Zasady, tryb oraz podstawy udzielania urlopów okolicznościowych

Zagadnienia związane z urlopami okolicznościowymi, czyli katalog osób uprawnionych, podstawę oraz liczbę przysługujących dni wolnych od pracy określa rozporządzenie z 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy. Pracownik jest zobligowany do poinformowania pracodawcy o swojej nieobecności oraz podania okresu jej trwania (§ 2 ww. rozporządzenia). Przy czym wyjaśnienia wymaga, że nie każde prawidłowe zawiadomienie pracodawcy przez pracownika o swojej nieobecności będzie jednoznaczne z usprawiedliwieniem jego absencji. Dane zdarzenie czy okoliczności, na które powołuje się pracownik, muszą stanowić przyczynę usprawiedliwiającą określoną przepisami prawa pracy.

Najczęstsze przyczyny przyznania urlopu okolicznościowego

Najbardziej powszechnymi okolicznościami, które uprawniają pracownika do wystąpienia z wnioskiem o przyznanie mu urlopu okolicznościowego, są zdarzenia takie jak: ślub, narodziny dziecka albo pogrzeb. Treść § 15 rozporządzenia wskazuje przesłanki udzielenia wolnych dni.

Pracodawca jest zobowiązany zwolnić od pracy pracownika na czas obejmujący:

• 2 dni – w razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy,
• 1 dzień – w razie ślubu dziecka pracownika albo zgonu i pogrzebu jego siostry, brata, teściowej, teścia, babki, dziadka, a także innej osoby pozostającej na utrzymaniu pracownika lub pod jego bezpośrednią opieką.

Jak obliczyć wynagrodzenie pracownika, który chorował i był na urlopie okolicznościowym >>

W przypadku urlopu okolicznościowego w zakresie trybu jego udzielania obowiązują takie same zasady jak przy urlopie wypoczynkowym. W praktyce oznacza to, że nawet powzięcie przez pracodawcę wiadomości o istnieniu przyczyny usprawiedliwiającej nieobecność danego pracownika w zakładzie pracy nie oznacza, że udzielenie mu urlopu następuje samoczynnie.

W każdym przypadku pracownik jest zobligowany do wystąpienia z odpowiednim wnioskiem (z zaznaczeniem, że dotyczy to urlopu okolicznościowego), a pracodawca nie może odmówić udzielenia takiego urlopu. Ponadto, korzystając z przysługujących dni wolnych, nie jest wymagane, aby zwolnienie nastąpiło dokładnie w tym samym dniu co zdarzenie, na podstawie którego pracownik uzyskuje prawo do urlopu okolicznościowego.

W przypadku gdy pracownikowi przysługują 2 dni zwolnienia od pracy, nie ma on obowiązku wykorzystania tych dni łącznie. Jednak warunkiem skorzystania przez pracownika z pojedynczych dni jest utrzymanie racjonalnej przerwy czasowej między jednym a drugim wolnym dniem, tak aby z punktu widzenia pracodawcy nie budziło wątpliwości, że przynależne pracownikowi zwolnienie od obowiązku świadczenia pracy wykorzystywane jest przez niego rzeczywiście tylko i wyłącznie w związku z konkretnym zdarzeniem, uzasadniającym przyznanie mu urlopu okolicznościowego.

WAŻNE!
Jeżeli w trakcie usprawiedliwionej nieobecności pracownika ma miejsce zdarzenie, które uzasadnia przyznanie mu urlopu okolicznościowego, wówczas takiemu pracownikowi nie przysługują dodatkowe dni wolne od pracy (np. w trakcie urlopu wypoczynkowego pracownik bierze ślub).