REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Urlop wypoczynkowy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Urlop wypoczynkowy. /Fot. Fotolia
Urlop wypoczynkowy. /Fot. Fotolia
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Urlop wypoczynkowy, coroczny, nieprzerwany i płatny, powinien być wykorzystany zgodnie z planem urlopów w tym roku, w którym pracownik nabył do niego prawo. Jaki jest wymiar urlopu wypoczynkowego?

Urlop wypoczynkowy - podstawowe informacje

REKLAMA

Urlop wypoczynkowy to uprawnienie ściśle związane ze stosunkiem pracy, które polega na zwolnieniu pracownika z obowiązku świadczenia pracy. Czas wolny od pracy ma na celu regenerację fizyczną i psychiczną pracownika, dlatego urlop powinien być wypłacany w naturze. Pracownikowi przysługuje za ten czas wynagrodzenie w takiej wysokości, jaką otrzymałby, gdyby w tym czasie pracował.

Istnieje możliwość wykorzystania urlopu w częściach. W tym celu składa się do pracodawcy stosowny wniosek. Należy jednak mieć na uwadze, że co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.

Zobacz również: Urlop wypoczynkowy nauczyciela akademickiego

Regulacje

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Prawo do urlopu wypoczynkowego gwarantuje przede wszystkim art. 66 ust. 2 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. W świetle ustawy zasadniczej pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów. Rozwinięcie prawa do corocznego odpoczynku następuje w Kodeksie pracy. Zgodnie z art. 14 Kodeksu pracy pracownik ma prawo do wypoczynku, który zapewniają mu przepisy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych. Urlopy wypoczynkowe zostały szczegółowo uregulowane w dziale VII Kodeksu pracy „Urlopy pracownicze”. Najważniejszy w tym przedmiocie art. 152 Kodeksu pracy stanowi, że pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego, którego nie może się zrzec.

Nabycie prawa do urlopu

REKLAMA

Przewiduje się dwa terminy nabywania prawa do urlopu. Pracownik, który podjął pracę po raz pierwszy uzyskuje prawo do urlopu jeszcze w tym roku kalendarzowym, w którym podjął pracę. Nabywa je z upływem każdego miesiąca pracy w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku.

Kodeks pracy nie przewiduje, że urlopu wypoczynkowego można udzielić przed nabyciem do niego prawa, co znajduje uzasadnienie w celu tego urlopu, jakim jest zapewnienie pracownikowi możliwości corocznej regeneracji sił fizycznych i psychicznych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 2011 r., sygn. akt II PK 314/10).

Inaczej przedstawia się sytuacja w przypadku kolejnego roku pracy. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym z dniem 1 stycznia.

Polecamy również: Ekwiwalent za urlop - zasady ustalania i wypłacania

WAŻNE!

W świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 1995 r. (I PZP 10/95) pracownik nabywa prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowego z dniem 1 stycznia danego roku mimo, że pozostając w stosunku pracy nie przepracował w tym roku kalendarzowym ani jednego dnia w związku z pobieraniem świadczenia rehabilitacyjnego.

Wymiar urlopu – pełny wymiar czasu pracy

Wymiar urlopu wypoczynkowego uzależniony jest od stażu pracy danego pracownika i wynosi:

  1. 20 dni –zatrudnienie krócej niż 10 lat,
  2. 26 dni – zatrudnienie co najmniej 10 lat.

Wymiar urlopu- niepełny wymiar czasu pracy

Natomiast wymiar urlopu dla pracownika, który jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Bierze się przy tym za podstawę wymiar urlopu określony powyżej, a niepełny dzień urlopu należy zaokrąglić w górę do pełnego dnia.

Co istotne z punktu widzenia wymiaru urlopu, do okresu zatrudnienia wlicza się:

  • okresy poprzedniego zatrudnienia (nie mają znaczenia przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy);
  • okres poprzedniego niezakończonego zatrudnienia w części przypadającej przed nawiązaniem drugiego lub kolejnego stosunku pracy;
  • przewidziany programem nauczania czas trwania nauki w zasadniczej lub innej równorzędnej szkole zawodowej (nie więcej jednak niż 3 lata),
  • przewidziany programem nauczania czas trwania nauki w średniej szkole zawodowej (nie więcej jednak niż 5 lat),
  • przewidziany programem nauczania czas trwania nauki w średniej szkole zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych - 5 lat,
  • przewidziany programem nauczania czas trwania nauki w średniej szkole ogólnokształcącej - 4 lata,
  • przewidziany programem nauczania czas trwania nauki w szkole policealnej - 6 lat,
  • przewidziany programem nauczania czas trwania nauki w szkole wyższej - 8 lat.

W przypadku jednoczesnego pobierania nauki i zatrudnienia do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki. Wybór uzależniony jest od tego, co w danej sytuacji będzie korzystniejsze dla pracownika.

Udzielenie urlopu

Urlopy udzielane są zgodnie z planem urlopów. Plan urlopów ustala pracodawca. Bierze przy tym pod uwagę:

  • wnioski pracowników i
  • konieczność zapewnienia normalnego toku pracy.

Pracownicy powinni zostać powiadomieni o planie urlopów w sposób przyjęty u danego pracodawcy.

Polecamy również: Forum Kadry - Urlopy

WAŻNE!

Planem urlopów nie obejmuje się urlopu na żądanie.

REKLAMA

Nie zawsze jednak w zakładzie pracy obowiązuje plan urlopów. Można zaniechać jego sporządzania w przypadku zgody zakładowej organizacji związkowej. Dotyczy to także pracodawcy, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa. Wówczas pracodawca ustala termin urlopu po porozumieniu z pracownikiem.

Zgodnie z art. 163 § 3 Kodeksu pracy na wniosek pracownicy udziela się jej urlopu bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Dotyczy to także pracownika–ojca wychowującego dziecko, który korzysta z urlopu macierzyńskiego. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 sierpnia 2001 r. (I PKN 590/00) stwierdził, że pracodawca nie jest związany wnioskiem pracownika zawierającym propozycję terminu udzielenia mu urlopu wypoczynkowego. Jest jednak związany takim wnioskiem pochodzącym od pracownicy, która urodziła lub ma urodzić dziecko i chciałaby skorzystać z urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim.

Kategoryczne sformułowanie przepisu art. 163 § 3 Kodeksu pracy nie pozostawia wątpliwości, że do rozpoczęcia urlopu wystarcza w tym przypadku złożenie stosownego wniosku, na który pracodawca nie może zareagować inaczej niż „udzielając” urlopu niezależnie od planu urlopów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2003 r., sygn. akt I PK 18/03).

Ważnym orzeczeniem w przedmiocie udzielania urlopów na wniosek pracownika jest wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1998 r. (I PKN 364/98), zgodnie z którym korzystanie przez pracownika z prawa do urlopu w sytuacji, gdy z powodu długotrwałej nieobecności w pracy nie został objęty planem urlopów, nie może nastąpić w dowolnym czasie, bez zgody pracodawcy. Podobne rozstrzygnięcie zapadło w wyroku z dnia 15 marca 2001 r. (I PKN 306/00). Zdaniem Sądu Najwyższego pracownik, który złożył wniosek o udzielenie urlopu wypoczynkowego nieprzewidzianego w planie urlopów, nie może go wykorzystać bez wyraźnej akceptacji pracodawcy.

WAŻNE!

Urlopu niewykorzystanego w terminie ustalonym zgodnie z planem urlopów bądź w porozumieniu z pracownikiem należy pracownikowi udzielić najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego. Nie dotyczy to urlopu na żądnie.

Podstawa prawna:

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.(Dz.U. z 1997 Nr 78, poz. 483 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 Nr 21, poz. 94 z późn. zm.)

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Prawne wymogi automatyzacji. Co może zrobić AI, a co nadal wymaga pracy człowieka? AI Act od 2026 roku - co nowe przepisy zmienią w biznesie?

Wraz z dynamicznym rozwojem narzędzi opartych na sztucznej inteligencji pojawia się pytanie o granice ich stosowania w kontekście odpowiedzialności prawnej. Choć Polska nie posiada jeszcze kompleksowej regulacji dotyczącej AI, to już dziś na gruncie obowiązujących przepisów prawa cywilnego, prawa pracy, RODO czy kodeksu cywilnego można ocenić, co wolno, a czego nie wolno automatyzować. Uwagę przedsiębiorców i prawników coraz bardziej przyciąga także unijne rozporządzenie w sprawie sztucznej inteligencji (AI Act), które wejdzie w życie w 2026 roku i wprowadzi kategoryzację systemów AI, nakładając ścisłe wymogi na te uznane za wysokiego ryzyka.

Wypadki przy pracy 2024 [GUS]

Wypadki przy pracy w 2024 roku - jakie są statystyki GUS? Okazuje się, że liczba wypadków ogółem spada, ale rośnie liczba wypadków ciężkich i śmiertelnych. Jakie jest wskaźnik wypadkowości?

Rekrutacja smart. Jak wykorzystać AI, by zatrudniać lepiej, szybciej i bardziej fair?

Rekrutacja smart to nowoczesne podejście do zatrudniania oparte na danych, analityce i sztucznej inteligencji, zamiast na deklaracjach z CV czy subiektywnych ocenach. Technologia umożliwia obiektywną i powtarzalną ocenę dopasowania do roli, wspierając bardziej sprawiedliwe i efektywne decyzje rekrutacyjne. Warto zatem odejść od bezkrytycznej wiary w CV czy testów osobowości i stworzyć kandydatom warunki do pokazania, co naprawdę potrafią. To nie futurystyczna wizja, ale konieczność w obliczu przeciążenia informacyjnego i rosnących wyzwań na rynku pracy.

Problemy z zasiłkami przedsiębiorców. ZUS odmawia wypłaty. Rzecznik MŚP interweniuje

Do końca 2021 roku brak opłaty składki chorobowej w terminie albo opłacenie jej w niepełnej wysokości skutkowało automatyczną utratą ubezpieczenia chorobowego przez przedsiębiorcę. Obecnie przepisy zostały zmienione i nie dochodzi do tego, jeśli niedopłata wynosi do 1% minimalnego wynagrodzenia. Aktualnie, mimo zmiany przepisów, ZUS odmawia wypłaty świadczeń zasiłkowych, gdy przedsiębiorcy nie podlegali ubezpieczeniu chorobowemu w okresie przed 2022 r. Rzecznik MŚP interweniuje.

REKLAMA

Pilotaż 4-dniowego tygodnia pracy: wyjaśnienia, konsultacje, wyniki analiz, przedstawiciel MŚP w zespole

Rusza pilotaż 4-dniowego tygodnia pracy. Rzecznik MŚP prosi o wyjaśnienia w tej sprawie. Apeluje również o gruntowne konsultacje i wyniki analiz dotyczące skróconego tygodnia pracy. Postuluje o włączenie przedstawiciela Rzecznika MŚP do zespołu ds. skróconego czasu pracy.

Zmiany w zawodzie psychologa 2025: jest projekt ustawy

Będą duże zmiany w zawodzie psychologa. Jest projekt ustawy o zawodzie psychologa oraz samorządzie psychologów. Aktualne przepisy są niezgodne z prawem. Co się zmieni?

ZUS: renta wdowia 2025. Komu się należy i jaka jest wysokość świadczenia? [WNIOSEK]

Seniorzy wciąż pytają komu w 2025 r. należy się renta wdowia. ZUS tłumaczy, ile wynosi świadczenie, jakie są warunki i jak złożyć wniosek. Czy można dorabiać do renty wdowiej?

Do 31 maja 2025 r. odpis na ZFŚS. Ile wynosi?

Pierwszą ratę odpisu na ZFŚS należy przekazać do końca maja 2025 roku (31 maja – sobota). Ile wynosi odpis na ZFŚS w 2025 roku? Kiedy trzeba wpłacić drugą ratę?

REKLAMA

Pracujący, bezrobotni i bierni zawodowo. GUS opublikował wyniki wstępne BAEL w I kwartale 2025 r.

Główny Urząd Statystyczny opublikował wyniki wstępne Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL) w I kwartale 2025 r. Wyniki te odnoszą się do ludności przebywającej lub zamierzającej przebywać na terenie kraju przez co najmniej 12 miesięcy, zamieszkałej w gospodarstwach domowych.

Work-life balance wciąż wyzwaniem polskich mam

Im starsze dziecko, tym większe zaangażowanie kobiet w nieodpłatną pracę opiekuńczą. Chociaż rośnie udział ojców, to nadal jest on niewielki, zwłaszcza w opiece nad starszymi dziećmi. Takie wnioski płyną z raportu przygotowanego przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych i Fundację Share the Care.

REKLAMA