Indywidualne prawo pracy

Kodeks pracy reguluje czas pracy pracownika. Przysługuje mu w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Co dzieje się w sytuacji, gdy odpoczynek dobowy pracownika zostaje przerwany? Jak pracodawca powinien mu to zrekompensować?

Czy weksel może stanowić zabezpieczenie roszczeń pracodawcy? W związku z interpelacjami poselskimi oraz komentarzami prasowymi dotyczącymi występowania praktyki stosowania weksla w celu zabezpieczenia roszczeń wobec pracownika powstałych ze stosunku pracy, Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej 2013 r. przedstawiło swoje stanowisko w tej sprawie.

Urlop okolicznościowy to dwa dni (lub jeden dzień) wolne od pracy w przypadku wystąpienia szczególnych okoliczności rodzinnych. Do takich okoliczności zalicza się ślub pracownika, urodzenie się mu dziecka, zgon i pogrzeb małżonka, dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy pracownika.

Ruchomy czas pracy pozwoliłby pracownikowi na rozpoczęcie pracy o wybranej przez siebie godzinie. Zmianami w Kodeksie pracy zajmuje się obecnie Sejm.

Dyskryminacja pracowników jako zdarzenie powodujące nierówne traktowanie w zatrudnieniu stanowi podstawę wystąpienia przez pracownika na drogę sądową. Powinien uprawdopodobnić zarzut nierównego traktowania. Na pracodawcę przechodzi wówczas ciężar dowodu, że kierował się obiektywnymi powodami.

Pracownik może zamiast urlopu wychowawczego złożyć wniosek o obniżenie wymiaru czasu pracy do wymiaru nie niższego niż ½ pełnego wymiaru czasu pracy. Czy istnieje możliwość ponownego złożenia wniosku?

Uprawnienia do wykonywania pracy w postaci prawa jazdy stanowią element warunkujący dopuszczalność pracy na stanowisku kierowcy. Czy pracodawca może zwolnić pracownika będącego kierowcą, który podczas urlopu wypoczynkowego utracił prawo jazdy?

Pracodawca może wyjątkowo wypłacić pracownikowi ekwiwalent pieniężny za urlop. Ma to miejsce wówczas, gdy pracownik nie wykorzystał urlopu w całości lub w części do dnia rozwiązania bądź wygaśnięcia umowy o pracę. W celu określenia wysokości ekwiwalentu stosuje się zasady ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego.

Pracownikowi należy się dodatkowe wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych. Dyrektorzy oraz kierownicy wyodrębnionych komórek organizacyjnych (osoby zarządzające zakładem pracy w imieniu pracodawcy) nie mają prawa do wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych. Istnieją jednak pewne wyjątki.

Imię i nazwisko to znak rozpoznawczy osoby fizycznej. Pracodawca ma prawo ujawniać imię i nazwisko pracownika w celu identyfikacji nawet bez jego zgody.

W celu udania się na urlop bezpłatny pracownik musi przedłożyć pracodawcy pisemny wniosek. Pracodawca nie jest jednak nim związany. Bez jego zgody pracownik nie będzie mógł skorzystać z urlopu. W jaki sposób pracodawca może wyrazić zgodę?

Obowiązek wydania przez pracodawcę świadectwa pracy po upływie 24 miesięcy od zawarcia pierwszej umowy uzależniony jest od rodzaju umów. Dotyczy tylko umów terminowych w postaci: umowy o pracę na okres próbny, umowy o pracę na czas określony lub umowy o pracę na czas wykonania określonej pracy.

Zwolnienie z obowiązku wykonywania pracy w okresie wypowiedzenia ustalone między stronami stosunku pracy w drodze porozumienia nie może zostać zmienione bez zgody zatrudnionego. Pracodawca nie nałoży na niego obowiązku wykorzystania w tym okresie urlopu wypoczynkowego.

Pracę w urzędzie może uzyskać osoba spełniająca warunki określone w ustawie o służbie cywilnej lub o pracownikach samorządowych oraz w ogłoszeniu o naborze. Zwykle przeprowadzana jest tylko rozmowa kwalifikacyjna, chociaż przepisy dopuszczają stosowanie testów wiedzy.

Urlop bezpłatny może być udzielony przez pracodawcę tylko na pisemny wniosek pracownika. Nie wlicza się go do czasu pracy. Istnieje jednak możliwość udzielenia urlopu w celu wykonywania pracy u innego pracodawcy i ten czas pracy wlicza się do okresu pracy u pracodawcy dotychczasowego.

Umieszczając nieprawdziwe dane w CV lub podając niezgodne z rzeczywistością informacje podczas rozmowy kwalifikacyjnej, można już po nawiązaniu stosunku pracy zostać zwolnionym.

Dokumentacja pracownicza prowadzona jest w formie papierowej. Przewidziane są jednak zmiany pozwalające na stosowanie formy elektronicznej.

Prawomocny wyrok skazujący wydany w postępowaniu karnym co do popełnienia przestępstwa wiąże sąd w postępowaniu cywilnym. Sąd pracy może jednak przeprowadzać własne ustalenia wskazujące na odpowiedzialność pracownika w stosunku pracy.

Obowiązki pracodawcy zasadniczo określa art. 94 k.p. Z tym że przepis ten tylko w niewielkim stopniu uściśla te obowiązki w sposób pozwalający na przyjęcie, że ich naruszenie mogłoby dawać podstawę do rozwiązania przez pracownika umowy o pracę. Jedynie w przypadku obowiązków określonych w pkt 4 i 5 art. 94 k.p., a więc gdy chodzi o obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz prowadzenia systematycznego szkolenia pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy czy obowiązek terminowego i prawidłowego wypłacania wynagrodzenia, można przyjąć, że ich naruszenie uzasadnia rozwiązanie przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia.

Pracodawca może pobierać i przetwarzać dane osobowe pracownika określone w Kodeksie pracy. Czy pozostałe dane osobowe zatrudnionego, jeżeli obowiązek ich podania nie wynika z przepisów prawa, nie mogą być przedmiotem żądań zatrudniającego?

Pracodawca ma prawo odsunąć pracownika od pełnionych obowiązków, jeśli ma uzasadnione podejrzenie stanu nietrzeźwości zatrudnionego. Pracownik, niezgadzający się z decyzją pracodawcy, może poprosić o zbadanie jego stanu trzeźwości, np. alkomatem znajdującym się w zakładzie pracy.

W razie rozwiązania stosunku pracy przez pracodawcę można odwołać się do sądu pracy. Uchybienie terminu nie zamyka pracownikowi drogi do sądu. Istnieje możliwość jego przywrócenia. Jak pracownik skutecznie może odwołać się do sądu pracy?

Bez prawnego uzasadnienia pracodawca nie może pozyskiwać i przetwarzać danych wrażliwych pracownika. W razie nieuprawnionego gromadzenia tych informacji podwładny może żądać od firmy odszkodowania, a pracodawca oprócz obowiązku jego zapłacenia może ponieść także odpowiedzialność karną.

Żaden przepis prawa pracy nie nakłada na pracownika bezwzględnego obowiązku uczestniczenia w każdym szkoleniu wskazanym przez pracodawcę. Pracownik nie może jednak odmówić uczestniczenia w szkoleniach obowiązkowych, takich jak np. szkolenia bhp. Odmowa wzięcia udziału w takim szkoleniu może być uznana za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. W przypadku dobrowolnych szkoleń/nauki ocena skutków ewentualnej odmowy przez pracownika wzięcia w nich udziału musi być każdorazowo oceniana indywidualnie, tj. w niektórych sytuacjach może stanowić podstawę do rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem.

Jeden z naszych pracowników, zajmujący kierownicze stanowisko i zatrudniony na umowę na czas nieokreślony, wystąpił do nas z wnioskiem o roczny urlop bezpłatny. Wyraziliśmy zgodę na taki urlop. Ponieważ zależy nam na korzystaniu z wiedzy tego pracownika, chcielibyśmy zaproponować mu w czasie urlopu bezpłatnego zawarcie umowy o pracę na czas nieokreślony w wymiarze 1/32 etatu. Pracownik pracowałby w naszej firmie raz w miesiącu przez kilka godzin i wykonywał niewielką część swoich dotychczasowych zadań. Czy takie rozwiązanie jest dopuszczalne?

Jesteśmy firmą produkcyjną zatrudniającą 45 pracowników. Kilka miesięcy temu zakupiliśmy nową skomputeryzowaną linię technologiczną. Wszyscy pracownicy odbyli przeszkolenie w zakresie obsługi urządzeń wchodzących w jej skład. Jednak mimo przeszkolenia i kilkumiesięcznego doświadczenia w obsłudze linii jeden z pracowników nadal ma kłopoty z jej obsługą, co kilkakrotnie już doprowadziło do zatrzymania całej linii produkcyjnej. Chcielibyśmy przenieść tego pracownika do innej pracy, jednak ze względu na to, że pracownik ten korzysta z ochrony przedemerytalnej, mamy wątpliwości co do prawnych możliwości takiej zmiany stanowiska, zwłaszcza że nowe stanowisko pracy wiązałoby się z obniżeniem wynagrodzenia pracownika. Co możemy zrobić w takiej sytuacji?

Zawarliśmy z pracownikiem umowę o pracę na czas określony od 1 stycznia do 31 października 2011 r. Po niej podpisaliśmy kolejną umowę na czas określony od 1 listopada 2011 r. do 31 grudnia 2012 r. Następnie zawarliśmy z pracownikiem umowę na czas określony od 1 stycznia do 31 grudnia 2013 r. Kiedy powinniśmy wydać świadectwo pracy? Czy powinniśmy zrobić to w styczniu 2013 r., kiedy minęły 2 lata od zawarcia pierwszej umowy o pracę?

Organów, które mogą kontrolować przedsiębiorcę, jak również pracodawcę, jest wiele. Należą do nich m.in. Państwowa Inspekcja Pracy i Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Ogólne zasady przeprowadzania tych kontroli zostały zawarte w ustawie o swobodzie działalności gospodarczej.

Jednym z uprawnień rodziców związanych z urodzeniem się dziecka są urlopy. Na razie w 2013 r. obowiązują takie same zasady ich udzielania jak w ubiegłym roku. Przygotowanych jest jednak kilka kolejnych zmian w tym zakresie, np. wprowadzenie wspólnych urlopów rodzicielskich.

Zgodnie z Kodeksem pracy wypłata ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy jest możliwa, gdy stosunek pracy z danym pracownikiem zostaje rozwiązany lub wygasa, a nie został wykorzystany przysługujący pracownikowi urlop wypoczynkowy.

Od 17 stycznia 2013 roku weszła w życie zmiana Kodeksu pracy, znosząca obowiązek pracodawcy polegający na zawiadomieniu inspektorów PIP i PIS o rozpoczęciu działalności gospodarczej. Zmiana ta usprawnia proces zakładania firmy.

Jednym z uprawnień rodziców związanych z urodzeniem się dziecka są urlopy. Na razie w 2013 r. obowiązują takie same zasady ich udzielania jak w ubiegłym roku. Przygotowanych jest jednak kilka kolejnych zmian w tym zakresie, np. wprowadzenie wspólnych urlopów rodzicielskich.

Pracodawca odpowiada za prawidłową organizację pracy i ustalenie grafików czasu pracy. Poprawne określenie tych elementów wymaga znajomości kilku wskaźników, m.in. wymiaru czasu pracy w poszczególnych miesiącach.

Pracownik wystąpił do nas o urlop na żądanie, którego mu udzieliliśmy. Następnego dnia 2 godziny przed rozpoczęciem pracy odwołał swoją prośbę o urlop na żądanie, na co pracodawca nie wyraził zgody. Zdążyliśmy już bowiem zorganizować w firmie zastępstwo za pracownika. Pracownik stawił się jednak do pracy w tym dniu, ale nie został do niej dopuszczony. Obecnie domaga się od nas za ten dzień wypłaty wynagrodzenia. Czy pracodawca ma prawo nie zgodzić się na odwołanie urlopu na żądanie?

Wypowiedzieliśmy pracownicy umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony, zachowując okres wypowiedzenia, a pracownica w tym okresie zaszła w ciążę i przed upływem tego okresu poinformowała nas o tym. Co możemy zrobić w takiej sytuacji?

Pracodawca odpowiada za prawidłową organizację pracy i ustalenie grafików czasu pracy. Poprawne określenie tych elementów wymaga znajomości kilku wskaźników, m.in. wymiaru czasu pracy w poszczególnych miesiącach.

Obecnie można zawrzeć z tym samym pracownikiem dwie następujące po sobie umowy na czas określony, a trzecia z kolei powinna zostać zawarta już na czas nieokreślony. Inne regulacje w tym zakresie obowiązywały od 22 sierpnia 2009 r. do 31 grudnia 2011 r., kiedy do przedsiębiorców miała zastosowanie ustawa antykryzysowa. W czasie obowiązywania ustawy antykryzysowej można było podpisać z pracownikiem dowolną liczbę umów na czas określony, które łącznie nie mogły trwać dłużej niż 24 miesiące.

Pracownik telefonii komórkowej zatrudniony w salonie sprzedaży dostał upomnienie od kierownika punktu za brak profesjonalizmu w obsługiwaniu klientów. Chodziło o nierzetelne udzielanie informacji o ofercie i wielokrotne wprowadzanie klientów w błąd przy zawieraniu umów o świadczenie usług telefonicznych. Powodowało to liczne reklamacje i zepsuło wizerunek firmy. Ponieważ pracownik nadal nie przykładał się do pracy, kierownik salonu postanowił wypowiedzieć mu z tego powodu umowę o pracę. W tym czasie pracownik jednak rozchorował się i był na zwolnieniu lekarskim, które trwało przez maksymalny okres zasiłkowy, tj. 182 dni. Następnie skorzystał z 2 miesięcy świadczenia rehabilitacyjnego i potem wrócił do pracy. Nastawienie pracownika do pracy nie uległo zmianie. Nadal nie przykłada się do swoich obowiązków, np. po długotrwałej nieobecności nie zapoznał się z nową ofertą naszej firmy, która stała się obowiązująca w czasie jego choroby, i nadal udziela klientom nierzetelnych informacji. Kierownik salonu ma wątpliwości, czy w takiej sytuacji może zwolnić pracownika. Czy w wypowiedzeniu umowy o pracę można podać temu pracownikowi, jako przyczynę zwolnienia go z pracy, zdarzenia, które miały miejsce kilka miesięcy temu?

Zdarza się, że w drugiej połowie miesiąca, ze względu na harmonogram dostaw towarów do naszego zakładu, musimy zatrudniać pracowników w godzinach nadliczbowych. Czy za tę nadliczbową pracę możemy wcześniej – w pierwszej połowie miesiąca – oddać pracownikom czas wolny? Pracownicy pracują w podstawowym systemie czasu pracy w 1-miesięcznym okresie rozliczeniowym.

Pracodawca ma obowiązek przekazać pracownikom informacje o składkach przekazanych za nich do ZUS. Zgodnie z przepisami obowiązującymi od 1 stycznia 2012 r. informację taką przekazuje raz w roku, za rok ubiegły.

W poprzednich miesiącach ustawodawca zapowiadał szeroką nowelizację przepisów Kodeksu pracy i przepisów wykonawczych. Zmiany te miały wejść w życie od 1 stycznia 2013 r. – jednak z różnych przyczyn prace nad nowymi przepisami uległy opóźnieniu. Tak jest np. ze zmianami dotyczącymi urlopów macierzyńskich, które obecnie przewidziane są na wrzesień 2013 r. Według najnowszych informacji, istotne zmiany dotyczące rozliczania czasu pracy mają pojawić się na wiosnę. Również dopiero w trakcie roku mają zmienić się przepisy dotyczące podróży służbowych. Na łamach „Rachunkowości Budżetowej” będziemy sukcesywnie opisywać nowe przepisy.

Pracownicy wykonując swoje obowiązki bardzo często mają dostęp do informacji stanowiących tajemnicę pracodawcy. To z kolei powoduje zagrożenie, że poufne wiadomości mogą wyjść na zewnątrz i dotrzeć do niepowołanych osób. Dlatego przestrzeganie tajemnicy pracodawcy zostało zaliczone do katalogu podstawowych obowiązków pracowniczych, określonych w art. 100 § 1 pkt 4 Kodeksu pracy. Taki obowiązek obciąża z mocy prawa każdego podwładnego, niezależnie od ewentualnych zapisów w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy czy w umowie o pracę.

W związku z kryzysem gospodarczym mamy braki kadrowe i problemy z ustalaniem grafików poszczególnych pracowników. Mamy świadomość konieczności przestrzegania przepisów o czasie pracy, ale czy istnieją ograniczenia dotyczące liczby dni, którą pracownik może przepracować „pod rząd”, tak aby nie naruszyć przepisów prawa pracy? Czy można pracownikowi ustalić w harmonogramie godziny pracy tak, że będzie pracował np. 8 dni „pod rząd”? Ile dni pracownik może najwięcej jednorazowo przepracować? Pracownicy pracują u nas w podstawowym systemie czasu pracy.

Pracodawca, który chce zakończyć z podwładnym współpracę, musi zadbać o zachowanie odpowiednich procedur. W przypadku naruszenia przepisów prawa dotyczących wypowiadania lub rozwiązywania umów o pracę pracownik może wystąpić do sądu o zasądzenie odszkodowania.

Mobbing zyskał definicję celowego, długotrwałego, systematycznie powtarzającego się zachowania naruszającego godność osobistą, mającego na celu: poniżenie, ośmieszenie, zaniżenie samooceny nękanego, odizolowanie pracownika od jego współpracowników, lub jego wyeliminowanie. Sprawcą mobbingu jest zwykle przełożony bądź też inny pracownik.

Urlop szkoleniowy jest jednym z przywilejów, na jaki może liczyć pracownik zatrudniony u pracodawcy. Jaki jest wymiar urlopu szkoleniowego? Kiedy pracodawca zobowiązany jest do udzielenia urlopu szkoleniowego?

Wypowiedzenie umowy na czas określony jest możliwe tylko w sytuacji, gdy zezwala na to sama umowa i pod warunkami określonymi w kodeksie pracy. Odnosi się to zarówno do wypowiedzenia umowy przez pracodawcę jak i pracodawcę.

W jaki sposób pracodawca powinien udzielić równoważnego okresu odpoczynku, jeżeli doszło do jego naruszenia

Weksel - zabezpieczenie roszczeń pracodawcy w stosunku pracy?

Urlop okolicznościowy - jak z niego skorzystać

Ruchomy czas pracy

Dyskryminacja pracowników

Obniżenie wymiaru czasu pracy - ponowny wniosek

Uprawnienia do wykonywania pracy - utrata podczas urlopu

Ekwiwalent za urlop - zasady ustalania i wypłacania

Wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych - dyrektorzy i kierownicy

Ujawnienie nazwiska pracownika

Zgoda pracodawcy na urlop bezpłatny

Zbiorcze świadectwa pracy

Zwolnienie z obowiązku wykonywania pracy a urlop

Praca w urzędzie

Praca u innego pracodawcy podczas urlopu bezpłatnego

Wprowadzenie pracodawcy w błąd

Dokumentacja pracownicza- forma elektroniczna?

Uniewinnienie w sprawie karnej nie oznacza zwolnienia od odpowiedzialności odszkodowawczej względem pracodawcy

Wadliwe rozwiązanie stosunku pracy - kiedy przysługuje odszkodowanie

Dodatkowe informacje o pracowniku

Ocena trzeźwości pracownika

Zwolnienie pracownika - odwołanie do sądu

Co grozi pracodawcy za nieuprawnione przetwarzanie danych wrażliwych pracownika

Jakie obowiązki ma pracodawca, gdy pracownik się dokształca

Czy można zatrudnić pracownika w czasie urlopu bezpłatnego

W jaki sposób zmienić warunki pracy pracownikowi w wieku przedemerytalnym

Kiedy trzeba wydać świadectwo pracy, jeżeli pierwszą umowę na czas określony zawarto przed nowelizacją przepisów

Na jakich zasadach pracodawca może korzystać z rzeczy pracownika

Kontrole ZUS i PIP w zakładzie pracy

Zmiany w urlopach dla rodziców w 2013 r.

Kiedy Kodeks pracy umożliwia wypłatę ekwiwalentu za urlop?

Kodeks pracy 2013 - zmiany

Urlopy dla rodziców w 2013 r.

Czas pracy w 2013 r.

Czy pracownik może jednostronnie cofnąć wniosek o urlop na żądanie

Czy umowa o pracę rozwiąże się, jeżeli pracownica zajdzie w ciążę w okresie wypowiedzenia?

Wymiar czasu pracy w poszczególnych miesiącach 2013 r.

Po czym poznać mobbing

Liczenie limitu umów na czas określony

Jak długo aktualna pozostaje przyczyna wypowiedzenia umowy o pracę na czas nieokreślony

Czy można z góry udzielić czasu wolnego za pracę w godzinach nadliczbowych

W 2013 r. pracodawcy po raz pierwszy przekazują pracownikom zbiorczą RMUA

Jak prawidłowo sporządzić plan urlopów

Zmiany w przepisach prawa pracy od 1 stycznia 2013 r.

Tajemnica firmy - sprawdź, co grozi za jej ujawnienie

Ile maksymalnie dni może przepracować pracownik

Jak prawidłowo rozwiązać z pracownikiem umowę terminową

Jak walczyć z mobbingiem w pracy

Zasady udzielenia urlopu szkoleniowego

Czy zawsze można wypowiedzieć umowę o pracę na czas określony?