REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

W jaki sposób pracodawca powinien udzielić równoważnego okresu odpoczynku, jeżeli doszło do jego naruszenia

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Małgorzata Podgórska
Dobowy odpoczynek pracownika. /Fot. Fotolia
Dobowy odpoczynek pracownika. /Fot. Fotolia
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Kodeks pracy reguluje czas pracy pracownika. Przysługuje mu w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Co dzieje się w sytuacji, gdy odpoczynek dobowy pracownika zostaje przerwany? Jak pracodawca powinien mu to zrekompensować?

PROBLEM

REKLAMA

Zatrudniony na naszym osiedlu konserwator świadczy pracę w godzinach od 6.00 do 14.00. W poniedziałek, w związku z awarią pompy wodnej, został wezwany do pracy o godzinie 23.00. W tej sytuacji został przerwany dobowy odpoczynek konserwatora. Jak należy mu to zrekompensować?

RADA

Naruszenie dobowego odpoczynku powoduje, że powinni Państwo udzielić pracownikowi równoważnego okresu odpoczynku. Sposób jego udzielenia zależy od pracodawcy. Zgodnie ze stanowiskiem resortu pracy, powinno to nastąpić bezpośrednio po ostatnim okresie wykonywania pracy w tej dobie, w której nastąpiło naruszenie odpoczynku. Oznacza to, że po zakończeniu naprawy pompy należy udzielić pracownikowi co najmniej 11-godzinnego odpoczynku dobowego, co zmniejszy wymiar jego czasu pracy we wtorek. Natomiast zgodnie ze stanowiskiem GIP, odpowiednie przedłużenie dobowego odpoczynku o niewykorzystane godziny powinno nastąpić dopiero w kolejnej dobie pracowniczej.

Zobacz również serwis: Odpowiedzialność, prawa i obowiązki

Dalszy ciąg materiału pod wideo

UZASADNIENIE

REKLAMA

Przepisy prawa pracy nie określają, jak należy udzielać pracownikom równoważnego okresu odpoczynku. W związku z tym w przypadku naruszenia przez pracodawcę przepisów o dobowym odpoczynku funkcjonują obecnie dwa odmienne stanowiska dotyczące sposobu udzielenia pracownikowi równoważnego odpoczynku, prezentowane przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej oraz Państwową Inspekcję Pracy.

Zdaniem ministerstwa, równoważny okres odpoczynku powinien być udzielony bezpośrednio po ostatnim okresie świadczenia pracy w dobie, w której doszło do naruszenia odpoczynku, w wymiarze, który dopełni okres odpoczynku po zakończeniu pracy – do 11 godzin (stanowisko Departamentu Prawa Pracy MPiPS pismo nr DPR-III-079–575/TW/07). W ocenie MPiPS, w razie naruszenia nieprzerwanego odpoczynku dobowego pracownik może rozpocząć pracę w kolejnej dobie pracowniczej dopiero po upływie kolejnych 11 godzin odpoczynku. W wyjątkowych przypadkach zaś, kiedy nie ma możliwości udzielenia równoważnego okresu bezpośrednio po zakończeniu świadczenia pracy, dopuszczalna jest możliwość udzielenia równoważnego okresu odpoczynku w innej dobie pracowniczej, jako dodatkowy okres niezależny od okresu odpoczynku w danej dobie. Wtedy jego wymiar będzie odpowiadał liczbie godzin, o jaką naruszono dobowy okres odpoczynku. Przykładowo, jeśli pracownik odpoczywał np. 9 godzin, a nie 11 godzin, to trzeba mu oddać 2 godziny. O taką liczbę godzin zostanie obniżony wymiar czasu pracy w danej dobie pracowniczej. W ocenie MPiPS, udzielenie równoważnego okresu odpoczynku – zarówno w przypadku udzielania go bezpośrednio po zakończeniu pracy w danej dobie pracowniczej, jak i wtedy, gdy jest udzielony w innej dobie pracowniczej – może polegać wyłącznie na obniżeniu wymiaru czasu pracy w takiej dobie. Zatem równoważny okres odpoczynku spowoduje zwiększenie okresu odpoczynku przewidzianego w rozkładzie czasu pracy pracownika w innej dobie pracowniczej.

Zobacz: Wydłużenie przerwy w pracy

WAŻNE!

Zdaniem MPiPS, jeżeli dojdzie do naruszenia 11-godzinnego dobowego odpoczynku, pracodawca ma obowiązek udzielić pracownikowi równoważnego okresu odpoczynku bezpośrednio po zakończeniu pracy; udzielenie odpoczynku w innej dobie może polegać wyłącznie na obniżeniu wymiaru czasu pracy w takiej dobie.

Państwowa Inspekcja Pracy stoi natomiast na stanowisku, że zrównoważenie skróconego dobowego odpoczynku może nastąpić przez przedłużenie takiego odpoczynku w innej dobie pracowniczej o tyle godzin, o ile został on skrócony (opinia Departamentu Prawnego GIP z 10 października 2007 r. pismo nr GNP/401/4560–461/07/PE). Według opinii PIP, zrównoważenie skróconego w danej dobie pracowniczej 11-godzinnego odpoczynku polega na przedłużeniu takiego odpoczynku w innej, np. trzeciej po naruszeniu dobie o liczbę godzin, o którą został on skrócony, a nie na udzielaniu czasu wolnego lub dnia wolnego od pracy.

PRZYKŁAD

Pracownik stalowni pracujący w poniedziałek w godz. od 6.00 do 14.00 został wezwany do pracy nadliczbowej o godzinie 19.00, co skutkowało naruszeniem jego dobowego odpoczynku. Hutnik pracował do godziny 21.00. Sposób zrekompensowania mu tego naruszenia będzie zależał od przyjęcia przez pracodawcę stanowiska albo MPiPS, albo PIP. Stosując stanowisko ministerstwa należałoby przyjąć, że hutnik powinien przyjść we wtorek do pracy 2 godziny później, tj. nie o godz. 6.00, lecz o godz. 8.00. W ten sposób skorzystałby z 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku począwszy od zakończenia pracy w poprzedniej dobie pracowniczej (od 21.00 do 8.00 – 11 godzin). Stosując się natomiast do stanowiska PIP hutnik powinien przyjść normalnie do pracy o godz. 6.00 i po zakończeniu pracy o godzinie 14.00 mieć zapewnione minimum 13 godzin odpoczynku (11 godzin z bieżącej doby i 2 godziny, których zabrakło do 11-godzinnego nieprzerwanego odpoczynku w poprzedniej dobie).

Zobacz: Zrezygnujmy z doby pracowniczej

REKLAMA

W praktyce częściej stosowane jest przez pracodawców stanowisko GIP, ponieważ jest ono mniej kosztowne niż interpretacja MPiPS. Organem kontrolnym w zakresie przestrzegania prawa pracy jest PIP, zatem stosowanie stanowiska GIP nie naraża pracodawcy na sankcje. Można więc zalecić jego przyjęcie. Ze względu jednak na brak przepisów dotyczących stosowania okresów równoważnego odpoczynku, nie będzie błędem przyjęcie interpretacji MPiPS.

Należy przypomnieć, że w każdej dobie pracowniczej pracownik musi mieć zapewniony 11-godzinny nieprzerwany dobowy odpoczynek (ma to być jeden przedział czasowy). Nie może go naruszać także praca nadliczbowa spowodowana szczególnymi potrzebami pracodawcy. Pracownik nie może więc pracować więcej niż 13 godzin (24 godziny – 11 godzin odpoczynku dobowego) w danej dobie pracowniczej. Ta zasada nie obowiązuje:

  • pracowników zarządzających zakładem pracy w imieniu pracodawcy;
  • przypadków konieczności prowadzenia akcji ratowniczej w celu ochrony życia lub zdrowia ludzkiego, ochrony mienia lub środowiska albo usunięcia awarii (ten przypadek naruszenia doby pracowniczej dotyczył Państwa pracownika).

W przypadku takich pracowników, jeżeli odpoczynek dobowy zostanie naruszony, pracodawca ma obowiązek zapewnić mu równoważny okres odpoczynku do końca okresu rozliczeniowego (art. 132 § 3 Kodeksu pracy).

Zobacz również: Forum Kadry - Czas pracy

Ponadto pracownik powinien mieć także zapewniony minimalny 35-godzinny odpoczynek tygodniowy, obejmujący co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego. Odpoczynek tygodniowy, co do zasady, powinien przypadać w niedzielę, przy czym niedziela obejmuje kolejne 24 godziny, poczynając od godziny 6.00 w tym dniu, chyba że u danego pracodawcy została ustalona inna godzina (art. 133 § 3 Kodeksu pracy). Tak więc niedziela rozpoczyna się od godziny 6.00 rano w niedzielę i kończy się o godzinie 6.00 rano w poniedziałek. W przypadku wykonywania pracy dozwolonej w niedzielę odpoczynek tygodniowy nie musi przypadać w dniu kalendarzowej niedzieli i może zostać ustalony w innym dniu tygodnia.

Podstawa prawna:

● art. 132, art. 133 § 1, § 3–4 Kodeksu pracy.

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Monitor Prawa Pracy i Ubezpieczeń

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe zawody w klasyfikacji od 2026 roku. MRPiPS opublikowało projekt rozporządzenia [Projekt z 9 lipca 2025 r.]

Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej opublikowało projekt nowego rozporządzenia dotyczącego klasyfikacji zawodów i specjalności na potrzeby rynku pracy. Dokument trafił 14 lipca 2025 r. do konsultacji publicznych i opiniowania. Nowe przepisy mają wejść w życie 1 stycznia 2026 roku.

Wyższe wynagrodzenia w budżetówce od 2026 r. Pracodawcy chcą większej podwyżki dla pracowników

Płaca minimalna w 2026 r. wzrośnie o 3%, ale w budżetówce podwyżka powinna być wyższa. Pracodawcy chcą wyższych wynagrodzeń w sferze budżetowej, aby jakość usług publicznych również rosła.

Nie będzie w tym roku niższego dodatku za pracę w nocy niż w lipcu

W lipcu 2025 r. mamy najniższy dodatek za pracę w nocy. Taka sama kwota będzie obowiązywała w październiku. To miesiące z największą liczbą godzin pracy. Ile wynosi dodatek nocny w tym miesiącu?

Opieka nad małym dzieckiem podczas pracy zdalnej. Co z kontrolą pracodawcy?

Jak pracodawca może skontrolować pracę zdalną pracownika, który w czasie godzin pracy sprawuje bezpośrednią opiekę nad małoletnim dzieckiem (do 4. roku życia), szczególnie gdy dziecko nie ma zapewnionej w tym czasie opieki przez inną osobę (np. nianię, innego członka rodziny, żłobek, przedszkole)?

REKLAMA

PPK: od jakiej kwoty nalicza się wpłaty? Czy wczasy pod gruszą, świadczenia urlopowe, nagroda jubileuszowa i zasiłki liczą się do podstawy wymiaru wpłat?

Od jakiej kwoty liczy się wpłaty na PPK? Nie od każdego świadczenia na rzecz uczestnika PPK należy naliczać wpłaty do PPK. To, czy dane świadczenie stanowi podstawę wpłat do PPK, zależy od tego, czy jest ono podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Co z wczasami pod gruszą, świadczeniem urlopowym, nagrodą jubileuszową, zasiłkami i urlopem wychowawczym?

Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

REKLAMA

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

REKLAMA