Niesłuszne zwolnienie w prawie angielskim

Postaram się wytłumaczyć na czym polega, komu i w jakich okolicznościach przysługuje prawo do ochrony przed niesłusznym zwolnieniem oraz skomentować jak pracodawca będzie musiał naprawić szkody, gdy przegra sprawę. Artykuł ten nie ma jednak na celu szczegółowego omówienia tej koncepcji prawnej, z uwagi na obszerność tematu.

Na początku należy zwrócić uwagę, że w angielskim prawie pracy funkcjonują dwa równoległe uprawnienia, tzw. “right not to be wrongfully dismissed” (prawo aby nie być zwolnionym niezgodne z umową) i “right not to be unfairly dismissed” (prawo aby nie być niesłuszne zwolnionym).

"Prawo aby nie być zwolnionym niezgodnie z umową"

To pierwsze to twór tzw. “common law”, czyli rezultat działalności orzeczniczej sądów. Pozew o zwolnienie niezgodne z umową może wnieść każdy pracownik (czyli osoba pracująca na podstawie umowy o pracę). Zwolnienie jest wtedy niezgodne z umową, gdy pracownik bez dobrego powodu jest zwolniony bez zachowania terminu wypowiedzenia. Minimalne terminy wypowiedzenia określa ustawa, aczkolwiek umowa o pracę może zawierać rozwiązania bardziej korzystne dla pracownika.

Zobacz również: Forum Kadry - Zatrudnianie i zwalnianie

"Prawo aby nie być niesłusznie zwolnionym"

Niesłusznego zwolnienia co do zasady może dochodzić pracownik, który pracował ciągle przez przynajmniej 12 miesięcy u danego pracodawcy. Nie ma znaczenia, czy pracownik pracuje na pełny etat, czy nie. Od tej reguły są wyjątki, które zostaną omówione przy okazji innego artykułu. Przykładem takiego wyjątku jest zwolnienie kobiety z powodu ciąży, czy zwolnienie z powodu działalności związkowej.

Wyłączenie podmiotowe

Istnieje grupa pracowników, którym nie przysługuje powyższe prawo. Będą to między innymi pracownicy w wieku emerytalnym czy funkcjonariusze policji.

Ciężar dowodu

Początkowy obowiązek udowodnienia (ciężar dowodu), że zwolnienie było słuszne będzie ciążył na pracodawcy. Czy zwolnienie będzie słuszne czy nie, zależy czy w danych okolicznościach (włączywszy w to administracyjne zasoby przedsiębiorstwa) od tego, czy pracodawca działał rozsądnie, czy nierozsądnie traktując powód jako wystarczający do zwolnienia oraz w oparciu o zasady słuszności i meritum sprawy.

Zobacz również: Rozwiązanie umowy za porozumieniem stron - czy można je zakwestionować

Powyższy paragraf przedstawia język ustawowy, który jest doprecyzowany przez bardzo szerokie orzecznictwo, włączywszy w to decyzję Izby Lordów i Sądu Apelacyjnego. Omówienie tej materii, jak wskazano na początku artykułu leży poza jego obszarem.