Odprawa pieniężna dla pracowników. Kiedy i w jakiej wysokości pracodawca wypłaca odprawę zwalnianym pracownikom?

• Obowiązek wypłaty odprawy pieniężnej
• Odprawa pieniężna w razie zwolnienia grupowego
• Odprawa pieniężna w razie zwolnienia indywidualnego
• Przyczyny rozwiązania umowy o pracę niedotyczące pracownika
• Wysokość odprawy pieniężnej

Obowiązek wypłaty odprawy pieniężnej

Ustawa o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (tzw. ustawa o zwolnieniach grupowych) nakłada na pracodawców zatrudniających co najmniej 20 pracowników obowiązek naliczenia i wypłaty odprawy pieniężnej zwalnianym pracownikom. 

Autopromocja

Zwolnieni z tego obowiązku są tylko pracodawcy zatrudniający do 19 pracowników.

Odprawa pieniężna w razie zwolnienia grupowego

Odprawa pieniężna z tytułu zwolnienia grupowego przysługuje pracownikowi, jeżeli rozwiązanie umowy o pracę następuje z przyczyn niedotyczących pracownika w trybie wypowiedzenia umowy przez pracodawcę lub za porozumieniem stron. 

Odprawa przysługuje, jeżeli w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie grupowe obejmuje co najmniej:

Autopromocja

Wypadki przy pracy. Procedury i świadczenia

Sprawdź

• 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
• 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,
• 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników;

Powyższe liczby obejmują także pracowników, z którymi w ramach grupowego zwolnienia następuje rozwiązanie stosunków pracy z inicjatywy pracodawcy na mocy porozumienia stron, jeżeli dotyczy to co najmniej 5 pracowników.

Odprawa pieniężna w razie zwolnienia indywidualnego

Prawo do odprawy pieniężnej może przysługiwać pracownikowi również w ramach zwolnienia indywidualnego. Pracownik uzyska odprawę, jeżeli pracodawca zatrudniający co najmniej 20 pracowników rozwiąże z nim umowę o pracę za wypowiedzeniem lub na mocy porozumienia stron. 

Warunkiem uzyskania prawa do odprawy jest, aby wyłącznym powodem rozwiązania umowy o pracę była przyczyna niedotycząca pracownika. Prawa do odprawy nie uzyska zatem pracownik, po którego stronie stoi przyczyna rozwiązania umowy o pracę – np. nieefektywność w pracy czy utrata zaufania pracodawcy.

Autopromocja

Podstawa wymiaru składek ZUS. Praktycznie rozliczenia

Sprawdź

Przyczyny rozwiązania umowy o pracę niedotyczące pracownika

Jak już wspomniano, jednym z warunków uzyskania przez pracownika prawa do odprawy jest przyczyna rozwiązania umowy o pracę niedotycząca pracownika. Taka sytuacja zachodzi, gdy pracownik w żaden sposób nie przyczynił się do swojego zwolnienia, a przyczyny rozwiązania umowy leżą wyłącznie po stronie pracodawcy. Taką przyczyną może być np. niekorzystna sytuacja finansowa pracodawcy lub ogłoszenie upadłości.

Jeśli na decyzję o zwolnieniu indywidualnym miały wpływ również inne czynniki leżące po stronie pracownika, to odprawa pieniężna nie przysługuje.

Autopromocja

Zbiegi tytułów do ubezpieczeń społecznych

Sprawdź

Wysokość odprawy pieniężnej

Wysokość odprawy pieniężnej jest uzależniona od stażu pracy pracownika u danego pracodawcy. Do okresu zatrudnienia u danego pracodawcy należy wliczyć wszystkie okresy jego pracy, nawet jeśli wystąpiły między nimi przerwy. Do stażu pracy wlicza się także okres zatrudnienia w zakładzie pracy, który został przejęty przez obecnego pracodawcę na podstawie art. 23¹ Kodeksu pracy.

Odprawa pieniężna przysługuje w wysokości:

• 1-miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;
• 2-miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;
• 3-miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

Ustawa o zwolnieniach grupowych określa maksymalną wysokość odprawy pieniężnej. Jest ona ograniczona do kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy. Oznacza to, że pracownik, którego umowa o pracę rozwiąże się w okresie styczeń – czerwiec 2024 r. otrzyma odprawę w maksymalnej wysokości wynoszącej 63630 zł.

Wysokość odprawy należy ustalać według zasad obowiązujących przy obliczaniu ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy.

Wypłata odprawy pieniężnej powinna nastąpić najpóźniej w dniu rozwiązania umowy o pracę, ewentualnie w momencie wypłaty ostatniego wynagrodzenia.

Podstawa prawna:

• art. 1, art. 8, art. 10 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (j.t. Dz.U. z 2018 r. poz. 1969 ze zm.)