REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Urlop wypoczynkowy

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Urlop wypoczynkowy. /Fot. Fotolia
Urlop wypoczynkowy. /Fot. Fotolia
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Urlop wypoczynkowy, coroczny, nieprzerwany i płatny, powinien być wykorzystany zgodnie z planem urlopów w tym roku, w którym pracownik nabył do niego prawo. Jaki jest wymiar urlopu wypoczynkowego?

Urlop wypoczynkowy - podstawowe informacje

REKLAMA

Autopromocja

Urlop wypoczynkowy to uprawnienie ściśle związane ze stosunkiem pracy, które polega na zwolnieniu pracownika z obowiązku świadczenia pracy. Czas wolny od pracy ma na celu regenerację fizyczną i psychiczną pracownika, dlatego urlop powinien być wypłacany w naturze. Pracownikowi przysługuje za ten czas wynagrodzenie w takiej wysokości, jaką otrzymałby, gdyby w tym czasie pracował.

Istnieje możliwość wykorzystania urlopu w częściach. W tym celu składa się do pracodawcy stosowny wniosek. Należy jednak mieć na uwadze, że co najmniej jedna część wypoczynku powinna trwać nie mniej niż 14 kolejnych dni kalendarzowych.

Zobacz również: Urlop wypoczynkowy nauczyciela akademickiego

Regulacje

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Prawo do urlopu wypoczynkowego gwarantuje przede wszystkim art. 66 ust. 2 Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej. W świetle ustawy zasadniczej pracownik ma prawo do określonych w ustawie dni wolnych od pracy i corocznych płatnych urlopów. Rozwinięcie prawa do corocznego odpoczynku następuje w Kodeksie pracy. Zgodnie z art. 14 Kodeksu pracy pracownik ma prawo do wypoczynku, który zapewniają mu przepisy o czasie pracy, dniach wolnych od pracy oraz o urlopach wypoczynkowych. Urlopy wypoczynkowe zostały szczegółowo uregulowane w dziale VII Kodeksu pracy „Urlopy pracownicze”. Najważniejszy w tym przedmiocie art. 152 Kodeksu pracy stanowi, że pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego, płatnego urlopu wypoczynkowego, którego nie może się zrzec.

Nabycie prawa do urlopu

Przewiduje się dwa terminy nabywania prawa do urlopu. Pracownik, który podjął pracę po raz pierwszy uzyskuje prawo do urlopu jeszcze w tym roku kalendarzowym, w którym podjął pracę. Nabywa je z upływem każdego miesiąca pracy w wymiarze 1/12 wymiaru urlopu przysługującego mu po przepracowaniu roku.

Kodeks pracy nie przewiduje, że urlopu wypoczynkowego można udzielić przed nabyciem do niego prawa, co znajduje uzasadnienie w celu tego urlopu, jakim jest zapewnienie pracownikowi możliwości corocznej regeneracji sił fizycznych i psychicznych (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 7 czerwca 2011 r., sygn. akt II PK 314/10).

Inaczej przedstawia się sytuacja w przypadku kolejnego roku pracy. Prawo do kolejnych urlopów pracownik nabywa w każdym następnym roku kalendarzowym z dniem 1 stycznia.

Polecamy również: Ekwiwalent za urlop - zasady ustalania i wypłacania

WAŻNE!

W świetle uchwały Sądu Najwyższego z dnia 4 kwietnia 1995 r. (I PZP 10/95) pracownik nabywa prawo do kolejnego urlopu wypoczynkowego z dniem 1 stycznia danego roku mimo, że pozostając w stosunku pracy nie przepracował w tym roku kalendarzowym ani jednego dnia w związku z pobieraniem świadczenia rehabilitacyjnego.

Wymiar urlopu – pełny wymiar czasu pracy

Wymiar urlopu wypoczynkowego uzależniony jest od stażu pracy danego pracownika i wynosi:

  1. 20 dni –zatrudnienie krócej niż 10 lat,
  2. 26 dni – zatrudnienie co najmniej 10 lat.

Wymiar urlopu- niepełny wymiar czasu pracy

Natomiast wymiar urlopu dla pracownika, który jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy tego pracownika. Bierze się przy tym za podstawę wymiar urlopu określony powyżej, a niepełny dzień urlopu należy zaokrąglić w górę do pełnego dnia.

Co istotne z punktu widzenia wymiaru urlopu, do okresu zatrudnienia wlicza się:

  • okresy poprzedniego zatrudnienia (nie mają znaczenia przerwy w zatrudnieniu oraz sposób ustania stosunku pracy);
  • okres poprzedniego niezakończonego zatrudnienia w części przypadającej przed nawiązaniem drugiego lub kolejnego stosunku pracy;
  • przewidziany programem nauczania czas trwania nauki w zasadniczej lub innej równorzędnej szkole zawodowej (nie więcej jednak niż 3 lata),
  • przewidziany programem nauczania czas trwania nauki w średniej szkole zawodowej (nie więcej jednak niż 5 lat),
  • przewidziany programem nauczania czas trwania nauki w średniej szkole zawodowej dla absolwentów zasadniczych (równorzędnych) szkół zawodowych - 5 lat,
  • przewidziany programem nauczania czas trwania nauki w średniej szkole ogólnokształcącej - 4 lata,
  • przewidziany programem nauczania czas trwania nauki w szkole policealnej - 6 lat,
  • przewidziany programem nauczania czas trwania nauki w szkole wyższej - 8 lat.

W przypadku jednoczesnego pobierania nauki i zatrudnienia do okresu pracy, od którego zależy wymiar urlopu, wlicza się bądź okres zatrudnienia, w którym była pobierana nauka, bądź okres nauki. Wybór uzależniony jest od tego, co w danej sytuacji będzie korzystniejsze dla pracownika.

Udzielenie urlopu

Urlopy udzielane są zgodnie z planem urlopów. Plan urlopów ustala pracodawca. Bierze przy tym pod uwagę:

  • wnioski pracowników i
  • konieczność zapewnienia normalnego toku pracy.

Pracownicy powinni zostać powiadomieni o planie urlopów w sposób przyjęty u danego pracodawcy.

Polecamy również: Forum Kadry - Urlopy

WAŻNE!

Planem urlopów nie obejmuje się urlopu na żądanie.

Nie zawsze jednak w zakładzie pracy obowiązuje plan urlopów. Można zaniechać jego sporządzania w przypadku zgody zakładowej organizacji związkowej. Dotyczy to także pracodawcy, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa. Wówczas pracodawca ustala termin urlopu po porozumieniu z pracownikiem.

Zgodnie z art. 163 § 3 Kodeksu pracy na wniosek pracownicy udziela się jej urlopu bezpośrednio po urlopie macierzyńskim. Dotyczy to także pracownika–ojca wychowującego dziecko, który korzysta z urlopu macierzyńskiego. Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 20 sierpnia 2001 r. (I PKN 590/00) stwierdził, że pracodawca nie jest związany wnioskiem pracownika zawierającym propozycję terminu udzielenia mu urlopu wypoczynkowego. Jest jednak związany takim wnioskiem pochodzącym od pracownicy, która urodziła lub ma urodzić dziecko i chciałaby skorzystać z urlopu wypoczynkowego bezpośrednio po urlopie macierzyńskim.

Kategoryczne sformułowanie przepisu art. 163 § 3 Kodeksu pracy nie pozostawia wątpliwości, że do rozpoczęcia urlopu wystarcza w tym przypadku złożenie stosownego wniosku, na który pracodawca nie może zareagować inaczej niż „udzielając” urlopu niezależnie od planu urlopów (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 listopada 2003 r., sygn. akt I PK 18/03).

Ważnym orzeczeniem w przedmiocie udzielania urlopów na wniosek pracownika jest wyrok Sądu Najwyższego z dnia 10 listopada 1998 r. (I PKN 364/98), zgodnie z którym korzystanie przez pracownika z prawa do urlopu w sytuacji, gdy z powodu długotrwałej nieobecności w pracy nie został objęty planem urlopów, nie może nastąpić w dowolnym czasie, bez zgody pracodawcy. Podobne rozstrzygnięcie zapadło w wyroku z dnia 15 marca 2001 r. (I PKN 306/00). Zdaniem Sądu Najwyższego pracownik, który złożył wniosek o udzielenie urlopu wypoczynkowego nieprzewidzianego w planie urlopów, nie może go wykorzystać bez wyraźnej akceptacji pracodawcy.

WAŻNE!

Urlopu niewykorzystanego w terminie ustalonym zgodnie z planem urlopów bądź w porozumieniu z pracownikiem należy pracownikowi udzielić najpóźniej do dnia 30 września następnego roku kalendarzowego. Nie dotyczy to urlopu na żądnie.

Podstawa prawna:

Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r.(Dz.U. z 1997 Nr 78, poz. 483 z późn. zm.)
Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 Nr 21, poz. 94 z późn. zm.)

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Odprawy pracownicze w 2025 r.

Odprawy pracownicze w 2025 r. są bardzo różnorodne. Kwoty i zasady wypłaty świadczeń finansowych różnią się oczywiście od sytuacji, w jakiej znajdzie się pracownik, ale też od zawodu jaki wykonuje. Poniżej opis kilku przykładowych odpraw, jakie może uzyskać pracownik.

Zwolnienie od pracy z powodu siły wyższej: zasady, wynagrodzenie, wniosek. Czy pracodawca może odmówić?

Od 2023 r. Kodeks pracy daje pracownikom nowe uprawnienie – możliwość skorzystania ze zwolnienia od pracy z powodu działania siły wyższej. Kiedy można skorzystać ze zwolnienia z powodu działania siły wyższej? Czy pracodawca może odmówić?

Wynagrodzenia wzrosną nawet do 12 tys. zł brutto. Sprawdzamy, kto może liczyć na taką podwyżkę w budżetówce

To już pewne — część pracowników budżetówki w 2025 r. może liczyć na wynagrodzenie zbliżające się do 12 tys. zł brutto. Choć brzmi to jak rewolucja płacowa, w rzeczywistości podwyżki obejmą tylko wybrane grupy zawodowe. Kto skorzysta najwięcej? Czy to zapowiedź wyrównywania wynagrodzeń w sektorze publicznym, czy jedynie korekta inflacyjna dla wybranych?

Wielka Sobota: do której sklepy są otwarte? Od 1 tys. zł do 100 tys. zł kary dla pracodawcy [Ostrzeżenie PIP]

Wielka Sobota - do której sklepy są otwarte? PIP ostrzega pracodawców zatrudniających pracowników w Wielką Sobotę. 19 kwietnia 2025 r. pracownicy handlu nie mogą pracować ponad wskazany w przepisach czas. Do której godziny można pracować w Wielką Sobotę?

REKLAMA

Rewolucja w naliczaniu stażu pracy od 2026 roku. Od umów zlecenia i działalności gospodarczej będą zależeć uprawnienia pracownicze

Od 1 stycznia 2026 r. mają wejść w życie istotne zmiany w Kodeksie pracy, które wpłyną na sposób naliczania stażu pracy. Projektowana nowelizacja przewiduje, że do stażu pracy będą wliczane nie tylko okresy zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, ale także inne formy aktywności zawodowej, takie jak umowy zlecenia, prowadzenie działalności gospodarczej czy służba w niektórych formacjach mundurowych. Zmiany te mają na celu zwiększenie uprawnień pracowniczych, w tym prawa do dłuższego urlopu wypoczynkowego, wyższych odpraw czy dodatków stażowych.

1878,91 zł albo 1409,18 zł z ZUS. Złóż wniosek ERN

Od 1 marca 2025 r. do 28 lutego 2026 r. ZUS wypłaca 1878,91 zł albo 1409,18 zł z tytułu niezdolności do pracy. Jakie są 3 rodzaje renty? Jak złożyć wniosek ERN? Czy potrzebne są dodatkowe dokumenty dla ZUS? Zakład tłumaczy zasady wyliczania wysokości renty z tytułu niezdolności do pracy.

Skrócony tydzień pracy? Tak, ale z tym samym wynagrodzeniem

Agnieszka Dziemianowicz-Bąk poinformowała o zakończeniu pierwszego etapu analiz skrócenia tygodnia pracy. Według szefowej MRPiPS krótszy tydzień pracy jest oczekiwany, ale przy zachowaniu wysokości wynagrodzenia.

Wielki Piątek. Dla niektórych to dzień wolny od pracy

Od wielu lat trwa batalia o ustanowienie Wielkiego Piątku dniem wolnym od pracy. Dla większości pracowników jest to normalny dzień pracy. Niektórym jednak przysługuje wolne w ten dzień.

REKLAMA

1636 zł albo i więcej odszkodowania za konkretne choroby zawodowe od ZUS

Choroby zawodowe są spowodowane szkodliwymi czynnikami występującymi w miejscu pracy lub sposobem wykonywania pracy. Wszystkie choroby zawodowe znajdują się w wykazie chorób zawodowych. Jednym ze świadczeń przysługujących z tytułu choroby zawodowej jest jednorazowe odszkodowanie. Od 1 kwietnia 2025 r. za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu przysługuje 1636 zł.

ZUS przyznaje 312,71 zł do 28 lutego 2026 r. Sprawdź, czy się należy.

312,71 zł z ZUS nie należy się każdemu. Warto jednak sprawdzić, jakie są osoby uprawnione. Świadczenie to otrzymuje się bowiem na wniosek, a nie z urzędu. Sprawdź, czy nie przepadają pieniądze z ZUS.

REKLAMA