Tematy - Terminy w prawie pracy, Orzecznictwo SN - INFOR.PL

Zdarza się, że strony, zawierając umowę o pracę, nie mają na celu jej wykonywania, a jedynie objęcie pracownika ubezpieczeniami społecznymi. Taka umowa może być uznana za umowę pozorną.

Podjęta przez nieuprawniony podmiot działający w imieniu pracodawcy czynność z zakresu prawa pracy jest ważna i skuteczna, gdy zostanie ona potwierdzona przez inny podmiot (organ) właściwy do podejmowania takich czynności – także przez podjęcie określonych czynności faktycznych.

Kwotę bazową obowiązującą w dacie złożenia wniosku o emeryturę po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego przez osobę, która po uzyskaniu prawa do wcześniejszej emerytury podlegała przez co najmniej 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, uwzględnia się tylko do obliczenia części socjalnej później ustalonej emerytury (na podstawie uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 10 września 2009 r., I UZP 6/09).

Odwołanie członka zarządu osoby prawnej i wypowiedzenie mu umowy o pracę nie powoduje zmiany jego stanowiska jako pracownika. Członek zarządu nadal pozostaje na tym samym stanowisku pracowniczym, nawet jeżeli jest zwolniony z obowiązku wykonywania pracy.

Do okresu zasiłkowego należy zaliczać każdą niezdolność do pracy, niezależnie od tego, czy ubezpieczony ma prawo do zasiłku chorobowego. Od dnia zakończenia każdej z nich należy liczyć odrębnie 60-dniową przerwę między dwoma okresami niezdolności do pracy spowodowanymi tą samą chorobą. Jeżeli okres ten nie przekracza 60 dni, zasiłek chorobowy nie przysługuje (na podstawie uchwały Sądu Najwyższego z 2 września 2009 r., II UZP 7/09).

Jeśli pracownik uważa, że został niesłusznie zwolniony, to musi złożyć do sądu skargę, żądając od firmy odszkodowania lub przywrócenia do pracy. Nie może kwestionować sposobu zwolnienia występując o sprostowanie świadectwa pracy - orzekł w wydanej 4 listopada br. uchwale Sąd Najwyższy.

Pracodawca musi pamiętać o wysłuchaniu pracownika, zanim podejmie decyzję o jego ukaraniu. W razie naruszenia prawa przy nakładaniu kary może liczyć się ze sprzeciwem pracownika lub powództwem do sądu pracy.

Czas pracy pracownika mobilnego może być liczony od chwili wyjścia z domu do chwili powrotu do domu, wliczając w to czas przejazdu samochodem służbowym do siedziby kontrahenta, a także czas przerwy w podróży przeznaczony np. na posiłek czy odpoczynek w trasie (wyrok Sądu Najwyższego z 27 stycznia 2009 r., II PK 140/08).

Świadczenie rehabilitacyjne należy się pracownikowi nawet z powodu innego schorzenia niż to, na które dostał zasiłek chorobowy. Ważne jest jedynie zachowanie ciągłości niezdolności do pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 19 stycznia 2009 r., II UK 149/08).

Utratę prawa do zasiłku powoduje podjęcie faktycznej działalności zarobkowej. Sam fakt rejestracji firmy lub objęcia udziałów w spółce w czasie zwolnienia lekarskiego nie przesądza o utracie prawa do zasiłku (wyrok Sądu Najwyższego z 9 czerwca 2009 r., II UK 403/08).

W przypadku śmierci członka OFE fundusz dokonuje wypłaty kwalifikowanej połowy środków zgromadzonych na rachunku zmarłego małżonka, druga połowa zaś należna małżonkowi jest „przechowywana” przez OFE do czasu osiągnięcia przez tę osobę wieku emerytalnego – niezależnie od tego, czy żyjący małżonek uczestniczy w powszechnym ubezpieczeniu społecznym.

W oświadczeniu o zamiarze uzyskiwania dochodów skutkujących zawieszeniem lub zmniejszeniem świadczeń emerytalnych lub rentowych nie jest konieczne podawanie konkretnych kwot dochodów (wyrok Sądu Najwyższego z 6 maja 2009 r., II UK 368/08).

Brak prawa osób zarządzających zakładem pracy do należności za nadgodziny nie dotyczy sytuacji wykonywania przez nie stałego dodatkowego zatrudnienia na rzecz tego samego pracodawcy poza normalnymi godzinami pracy.

Nowelizacja Kodeksu pracy przywracająca zasadę, że każde święto obniża wymiar czasu pracy o 8 godzin jest zgodna z Konstytucją RP. Nie trzeba będzie odpracowywać drugiego dnia świątecznego występującego w jednym tygodniu.

Jeżeli członek zarządu spółki został zatrudniony na podstawie umowy o pracę w wymiarze 1/2 etatu, to jego wynagrodzenie powinno wynosić połowę wynagrodzenia pełnoetatowych członków zarządu, określonego w uchwale walnego zgromadzenia wspólników lub akcjonariuszy (wyrok Sądu Najwyższego z 9 czerwca 2009 r., II PK 7/09).

Ustalanie płac na zasadzie powiązań rodzinnych, w oderwaniu od jakości i ilości świadczonej pracy, w kwotach rażąco wygórowanych jest niezgodne z zasadami współżycia społecznego. Postanowienia umów o pracę naruszające te zasady są nieważne (wyrok Sądu Najwyższego z 5 czerwca 2009 r., I UK 13/09).

Rozwiązanie stosunku pracy w trybie art. 231 § 4 Kodeksu pracy nie uprawnia do nabycia odprawy pieniężnej z tytułu zwolnień grupowych na podstawie art. 8 ustawy z 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników), chyba że przyczyną rozwiązania stosunku pracy była poważna zmiana warunków pracy na niekorzyść pracownika (uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 18 czerwca 2009 r., III PZP 1/09).

Rozwiązaliśmy z pracownikiem umowę o pracę za wypowiedzeniem. Okres wypowiedzenia upłynął 6 czerwca 2009 r. Jednak ZUS ZWUA przekazałam do ZUS dopiero 18 czerwca 2009 r. po powrocie z urlopu. Jak należy liczyć 7-dniowy termin na wyrejestrowanie pracownika z ubezpieczeń? Czy z powodu przesłania dokumentów do ZUS po terminie grozi nam kara?

W razie jednoczesnego doręczenia pracownikowi dwóch sprzecznych oświadczeń woli pracodawcy – o wypowiedzeniu i rozwiązaniu stosunku pracy bez wypowiedzenia z winy pracownika, skuteczne jest drugie oświadczenie – o rozwiązaniu stosunku pracy bez wypowiedzenia, w szczególności gdy wypowiedzenie złożył nieuprawniony podmiot (wyrok Sądu Najwyższego z 6 maja 2009 r., II PK 285/08).

Komu przysługuje rekompensata z tytułu pracy w warunkach szczególnych lub o szczególnym charakterze?

Pracownik był nieobecny w pracy 14 i 15 maja br., a następnie 18 i 19 maja br. (16–17 maja br. miał wolne). Swojej nieobecności w pracy przez te 4 dni do dzisiaj nie usprawiedliwił. Od 20 maja br. pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim. Wysłaliśmy mu pocztą, listem poleconym rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z powodu nieusprawiedliwonej nieobecności w pracy przez 4 dni. Czy jeżeli pracownik odbierze pismo rozwiązujące umowę po 14 czerwca br., to zwolnienie dyscyplinarne będzie mógł zakwestionować przed sądem pracy jako bezskuteczne? Pracownik odbierze wówczas pismo po upływie 1 miesiąca od uzyskania przez pracodawcę informacji o jego nieobecności w pracy pierwszego dnia, tj. 14 maja br.

Najpierw należy przeprowadzić postępowanie stwierdzające bezskuteczność egzekucji składek z majątku spółki, zakończone decyzją o umorzeniu tego postępowania, a dopiero po wydaniu takiej decyzji ZUS ma prawo wszcząć egzekucję z majątku osoby prywatnej, tj. członka zarządu spółki – dłużnika (uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 13 maja 2009 r., I UZP 4/09).

Wysokość jednorazowego odszkodowania należy ustalać na podstawie przepisów obowiązujących w dniu, w którym zapadła decyzja ZUS odmawiająca przyznania takiego odszkodowania. Jeżeli wnioskodawca otrzyma odszkodowanie na podstawie wyroku sądowego, należą mu się dodatkowo cywilne odsetki ustawowe, również liczone od dnia pierwotnej decyzji ZUS (uchwała Sądu Najwyższego z 7 kwietnia 2009 r., I UZP 2/09).

Prowadziłam działalność gospodarczą w okresie od stycznia 1992 r. do grudnia 1999 r. Nie mogąc wyegzekwować zapłaty za wykonane usługi straciłam płynność finansową i nie opłacałam składek na ubezpieczenia społeczne od grudnia 1998 r. Czy powstałe względem ZUS należności uległy już przedawnieniu? Czy otrzymam z ZUS zaświadczenie o niezaleganiu?

Obecnie zmieniamy regulamin pracy obowiązujący w naszej firmie. Czy jeśli wprowadzimy w nim zapis, że na terenie zakładu pracy nie można palić, a złamanie tego zakazu jest ciężkim naruszeniem podstawowych obowiązków pracowniczych, zwolni to nas od obowiązku tworzenia palarni?

Tylko jedno oszkodowanie przysługuje za niezgodne z prawem wypowiedzenie, a następnie nieprawidłowe rozwiązanie bez wypowiedzenia umowy o pracę przez tego samego pracodawcę. Pracownik decyduje, czy chce odszkodowania z tytułu wadliwego wypowiedzenia czy odszkodowania z tytułu rozwiązania bez wypowiedzenia. Żądanie przywrócenia do pracy wyłącza roszczenie odszkodowawcze z tytułu zwolnienia bez wypowiedzenia (wyrok Sądu Najwyższego z 22 lipca 2008 r., II PK 361/07).

Sprawa o ustalenie prawa lub wysokości zasiłku chorobowego, gdzie stronami sporu są płatnik składek i zasiłków oraz ZUS, powinna być rozpoznana w I instancji przez sąd okręgowy. Rozpoznanie jej przez sąd rejonowy skutkuje nieważnością postępowania (wyrok Sądu Najwyższego z 12 marca 2009 r., II UK 273/08).

W naszym zakładzie istnieje zakładowy fundusz świadczeń socjalnych. Do kiedy w tym roku powinniśmy przekazać pierwszą ratę środków na zfśs, jeżeli 31 maja przypada w niedzielę?

W praktyce sądy często uwzględniają wnioski pracowników o przywrócenie terminu do wniesienia odwołania od wypowiedzenia umowy, np. z powodu choroby uniemożliwiającej złożenie wniosku.

Jeżeli w ramach działalności gospodarczej realizowana jest umowa cywilnoprawna, to podstawą do ubezpieczeń społecznych jest ta działalność. Dla ubezpieczeń nie jest istotny sposób opodatkowania i kategoryzacji przychodów z takiej umowy w przepisach podatkowych.

Ukaranie pracownika karą porządkową jest uzasadnioną i wystarczającą przyczyną wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony. W postępowaniu sądowym dotyczącym wypowiedzenia pracownik nie może skutecznie kwestionować faktów stanowiących podstawę ukarania jako uzasadnionej przyczyny wypowiedzenia, jeżeli wcześniej nie odwołał się od kary do sądu (wyrok Sądu Najwyższego z 13 października 2008 r., II PK 62/08).

Aby uznać wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony za wadliwe, należy wykazać, że przyczyna wypowiedzenia była nierzeczywista. Taką przyczyną nie jest stwierdzenie, że wypowiedzenie mogło zostać dokonane z innego powodu niż wskazany w oświadczeniu pracodawcy.

Fikcyjne określenie w umowie miejsca wykonywania pracy może skutkować utratą prawa do diet i innych należności z tytułu podróży służbowej, ponieważ nie będzie ona podróżą służbową. Zarówno przejazd, jak i przewóz prowadzony w ramach obowiązków służbowych po określonych trasach lub na określonym obszarze nie mogą być uznane za podróż służbową i nie można domagać się z tego tytułu należności (wyrok Sądu Najwyższego z 4 lutego 2009 r., II PK 230/08).

Zamierzamy wypowiedzieć zakładowy układ zbiorowy. Układ nie przewiduje okresu wypowiedzenia, zastosujemy więc trzymiesięczny, zgodnie z przepisami kodeksu pracy. W jaki sposób należy policzyć okres 3 miesięcy i kiedy najwcześniej możemy rozpocząć wręczanie wypowiedzeń zmieniających? Czy obowiązuje taka sama zasada, jak przy wypowiadaniu umów na czas nieokreślony, tzn. że okres wypowiedzenia kończy się w ostatnim dniu miesiąca?

Od 8 stycznia 2009 r. pracownicy mogą jednocześnie otrzymywać emeryturę i pensję od pracodawcy, bez konieczności rozwiązywania umowy o pracę. W związku z tym powstały wątpliwości, czy takim pracownikom przysługuje odprawa emerytalna.

W przypadku zwolnień grupowych obejmujących pracowników zatrudnionych na czas określony pracodawca jest zobowiązany do przeprowadzenia zwolnień zgodnie z procedurą dotyczącą zwolnień grupowych oraz do wypłacenia odpraw przewidzianych w tej ustawie. Niezastosowanie lub naruszenie tych przepisów skutkuje koniecznością zapłaty odszkodowań za niezgodne z prawem rozwiązanie umów o pracę - niezależnie od obowiązku wypłacenia odpraw (wyrok Sądu Najwyższego z 4 grudnia 2008 r., II PK 137/08 i II PK 138/08).

Ryczałtowe wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych powinno zostać określone jako odrębny składnik płacy. Ustalenie go jako niewyodrębnionej części wynagrodzenia zasadniczego jest niezgodne z przepisami prawa pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 3 kwietnia 2008 r., II PK 288/07).

Istotą przedawnienia jest niemożność dochodzenia roszczeń po upływie określonego przez prawo czasu.

Jesteśmy firmą sprzedającą dekodery. Wręczyliśmy pracownikowi wypowiedzenie umowy o pracę połączone ze zwolnieniem z obowiązku świadczenia pracy. Osoba ta poza stałą miesięczną pensją otrzymuje comiesięczną premię uzależnioną od wyników sprzedaży dekoderów (procent od wartości zawartych w danym miesiącu umów), a także dodatek za każdą godzinę montażu dekodera u klienta. Które świadczenia i w jakiej wysokości powinny być wypłacane w okresie wypowiedzenia?

Prowadzę zakład krawiecki. W związku z awarią maszyny (produkcji japońskiej) przesunąłem jedną z pracownic na podstawie polecenia służbowego do wykonywania pracy w prasowalni. Naprawa maszyny przedłuża się, gdyż czekamy na sprowadzenie części zamiennej z Japonii. Wiem, że w razie uzasadnionych potrzeb firmy mogę powierzać pracownikom inną odpowiednią do ich kwalifikacji pracę na okres maksymalnie 3 miesięcy w roku. Czy w związku z przestojem mogę pracownicy powierzyć inną pracę na okres dłuższy niż 3 miesiące w jednym roku, bez zmian w umowie o pracę? Zaznaczam, że wynagradzam ją tak samo jak przy pracy w zakładzie krawieckim.

Czas pozostawania bez pracy, za jaki pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie, nie musi obejmować miesięcy następujących bezpośrednio po rozwiązaniu stosunku pracy (uchwała Sądu Najwyższego z 2 lipca 2008 r., II PZP 12/08)

Nasza firma przejęła w trybie 231 Kodeksu pracy spółkę, w której obowiązywał układ zbiorowy pracy. Wiemy, że przez rok nie możemy wypowiedzieć przejętym pracownikom warunków płacy przewidzianych w układzie zbiorowym. Układ przewiduje nagrody jubileuszowe, których w naszej firmie nie wypłacamy. Nasi starzy pracownicy zarzucają nam, że są dyskryminowani, ponieważ nie mają prawa do tych nagród, a wypłacamy je przejętym pracownikom. Docelowo nie przewidujemy wypłacania w naszej firmie nagród jubileuszowych, dlatego nie chcemy ich wprowadzać dla pozostałych pracowników. Boimy się jednak zarzutów o dyskryminację w okresie przejściowym. Czy takie postępowanie jest dyskryminacją pracowników? Czy powinniśmy wprowadzić nagrody jubileuszowe dla wszystkich pracowników? Czy zarzuty naszych starych pracowników są uzasadnione?

Jeżeli osoba osiągała zarobki w okresie trwania postępowania przed sądem o przyznanie prawa do renty z tytułu niezdolności do pracy, to po przyznaniu renta powinna być rozliczona z uwzględnieniem przychodów za okres od dnia uprawomocnienia się wyroku przyznającego rentę (na podstawie uchwały Sądu Najwyższego z 7 maja 2008 r., II UZP 2/08).

Nie jest dyskryminacją pośrednią odmowa przyznania nagrody jubileuszowej pracownikowi, który nie ma świadectwa pracy, jeżeli taki zapis wynika z regulaminu wynagradzania zakładu pracy. Aby można było mówić o dyskryminacji pośredniej, dysproporcje w traktowaniu pracowników powinny występować w przypadku wszystkich lub znacznej części pracowników, charakteryzujących się daną cechą (wyrok Sądu Najwyższego z 4 czerwca 2008 r., II PK 292/07).

Prawa do nagrody jubileuszowej nie nabywa pracownik, który warunki niezbędne do uzyskania tego świadczenia przewidziane w zakładowym układzie zbiorowym pracy spełnił w okresie zawieszenia układu, chyba że co innego wynika z postanowień układu lub porozumienia o zawieszeniu jego stosowania (na podstawie uchwały Sądu Najwyższego z 9 kwietnia 2008 r., II PZP 6/08).

W wielu zakładach pracy pracodawcy dodatkowo ubezpieczają grupowo pracowników na życie. W praktyce w związku z tym, że osoby zatrudnione w zakładzie i administrujące ubezpieczeniem grupowym otrzymują od towarzystwa ubezpieczeniowego wynagrodzenie (prowizję - na ogół określony procent od wartości przekazywanych składek), pracodawcy mają wątpliwości, czy czynności związane z obsługą tego ubezpieczenia mieszczą się w pojęciu wykonywania obowiązków pracowniczych.

Osoba wskazana przez zarząd zakładowej organizacji związkowej jako ta, której stosunek pracy podlega ochronie przed wypowiedzeniem, nie może być zwolniona dopóki organizacja związkowa liczy co najmniej 10 osób (na podstawie wyroku Sądu Najwyższego z 9 kwietnia 2008 r., II PK 280/07).

Nasz pracownik przechodzi na emeryturę. Niebawem zatrudnimy go ponownie, ale tylko na 1/2 etatu. Pracownik poinformował nas, że w związku z tym, że będzie dalej u nas pracował, chce się zrzec odprawy emerytalnej. Czy jeżeli odbierzemy od pracownika takie oświadczenie na piśmie, to możemy niewypłacać mu odprawy?

Sąd Najwyższy w uchwale z 18 marca 2008 r. (II PZP 3/08) uznał, że funkcjonariuszowi Państwowej Straży Pożarnej, który pełnił służbę w przedłużonym czasie służby, nie przysługuje wynagrodzenie i dodatki za pracę w godzinach nadliczbowych.

Gdy u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa bądź taka organizacja funkcjonuje, ale nie reprezentuje interesów pracownicy, dopuszczalne jest rozwiązanie umowy o pracę bez wypowiedzenia w okresie ciąży pracownicy - art. 177 § 1 k.p. (uchwała Sądu Najwyższego z 18 marca 2008 r., II PZP 2/08).

Terminy w prawie pracy, Orzecznictwo SN

Pozorna umowa o pracę

Kiedy czynność podjęta przez nieuprawniony podmiot jest ważna

Czy ponownemu przeliczeniu podlega całość emerytury w razie późniejszego zakończenia zatrudnienia

Skutki odwołania ze stanowiska w zarządzie dla stosunku pracy

Jak ustalać 60-dniową przerwę między dwoma okresami niezdolności do pracy spowodowanymi tą samą chorobą

Sprostowanie świadectwa pracy nie zmienia trybu zwolnienia

Sprzeciw od kary porządkowej a postępowanie pracodawcy

Czy czas pracy pracownika mobilnego obejmuje czas podróży oraz przerwy występujące w jej trakcie

Kiedy nie można odmówić świadczenia rehabilitacyjnego

Kiedy następuje utrata prawa do zasiłku chorobowego

Po śmierci małżonka OFE wypłaci połowę środków

Czy w kierowanym do ZUS oświadczeniu emeryta o zamiarze podjęcia pracy zarobkowej należy podawać wysokość dochodu

Za dodatkową funkcję - dodatkowe wynagrodzenie

Święto dniem wolnym

Czy wynagrodzenie członka zarządu zależy od wymiaru etatu

Czy wysokość płacy w umowie o pracę może być ustalana przez pracodawcę i pracownika w dowolny sposób

Czy pracownikowi rezygnującemu z pracy po przejściu zakładu na nowego pracodawcę należy się odprawa z tytułu zwolnień grupowych

Jak liczyć 7-dniowy termin na przesłanie do ZUS dokumentów ubezpieczeniowych

Które z jednocześnie doręczonych przez pracodawcę pism jest ważne

Rekompensata z tytułu pracy w warunkach szczególnych

Nieusprawiedliwiona nieobecność w pracy – zwolnienie dyscyplinarne

Egzekucja składek z majątku członka zarządu spółki

Wysokość odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy

W jakim terminie przedawniają się zaległe składki na ubezpieczenia społeczne

Palarnia w zakładzie pracy

Jakie odszkodowanie przysługuje pracownikowi za wadliwe wypowiedzenie umowy o pracę

Który sąd jest właściwy w przypadku sporu między płatnikiem zasiłku a ZUS

Do kiedy pracodawca musi przekazać pierwszą ratę na zfśs, jeżeli 31 maja przypada w niedzielę

Przywrócenie terminu do wniesienia odwołania

Składki ZUS od umowy czy od działalności gospodarczej

Czy ukaranie karą porządkową może być przyczyną wypowiedzenia

Złe wypowiedzenie - tylko z nieistniejących przyczyn

Jakie są skutki fikcyjnego określenia miejsca wykonywania pracy, dokonanego w celu obejścia przepisów administracyjnych innego państwa

Upływ terminu wypowiedzenia układu zbiorowego pracy

Jakie są zasady wypłaty odprawy emerytalnej po zmianie ustawy emerytalnej

Jakie są skutki niezastosowania przepisów o zwolnieniach grupowych do pracowników zatrudnionych na czas określony

Czy ryczałt za nadgodziny musi być ustalony jako odrębny składnik płacy

Przedawnienie roszczeń w prawie pracy

Wynagrodzenie w okresie zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy w trakcie wypowiedzenia

Skierowanie pracownika do innej pracy w razie przestoju

Wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy

Wypłata nagród jubileuszowych dla części pracowników przejętego zakładu pracy

Czy zarobki osiągane w czasie trwania sprawy w sądzie o przyznanie renty mają wpływ na jej wypłatę

Kiedy w zatrudnieniu występuje dyskryminacja pośrednia

Nabycie prawa do świadczenia wynikającego z układu zbiorowego

Grupowe ubezpieczenie na życie w zakładzie pracy

Wypowiedzenie umowy o pracę chronionemu związkowcowi

Czy pracownik, którego zakład pracy ponownie zatrudni po przejściu na emeryturę, może zrzec się odprawy emerytalnej

Czy strażakowi przysługuje wynagrodzenie za pracę w nadgodzinach

Czy można dyscyplinarnie zwolnić pracownicę w ciąży