Tematy - Nieobecność w pracy, Orzecznictwo SN - INFOR.PL

Zatrudniamy pracownika w pełnym wymiarze czasu pracy ze stawką minimalnego wynagrodzenia. W lipcu br. pracownik nie przyszedł przez 3 dni do pracy, twierdząc, że był chory. Nie wziął urlopu, a po powrocie nie dostarczył zwolnienia lekarskiego. W jaki sposób obliczyć jego wynagrodzenie za lipiec? Czy mimo nieusprawiedliwionej nieobecności musimy mu wypłacić całą pensję (tj. minimalną kwotę wynagrodzenia), czy możemy pomniejszyć wynagrodzenie o dni nieobecności?

Pracodawca odpowiada za dopuszczenie pracownika bez prawidłowego orzeczenia lekarskiego do pracy tylko wówczas, gdy wie, że badanie przeprowadzono nieprawidłowo, a nieprawidłowości te są widoczne (wyrok Sądu Najwyższego z 8 czerwca 2010 r., I PK 29/10).

Nasz pracownik nie stawił się w pracy. Należy on do ochotniczej straży pożarnej i uczestniczył w pracach, które strażacy wykonywali w związku z powodzią. Czy powinniśmy usprawiedliwić tę nieobecność i wypłacić mu wynagrodzenie?

Wydatkowanie środków funduszu socjalnego zgodnie z przepisami ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych oraz postanowieniami regulaminu funduszu, ale bez porozumienia ze związkami zawodowymi nie jest naruszeniem ustawy o zfśs. Pracodawca nie ma więc obowiązku zwrotu wydatkowanych środków do funduszu (wyrok Sądu Najwyższego z 11 maja 2010 r., II PK 234/09).

Pracodawca nie może ustalać miejsca pracy jako pewnego obszaru pracownikom innym niż pracownicy „mobilni”, np. handlowcy, serwisanci.

Przez potoczną nazwę „urlop okolicznościowy” rozumie się zwolnienie z pracy udzielane przez pracodawcę ze względu na szczególne zdarzenia i okoliczności, które uniemożliwiają stawienie się pracownika do pracy i jej świadczenie.

Jeden z naszych pracowników przebywał na urlopie wypoczynkowym we Włoszech. Nie dotarł do pracy po urlopie ze względu na wstrzymanie ruchu lotniczego. Zadzwonił do nas, że spóźni się do pracy 2 dni, ponieważ zamiast samolotem wraca do Polski koleją. Jak potraktować te 2 dni nieobecności pracownika w pracy? Czy przysługuje mu za nie wynagrodzenie?

Likwidacja pracodawcy oznacza zakończenie kadencji społecznych inspektorów pracy. Jeżeli byli inspektorzy zostaną przejęci przez nowego pracodawcę, wówczas przez rok od daty zakończenia kadencji ich stosunek pracy u nowego pracodawcy pozostaje pod szczególną ochroną (wyrok Sądu Najwyższego z 16 marca 2010 r., II PK 191/09).

Uzyskanie świadczeń z ubezpieczenia chorobowego wyklucza możliwość dochodzenia od pracodawcy wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy spowodowanego bezprawnym rozwiązaniem stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 7 stycznia 2010 r., II PK 164/09).

Polskie Normy nie są przepisami bhp, tj. przepisami prawa pracy. Nie można jednak organom administracji stawiać zarzutu naruszenia prawa przez odwołanie się do Polskiej Normy, która w sposób optymalny zapewnia realizację spoczywającego na pracodawcy obowiązku stworzenia pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy.(Wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 6 maja 2008 r., sygn. akt I OSK 785/07)

Dodatkowy ryczałt, przyznany przez pracodawcę społecznemu inspektorowi pracy, powinien być traktowany jak normalne wynagrodzenie. W razie potrzeby pracownik może spierać się o nie przed sądem powszechnym - stwierdził w uchwale Sąd Najwyższy.

Otrzymanie przez pracownika odprawy z tytułu przejścia na rentę z powodu niezdolności do pracy wyklucza nabycie przez tego pracownika prawa do kolejnej odprawy z tytułu przejścia na emeryturę lub prawa do odprawy uzupełniającej, stanowiącej różnicę wysokości odprawy emerytalnej i wysokości otrzymanej odprawy rentowej (uchwała Sądu Najwyższego z 18 marca 2010 r., II PZP 1/10).

W przypadku niewypłacalności pracodawcy poszkodowany w wypadku pracownik nie uzyska odszkodowań zasądzonych z tytułu tego wypadku z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych. Może liczyć jedynie na świadczenia z ZUS.(Wyrok Sądu Najwyższego z 4 sierpnia 2009 r., sygn. akt I PK 1/09)

Premia regulaminowa zasadniczo nie wchodzi do podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego za okres po ustaniu pracowniczego tytułu do ubezpieczenia chorobowego.

Odmowa przeniesienia do pracy w innej miejscowości przy niezmienionych warunkach płacowych może być uznana za współprzyczynę rozwiązania umowy o pracę wykluczającą zastosowanie przepisów o rozwiązywaniu stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników. Pracownik w takim przypadku nie otrzyma odprawy (wyrok Sądu Najwyższego z 12 sierpnia 2009 r., II PK 38/09).

Kwota bazowa, przyjęta do ustalenia wcześniej przyznanej renty z tytułu niezdolności do pracy jest podstawą do obliczenia renty rodzinnej po zmarłym pracowniku.

Najnowsze orzecznictwo Sądu Najwyższego w sprawach pracowniczych:

Pracownik zwolniony wadliwie i z przyczyn uznanych za dyskryminujące ma prawo – niezależnie od odszkodowania lub przywrócenia do pracy – domagać się od pracodawcy także odszkodowania z tytułu naruszenia zasady równego traktowania w zatrudnieniu.

Niezaakceptowanie przez podwładnego przeniesienia na nowe stanowisko może skutkować np. rozwiązaniem z nim umowy o pracę, jeżeli przeniesienie było konieczne ze względów zdrowotnych oraz podyktowane wymogiem zawartym w Kodeksie pracy.

Pracownicy naszej firmy otrzymują (zgodnie z postanowieniami umów o pracę) stałe miesięczne wynagrodzenie zasadnicze oraz składniki zmienne wypłacane co miesiąc. Jeden z pracowników kilkakrotnie nie stawił się w pracy i nie usprawiedliwił swej nieobecności. Z tego powodu rozwiązaliśmy z nim umowę o pracę. Jak ustalić wysokość ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany przez niego urlop wypoczynkowy, jeśli w okresie ostatnich 3 miesięcy pracownik ma kilka dni nieusprawiedliwionej nieobecności? Czy powinniśmy dopełniać wysokość składników zmiennych za czas nieobecności w pracy?

Zgon przewlekle chorego pracownika, który nie był spowodowany wykonywaniem prac dla niego zabronionych, nie może być uznany za skutek wypadku przy pracy, gdy podstawową przyczyną śmierci okaże się wspomniana choroba. Jednak odpowiedzialny za nakazanie choremu wykonania zabronionej pracy kierownik lub pracodawca może być pociągnięty do odpowiedzialności karnej.(Wyrok Sądu Najwyższego z 18 sierpnia 2009 r., sygn. akt I PK 18/09)

Wychowawca zatrudniony w placówce opiekuńczo-wychowawczej, podlegający ustawie z 21 listopada 2008 r. o pracownikach samorządowych, ma prawo od 1 stycznia 2009 r. do 1/2 wynagrodzenia w okresie zawieszenia w pełnieniu obowiązków służbowych (uchwała Sądu Najwyższego z 14 stycznia 2010 r., III PZP 4/09).

Sąd pracy mimo stwierdzenia wadliwości dokonanego rozwiązania umowy, może nie uwzględnić żądania pracownika o przywrócenie do pracy i zamiast tego zasądzić na jego rzecz odszkodowanie. Sąd może bowiem uznać, że przywrócenie do pracy byłoby niecelowe lub niemożliwe.

Klauzula zasad współżycia społecznego umożliwia uniknięcie sytuacji, w których stosowanie prawa doprowadziłoby do skutków niemożliwych do zaakceptowania z uwagi na cel regulacji lub normy moralne.

Pracownik, zawierając umowę o pracę, zobowiązuje się do pozostawania w dyspozycji pracodawcy w określonym miejscu i czasie. Pracodawca natomiast ma obowiązek zorganizować pracownikowi pracę oraz wypłacić za nią umówione wynagrodzenie. Czas, przez jaki pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w poszczególnych dniach i godzinach, powinien być określony w wewnętrznych aktach prawnych ustalających systemy i rozkłady czasu pracy oraz okres rozliczeniowy czasu pracy obowiązujące u danego pracodawcy. Na ogół jest to regulamin pracy, układ zbiorowy pracy lub obwieszczenie. Zdarzają się jednak sytuacje, w których pracownik nieobecny w ustalonym miejscu i czasie nie poniesie konsekwencji swojej nieobecności.

Świadczenie ma charakter uznaniowy tylko wtedy, gdy regulamin wynagradzania nie określa warunków przyznania świadczenia albo gdy warunki przyznania świadczenia są określone w sposób na tyle ogólny, że uniemożliwiają kontrolę ich spełnienia. Premia uznaniowa lub nagroda pieniężna jest świadczeniem czysto uznaniowym. Skoro przyznanie oraz ustalenie jej wysokości pozostaje wyłącznie w gestii pracodawcy, to zbędne jest ustalenie przez pracodawcę regulaminu przyznawania nagród (wyrok Sądu Najwyższego z 9 lipca 2009 r., II PK 232/08).

Pracodawca może żądać od pracownika zwrotu nienależnego świadczenia, ale tylko pod warunkiem wykazania, że pracownik wiedział lub powinien przypuszczać, iż sporne świadczenie od pracodawcy się nie należy.

Likwidacja pracodawcy uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę za wypowiedzeniem ze wszystkimi pracownikami podlegającymi szczególnej ochronie (np. z kobietą w ciąży). Jednak przyczyna ta musi być wyraźnie wskazana w piśmie pracodawcy o wypowiedzeniu. Brak pouczenia o odwołaniu w piśmie pracodawcy w sprawie wypowiedzenia umowy o pracę stanowi przesłankę przywrócenia terminu w razie złożenia odwołania do sądu po upływie 7 dni od doręczenia wypowiedzenia (wyrok Sądu Najwyższego z 3 grudnia 2009 r., II PK 147/09).

Porozumienie między pracodawcą a związkami zawodowymi dotyczące zwolnień grupowych może przewidywać wypłacanie odpraw, których wartość przekracza dla jednego pracownika 15-krotność minimalnego wynagrodzenia za pracę (wyrok Sądu Najwyższego z 24 lipca 2009 r., I PK 41/09).

Za zobowiązania z tytułu zaległych składek wobec ZUS członkowie zarządu spółki kapitałowej odpowiadają niezależnie od istnienia spółki. Odpowiedzialność trwa nawet po jej upadłości lub likwidacji i późniejszym wykreśleniu z Krajowego Rejestru Sądowego. ZUS w decyzji stwierdzającej zaległości nie może ustalać zakresu odpowiedzialności poszczególnych członków zarządu.

Termin, za który ZUS może żądać zwrotu nienależnie pobranych rent i emerytur, powinien być liczony 3 lata wstecz od dnia wydania decyzji nakazującej ich zwrot.

W razie zaistnienia okoliczności uniemożliwiających stawienie się do pracy pracownik jest zobowiązany niezwłocznie uprzedzić pracodawcę o przyczynie i przewidywanym okresie trwania nieobecności. Pracownik musi przekazać taką informację nie później niż w drugim dniu nieobecności w pracy.

Pracownik zawiadomił nas rano, że korzysta w tym dniu z urlopu na żądanie. Ponieważ około południa wystąpiła w zakładzie awaria, nakazaliśmy pracownikowi natychmiastowe stawienie się do pracy. Pracownik jednak nie wykonał tego polecenia, stwierdzając, że nie musi wracać do pracy, ponieważ jest to urlop na żądanie. Czy pracownik miał rację, a jeśli nie, to czy możemy rozwiązać z nim umowę o pracę?

Zdarza się, że strony, zawierając umowę o pracę, nie mają na celu jej wykonywania, a jedynie objęcie pracownika ubezpieczeniami społecznymi. Taka umowa może być uznana za umowę pozorną.

Podjęta przez nieuprawniony podmiot działający w imieniu pracodawcy czynność z zakresu prawa pracy jest ważna i skuteczna, gdy zostanie ona potwierdzona przez inny podmiot (organ) właściwy do podejmowania takich czynności – także przez podjęcie określonych czynności faktycznych.

Kwotę bazową obowiązującą w dacie złożenia wniosku o emeryturę po ukończeniu powszechnego wieku emerytalnego przez osobę, która po uzyskaniu prawa do wcześniejszej emerytury podlegała przez co najmniej 30 miesięcy ubezpieczeniu społecznemu lub ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym, uwzględnia się tylko do obliczenia części socjalnej później ustalonej emerytury (na podstawie uchwały składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 10 września 2009 r., I UZP 6/09).

Odwołanie członka zarządu osoby prawnej i wypowiedzenie mu umowy o pracę nie powoduje zmiany jego stanowiska jako pracownika. Członek zarządu nadal pozostaje na tym samym stanowisku pracowniczym, nawet jeżeli jest zwolniony z obowiązku wykonywania pracy.

Do okresu zasiłkowego należy zaliczać każdą niezdolność do pracy, niezależnie od tego, czy ubezpieczony ma prawo do zasiłku chorobowego. Od dnia zakończenia każdej z nich należy liczyć odrębnie 60-dniową przerwę między dwoma okresami niezdolności do pracy spowodowanymi tą samą chorobą. Jeżeli okres ten nie przekracza 60 dni, zasiłek chorobowy nie przysługuje (na podstawie uchwały Sądu Najwyższego z 2 września 2009 r., II UZP 7/09).

Jeśli pracownik uważa, że został niesłusznie zwolniony, to musi złożyć do sądu skargę, żądając od firmy odszkodowania lub przywrócenia do pracy. Nie może kwestionować sposobu zwolnienia występując o sprostowanie świadectwa pracy - orzekł w wydanej 4 listopada br. uchwale Sąd Najwyższy.

W naszej spółce obowiązuje 3-miesięczny okres rozliczeniowy. Ze względu na święto, które przypadło 15 sierpnia (w sobotę) i obniżyło wymiar czasu pracy, we wrześniu pracownik odebrał dzień wolny. Czy należy za ten dzień obniżyć o 1/22 miesięczny ryczałt pieniężny za używanie samochodu osobowego do celów służbowych?

Pracownik chce, abyśmy mu udzielili 1 dnia wolnego z powodu śmierci babki, ponieważ chce wziąć udział w pogrzebie. Zmarła była jednak drugą żoną jego dziadka. Nie była więc faktycznie babką pracownika. Czy w takiej sytuacji powinniśmy mu udzielić dnia wolnego?

Pracownica przepracowała 4 godziny i z powodu złego samopoczucia, uniemożliwiającego jej dalszą pracę, poszła do lekarza. Swoje stanowisko przekazała koleżance prosząc ją o doraźne zastępstwo i przekazując prowadzone danego dnia sprawy. O wyjściu nie poinformowała przełożonego, którego nie było w pokoju. Czy w takiej sytuacji możemy pracownicę zwolnić dyscyplinarne za opuszczenie miejsca pracy bez zgody przełożonego?

Pracownicy, którzy nie mogą wykonywać pracy z powodu określonych schorzeń, mogą skorzystać z bezpłatnej rehabilitacji leczniczej organizowanej przez ZUS. O potrzebie przeprowadzenia takiej rehabilitacji orzeka lekarz orzecznik ZUS na wniosek lekarza prowadzącego leczenie pracownika.

Czas pracy pracownika mobilnego może być liczony od chwili wyjścia z domu do chwili powrotu do domu, wliczając w to czas przejazdu samochodem służbowym do siedziby kontrahenta, a także czas przerwy w podróży przeznaczony np. na posiłek czy odpoczynek w trasie (wyrok Sądu Najwyższego z 27 stycznia 2009 r., II PK 140/08).

Jedna z pracownic jest na zwolnieniu lekarskim. Okres zwolnienia pokrywa się z terminem, w którym odmówiliśmy jej urlopu wypoczynkowego. Odmowa ma związek z reorganizacją zakładu, dlatego bardzo zależało nam na obecności w pracy tej pracownicy. Pracownica zajmuje się w firmie ochroną danych osobowych. Czy możemy w tym przypadku skutecznie podważyć zasadność zwolnienia lekarskiego?

Zatrudniamy 28 osób, dlatego sami wypłacamy zasiłki z ubezpieczenia społecznego. Zauważyliśmy w firmie wzrost zwolnień lekarskich, szczególnie w okresie wakacyjnym. Są to zwolnienia, za które przysługuje wynagrodzenie chorobowe, jak również zasiłek chorobowy. Czy możemy przeprowadzać kontrole zwolnień lekarskich pracowników? Jeżeli tak, to jak powinna wyglądać kontrola i na co mamy zwrócić uwagę podczas jej przeprowadzania? Czy po kontroli jest wymagana opinia ZUS?

Prawidłowe uzupełnienie wynagrodzenia do celów zasiłkowych zależy od kilku czynników. Należy w szczególności wziąć pod uwagę charakter składników wynagrodzenia oraz przyczyny nieobecności pracownika w pracy.

Świadczenie rehabilitacyjne należy się pracownikowi nawet z powodu innego schorzenia niż to, na które dostał zasiłek chorobowy. Ważne jest jedynie zachowanie ciągłości niezdolności do pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 19 stycznia 2009 r., II UK 149/08).

Pracownica naszej firmy od dłuższego czasu nie stawia się do pracy. Nie poinformowała również nikogo o przyczynach swojej nieobecności. Próby skontaktowania się z nią nie przynoszą skutku. Czy w zaistniałej sytuacji możemy rozwiązać z nią umowę o pracę? Jeżeli jest to możliwe, to na jakich zasadach powinno nastąpić jej rozwiązanie?

Utratę prawa do zasiłku powoduje podjęcie faktycznej działalności zarobkowej. Sam fakt rejestracji firmy lub objęcia udziałów w spółce w czasie zwolnienia lekarskiego nie przesądza o utracie prawa do zasiłku (wyrok Sądu Najwyższego z 9 czerwca 2009 r., II UK 403/08).

Nieobecność w pracy, Orzecznictwo SN

Czy należy wyrównać wynagrodzenie do płacy minimalnej w przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności

W jakim zakresie pracodawca odpowiada za przeprowadzenie badań okresowych

Czy usprawiedliwić nieobecność w pracy pracownika – członka ochotniczej straży pożarnej

Czy można przyznawać świadczenia socjalne bez zgody związków zawodowych

Obszar jako miejsce pracy

Zasady, tryb oraz podstawy udzielania urlopów okolicznościowych

Jak potraktować nieobecność pracownika w pracy z powodu wstrzymania ruchu lotniczego

Społeczny inspektor pracy jest chroniony przed zwolnieniem

Czy pracownikowi przywróconemu do pracy przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, jeżeli za ten sam okres otrzymał zasiłek z ZUS

Czy normy PN mają moc przepisów prawa?

Ryczałt dla społecznego inspektora pracy jak wynagrodzenie

Czy odchodzący na emeryturę pracownik ma prawo do odprawy uzupełniającej

Należności wypadkowe – nie z FGŚP

Zasiłek chorobowy po ustaniu zatrudnienia

Czy pracownik, który z powodu odmowy przeniesienia do pracy w innej miejscowości straci pracę, ma prawo do odprawy z tytułu zwolnień grupowych

Renta rodzinna po zmarłym renciście

Wyrok SN: Nauczyciel akademicki nie ma prawa do zasiłku chorobowego

Odszkodowania dla pracownika – za dyskryminację i nieprawidłowe zwolnienie

Konsekwencje odmowy wykonania polecenia pracodawcy

Czy ustalając podstawę ekwiwalentu za urlop należy dopełniać składniki zmienne za czas nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy

Choroba może wykluczyć wypadek przy pracy

Czy wychowawcy placówki opiekuńczo-wychowawczej przysługuje wynagrodzenie za okres zawieszenia w obowiązkach służbowych

Kiedy przywrócenie pracownika do pracy może być uznane za niecelowe

Zastosowanie klauzuli zasad współżycia społecznego przez sądy pracy

Zwolnienia od pracy

Czy pracodawca może określić w regulaminie zasady przyznawania premii uznaniowej

Zwrot nienależnego świadczenia od pracownika

Czy likwidacja pracodawcy uzasadnia rozwiązanie umowy o pracę z pracownicą w ciąży

Czy można wypłacić wyższą odprawę z tytułu zwolnień grupowych niż maksymalna kwota ustawowa

Czy były zarząd spółki wykreślonej z rejestru nadal odpowiada za długi z tytułu niezapłaconych składek

Od jakiej daty należy liczyć wstecz 3-letni okres, za który ZUS może żądać zwrotu nienależnie pobranych rent i emerytur

Usprawiedliwianie nieobecności w pracy

Odwołanie z urlopu na żądanie

Pozorna umowa o pracę

Kiedy czynność podjęta przez nieuprawniony podmiot jest ważna

Czy ponownemu przeliczeniu podlega całość emerytury w razie późniejszego zakończenia zatrudnienia

Skutki odwołania ze stanowiska w zarządzie dla stosunku pracy

Jak ustalać 60-dniową przerwę między dwoma okresami niezdolności do pracy spowodowanymi tą samą chorobą

Sprostowanie świadectwa pracy nie zmienia trybu zwolnienia

Czy należy obniżyć ryczałt samochodowy o dni, które są dla pracownika dniami wolnymi od pracy

Czy pracownikowi przysługuje zwolnienie od pracy z tytułu śmierci drugiej żony jego dziadka

Czy można zwolnić dyscyplinarnie pracownicę z powodu samowolnego opuszczenia pracy

Na jakich zasadach można korzystać z bezpłatnej rehabilitacji leczniczej w ZUS

Czy czas pracy pracownika mobilnego obejmuje czas podróży oraz przerwy występujące w jej trakcie

Czy zakład pracy może zakwestionować zwolnienie lekarskie wydane przez lekarza leczącego

Jak prawidłowo przeprowadzić kontrolę zwolnienia lekarskiego

Podstawa wymiaru wynagrodzenia lub zasiłku chorobowego

Kiedy nie można odmówić świadczenia rehabilitacyjnego

Brak informacji o przyczynach nieobecności w pracy

Kiedy następuje utrata prawa do zasiłku chorobowego