kodeks pracy, Rozwiązanie umowy o pracę

Prawo pracy to przepisy Kodeksu pracy oraz innych ustaw i aktów wykonawczych, które określają przede wszystkim prawa i obowiązki pracowników i pracodawców. Jako pracownik lub pracodawca musisz znać 14 podstawowych zasad prawa pracy uregulowanych w Kodeksie pracy. Oto lista.

W 2023 roku były dwie duże nowelizacje kodeksu pracy. W 2024 roku doczekamy się jeszcze większej reolucji - pojawi się całkiem nowy kodeks pracy? Osiem lat temu gdy rządy przejęło PiS szykowała się prawdziwa rewolucja w Kodeksie pracy. Ostatecznie jednak do niej nie doszło, bo rząd przestraszył się negatywnych ocen ze strony zwłaszcza pracowników. Nowy rząd koalicyjny chce rozpocząć swoją karierę także od fundamentalnych zmian w prawie pracy. Będzie nowy kodeks pracy czy tylko rewolucja w aktualnym kodeksie pracy?

Ważne zmiany w Kodeksie pracy wejdą w życie w 2025 roku. Pracodawcy zostaną obciążeni nowymi obowiązkami. Umowy cywilnoprawne będą wliczane do stażu pracy. Przepisy o układach zbiorowych pracy znajdą się w osobnej ustawie. Wzrośnie wiele świadczeń przysługujących pracownikom. Zmiany w prawie pracy obejmują szeroki zakres zagadnień - od praw pracowniczych po mechanizmy wsparcia dla przedsiębiorców zatrudniających osoby niepełnosprawne i starsze.

Projektowana ustawa o minimalnym wynagrodzeniu zmienia zasady określania wysokości wynagrodzenia zasadniczego pracownika. Nowe przepisy zwiększą także sankcje grożące pracodawcy za łamanie praw pracowniczych, w tym dotyczących wynagrodzenia. Projekt ustawy zakłada, że przepisy o ustalaniu wynagrodzenia pracownika wejdą w życie 1 stycznia 2026 r.

Teraz sytuacja nie jest tak dramatyczna jak przed laty. Na rynku brakuje rąk do pracy i o zajęcie gwarantujące środki na utrzymanie łatwiej. Jednak firmy wciąż niechętnie zatrudniają osoby w wieku 50+, a już szczególnie te, którym do emerytury zostało mniej niż cztery lata. Kodeks pracy wciąż takie osoby chroni przed zwolnieniem, ale często ta ochrona nie działa, bo przepisy nie są bezwarunkowe.

W przestrzeni medialnej trwa debata nad skróceniem tygodnia pracy do czterech dni w tygodniu. Resort rodziny analizuje możliwość skrócenia czasu pracy do 4 dni, bądź 35 godzin. Przy tej okazji warto przypomnieć, że kodeks pracy umożliwia taką pracę.

Wiele uprawnień pracowniczych uzależnionych jest od stażu pracy. Od stażu pracy zależy np. wymiar urlopu wypoczynkowego czy okres wypowiedzenia umowy o pracę. Projekt nowelizacji Kodeksu pracy zakłada zmianę sposobu obliczania stażu pracy. Zmiana ma polegać na wliczaniu do stażu pracy także innych okresów, np. zatrudnienia na podstawie umowy zlecenia lub okresu prowadzenia działalności gospodarczej, znacząco wpłynie na uprawnienia pracownicze pracowników.

Pracodawców docisną wyższe grzywny? Za opóźnienia w wypłacie pensji. Dziś to tylko grzywna 1000 zł (minimalna) do 30 000 zł (maksymalna). O dyskusji w ministerstwie pracy o zaostrzeniu tych kar informują dzisiaj media.

Dnia 26 kwietnia 2023 r. znaczącemu przemodelowaniu uległy przepisy o umowach na okres próbny, niektóre zasady wykreślono a wiele nowych dodano. Założeniem przy tym była poprawa sytuacji pracowników na okresie próbnym. Czy się to udało? Oceniamy po roku stosowania.

Agnieszka Dziemianowicz-Bąk - ministra rodziny, pracy i polityki społecznej - poinformowała, że chce, aby do końca tej kadencji (czyli do 2027 roku) wdrożone w Polsce zostały przepisy skracające czas pracy. Są dwie opcje - albo 4-dniowy tydzień pracy albo skrócenie tygodnia pracy do 35 godzin. 

To będzie prawdziwa rewolucja! Rząd szykuje projekt nowelizacji Kodeksu pracy. Do stażu pracy wliczane będą okresy wykonywania pracy na innej podstawie niż umowa o pracę.

Pracownik, którego umowa została rozwiązana w ramach zwolnień grupowych, ma prawo do odprawy pieniężnej. Jej wysokość zależy od wysokości miesięcznego wynagrodzenia pracownika i od zakładowego stażu pracy.

Na ostatnim posiedzeniu Rady Dialogu Społecznego minister Agnieszka Dziemianowicz-Bąk poinformowała o 50 mln zł z Funduszu Pracy dla powiatów, w których planowane są zwolnienia grupowe. Szefowa MRPiPS przedstawiła także informacje o inicjatywach i działaniach podległego jej ministerstwa.

Pracownik, który wskutek niewykonania lub nienależytego wykonania obowiązków pracowniczych ze swojej winy wyrządził pracodawcy szkodę, ponosi odpowiedzialność materialną według zasad określonych w Kodeksie pracy.

Nierzadko zdarza się, że kobieta nie wie o tym, że w chwili otrzymania wypowiedzenia umowy o pracę jest w ciąży. Może się zdarzyć także sytuacja, że co prawda w chwili otrzymania wypowiedzenia kobieta nie była w ciąży, ale zaszła w ciąże w okresie biegu wypowiedzenia.

Świadectwo pracy jest dokumentem wydawanym pracownikowi w związku z rozwiązaniem lub wygaśnięciem stosunku pracy. Pracodawca powinien wydać ten dokument w określonym przepisami terminie. Konsekwencje jego niedochowania mogą być poważne!

Każda ze stron może rozwiązać umowę o pracę za wypowiedzeniem. Tak więc prawo do rozwiązania umowy za wypowiedzeniem przysługuje zarówno pracownikowi, jak i pracodawcy. Jednak tylko pracodawca musi podać przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę.

Agencja pracy tymczasowej zatrudnia pracowników tymczasowych na podstawie umowy o pracę na czas określony. Zwykle umowa rozwiązuje się z upływem ustalonego okresu wykonywania pracy tymczasowej. Czy możliwe jest wcześniejsze rozwiązanie umowy o pracę z pracownikiem tymczasowym?

Pracownik może powstrzymać się od pracy w sytuacjach określonych przepisami prawa pracy. Regulacje dotyczące takich sytuacji zawiera artykuł 210 Kodeksu pracy. O jego treści pracownicy powinni być informowani w trakcie szkolenia wstępnego BHP, które jest obowiązkowe przed rozpoczęciem wykonywania pracy. Przepis ten stanowi istotny element ochrony przed niebezpiecznymi warunkami pracy. Mimo to nie jest wykorzystywany na szerszą skalę przez pracowników. Na czym polegają uprawnienia pracownicze na podstawie art. 210 Kodeksu pracy? Wyjaśniamy.

Można by sądzić, że czas pracy jest wyjątkowo precyzyjnie regulowany przez przepisy prawa w tym Kodeksu pracy w szczególności, co dotyczy także pracy w godzinach nadliczbowych czy w dni ustawowo wolne od pracy. Tymczasem nic z tych rzeczy – praktyka pokazuje, że podobnie jak telepraca była nieadekwatna do pracy zdalnej, tak obecne normy o pracy w godzinach nadliczbowych nijak się mają do problemu nadgodzin.

Dzień wolny za 11 listopada. Chociaż tegoroczny Dzień Niepodległości wypada w sobotę, to pracownicy nie stracą prawa do wypoczynku z tego tytułu. Według obowiązujących przepisów pracodawca musi udzielić dnia wolnego od pracy w innym terminie dla osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę i pracujących 5 dni w tygodniu.

Czy pracownik może upoważnić do odbioru świadectwa pracy każdą dowolną osobę, czy musi to być ktoś z rodziny? Jaki zakres danych osoby upoważnionej powinno się ująć w takim upoważnieniu? Czy musi być w nim wpisany np. PESEL, numer dowodu osobistego upoważnionej osoby czy jeszcze jakieś inne dane?

Pracodawca musi wskazać przyczynę wyboru pracownika do zwolnienia z pracy - tak stwierdził Sąd Najwyższy w postanowieniu z 3 sierpnia 2023 r., sygn. akt III PSK 90/22. Dotyczy to sytuacji tzw. zwolnień grupowych, gdzie do rozwiązania umowy o pracę są typowani pracownicy zatrudnieni na tym samym stanowisku, według pewnych kryteriów, a pracodawca rozwiązuje umowę tylko z wybranymi. Te kryteria muszą być dla pracowników jasne, konkretne i zrozumiałe.

Jak Polacy oceniają zmiany w Kodeksie pracy? Czy chętnie korzystają z możliwości pracy zdalnej? A co ze szkoleniami z przydatnych narzędzi. Kto nigdy nie miał okazji pracować zdalnie lub hybrydowo? 

Pracownica chce iść na urlop wychowawczy. To kluczowy dla nas pracownik i staramy się ją przekonać, żeby została w pracy. Czy w ostateczności możemy odmówić jej skorzystania z urlopu wychowawczego?