Ustalenia stron w układzie zbiorowym pracy

Budowa układu

Układ dzieli się na dwie części: normatywną oraz obligacyjną. Pierwsza z nich zawiera informacje dotyczące treści stosunku pracy, natomiast druga wzajemne zobowiązania stron układu (dotyczące stosowania układu i przestrzegania jego postanowień).

W części obligacyjnej układu zbiorowego pracy wskazuje się na wzajemne zobowiązania stron układów zbiorowych pracy. Art. 241¹ Kodeksu pracy wymienia ustalenia stron układu zbiorowego pracy, które mogą być w nim zawarte. Zgodnie z tym przepisem strony mogą w szczególności ustalić:

1. sposób publikacji układu i rozpowszechniania jego treści,
2. tryb dokonywania okresowych ocen funkcjonowania układu,
3. tryb wyjaśniania treści postanowień układu oraz rozstrzygania sporów między stronami w tym zakresie.

W przepisie użyto sformułowania „w szczególności”, co wskazuje na jedynie przykładowe wyliczenie dopuszczalnych ustaleń. Zgodnie z powyższym strony mogą szeroko regulować swoje zobowiązania. Wynika to z dużej swobody w kształtowaniu stosunków między stroną pracowniczą a pracodawczą na gruncie zbiorowego prawa pracy.

Zobacz również serwis: Układy zbiorowe pracy

Publikacja i rozpowszechnianie treści układu

W świetle Kodeksu pracy układy zbiorowe pracy stanowią źródła prawa pracy, a więc powinny być opublikowane, rozpowszechnione i w konsekwencji znane wszystkim pracownikom. Pracodawca ma obowiązek dokonać tego na podstawie postanowień zawartych w układzie zbiorowym pracy (art. 241¹pkt 1 Kodeksu pracy). Publikacja i rozpowszechnienie treści układu odbywa się w sposób zwyczajowo przyjęty u pracodawcy. W praktyce najczęściej dochodzi do tego przez doręczenie dokumentów organizacjom zakładowym i związkom zawodowym.

Zgodnie z art. 24112 § 2 pkt 2 Kodeksu pracy na pracodawcy ciąży obowiązek dostarczenia zakładowej organizacji związkowej niezbędnej liczby egzemplarzy układu, udostępnienia na żądanie pracownika do wglądu tekst układu i wyjaśnienia jego treści oraz zawiadomienia pracowników o wejściu układu w życie, o zmianach dotyczących układu oraz o wypowiedzeniu i rozwiązaniu układu.

Polecamy także: Układ zbiorowy pracy - protokoły dodatkowe

Okresowe oceny funkcjonowania układu

Postanowienia układu zbiorowego pracy powinny być precyzyjne, zrozumiałe dla stron i zgodne z ich ustaleniami. W celu prawidłowego stosowania układu można wprowadzić w jego treści postanowienia o działaniu mechanizmu okresowych ocen funkcjonowania układu. W toku przeprowadzanych ocen może wyniknąć potrzeba modyfikacji czy sprecyzowania postanowień układu.