Tematy - Zwalnianie pracowników, Zwolnienia od pracy - INFOR.PL

Wypowiedzenie umowy o pracę zawartej z prezesem zarządu spółdzielni mieszkaniowej, dokonane po odwołaniu go z tej funkcji, powinno być poprzedzone konsultacją z zakładową organizacją związkową (uchwała Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2012 r., II PZP 3/12).

W obliczu problemów finansowych pracodawcy często sięgają po radykalne rozwiązania, aby uratować przedsiębiorstwo przed bankructwem. Szukając oszczędności, obniżają wynagrodzenia lub zmniejszają liczbę zatrudnionych. Zanim jednak wręczy się pracownikom wypowiedzenia, warto rozważyć alternatywne rozwiązania.

Zmiana terminów osiągania wieku uprawniającego do zakończenia aktywności zawodowej niesie za sobą również potrzebę dostosowania przepisów z ustaw pragmatycznych określających możliwość rozwiązania stosunku pracy z osobami wykonującymi zawody i prace wymagające szczególnych umiejętności.

Pracownik może żądać ponownego zatrudnienia, jeśli odzyskał zdolność do pracy, a pracodawca zwolnił go uprzednio bez wypowiedzenia z powodu długotrwałej choroby. Pracodawca nie ma jednak takiego obowiązku, jeśli nie posiada faktycznych możliwości przyjęcia tej osoby do pracy.

Aby doszło do rozwiązania umowy o pracę za porozumieniem stron, muszą zostać ustalone zarówno sam sposób rozwiązania umowy o pracę, jak i pozostałe warunki rozwiązania umowy o pracę. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 4 listopada 2009 r. (I PK 94/09), w którym stwierdził, że „zawarcie przez strony stosunku pracy umowy w przedmiocie jego rozwiązania za porozumieniem wymaga zgodnych oświadczeń woli pracownika i pracodawcy, tak odnośnie do samego ustania łączącej ich więzi, jak i co do trybu i terminu dokonania tej czynności”.

Pracodawcy dokonujący zwolnień grupowych mają dodatkowe obowiązki oprócz tych związanych ze zwykłymi zwolnieniami z pracy. Należą do nich m.in. informowanie urzędu pracy o zwolnieniach grupowych, zawarcie porozumienia z organizacjami związkowymi lub wydanie regulaminu zwolnień grupowych czy wypłata odprawy pieniężnej. Nieprzestrzeganie trybu zwolnień grupowych może wiązać się z różnymi sankcjami dla pracodawcy, ale nie spowoduje bezskuteczności dokonanych wypowiedzeń umów o pracę z mocy prawa. Dopiero przed sądem pracy pracownicy mogą dochodzić uznania za bezskuteczne dokonanych wypowiedzeń w ramach zwolnień grupowych, jeżeli doszło do nich z naruszeniem prawa.

Paradoksalnie – im bardziej oschłe jest rozstanie z pracownikiem, tym bardziej przebiega po ludzku. Pocieszanie, dobre rady na przyszłość, pozostawianie nadziei na powrót – to może mu tylko zaszkodzić.

Wydłużenie wieku emerytalnego, które będzie stopniowo następować od 1 stycznia 2013 r., spowoduje, że zmienią się okresy ochronne przed zwolnieniem z pracy pracowników w wieku przedemerytalnym. W wyniku wejścia w życie reformy emerytalnej ochrona przedemerytalna niektórych grup pracowników będzie dłuższa niż dotychczasowe 4 lata.

Pracownik, z którym pracodawca rozwiązał umowę o pracę z naruszeniem przepisów, może domagać się przywrócenia do pracy lub odszkodowania. Nie może natomiast, co do zasady, domagać się przy tym zadośćuczynienia z powodu naruszenia jego dóbr osobistych.

Przepisy wyraźnie wskazują, jakie dane obowiązkowo powinny się znaleźć w świadectwie pracy, a jakie można zamieścić w nim na żądanie pracownika. Formalny charakter świadectwa, ograniczający możliwość zamieszczania w nim dowolnych informacji, wynika z tego, że jego zapisy służą ustaleniu określonych uprawnień ze stosunku pracy i ubezpieczenia społecznego (art. 97 § 2 Kodeksu pracy). Ponadto zachodzi potrzeba chronienia danych osobowych pracownika i poszanowania jego dóbr osobistych, które mogłyby być naruszone przez umieszczanie w świadectwie dowolnych zapisów według uznania pracodawcy.

Żeby wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę odniosło pożądany skutek, należy wykonać określone czynności m.in. sprawdzić, czy zwalniany pracownik podlega ochronie przed zwolnieniami lub czy podpisał listę obecności. W przeciwnym razie pracodawca może mieć kłopoty w sądzie pracy w trakcie ewentualnego procesu z pracownikiem.

Zdarza się, że w trakcie trwania zatrudnienia, a nawet po jego ustaniu pracownicy dostarczają dokumenty potwierdzające staż pracy i wpływające na wymiar należnego im urlopu wypoczynkowego. W takim przypadku powstaje pytanie, czy pracodawca powinien uwzględnić te dokumenty i ponownie ustalić wymiar przysługującego urlopu oraz wypłacić ekwiwalent.

Przepisy Kodeksu pracy nie przewidują odrębnych rozwiązań w zakresie rozwiązania umowy z pracownicą w ciąży zatrudnioną na podstawie umowy w celu przygotowania zawodowego. Zatem ta grupa zatrudnionych podlega ogólnym zasadom dotyczącym ochrony zatrudnienia w okresie ciąży.

Pracodawca, likwidując działalność gospodarczą, musi rozwiązać łączące go z pracownikami umowy o pracę, co do zasady bowiem sama likwidacja działalności gospodarczej nie powoduje automatycznie rozwiązania stosunku pracy.

Pracownik może rozwiązać umowę o pracę bez wypowiedzenia, gdy pracodawca dopuścił się wobec niego ciężkiego naruszenia podstawowych obowiązków. Jednak w przypadku gdy sąd uzna wypowiedzenie za niezasadne, pracodawcy przysługuje odszkodowanie.

Związek zawodowy może powołać przedstawiciela do pełnienia funkcji związkowej, np. negocjowania układu zbiorowego pracy. Wówczas delegatowi, na wniosek organizacji, na czas niezbędny do wykonania zadania przysługuje prawo do urlopu bezpłatnego.

Regulamin zwolnień grupowych stanowi źródło prawa pracy. Z tego powodu o jego treści pracodawca powinien poinformować pracowników w sposób zwyczajowo u niego przyjęty.

Pracownik nie może być dopuszczany do pracy bez aktualnego orzeczenia lekarskiego stwierdzającego brak przeciwwskazań zdrowotnych do wykonywania pracy na zajmowanym przez pracownika stanowisku pracy.

Jedną z form rozwiązania umowy o pracę jest porozumienie stron. Pracodawca musi jednak liczyć się z tym, że porozumienie o rozwiązaniu umowy może zostać zakwestionowane przez pracownika. Od podpisanego porozumienia stron można się bowiem uchylić, jeżeli zostało ono zawarte pod wypływem błędu lub groźby.

Rozwiązanie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony w wyniku wypowiedzenia dokonanego przez pracodawcę następuje po upływie okresu wypowiedzenia. Jego długość jest uzależniona od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy. Przepisy Kodeksu pracy dopuszczają skrócenie 3-miesięcznego okresu wypowiedzenia do maksymalnie 1 miesiąca. Skutkuje to koniecznością wypłacenia pracownikowi odszkodowania w wysokości wynagrodzenia za pozostałą część okresu wypowiedzenia.

Zdecydowaliśmy się zwolnić za wypowiedzeniem jednego z zatrudnionych w naszej firmie specjalistów ds. sprzedaży. Jedną z przyczyn wypowiedzenia jest utrata zaufania do niego. Pracownika tego obowiązuje 1-miesięczny okres wypowiedzenia, który upływa z ostatnim dniem listopada br. Jest on zatrudniony w podstawowym systemie czasu pracy i świadczy pracę od poniedziałku do piątku po 8 godzin dziennie. Otrzymuje stałe miesięczne wynagrodzenie w wysokości 3785 zł, dodatek funkcyjny 560 zł oraz premię regulaminową w wysokości 8% zysku od sprzedanych przez niego produktów w danym miesiącu. Chcemy zwolnić tego pracownika ze świadczenia pracy w okresie wypowiedzenia. Czy możemy to zrobić? Jeśli tak, to jak powinniśmy ustalić wysokość wynagrodzenia za ten okres?

W okresie wypowiedzenia pracodawca może zwolnić pracownika z obowiązku świadczenia pracy. Za ten okres powinien jednak wypłacić wynagrodzenie zasadnicze oraz inne składniki wynagrodzenia wynikające z umowy o pracę.

W lipcu br. wypowiedzieliśmy jednej z naszych pracownic umowę o pracę. Okres wypowiedzenia upływa z końcem października, ale pracownica została zwolniona z obowiązku świadczenia pracy, z zachowaniem prawa do wynagrodzenia. Pracownica ta dysponowała dotychczas samochodem, który użytkowała wyłącznie w celach służbowych (koszt paliwa był szczegółowo ewidencjonowany w karcie paliwowej i pokrywany w całości przez firmę). Na mocy indywidualnych ustaleń uzgodniono, że pracownica może w okresie zwolnienia z wykonywania pracy nadal użytkować samochód służbowy, ale paliwo do auta musi opłacać z własnych środków. Czy wynagrodzenie wypłacane tej osobie w okresie wypowiedzenia należy oskładkować, mimo że faktycznie nie wykonuje ona pracy? Od kiedy należy ją wyrejestrować z ZUS? Czy z tytułu użytkowania służbowego auta należy również opłacić składki do ZUS?

Odmienne traktowanie ze względu na wiek nie stanowi dyskryminacji, jeżeli w ramach prawa krajowego zostanie to obiektywnie i racjonalnie uzasadnione zgodnymi z prawem celami, w szczególności celami polityki zatrudnienia, rynku pracy i kształcenia zawodowego oraz gdy środki mające służyć realizacji tego celu są właściwe i konieczne.

Oświadczenie woli pracodawcy o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia musi być złożone w formie pisemnej, zawierać przyczynę dokonania tej czynności oraz informację o prawie odwołania do sądu pracy.

Sporządzając oświadczenie o rozwiązaniu umowy o pracę bez wypowiedzenia, omyłkowo nie zawarliśmy z pracownikiem pouczenia o przysługującym mu prawie do odwołania. Jak długo w takiej sytuacji trwa okres, przez który pracownik może wnieść odwołanie?

Zwolnienia grupowe polegają na rozwiązaniu w okresie nieprzekraczającym 30 dni umów o pracę ze znaczną częścią załogi z przyczyn niedotyczących pracowników. Dokonanie zwolnień grupowych wymaga od pracodawcy zastosowania szczególnego trybu postępowania, odmiennego niż tryb zwolnień pracowników uregulowany w Kodeksie pracy.

W naszym zakładzie planowana jest redukcja etatów. Zatrudniamy 26 pracowników. Nie działają jednak związki zawodowe. Kto w tym przypadku będzie współdziałał z pracodawcą i podejmował działania w obronie pracowników?

Pracodawca w czerwcu i lipcu 2012 r. zwolnił kilku pracowników zatrudnionych na podstawie różnego rodzaju umów. Każdy z nich miał inny staż pracy w firmie. Pracodawca ma jednak problem z określeniem początku i zakończenia okresu wypowiedzenia. Czy rozpoczyna się on już z dniem złożenia przez niego oświadczenia woli? Czy od tego dnia można wysłać pracownika na przymusowy urlop wypoczynkowy?

Zespoły pracownicze składają się nie tylko z pracowników kreatywnych czy indywidualistów z dużym doświadczeniem zawodowym. Niejednokrotnie zdarzają się osoby bardzo konfliktowe, co wpływa negatywnie na pracę całego teamu. Czy szef ma prawo zwolnić osobę, którą uzna za problematyczną?

Zaświadczenie lekarza medycyny pracy powinno określać zdolność pracownika do wykonywania pracy. Jakiekolwiek przeciwwskazania dotyczące wykonywania choćby jednego obowiązku należącego do zakresu czynności pracownika uzasadniają wypowiedzenie umowy o pracę.

Umowa o pracę zawierana w celu zastępstwa nieobecnego pracownika jest niewątpliwie umową terminową. Początek zatrudnienia „zastępcy” zwykle łączy się czasowo z rozpoczęciem okresu usprawiedliwionej nieobecności w pracy „zastępowanego”. Ustanie zatrudnienia zwykle następuje w chwili powrotu do pracy pracownika zastępowanego, jeśli oczywiście stosunek pracy nie został rozwiązany wcześniej.

Pracownik zatrudniony przez co najmniej 6 miesięcy ma prawo do urlopu wychowawczego w wymiarze do 3 lat w celu sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem, nie dłużej jednak niż do ukończenia przez nie 4. roku życia. Pracownik taki może również skorzystać z innego rozwiązania ułatwiającego godzenie obowiązków rodzicielskich i zawodowych – może złożyć wniosek o zmniejszenie wymiaru czasu pracy (maksymalnie do 1/2 etatu) w okresie, w którym mógłby korzystać z urlopu wychowawczego. Pracodawca jest zobowiązany uwzględnić wniosek pracownika.

Bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z imiennie wskazanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z innym pracownikiem będącym członkiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnionym do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy.

Na terenie zakładu pracy działa organizacja związkowa. W ubiegłym roku powołano społecznego inspektora pracy, który dopuścił się jednak rażącego naruszenia obowiązków pracowniczych poprzez spożywanie alkoholu na terenie zakładu pracy. Pracodawca zwrócił się do organizacji związkowej o wyrażenie zgody na rozwiązanie umowy. Pomimo braku zgody organizacji, pracodawca rozwiązał umowę o pracę bez wypowiedzenia. Czy postępowanie pracodawcy było właściwe? Czy pracodawca może spodziewać się przywrócenia do pracy pracownika przez sąd pracy? Czy dopuszczalne jest wypowiedzenie umowy o pracę bądź jej warunków społecznemu inspektorowi pracy?

Dyskryminacja oznacza nierówne traktowanie w zakresie nawiązywania i rozwiązywania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkoleń, np. ze względu na płeć, wiek, niepełnosprawność, narodowość, przynależność związkową czy orientację seksualną, a także ze względu na formę zatrudnienia. Natomiast mobbing (inaczej nękanie psychiczne lub terror psychiczny) to działania skierowane przeciwko pracownikowi, polegające na uporczywym i długotrwałym nękaniu lub zastraszaniu pracownika, wywołujące u niego zaniżoną ocenę przydatności zawodowej, powodujące lub mające na celu poniżenie lub ośmieszenie pracownika, izolowanie go lub wyeliminowanie z zespołu współpracowników.

Pracownik, który złożył wniosek o obniżenie wymiaru etatu w związku z uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego, podlega ochronie przed wypowiedzeniem i rozwiązaniem umowy o pracę.

Pracodawca, który zamierza zwolnić chronionego działacza związkowego z pracy, musi uzyskać zgodę zarządu zakładowej organizacji związkowej na rozwiązanie z nim umowy o pracę. Pracodawcy często decydują się na zwolnienie działacza bez uzyskania tej zgody. Nie każdy jednak zwolniony bezprawnie związkowiec będzie mógł liczyć na przywrócenie do pracy lub na odszkodowanie.

Pewne czynności z zakresu prawa pracy powinny być wykonywane w przewidzianych prawem terminach. W przypadku ich nieprzestrzegania pracodawca może narazić się na odpowiedzialność finansową. Stanie się tak np. w sytuacji niewydania świadectwa pracy.

Jedna z naszych pracownic otrzymała 3-miesięczne wypowiedzenie umowy o pracę, które upłynęło 31 maja 2012 r. Trzy tygodnie po rozwiązaniu umowy pracownica przedłożyła zwolnienie lekarskie i zaświadczenie potwierdzające, że jest w drugim miesiącu ciąży. Oba dokumenty zostały wystawione z bieżącą datą. Przywróciliśmy pracownicę do pracy, ale czy za okres tych 3 tygodni mamy obowiązek wypłacić jej wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy?

Obowiązek wypłaty odprawy dotyczy zarówno zwolnienia w trybie grupowym, jak i indywidualnym (przy zwolnieniu nawet 1 osoby), a do nabycia uprawnienia nie jest istotny rodzaj umowy (terminowa, bezterminowa), wymiar czasu pracy ani też faktyczne świadczenie pracy w chwili zwolnienia. Pieniądze trzeba zatem wypłacić, nawet jeśli pracownik przebywał na urlopie lub też z innych powodów nie świadczył pracy.

Jeżeli pracownik jest nieobecny w pracy z powodu długotrwałej choroby, pracodawca może podjąć decyzję o jego zwolnieniu bez wypowiedzenia. Zastosowanie takiego rozwiązania jest jednak dopuszczalne w ściśle określonych przypadkach i zależy od długości okresu niezdolności do pracy i jej przyczyny oraz od stażu pracy u danego pracodawcy.

Używane bardzo często w praktyce sformułowanie „odprawa ze zwolnień grupowych” jest często mylące. Świadczenie to przysługuje każdemu pracownikowi (choćby była to jedna osoba) zwalnianemu z przyczyn, które go nie dotyczą, jeśli pracodawca zatrudnia więcej niż 20 osób. Odprawę należy wypłacić w dniu następującym po dniu rozwiązania stosunku pracy.

Możliwość rozwiązania stosunku pracy z pracownikiem tymczasowym zależy od rodzaju umowy o pracę i zawartych w niej ustaleń stron. Rozwiązania umowy o pracę dokonuje pracodawca, a więc agencja pracy tymczasowej. Natomiast pracodawca-użytkownik w każdym czasie i bez względu na rodzaj umowy może zrezygnować z wykonywania pracy przez pracownika tymczasowego.

Jeżeli pracownik jest nieobecny w pracy z powodu długotrwałej choroby, pracodawca może podjąć decyzję o jego zwolnieniu bez wypowiedzenia. Zastosowanie takiego rozwiązania jest jednak dopuszczalne w ściśle określonych przypadkach i zależy od długości okresu niezdolności do pracy i jej przyczyny oraz od stażu pracy u danego pracodawcy.

Korzystanie z ochrony przed zwolnieniem z pracy przez działaczy związkowych, w sytuacjach gdy budzi to dezaprobatę z powodów etycznych, nie służy umacnianiu związków zawodowych. W takiej sytuacji żądanie przywrócenia do pracy zwolnionego działacza sąd może uznać za niecelowe.

Rynek pracy zmienia się bardzo szybko. Zmianom podlega nie tylko sposób pracy, lecz także profil działania firm i, co za tym idzie, profil stanowisk. Zmiany inicjowane są zwykle przez duże globalne firmy w najbardziej rozwiniętych krajach i dotyczą zarówno pracodawców, jak i pracowników. Fakt niedopasowania profilu pracowników do potrzeb organizacji i wojna o talenty wpływają na większą specjalizację poszczególnych grup zawodowych, a także na zmianę form współpracy.

Jeżeli naruszenie obowiązków pracowniczych jest ściśle związane z działalnością związkową, wówczas – w razie bezprawnego zwolnienia związkowca winnego tych naruszeń – sąd jest zobowiązany przywrócić związkowca do pracy, jeżeli ten złożył pozew o restytucję stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 17 maja 2012 r., I PK 176/11).

Pracodawca może wypowiedzieć pracownikowi umowę o pracę, gdy stracił do niego zaufanie. Dotyczy to zwłaszcza pracowników zajmujących kierownicze stanowiska. W stosunku do tych osób pracodawca ma prawo stosować ostrzejsze wymagania i oczekiwać od nich większej lojalności.

Zwalnianie pracowników, Zwolnienia od pracy

Czy zwolnienie byłego prezesa zarządu musi być konsultowane ze związkami

Transfer pracowników

Możliwość zwolnień niektórych pracowników a wiek emerytalny

Prawo powrotu do pracy w razie odzyskania zdolności do pracy

Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron - czy można je zakwestionować

Zwolnienia grupowe - jak przeprowadzić je prawidłowo

Ekologiczne zwalnianie

Jakich pracowników w wieku przedemerytalnym nie będzie można zwolnić po zmianie przepisów

Czy pracodawca narusza dobra osobiste pracownika, jeśli naruszył przepisy w zakresie wypowiadania umowy o pracę

10 najczęstszych błędów popełnianych przy wypełnianiu świadectwa pracy

Planujesz zwolnienia? Oto praktyczna instrukcja, jak zrobić to zgodnie z prawem

Wypowiedzenie umowy o pracę - praktyczna instrukcja

Czy pracodawca ma obowiązek uwzględnić świadectwa pracy dostarczone przez pracownika po ustaniu zatrudnienia

Czy można zwolnić pracownicę w ciąży zatrudnioną w celu przygotowania zawodowego

Obowiązki pracodawcy likwidującego prowadzoną działalność gospodarczą

Odszkodowanie dla pracodawcy za wadliwe rozwiązanie stosunku pracy

Przedstawiciele związku zawodowego

Kiedy należy stworzyć regulamin zwolnień grupowych

Czy możesz być zwolniony z pracy z powodu swoich ograniczeń zdrowotnych

Czy pracownik może zakwestionować rozwiązanie umowy za porozumieniem stron

Odszkodowanie za skrócony okres wypowiedzenia - jak je obliczyć

Wynagrodzenie za okres wypowiedzenia, gdy pracownik nie świadczy pracy

Wysokość wynagrodzenia za okres zwolnienia ze świadczenia pracy

Czy trzeba opłacić składki za pracownicę korzystającą ze służbowego auta w okresie zwolnienia z obowiązku świadczenia pracy

Ustanie stosunku pracy ze względu na wiek a zakaz dyskryminacji

Przyczyny rozwiązania umowy bez wypowiedzenia

Czas na wniesienie odwołania

Jak przeprowadzić procedurę zwolnień grupowych

Z kim pracodawca powinien konsultować zwolnienia grupowe?

Kiedy rozpoczyna się bieg okresu wypowiedzenia?

Niełatwy charakter

Ograniczenia zdrowotne a przyczyna zwolnienia

Umowa o pracę na zastępstwo - jak ją rozwiązać

Obniżony wymiar czasu pracy - ochrona przed zwolnieniem

Zwolnienie z pracy działacza związkowego

Ochrona przed zwolnieniem społecznego inspektora pracy

Dyskryminacja i mobbing - jak im zapobiegać

Ochrona przed zwolnieniem przy obniżonym wymiarze czasu pracy

Kiedy działacz związkowy może być zwolniony z pracy bez zgody zarządu organizacji związkowej

Rozwiązanie umowy o pracę – obowiązujące terminy

Kiedy pracownicy w ciąży przysługuje wynagrodzenie za pozostawanie bez pracy

Odprawy ze zwolnień grupowych - jak je wypłacać

Długa choroba pracownika - czy można go zwolnić z pracy?

Zasady wypłaty odprawy ze zwolnień grupowych

Jak zwolnić pracownika tymczasowego

Jak prawidłowo zwolnić pracownika, który długotrwale choruje

Odszkodowanie dla związkowca zamiast przywrócenia do pracy

Zawody przyszłości

Zwolnienie dyscyplinarne działacza związkowego z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych

Utrata zaufania jako przyczyna zwolnienia pracownika