Zwolnienia grupowe: Jakie są zasady przyznawania i obliczania wysokości odprawy pieniężnej?

• Zwolnienie grupowe
• Odprawa pieniężna zależy od okresu zatrudnienia
• Wysokość odprawy pieniężnej
• Termin wypłaty odprawy

Zwolnienie grupowe

Zwolnienie grupowe zachodzi w razie konieczności rozwiązania przez pracodawcę zatrudniającego co najmniej 20 pracowników stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników, w drodze wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę, a także na mocy porozumienia stron. Istotne jest, aby w okresie nieprzekraczającym 30 dni zwolnienie obejmowało co najmniej:

• 10 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia mniej niż 100 pracowników,
• 10% pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 100, jednakże mniej niż 300 pracowników,
• 30 pracowników, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 300 lub więcej pracowników.

Liczby te obejmują także pracowników, z którymi w ramach zwolnienia grupowego następuje rozwiązanie stosunków pracy z inicjatywy pracodawcy na mocy porozumienia stron, jeżeli dotyczy to co najmniej 5 pracowników.

Odprawa pieniężna zależy od okresu zatrudnienia

Rozwiązanie umowy o pracę w ramach zwolnienia grupowego wiąże się z koniecznością wypłaty odprawy pieniężnej. Odprawa przysługuje w wysokości:

• 1-miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy krócej niż 2 lata;
• 2-miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy od 2 do 8 lat;
• 3-miesięcznego wynagrodzenia, jeżeli pracownik był zatrudniony u danego pracodawcy ponad 8 lat.

Do okresu zatrudnienia, od którego zależy wysokość odprawy, należy wliczyć wszystkie okresy zatrudnienia u danego pracodawcy, nawet jeśli wystąpiły przerwy kilkumiesięczne, kilkuletnie czy kilkunastoletnie, a także okres zatrudnienia w zakładzie pracy, który został przejęty przez aktualnego pracodawcę na podstawie art. 23¹ Kodeksu pracy.

Wysokość odprawy pieniężnej

Podstawę wymiaru odprawy pieniężnej z tytułu zwolnienia grupowego należy obliczyć według zasad właściwych dla ustalania ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Jeśli pracownik otrzymuje wyłącznie wynagrodzenie zasadnicze, określone w stałej miesięcznej wysokości, i nie otrzymuje innych składników wynagrodzenia, to zasada obliczenia odprawy jest prosta, ponieważ jest to wynagrodzenie zasadnicze lub jego wielokrotność.

Jeżeli jednak pracownik ma prawo także do innych składników wynagrodzenia lub jest wynagradzany w sposób zmienny, np. godzinowo albo prowizyjnie, należy ustalić średnią wysokość składników zmiennych i dopiero zaliczyć je do podstawy wymiaru odprawy. 

Uwzględnianie w podstawie wymiaru odprawy pieniężnej składników wynagrodzenia 

Wysokość odprawy nie może przekroczyć kwoty 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującego w dniu rozwiązania stosunku pracy. Do 30 czerwca 2024 r. maksymalna odprawa pieniężna nie może przekroczyć kwoty 63630 zł, a od 1 lipca może to być maksymalnie 64500 zł.

Termin wypłaty odprawy

Wypłata odprawy pieniężnej powinna nastąpić najpóźniej w terminie wypłaty ostatniego wynagrodzenia za pracę. 

Jeśli uprawniony do odprawy pracownik jej nie otrzymał, może ubiegać się o wypłatę odprawy do 3 lat od rozwiązania się stosunku pracy.

Podstawa prawna:

• art. 1, art. 8 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (j.t. Dz.U. z 2024 r. poz. 61)