Tematy - Związki zawodowe, Sądy pracy - INFOR.PL

Pracodawca może rozwiązać stosunek pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w drodze wypowiedzenia zawierając porozumienie z zakładową organizacją związkową. Pracownikowi z tytułu rozwiązania stosunku pracy w ramach zwolnień grupowych przysługuje odprawa pieniężna.

Co pracodawca powinien konsultować ze związkami zawodowymi?Zgodnie z przepisami prawa pracy związek zawodowy ma prawo do zajmowania stanowiska w wielu sprawach pracowniczych. Pracodawcy, u których działają zakładowe organizacje związkowe, muszą doskonale znać przypadki, w których współpraca z nimi jest konieczna. Pominięcie procedury konsultacyjnej przez pracodawcę może nieść ze sobą negatywne konsekwencje.

Układ zbiorowy pracy co do zasady wchodzi w życie z dniem zarejestrowania. Stronom układu przysługuje jednak uprawnienie do określenia innej daty, lecz nie może być to data poprzedzająca dzień rejestracji.

Zwolnienia grupowe umożliwiają pracodawcom rozwiązanie z pracownikami stosunków pracy w sytuacjach, w których co do zasady nie jest to możliwe. Procedura zwolnień grupowych została uregulowana w ustawie o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (ustawa o zwolnieniach grupowych).

Układy zbiorowe pracy to dwustronne umowy zawierane przez partnerów społecznych. Kodeks pracy wyróżnia zakładowe i ponadzakładowe układy zbiorowe pracy zawierane odpowiednio pomiędzy pracodawcami i organizacjami pracodawców, a zakładowymi i ponadzakładowymi organizacjami związkowymi.

Kodeks pracy wyróżnia zakładowe układy zbiorowe pracy i ponadzakładowe układy zbiorowe pracy. Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy zakładany jest przez właściwy statutowo organ ponadzakładowej organizacji związkowej oraz organ organizacji pracodawców.

Układy zbiorowe pracy można zmieniać. Dokonują tego strony układu za pomocą protokołów dodatkowych. Do protokołów należy stosować odpowiednio przepisy dotyczące układów.

Rada pracowników to organ przedstawicielski powoływany u pracodawców zatrudniających co najmniej 50 pracowników. Czy przy zatrudnieniu 50. pracownika pracodawca zobowiązany jest do utworzenia rady pracowników? Jak ustala się liczbę zatrudnionych?

Szczególna ochrona związkowca będzie obejmowała pracownika, który nie jest członkiem zarządu organizacji związkowej, ale został wskazany w uchwale jako szczególnie chroniony i ma upoważnienie do reprezentowania organizacji związkowej wobec pracodawcy w sprawach z zakresu prawa pracy (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 12 stycznia 2012 r., sygn. akt II PK 83/11).

Związkowcy podlegają szczególnej ochronie. Czego może domagać się pracownik będący działaczem związkowym w razie wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony z naruszeniem przepisów prawa?

Układy zbiorowe pracy są zupełnie dobrowolne. Zawierają je pracownicy reprezentowani przez zakładową bądź ponadzakładową organizację związkową oraz pracodawca bądź organizacja pracodawców. W celu ich zawarcia przeprowadza się rokowania.

Układ zbiorowy pracy zawiera reprezentacja pracowników z pracodawcą. Wyróżnia się zakładowy układ zbiorowy pracy oraz ponadzakładowy układ zbiorowy pracy. Układy określają zwykle warunki wynagradzania za pracę i przyznawanie innych świadczeń związanych z pracą.

Związki zawodowe jako organizacje pracowników pełnią przede wszystkim funkcje reprezentowania i obrony ich praw, interesów zawodowych i socjalnych.

Spory zbiorowe wszczynają podmioty reprezentujące interesy pracownicze. Następnie pracodawcy niezwłocznie podejmują rokowania. W przypadku braku zawarcia porozumienia przeprowadza się mediacje.

Spór zbiorowy pracowników z pracodawcą może dotyczyć warunków pracy, płac lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych pracowników. Kiedy następuje jego wszczęcie?

Pracodawca przejmujący zakład pracy (lub jego część), w którym obowiązywał układ zbiorowy pracy ma obowiązek stosowania w odniesieniu do przejętych pracowników dotychczasowego układu. Zobowiązanie nałożone na nowego pracodawcę wygasa z upływem roku od dnia przejęcia zakładu pracy.

Odprawy przyznawane w związku z rozwiązaniem stosunku pracy mogą być różnicowane w porozumieniach pracodawców i związków zawodowych. Zróżnicowanie wysokości odpraw musi jednak być obiektywnie uzasadnione.

Organizacje związkowe mają obowiązek podania pracodawcy liczby działaczy. Niepodanie tej liczby w oznaczonym terminie skutkuje utratą uprawnień.

Prawomocny wyrok skazujący wydany w postępowaniu karnym co do popełnienia przestępstwa wiąże sąd w postępowaniu cywilnym. Sąd pracy może jednak przeprowadzać własne ustalenia wskazujące na odpowiedzialność pracownika w stosunku pracy.

Obowiązki pracodawcy zasadniczo określa art. 94 k.p. Z tym że przepis ten tylko w niewielkim stopniu uściśla te obowiązki w sposób pozwalający na przyjęcie, że ich naruszenie mogłoby dawać podstawę do rozwiązania przez pracownika umowy o pracę. Jedynie w przypadku obowiązków określonych w pkt 4 i 5 art. 94 k.p., a więc gdy chodzi o obowiązek zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz prowadzenia systematycznego szkolenia pracowników w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy czy obowiązek terminowego i prawidłowego wypłacania wynagrodzenia, można przyjąć, że ich naruszenie uzasadnia rozwiązanie przez pracownika umowy o pracę bez wypowiedzenia.

W związku z trudnościami ekonomicznymi na rynku pracy można zaobserwować tendencję firm do rozwiązywania układów zbiorowych pracy. Pracodawca, podejmując taką próbę, powinien liczyć się ze skutkami, jakie się z tym wiążą.

Związki zawodowe w imieniu reprezentowanych pracowników mogą negocjować z pracodawcą wysokość podwyżek. Podczas rozmów muszą brać pod uwagę różne czynniki, np. że długofalowy rozwój firmy powinien mieć pierwszeństwo przed bieżącymi potrzebami konsumpcyjnymi.

Jak pokazuje praktyka, przepisy ustawy z dnia 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych na tle różnych stanów faktycznych bywają niezwykle problematyczne. Każda ze stron, czy to związkowcy, czy to pracodawca stara się je interpretować z korzyścią dla siebie, co prowadzi w efekcie do wielu sporów.

W naszej placówce powstał związek zawodowy. Domaga się on zlikwidowania dotychczasowego regulaminu pracy i utworzenia nowego, powołując się na konieczność uzgadniania regulaminu z organizacją związkową. Czy musimy uwzględnić żądanie nowego związku?

Wypowiedzenie umowy o pracę zawartej z prezesem zarządu spółdzielni mieszkaniowej, dokonane po odwołaniu go z tej funkcji, powinno być poprzedzone konsultacją z zakładową organizacją związkową (uchwała Sądu Najwyższego z 7 grudnia 2012 r., II PZP 3/12).

Nieprzedstawienie przez zakładową organizację związkową informacji o liczbie swoich członków powoduje, że nie są wadliwe czynności podjęte przez pracodawcę bez wymaganego współdziałania z organizacją, aż do dnia przedstawienia tej informacji (uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 20 grudnia 2012 r., III PZP 7/12).

Podczas kontroli przestrzegania zasad bhp inspektorzy pracy współpracują ze związkami zawodowymi. Współpraca ta polega m.in. na informowaniu organizacji związkowej o tematyce i zakresie przeprowadzanej kontroli.

Spór zbiorowy pracowników z pracodawcą lub pracodawcami może dotyczyć warunków pracy, płacy lub świadczeń socjalnych oraz praw i wolności związkowych pracowników lub innych grup, którym przysługuje prawo zrzeszania się w związkach zawodowych (art. 1 ustawy z 23 maja 1991 r. o rozwiązywaniu sporów zbiorowych – DzU z 1991 r. nr 55, poz. 236 ze zm.; zwanej dalej ustawą).

Nieudzielenie przez zakładową organizację związkową informacji o wszystkich pracownikach korzystających z jej obrony, żądanej przez pracodawcę bez rzeczowej potrzeby, nie zwalnia pracodawcy z obowiązku współdziałania z tą organizacją w indywidualnych sprawach ze stosunku pracy (uchwała składu 7 sędziów Sądu Najwyższego z 21 listopada 2012 r., III PZP 6/12).

Z dyskryminacją w wynagrodzeniu mamy do czynienia, gdy pracodawca narusza prawo pracownika do jednakowego wynagrodzenia za jednakową pracę lub za pracę o jednakowej wartości. Jakie kryteria zróżnicowania wysokości płac może zastosować pracodawca?

Pracownicy naszej firmy mają prawo do premii regulaminowej w wysokości do 3 tys. zł za zrealizowanie celów określonych w regulaminie premiowania (3 tys. zł przysługuje za 100% zrealizowanych celów). Jest ona wyliczana przez dział finansowy na podstawie określonego wzoru matematycznego. Jedna z pracownic otrzymuje przeciętnie co miesiąc premię w wysokości ok. 2 tys. zł. W jednym z miesięcy otrzymała premię w wysokości 3 tys. zł. Po kilkunastu dniach zauważyliśmy błąd w rozliczeniach i okazało się, że wypłaciliśmy pracownicy premię w wysokości zawyżonej o 1 tys. zł. Wezwaliśmy pracownicę do zwrotu nadpłaty. Oświadczyła jednak, że nie może tego zrobić, bo otrzymaną premię wydała na spłatę kredytu. Czy w tej sytuacji mamy roszczenie o zwrot nadpłaconej premii?

W postępowaniu przed sądem pełnomocnikiem może być adwokat lub radca prawny w sprawach własności przemysłowej – rzecznik patentowy, a ponadto osoba sprawująca zarząd nad majątkiem lub interesami strony oraz osoba pozostająca ze stroną w stałym stosunku zlecenia, jeżeli przedmiot sprawy wchodzi w zakres tego zlecenia. Pełnomocnikiem może być zarówno współuczestnik sporu, jak i również rodzice, małżonek, rodzeństwo lub zstępni strony oraz osoby pozostające ze stroną w stosunku przysposobienia.

Związek zawodowy może powołać przedstawiciela do pełnienia funkcji związkowej, np. negocjowania układu zbiorowego pracy. Wówczas delegatowi, na wniosek organizacji, na czas niezbędny do wykonania zadania przysługuje prawo do urlopu bezpłatnego.

Kiedy trzeba zastosować przepisy dotyczące zwolnień grupowych. Komu i jakie odprawy przysługują zwalnianym pracownikom. Wyjaśniają eksperci z Kancelarii BKM.

Konflikt między pracodawcą a związkiem zawodowym może zostać rozwiązany za pomocą reguł określonych w ustawie o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Jednak ich stosowanie wiąże się dla pracodawcy z pewnym ryzykiem, np. możliwością rozpoczęcia strajku przez związek zawodowy.

Pracodawca, dzieląc środki zgromadzone w zakładowym funduszu świadczeń socjalnych, musi uwzględnić kryterium socjalne. W przypadku ich niewłaściwego rozdysponowania związek zawodowy może żądać zwrotu nieprawidłowo wypłaconych pieniędzy.

Zwolnienia grupowe polegają na rozwiązaniu w okresie nieprzekraczającym 30 dni umów o pracę ze znaczną częścią załogi z przyczyn niedotyczących pracowników. Dokonanie zwolnień grupowych wymaga od pracodawcy zastosowania szczególnego trybu postępowania, odmiennego niż tryb zwolnień pracowników uregulowany w Kodeksie pracy.

Ustawa z 23 maja 1991 r. o związkach zawodowych, nie określa wprost skutków ani sankcji niewywiązania się związku zawodowego z obowiązku przekazania pracodawcy informacji o łącznej liczbie członków danej organizacji związkowej. Wywiązanie się z niego ma jednak bardzo duże znaczenie dla funkcjonowania związków zawodowych w zakładzie pracy.

W naszym zakładzie planowana jest redukcja etatów. Zatrudniamy 26 pracowników. Nie działają jednak związki zawodowe. Kto w tym przypadku będzie współdziałał z pracodawcą i podejmował działania w obronie pracowników?

Krąg osób mogących reprezentować pracownika przed sądem pracy choć jest szeroki, jednak jest ograniczony przez przepisy Kodeksu postępowania cywilnego. Niezachowanie określonych wymogów przez te przepisy może prowadzić do uchylenia, także korzystnego dla strony, wyroku.

Związki zawodowe mogą negocjować z pracodawcą wysokość podwyżek wynagrodzeń. Wyniki przeprowadzonych rokowań powinny zostać zapisane w zawartym z pracodawcą porozumieniu.

Bez zgody zarządu zakładowej organizacji związkowej pracodawca nie może wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z imiennie wskazanym uchwałą zarządu jego członkiem lub z innym pracownikiem będącym członkiem danej zakładowej organizacji związkowej, upoważnionym do reprezentowania tej organizacji wobec pracodawcy albo organu lub osoby dokonującej za pracodawcę czynności w sprawach z zakresu prawa pracy.

Spółka udostępnia nieodpłatnie pomieszczenia i urządzenia techniczne działającym w niej związkom zawodowym. Dodatkowo zapewnia związkom zawodowym materiały biurowe. Czy spółka może zakwalifikować powyższe wydatki do kosztów uzyskania przychodów?

Organizacja związkowa musi przedstawić pracodawcy informację o łącznej liczbie zrzeszonych członków. Skutkiem niewykonania tego obowiązku w wymaganym terminie może być utrata uprawnień, jakie przysługują zakładowej organizacji związkowej.

Pracodawca, który zamierza zwolnić chronionego działacza związkowego z pracy, musi uzyskać zgodę zarządu zakładowej organizacji związkowej na rozwiązanie z nim umowy o pracę. Pracodawcy często decydują się na zwolnienie działacza bez uzyskania tej zgody. Nie każdy jednak zwolniony bezprawnie związkowiec będzie mógł liczyć na przywrócenie do pracy lub na odszkodowanie.

W naszej spółce planujemy zwolnić większą liczbę pracowników. Nie jesteśmy pewni, czy będą to zwolnienia grupowe i czy mamy rozpocząć procedurę zwolnień grupowych. Od kiedy liczyć termin 30 dni, w ciągu którego ustala się, czy w firmie doszło do zwolnień grupowych?

Organizacja związkowa zwróciła się do nas z żądaniem podania informacji o stanie rachunków firmy, obecnym poziomie zadłużenia i przepływach finansowych. Czy pracodawca jest zobowiązany przekazać związkowi takie dane?

Jeżeli naruszenie obowiązków pracowniczych jest ściśle związane z działalnością związkową, wówczas – w razie bezprawnego zwolnienia związkowca winnego tych naruszeń – sąd jest zobowiązany przywrócić związkowca do pracy, jeżeli ten złożył pozew o restytucję stosunku pracy (wyrok Sądu Najwyższego z 17 maja 2012 r., I PK 176/11).

Członkiem związku zawodowego może zostać każdy, kto pracuje zawodowo, ale nie jest pracodawcą. Takie rekomendacje dla Polski wydała w marcu tego roku Międzynarodowa Organizacja Pracy (MOP), która na skutek skargi złożonej w sierpniu 2011 r. przez NSZZ „Solidarność” analizowała przestrzeganie przez Polskę konwencji nr 87, 98 i 135 MOP.

Związki zawodowe, Sądy pracy

Redukcja zatrudnienia, czyli zwolnienia grupowe

Kiedy opinia, kiedy zgoda

Układ zbiorowy pracy – wejście w życie

Zwolnienia grupowe – wstępna procedura

Układy zbiorowe pracy – podstawowe informacje

Ponadzakładowy układ zbiorowy pracy – strony

Układ zbiorowy pracy – protokoły dodatkowe

Rady pracowników - obowiązek utworzenia przy zatrudnieniu 50. pracownika

Szczególna ochrona związkowca – orzecznictwo

Wypowiedzenie umowy o pracę na czas określony zawartej ze związkowcem - orzecznictwo

Układ zbiorowy pracy - rokowania

Układ zbiorowy pracy

Związki zawodowe – funkcje

Spory zbiorowe – mediacje

Spór zbiorowy - wszczęcie

Dotychczasowy układ zbiorowy pracy

Odprawy można różnicować

Niepodanie liczby działaczy organizacji związkowej

Uniewinnienie w sprawie karnej nie oznacza zwolnienia od odpowiedzialności odszkodowawczej względem pracodawcy

Wadliwe rozwiązanie stosunku pracy - kiedy przysługuje odszkodowanie

Skutki wypowiedzenia lub rozwiązania układu pracy

Rola związku zawodowego w procesie kształtowania wysokości wynagrodzeń

Nieprzedstawienie informacji o stanie liczebnym związku przez organizację związkową

Czy treść regulaminu pracy należy ustalić na nowo po powstaniu organizacji związkowej?

Czy zwolnienie byłego prezesa zarządu musi być konsultowane ze związkami

Czy pracodawca ma obowiązek współpracy ze związkiem zawodowym, który nie przekazał w terminie informacji o liczbie członków

Uprawnienia związku zawodowego

Kiedy strajk jest nielegalny

Czy związek zawodowy musi informować pracodawcę o wszystkich pracownikach, których reprezentuje

Dyskryminacja w wynagrodzeniu - jak jej uniknąć?

Kiedy pracodawca może żądać zwrotu nadpłaconego wynagrodzenia

Kto może reprezentować cię przed sądem pracy

Przedstawiciele związku zawodowego

Zwolnienia grupowe

Spór ze związkiem zawodowym

Zwrot świadczeń z funduszu socjalnego

Jak przeprowadzić procedurę zwolnień grupowych

Spór zbiorowy ze związkiem zawodowym

Pracodawca musi wiedzieć, ilu członków zrzesza zakładowa organizacja związkowa

Z kim pracodawca powinien konsultować zwolnienia grupowe?

Kto może być pełnomocnikiem pracownika przed sądem pracy

Negocjacje podwyżek wynagrodzeń

Zwolnienie z pracy działacza związkowego

Wydatki ponoszone w związku z udostępnieniem nieruchomości związkowi zawodowemu

Informacja o łącznej liczbie członków

Kiedy działacz związkowy może być zwolniony z pracy bez zgody zarządu organizacji związkowej

Jak ustalić, czy w firmie doszło do zwolnień grupowych

Informacja dla związku zawodowego o stanie finansów firmy

Zwolnienie dyscyplinarne działacza związkowego z powodu ciężkiego naruszenia obowiązków pracowniczych

Związki zawodowe - jak do nich przystąpić