Możliwość zwolnień niektórych pracowników a wiek emerytalny

Ustawodawca jednym aktem – ustawą z dnia 23 listopada 2012 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z podwyższeniem wieku emerytalnego – dostosował przepisy z 20 innych aktów normatywnych. Zniesiona została możliwość zwolnienia pracownika, który ukończył 65 lat.

Konstytucyjny zakaz dyskryminacji

Zgodnie z Konstytucją nikt nie może być dyskryminowany w życiu politycznym, społecznym lub gospodarczym z żadnej przyczyny. Zakaz ten znajduje także odzwierciedlenie w prawie pracy. Kodeks pracy stanowi, iż jakakolwiek dyskryminacja, w szczególności ze względu na wiek i płeć, jest niedopuszczalna. Równe traktowanie oznacza takie same możliwości w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, awansowania oraz dostępu do szkoleń w celu podniesienia kwalifikacji zawodowych. Dodatkowo z orzecznictwa sądowego wynika również, że osiągnięcie wieku emerytalnego i nabycie prawa do emerytury nie może stanowić wyłącznej przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę przez pracodawcę.

Mianowany nauczyciel akademicki

Od początku 2013 roku obowiązuje zmieniony art. 127 ust. 2 ustawy z dn. 27 lipca 2005 – Prawo o szkolnictwie wyższym. W świetle nowych regulacji stosunek pracy mianowanego nauczyciela akademickiego wygasać będzie dopiero z ukończeniem 67. roku życia, pod warunkiem, że taka osoba nabyła już prawo do emerytury. Jeżeli nawet z ukończeniem tego wieku nie będzie ona uprawniona do otrzymywania świadczenia z ZUS, to wygaśnięcie stosunku pracy nastąpi z rokiem akademickim, w którym faktycznie je otrzyma. Co za tym idzie, nauczyciel przechodzący na emeryturę z powodu ukończenia 67 lat nie może zostać ponownie mianowany. Stosunek pracy profesora zwyczajnego lub nadzwyczajnego w uczelni publicznej będzie wygasać z końcem roku akademickiego, w którym ukończy on 70 lat.

Zmiana sytuacji docentów

Podwyższenie wieku emerytalnego nie pozostało także bez echa dla art. 22 ust. 1 ustawy z 18 marca 2011 r. o zmianie ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz stopniach i tytule w zakresie sztuki oraz o zmianie niektórych innych ustaw. W świetle nowych przepisów praca na stanowisku docenta będzie możliwa nie dłużej niż do końca roku akademickiego, w którym dana osoba ukończy 67. rok życia. Warunkiem niezbędnym jest jednak także nabycie prawa do emerytury. W przypadku jego braku, wygaśnięcie stosunku pracy nastąpi z końcem roku akademickiego, w którym prawo do takiego świadczenia zostało nabyte. Ustawodawca, wprowadzając takie zmiany, zwracał uwagę na konieczność poprawy niekorzystnej struktury demograficznej oraz potrzebę tworzenia miejsc pracy dla młodych naukowców, którzy korzystając z nowych uregulowań zyskają możliwość uproszczenia ścieżki awansu naukowego oraz akademickiego.