PIP, Obowiązki pracodawcy

Według obecnych założeń, 1 stycznia 2026 roku ma wejść w życie nowelizacja ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy, która może znacznie wstrząsnąć rynkiem pracy w Polsce. Czasu jest mało - ale zobaczymy - może regulacja wejdzie w życie. Reforma może odmienić sytuację wielu osób zatrudnionych dotychczas na umowę zlecenie lub B2B, zleceniodawców narazić na poważne konsekwencje finansowe, a gospodarkę na potencjalne wzrosty kosztów towarów i usług. Ex lege - co będzie to oznaczało?

Związek Zawodowy Pracowników Państwowej Inspekcji Pracy złożył petycję, w której domagał się dodatkowych dni urlopu dla pracowników PIP – niezależnie od stażu pracy. Komisja ds. Petycji zdecydowała jednak o zakończeniu sprawy bez podejmowania inicjatywy ustawodawczej. Dlaczego?

Co z konstytucyjną wolnością pracy, co z wolą stron, co ze swobodą umów z KC, co ze swobodą kształtowania stosunków prawnych - w tym stosunku pracy? W ostatnich tygodniach w Polsce toczą się zażarte dyskusje wokół projektowanej nowelizacji ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy (PIP). Projekt ten, który miał rozszerzyć kompetencje inspektorów pracy, nie został przyjęty na ostatnim posiedzeniu Stałego Komitetu Rady Ministrów. Co jednak ważniejsze – dyskusja wokół tego konkretnego projektu nie kończy się tutaj. W najbliższych tygodniach rządu ponownie podejmie się prac, bo propozycji było wiele, a organizacje pracodawców czekają na zmiany, które mogłyby złagodzić obawy dotyczące pewności prawa i konsekwencji finansowych dla przedsiębiorców, a z drugiej strony związki zawodowe czekają na szerszą ochronę dla zatrudnionych. A co na to wszystko sami zainteresowani?

Rewolucyjne zmiany w prawie pracy od 1 stycznia 2026 r.: dłuższe urlopy, nowe zasady kontroli PIP, modyfikacja w zasadach utraty zasiłku chorobowego, podwyżka minimalnego wynagrodzenia za pracę i innych świadczeń zależnych od płacy minimalnej. Nieco wcześniej wchodzą w życie przepisy o jawności wynagrodzeń.

Polska branża technologiczna alarmuje: projekt reformy Państwowej Inspekcji Pracy, zakładający administracyjną i natychmiast wykonalną możliwość ustalania istnienia stosunku pracy przez inspektorów PIP, może doprowadzić do poważnych zakłóceń w funkcjonowaniu firm technologicznych i osłabić konkurencyjność całej polskiej gospodarki cyfrowej. SoDA - Organizacja Pracodawców Usług IT, zrzeszająca blisko 120 firm i ponad 30 tysięcy specjalistów – przedstawia stanowisko, które szczegółowo analizuje skutki zmian i wskazuje, że projekt w obecnym kształcie stoi w sprzeczności z realiami rynkowymi oraz wieloletnią polityką państwa.

Przeciwdziałanie patologiom rynku pracy, walka z wyzyskiem i realne zabezpieczenie praw cudzoziemców to główne cele nowych przepisów, które już obowiązują. Państwowa Inspekcja Pracy oraz Straż Graniczna otrzymały szersze uprawnienia kontrolne, w tym możliwość nakładania kar, mandatów i kierowania wniosków o ukaranie do sądu. W ograniczaniu nielegalnego zatrudnienia mają pomóc również nowe zasady dla agencji pracy m.in. 2-letni okres karencji dotyczący świadczenia usług na rzecz zatrudniania cudzoziemców. O czym jeszcze muszą wiedzieć pracodawcy, którzy w szczególnie gorącym okresie przedświątecznym szukają rąk do pracy „na już”?

Mamy poważne problemy demograficzne. W 2035 r. na polskim rynku pracy może brakować nawet 2,1 mln pracowników. Co roku ubywa od 150 do 200 tys. pracowników. Polska coraz bardziej zależna od imigracji zarobkowej. Co z nowymi przepisami o zatrudnianiu cudzoziemców i nowelizacją ustawy o PIP?

Mało kto wie, że już od 24 grudnia 2025 r. wchodzą w życie nowe obowiązki dla pracodawców. Dotyczą one wynagrodzeń pracowników. W listopadzie jest jeszcze czas na przygotowanie się do nowych przepisów. Kary mogą być dotkliwe. Czego dokładnie dotyczą nowości?

To już ostatni moment na wykorzystanie zaległego urlopu wypoczynkowego. Pracownik powinien wykorzystać go do 30 września. To obowiązek wszystkich pracodawców, aby przypilnować urlopów zaległych. Czy wystarczy, że pracownik rozpocznie urlop zaległy dnia 30 września, a może powinien wszystkie dni wykorzystać przed tą datą?

Szykuje się reforma Państwowej Inspekcji Pracy: co będzie oznaczała dla pracowników i pracodawców? Na ten moment wiadomo, że rozwiązania mają na celu zapobieganie obchodzeniu prawa i zapewnienie pracownikom realnej ochrony. Reforma ma dwa główne wymiary: organizacyjny – zmiana struktury PIP, wdrożenie narzędzi cyfrowych i standardów kontroli zdalnych; społeczny – budowanie nowego wizerunku inspekcji jako partnera pracowników, a nie instytucji represyjnej. "Główny Inspektor Pracy w rozmowie z money.pl przekonuje, że szykowana na przyszły rok reforma rządowa nie wywoła masowego przekształcania nieprawidłowo zawartych umów w etaty. – Jeżeli ktoś chce zawrzeć umowę doraźną, krótką, jest emerytem, to dlaczego go uszczęśliwiać etatem? – pyta Marcin Stanecki.".

Według badań aż 90% pracowników spotyka się w pracy z mobbingiem. Mimo obowiązku nałożonego w Kodeksie pracy, zwalczanie mobbingu jest bardzo trudne. Przed mobbingiem nie chronią także nspektorzy pracy, ponieważ nie dysponują żadnymi władczymi narzędziami. Trwają prace nad zmianą definicji mobbingu i związanymi z tym obowiązkami pracodawców.

Praca w wysokich temperaturach jest szczególnie uciążliwa, a nawet może zagrażać zdrowiu i życiu pracowników. Przy jakich temperaturach pracodawca zapewnia wodę i napoje? Czy w pracy musi być klimatyzacja? Poznaj aktualnie obowiązujące przepisy BHP.

Wielka Sobota - do której sklepy są otwarte? PIP ostrzega pracodawców zatrudniających pracowników w Wielką Sobotę. 19 kwietnia 2025 r. pracownicy handlu nie mogą pracować ponad wskazany w przepisach czas. Do której godziny można pracować w Wielką Sobotę?

Niedokonywanie wpłat do PPK w terminie stanowi wykroczenie z art. 107 pkt 2 ustawy o PPK. Pracodawcy grozi za to nawet do 1 mln zł kary. Ściganiem niedopełniania obowiązków w tym zakresie zajmuje się Państwowa Inspekcja Pracy.

Aukcji podczas Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy w 2025 r. jest co niemiara. Każdy znajdzie coś, co może go zainteresować. Znalazło się też coś dla przedsiębiorców, pracowników, pracodawców, działów HR, księgowych czy prawników specjalizujących się w prawie pracy.

Każdy pracodawca musi poznać nowe obowiązki w zakresie równości wynagrodzeń w świetle Dyrektywy UE 2023/970. Kiedy nowe przepisy wejdą w życie? Oto 8 najważniejszych postanowień wynikających z dyrektywy o równości i jawności wynagrodzeń.

Ważne zmiany w Kodeksie pracy wejdą w życie w 2025 roku. Pracodawcy zostaną obciążeni nowymi obowiązkami. Umowy cywilnoprawne będą wliczane do stażu pracy. Przepisy o układach zbiorowych pracy znajdą się w osobnej ustawie. Wzrośnie wiele świadczeń przysługujących pracownikom. Zmiany w prawie pracy obejmują szeroki zakres zagadnień - od praw pracowniczych po mechanizmy wsparcia dla przedsiębiorców zatrudniających osoby niepełnosprawne i starsze.

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zapowiada, ze Państwowa Inspekcja Pracy uzyska nowe kompetencje w walce z fikcyjnym samozatrudnieniem. W określonych okolicznościach inspektorzy PIP będą mogli nakazać zmianę istniejących umów cywilnoprawnych na umowy o pracę. Obecnie PIP nie ma narzędzi do walki z nadużyciami w zakresie stosowania umów cywilnoprawnych.

Do Państwowej Inspekcji Pracy nie wpływa zbyt wiele skarg w związku z pracą zdalną. Zdaniem Głównego Inspektora Pracy, w praktyce najlepiej sprawdza się praca zdalna okazjonalna. Praca zdalna może wpływać na wzrost wydajności pracowników.

Z pewnością jednym z najtrudniejszych wyzwań dla pracodawców jest pozyskanie wyspecjalizowanej kadry pracowniczej na obecnie występującym tzw. rynku pracownika. Firmy zastanawiają się jak zachęcić specjalistów do aplikowania, nie inwestując w to dużego nakładu finansowego. Jednym z atrakcyjnych benefitów pracowniczych może zatem okazać się dofinansowanie do posiłku.  Kiedy pracodawca jest obowiązany do zapewniania posiłków regeneracyjnych, a kiedy może dobrowolnie taki zaoferować? 

Jak długo musi trwać choroba, by trzeba było skierować pracownika na badania kontrolne? Ich organizacja to obowiązek pracodawcy, a długie zwolnienie lekarskie może powodować konieczność wysłania pracownika na badania. Jednak jak długo musi trwać niezdolność do pracy, by powstał taki obowiązek?

Posiłki profilaktyczne przysługują pracownikom zatrudnionym w warunkach szczególnie uciążliwych. Zamiast posiłku w formie dania gorącego pracodawca może przekazać pracownikom bony, talony, kupony i inne dowody uprawniające do otrzymania produktów spożywczych lub posiłku.

Dodatkowe świadczenia gwarantowane przez prawo pracy czyli co oprócz wynagrodzenia pracodawca powinien wypłacać pracownikom w 2024 roku? Obowiązki wypłat pracodawców wynikają z przepisów dotyczących pracy zdalnej, bhp, podnoszenia kwalifikacji zawodowych, odpraw, zwolnień od pracy, PPK, zakazu konkurencji. 

Dokumentacja pracownicza musi być prowadzona i przechowywana zgodnie z przepisami Kodeksu pracy. Pracodawca ma obowiązek przechowywać dokumentację co do zasady przez co najmniej 10 lat po odejściu pracownika z pracy. Za niedopełnienie obowiązków związanych z przechowywaniem dokumentacji pracowniczej grozi pracodawcy kara grzywny.

Możliwe jest przeprowadzenie przez pracodawcę prewencyjnej kontroli na obecność alkoholu w organizmie pracownika. Badanie na obecność alkoholu przeprowadza się za pomocą urządzenia elektronicznego – analizatora wydechu.