Nabycie prawa do świadczenia wynikającego z układu zbiorowego

Barbara S., zatrudniona w Zakładach Lniarskich „O.”, w maju 2005 r. nabyła prawo do nagrody jubileuszowej z tytułu osiągnięcia 30 lat pracy. Nagrodę jubileuszową za wieloletnią pracę przewidywały przepisy obowiązującego wówczas w Zakładach „O.” zakładowego układu zbiorowego pracy. Jednak w tym okresie układ, na skutek porozumienia ze związkami zawodowymi, był zawieszony ze względu na trudną sytuację firmy. Po zakończeniu okresu zawieszenia układu zbiorowego pracownica zażądała wypłaty zaległej, jej zdaniem, nagrody jubileuszowej. Gdy pracodawca odmówił, skierowała pozew do sądu.

Rozpatrujący sprawę Sąd Rejonowy w J. zasądził żądane roszczenie, wskazując w uzasadnieniu wyroku, że zawieszenie układu zbiorowego nie może pozbawić pracowników przewidzianych w nim uprawnień, a jedynie powoduje odroczenie ich wymagalności przez okres zawieszenia. Z tym wyrokiem nie zgodził się pracodawca, wnosząc apelację. Rozpatrujący sprawę w II instancji Sąd Okręgowy w J. stwierdził, że w sprawie zaistniało zagadnienie prawne wymagające rozstrzygnięcia przez Sąd Najwyższy. Skierował więc pytanie prawne: Czy zawieszenie stosowania przepisów zakładowego uzp na podstawie art. 24127 § 1 zd. 1 k.p. pozbawia świadczeń objętych nim pracowników po upływie okresu jego zawieszenia?

Sąd Najwyższy stwierdził, że w okresie zawieszenia obowiązywania przepisów zakładowego układu zbiorowego pracownicy są pozbawieni uprawnień wynikających z tych przepisów. Nie mogą więc nabyć żadnych uprawnień na podstawie zawieszonych przepisów układowych. Celem tego przepisu jest umożliwienie poprawy sytuacji pracodawcy - tak aby nie doszło do jego upadłości lub likwidacji.

Zarazem Sąd Najwyższy nie wykluczył, aby w porozumieniu dotyczącym zawieszenia stosowania przepisów uzp strony (pracodawca i związki zawodowe) ustaliły inaczej kwestie uprawnień pracowniczych w okresie zawieszenia stosowania układu. Dopuszczalne jest przyjęcie, że z dniem przywrócenia obowiązywania przepisów układowych pracownik nabywa prawo do świadczenia, do którego utracił prawo w czasie zawieszenia obowiązywania układu. Jednak taki zapis musi się znaleźć w porozumieniu zawieszającym układ.

Michał Culepa