REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Ekwiwalent za urlop - zasady ustalania i wypłacania

Ekwiwalent za urlop wypoczynkowy. /Fot. Fotolia
Ekwiwalent za urlop wypoczynkowy. /Fot. Fotolia
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Pracodawca może wyjątkowo wypłacić pracownikowi ekwiwalent pieniężny za urlop. Ma to miejsce wówczas, gdy pracownik nie wykorzystał urlopu w całości lub w części do dnia rozwiązania bądź wygaśnięcia umowy o pracę. W celu określenia wysokości ekwiwalentu stosuje się zasady ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego.

Prawo do urlopu wypoczynkowego

REKLAMA

Autopromocja

Pracownik ma prawo do corocznego, nieprzerwanego i płatnego urlopu wypoczynkowego. Nie może się tego prawa zrzec. Przepis ma charakter bezwzględny.

Prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop wypoczynkowy

Pracownik, który do dnia rozwiązania lub wygaśnięcia umowy o pracę nie wykorzystał urlopu wypoczynkowego w całości lub w części, ma prawo do otrzymania ekwiwalentu pieniężnego. Ekwiwalent jest więc rekompensatą za niewykorzystany urlop wypoczynkowy.

Warto wspomnieć w tym miejscu o wyroku z dnia 7 maja 2008 r. (II PK 313/07), w którym Sąd Najwyższy orzekł, że nie można czynić zarzutu nadużycia prawa pracownikowi żądającemu ekwiwalentu za zaległy urlop wypoczynkowy (art. 8 Kodeksu pracy w związku z art. 171 § 1 Kodeksu pracy), jeżeli nie miał możliwości skorzystania z urlopu udzielonego mu przez pracodawcę w terminie określonym w art. 168 Kodeksu pracy.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Nabycie prawa do ekwiwalentu i obliczenie jego wysokości

Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 15 października 1976 r. (I PRN 71/76) pracownik nabywa prawo do ekwiwalentu pieniężnego za nie wykorzystany urlop w dacie rozwiązania stosunku pracy. Wysokość ekwiwalentu oblicza się zatem na podstawie wynagrodzenia z okresu bezpośrednio poprzedzającego miesiąc, w którym nastąpiło rozwiązanie stosunku pracy, chociażby ekwiwalent przysługiwał pracownikowi za urlopy należne za poprzednie lata pracy.

Zobacz także serwis: Urlopy

W wyroku z dnia 29 marca 2001 r. (I PKN 336/00) Sąd Najwyższy stwierdził, że wraz z dniem rozwiązania stosunku pracy prawo pracownika do urlopu wypoczynkowego w naturze przekształca się w prawo do ekwiwalentu pieniężnego za niewykorzystany urlop. W tym samym dniu rozpoczyna bieg termin przedawnienia roszczenia o ekwiwalent pieniężny za niewykorzystane w naturze, a nieprzedawnione urlopy wypoczynkowe.

Ustalenie ekwiwalentu pieniężnego

Ekwiwalent pieniężny za urlop wypoczynkowy ustala się, stosując zasady obowiązujące przy obliczaniu wynagrodzenia urlopowego. Należy wziąć jednak pod uwagę zmiany określone w § 15-19 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop. Zasady dotyczące obliczania wynagrodzenia urlopowego dotyczą tylko pełnego etatu. Należy pamiętać, że za czas urlopu pracownikowi przysługuje wynagrodzenie, jakie otrzymałby, gdyby w tym czasie pracował.

Główne zasady ustalania ekwiwalentu

W celu ustalenia ekwiwalentu należy uwzględniać składniki wynagrodzenia w stałej wysokości, przy czym obowiązują 3 główne zasady:

  1. składniki wynagrodzenia określone w stawce miesięcznej w stałej wysokości uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu w wysokości należnej w miesiącu nabycia prawa do tego ekwiwalentu,
  2. składniki wynagrodzenia przysługujące pracownikowi za okresy nie dłuższe niż 1 miesiąc, z wyjątkiem określonych w stawce miesięcznej, wypłacone w okresie 3 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu w średniej wysokości z tego okresu,
  3. składniki wynagrodzenia przysługujące pracownikowi za okresy dłuższe niż 1 miesiąc (np. premie kwartalne), wypłacone w okresie 12 miesięcy bezpośrednio poprzedzających miesiąc nabycia prawa do ekwiwalentu, uwzględnia się przy ustalaniu ekwiwalentu w średniej wysokości z tego okresu.

Uwzględniając powyższe zasady, należy dodać wszystkie miesięczne wynagrodzenia i ich sumę podzielić przez współczynnik urlopowy właściwy dla danego roku kalendarzowego. Współczynnik urlopowy w 2013 r. wynosi 20,92. Wynika to z następującego obliczenia:

[365 dni w roku – (52 niedziele + 52 soboty + 10 dni świątecznych)] : 12 = (365 – 114) : 12 = 251 : 12 = 20,92

Zobacz także: Jak ustalić wysokość ekwiwalentu za niewykorzystany urlop

Proporcjonalność

Zgodnie z uchwałą Sądu Najwyższego z dnia 20 sierpnia 1997 r. (III ZP 26/97) w przypadku rozwiązania stosunku pracy i niewykorzystania z tego powodu urlopu wypoczynkowego nabytego w pełnym wymiarze (art. 153 § 3 Kodeksu pracy) pracownikowi przysługuje od dotychczasowego pracodawcy ekwiwalent pieniężny odpowiadający urlopowi w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u tego pracodawcy w roku, w którym rozwiązano stosunek pracy, także w sytuacji, gdy nastąpiło to w związku z nabyciem przez pracownika uprawnień emerytalnych (art. 171 § 1 Kodeksu pracy w związku z art. 1551 § 1 pkt 1 Kodeksu pracy). Ekwiwalent pieniężny będzie więc przysługiwał pracownikowi w wymiarze proporcjonalnym do okresu przepracowanego u danego pracodawcy w roku rozwiązania stosunku pracy.

Wyłączenia

Obliczając ekwiwalent za urlop, należy brać pod uwagę te same składniki wynagrodzenia, co przy obliczaniu wynagrodzenia urlopowego. Ustalając wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy, nie uwzględnia się:

  1. jednorazowych lub nieperiodycznych wypłat za spełnienie określonego zadania bądź za określone osiągnięcie,
  2. wynagrodzenia za czas gotowości do pracy oraz za czas nie zawinionego przez pracownika przestoju,
  3. gratyfikacji (nagród) jubileuszowych,
  4. wynagrodzenia za czas urlopu wypoczynkowego, a także za czas innej usprawiedliwionej nieobecności w pracy,
  5. ekwiwalentu pieniężnego za urlop wypoczynkowy,
  6. dodatkowego wynagrodzenia radcy prawnego z tytułu zastępstwa sądowego,
  7. wynagrodzenia za czas niezdolności do pracy wskutek choroby lub odosobnienia w związku z chorobą zakaźną,
    1. kwoty wyrównania do wynagrodzenia za pracę do wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę,
  8. nagród z zakładowego funduszu nagród, dodatkowego wynagrodzenia rocznego, należności przysługujących z tytułu udziału w zysku lub w nadwyżce bilansowej,
  9. odpraw emerytalnych lub rentowych albo innych odpraw pieniężnych,
  10. wynagrodzenia i odszkodowania przysługującego w razie rozwiązania stosunku pracy.

Zobacz również: Forum Kadry - Urlopy

Wypłacenie

Ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy powinien być wypłacony w dniu nabycia do niego prawa, czyli w dniu rozwiązania bądź wygaśnięcia umowy o pracę. Od tego momentu pracownik może żądać więc odsetek ustawowych za opóźnienie w wypłacie (art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego). Zgodnie z wyrokiem Sądu Najwyższego z dnia 11 czerwca 1980 r. (I PR 43/80) w świetle przepisów art. 152, 171 i 172 Kodeksu pracy ekwiwalent pieniężny należny pracownikowi za niewykorzystany urlop wypoczynkowy podlega ochronie w takim samym zakresie jak wynagrodzenie za pracę. W związku z tym pracodawca nie może dokonywać dowolnych potrąceń z ekwiwalentu za niewykorzystany urlop wypoczynkowy tak, jak nie może tego czynić w stosunku do wynagrodzenia za pracę.

Przedawnienie

Zgodnie z art. 291 Kodeksu pracy roszczenie pracownika o wypłacenie ekwiwalentu pieniężnego przedawnia się z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne (dzień rozwiązania umowy o pracę).

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 Nr 21, poz. 94 z późn. zm.)

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 8 stycznia 1997 r. w sprawie szczegółowych zasad udzielania urlopu wypoczynkowego, ustalania i wypłacania wynagrodzenia za czas urlopu oraz ekwiwalentu pieniężnego za urlop (Dz.U. z 1997 Nr 2, poz. 14 z późn. zm.)

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Przywileje nie tylko dla dawców krwi: w 2025 r. darmowa komunikacja miejska, darmowe leki, 100% płatne L4, lekarz i apteka bez kolejki dla dawców narządów, tkanek i komórek (w tym szpiku kostnego)

Dużo się w ostatnim czasie mówi o dodatkowych uprawnieniach dla dawców krwi. Warto też zwrócić uwagę, że w 2025 r. przysługuje darmowa komunikacja miejska, darmowe leki, 100% płatne L4, lekarz i apteka bez kolejki dla dawców narządów, tkanek i komórek (w tym szpiku kostnego).

Waloryzacja emerytur 2025 netto [TABELA]

Waloryzacja emerytur od 1 marca 2025 roku - o ile procent wzrosną emerytury? Jaki jest wskaźnik waloryzacji? Kiedy będzie wypłata pierwszych emerytur po podwyżce? Tabela przedstawia podwyżki emerytur od 1 marca 2025 roku brutto i netto. Ile emeryt otrzyma na rękę po marcowej waloryzacji?

SN: dopuszczalne jest nazwanie kogoś: alfonsem, idiotą, żulem, neofaszystą, nazistą, świnią, prymitywem. Szokujące orzeczenie!

Pomimo niekwestionowanej ochrony dóbr osobistych każdego z nas, istnieje też wolność słowa a wręcz prawo do wyrażenia obraźliwej opinii na temat innej osoby. W aktualnej sprawie przed Sądem Najwyższym chodziło o nazwanie mężczyzny: "alfonsem". Ale... w artykule przykłady też innych dozwolonych wypowiedzi pod czyimś adresem.

Uwaga pracodawcy i pracownicy: za brak umowy czy wypłatę pod stołem grozi w 2025 r. do 45 000 zł kary

Również w 2025 r. grożą spore kary finansowe za zatajanie zatrudnienia czy też wypłatę zbyt niskiego wynagrodzenia, niż na jakie strony rzeczywiście się umówiły.

REKLAMA

Zwolnienia lekarskie. Czy zaostrzenie przepisów ułatwi kontrolę L4 w 2025 r.?

Od początku stycznia obowiązują zmiany związane z podwyżką minimalnego wynagrodzenia oraz przepisami dotyczącymi zasiłków chorobowych. Zmiany te przyniosły korzyści finansowe dla pracowników i nowe wyzwania dla pracodawców oraz ZUS. Wyższa płaca minimalna, która wynosi 4666 zł brutto, wpłynęła na wyższą podstawę wymiaru zasiłku chorobowego oraz na większe wypłaty podczas zwolnień lekarskich. Czy większe świadczenia chorobowe mogą sprzyjać nadużyciom? Eksperci podkreślają konieczność zaostrzenia kontroli.

4666 brutto – ile to netto? [Umowa o pracę]

4666 zł brutto to od stycznia 2025 roku minimalne wynagrodzenie za pracę. Ile pracownik zatrudniony na najniższą krajową otrzyma na rękę? Jaka jest płaca minimalna netto? Ile trzeba zapłacić składek i zaliczki na podatek dochodowy? Pomocny w wyliczeniach jest kalkulator wynagrodzeń 2025.

Nawet 16,65 proc. wyższe wynagrodzenie dla pracowników samorządowych już w 2025 r.

Stawki minimalnego poziomu wynagrodzenia pracowników samorządowych wzrosną od 5 proc. do 16,65 proc. Nowe kwoty wynagrodzeń będą obowiązywały od 1 stycznia 2025 r.

Ważne zmiany w prawie pracy 2025 i 2026

2025 to będzie rok zmian w prawie pracy. Co czeka pracodawców i pracowników w 2025 roku? Najważniejsze zmiany dotyczą rewolucji w składce zdrowotnej, wyższych wynagrodzeń, dodatkowego dnia wolnego, dofinansowań z PFRON, nowych urlopów, PKD i stażu pracy.

REKLAMA

Każda złotówka z ZUS w 2024 r. skutkuje otrzymaniem PIT w 2025 r. Do kiedy ZUS wysyła PIT?

Każda złotówka otrzymana z ZUS w 2024 roku skutkuje otrzymaniem PIT-40A, PIT-11A i PIT-11 w 2025 roku. Wysyłka już się rozpoczęła. Deklaracje PIT można znaleźć również na PUE ZUS, pobrać je i wydrukować. Do kiedy Zakład wysyła PIT?

Ważne deklaracje dla emerytów, rencistów i pobierających zasiłki. ZUS w styczniu 2025 r. rozpoczął wysyłkę

Wszyscy, którzy w ubiegłym roku pobierali świadczenia z ZUS, otrzymają PIT za 2024 r. ZUS rozpoczął wysyłkę około 10,4 mln deklaracji podatkowych. Dokumenty będą wysyłane do końca lutego.

REKLAMA