REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Związki zawodowe w Polsce

Subskrybuj nas na Youtube
Związki zawodowe w Polsce. /Fot. Fotolia
Związki zawodowe w Polsce. /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Związki zawodowe to organizacje pracowników zrzeszające się na zasadzie dobrowolności i samodzielności. Związek zawodowy powołuje się do reprezentowania i obrony praw, interesów zawodowych i socjalnych.

Związki zawodowe w zakładzie pracy, kilku zakładach oraz ogólnokrajowe i międzynarodowe związki zawodowe

Związki mogą skupiać pracowników jednego zakładu (zakładowa organizacja związkowa) lub kilku (międzyzakładowa organizacja związkowa). Ustawa zezwala również na tworzenie ogólnokrajowych zrzeszeń (federacji) związków zawodowych. Z kolei ogólnokrajowe związki zawodowe i zrzeszenia związków zawodowych mogą tworzyć ogólnokrajowe organizacje międzyzwiązkowe (konfederacje). Organizacje związkowe, w tym federacje i konfederacje, mają prawo tworzenia i wstępowania do międzynarodowych organizacji pracowników.

REKLAMA

Związki zawodowe reprezentują pracowników i inne osoby, które są ich członkami, a także bronią ich godności, praw oraz interesów materialnych i moralnych, zarówno zbiorowych, jak i indywidualnych.

Zobacz również: Niepodanie liczby działaczy organizacji związkowej

WAŻNE!

Związki zawodowe w Polsce działają na podstawie art. 59 Konstytucji RP oraz Ustawy z dnia 23 maja 1991 roku o związkach zawodowych.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Obowiązki związku zawodowego

REKLAMA

Do obowiązków związku zawodowego na poziomie zakładu pracy należy przede wszystkim reprezentowanie interesów jego członków wobec pracodawcy i organów samorządu załogi. Zakładowa organizacja związkowa zajmuje się również indywidualnymi sprawami pracowniczymi. Sprawuje także kontrolę nad przestrzeganiem w zakładzie pracy przepisów prawa pracy i kieruje działalnością społecznej inspekcji pracy.

Związki zawodowe na poziomie ogólnokrajowym mają również prawo do opiniowania aktów prawnych, uczestniczenia w sporach zbiorowych i podpisywania układów zbiorowych pracy. Sprawując kontrolę nad przestrzeganiem prawa pracy związki zawodowe mogą również występować do właściwego organu administracji państwowej i samorządu terytorialnego lub pracodawcy z żądaniem spowodowania usunięcia nieprawidłowości.

Reprezentatywne związki zawodowe

Ponadto, związki zawodowe reprezentatywne w rozumieniu Ustawy o Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego mogą uczestniczyć w obradach Komisji Trójstronnej i wojewódzkich komisji dialogu społecznego oraz występować z wnioskami o zmianę lub wydanie nowej regulacji z zakresu działania związków. Mogą również wnosić rewizję nadzwyczajną od orzeczeń Naczelnego Sądu Administracyjnego oraz od prawomocnych orzeczeń organów pozasądowych w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. 

Polecamy również serwis: Spory zbiorowe

Prawo tworzenia związków zawodowych

Ustawa zezwala na utworzenie związku zawodowego pracownikom (bez względu na podstawę stosunku pracy), członkom rolniczych spółdzielni produkcyjnych oraz osobom wykonującym pracę na podstawie umowy agencyjnej. Inne osoby - wykonujące prace nakładczą, emeryci, renciści, bezrobotni - mogą do związków tylko przystępować.

Powstanie związku zawodowego

Związek zawodowy powstaje z mocy uchwały o jego utworzeniu, podjętej przez co najmniej 10 osób uprawnionych do tworzenia związków zawodowych. Osoby, które podjęły uchwałę o utworzeniu związku zawodowego, uchwalają statut i wybierają komitet założycielski w liczbie od 3 do 7 osób. Związek zawodowy trzeba następnie zarejestrować w Krajowym Rejestrze Sądowym. Postępowanie w sprawach rejestracji jest wolne od opłat sądowych, jeżeli jednak komitet założycielski nie złoży w terminie 30 dni od dnia założenia związku wniosku o rejestrację, uchwała o utworzeniu związku traci moc.

Skreślenie związku zawodowego z rejestru

Sąd skreśla związek zawodowy z rejestru, jeśli wskazany w statucie organ podjął uchwałę o rozwiązaniu związku, jeśli zakład pracy, w którym dotychczas działał związek zawodowy, został wykreślony z właściwego rejestru z powodu jego likwidacji lub upadłości bądź jeśli liczba członków związku utrzymuje się poniżej 10 przez okres dłuższy niż 3 miesiące.

Zadaj pytanie: Forum Kadry

Związki zawodowe w Polsce

W naszym kraju działają trzy reprezentatywne centrale związkowe:

REKLAMA

Niezależny Samorządny Związek Zawodowy “Solidarność” (NSZZ “Solidarność”),, który powstał we wrześniu 1980 roku w następstwie porozumienia pomiędzy Międzyzakładowym Komitetem Strajkowym a władzami komunistycznymi. Zdelegalizowany w 1982 roku, podczas Stanu Wojennego, NSZZ “Solidarność” został ponownie zarejestrowany w kwietniu 1989 roku w następstwie rozmów Okrągłego Stołu. “Solidarność” szacuje liczbę swoich członków na 900 tys. osób zorganizowanych w blisko 12 tys. komisji zakładowych. Władze w związku sprawuje Krajowy Zjazd Delegatów, który zbiera się na walne zjazdy co najmniej raz do roku, Komisja Krajowa oraz Krajowa Komisja Rewizyjna. Komisja Krajowa nadzoruje zarządy regionów oraz sekretariat komisji branżowych.

Ogólnopolskie Porozumienie Związków Zawodowych (OPZZ) zostało utworzone w 1984 roku przez Zgromadzenie Przedstawicieli Branżowych Związków Zawodowych. Najwyższą władzą w OPZZ jest Kongres zbierający się raz na cztery lata. Głównym organem związku jest Rada, której członkowie wybierani są w 12 branż skupiających 99 ogólnokrajowych organizacji związkowych oraz w 16 Radach Wojewódzkich.

Forum Związków Zawodowych (FZZ) zostało zarejestrowane 31 stycznia 2002 roku. Pierwszy kongres Forum odbył się w Warszawie w 2002 roku. Forum współtworzy 27 organizacji związkowych reprezentujących między innymi pracowników różnych gałęzi transportu, policjantów, pielęgniarki i położne. Ogółem FZZ liczy ok. 400 tys. członków.

Oprócz central NSZZ "Solidarność", OPZZ i FZZ w Polsce istnieją federacje (ok. 300), organizacje związkowe o zasięgu ogólnopolskim (273) oraz lokalne organizacje związkowe (ok. 24 tys.). Samodzielnie - bez powiązań z dużą organizacją związkową i wyłącznie na poziomie lokalnym - działa ok. 7 tys. organizacji związkowych o charakterze zakładowym. Obok wymienionych związków i organizacji w Polsce działają także związki zawodowe rolników, które mają jednak odrębny status prawny (więcej: Ustawa o związkach zawodowych rolników indywidualnych). Należą do nich: Krajowy Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych; NSZZ Rolników Indywidualnych “Solidarność”; Związek Zawodowy Rolnictwa “Samoobrona”.

Polecamy również: Kiedy opinia, kiedy zgoda

Źródło: dialog.gov.pl

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Dłuższe urlopy jednak nie dla wszystkich lecz dla wybranych, czyli dla kogo dodatkowe świadczenia. Nie będzie rewolucji w kodeksie pracy

Czas pracy skrócony do 35 godzin w tygodniu, a urlopy wydłużone z 20 dni i 26 dni do dni 35 – i to dla wszystkich. Takie niedawno były zapowiedzi odnośnie dwóch wielkich reform w kodeksie pracy. Rewolucje odwołane, o dłuższych urlopach należy zapomnieć. A krótszy tydzień pracy?

Zmiany w przepisach BHP od 2026 czy 2027 roku? Temperatury progowe i czasowe wstrzymanie pracy

Będą zmiany w przepisach BHP. Dotyczą pracy w wysokich temperaturach. Wprowadza się temperatury progowe, po przekroczeniu których pracodawca ma obowiązek wprowadzenia działań ograniczających obciążenie cieplne, np. krótszy czas pracy, przerwy w pracy czy praca zdalna. Przy najwyższych temperaturach praca zostanie czasowo wstrzymana.

Przy jakich temperaturach pracodawca zapewnia wodę i napoje? Czy w pracy musi być klimatyzacja?

Praca w wysokich temperaturach jest szczególnie uciążliwa, a nawet może zagrażać zdrowiu i życiu pracowników. Przy jakich temperaturach pracodawca zapewnia wodę i napoje? Czy w pracy musi być klimatyzacja? Poznaj aktualnie obowiązujące przepisy BHP.

Sprzedaż w 2030 r. czyli kompetencje przyszłości. Jaki musi być handlowiec za 5 lat?

Sprzedaż dynamicznie się zmienia. Bywa, że klient kończy rozmowę z handlowcem w środku ofertowej formułki. Dziś, a jeszcze bardziej za 5 lat, klienci potrzebują rozmowy, zrozumienia, uważnego słuchania i pomocy. Coraz ważniejsza jest uczciwość i działanie zgodnie z wartościami. O czym dziś musi wiedzieć handlowiec, aby w 2030 r. posiadał wszystkie wymagane kompetencje?

REKLAMA

Przeniesienie pracownika do innego działu. Co z wypowiedzeniem zmieniającym i odprawą?

W praktyce może się zdarzyć, iż pracodawca przenosi pracownika do innego działu, aby uniknąć zwolnień. Jak dokonać tego zgodnie z prawem? Kiedy nie jest potrzebne wypowiedzenie zmieniające? Czy przenoszonemu pracownikowi trzeba wypłacić odprawę?

Ekstremalne temperatury zmniejszają wydajność pracy

Z powodu upałów w Chinach, Hiszpanii, Włoszech i Grecji PKB może spaść o blisko 1 pkt proc. - wynika z raportów ekspertów Allianz Trade. Ekstremalne temperatury maja duży wpływ na wydajność pracy.

Realia pracy tymczasowej. Co liczy się dziś dla firm i kandydatów? [Badanie]

Na rynku pracy, gdzie coraz trudniej o trwałość i przewidywalność, głos pracowników oraz pracodawców staje się jednym z najczulszych barometrów zmian. Job Impulse co roku bada poziom satysfakcji obu tych grup. Najnowsze wyniki wskazują, że oczekiwania wobec agencji dynamicznie rosną: firmy domagają się sprawnych, natychmiastowych rekrutacji, ale przy zachowaniu wysokiej jakości procesów i maksymalnym ograniczeniu rotacji. Z kolei pracownicy tymczasowi coraz wyraźniej sygnalizują potrzebę stabilności, poszerzania systemu benefitów, a także obsługi formalności online.

Lipiec 2025 – dni wolne, godziny pracy

Lipiec 2025 – dni wolne od pracy i godziny pracy. To najbardziej zapracowany miesiąc w roku. Jaki jest wymiar czasu pracy w lipcu? Czy kalendarz dni wolnych od pracy przewiduje święta w tym miesiącu?

REKLAMA

Zmiany w umowach o pracę: dodatkowe koszty dla pracodawcy bo część umów musi przejść przez tłumacza przysięgłego

W III kwartale 2025 r. obowiązują już cztery istotne i nowe ustawy w obszarze prawa pracy. Przyglądamy się jednej z nich w zakresie zmian w zatrudnieniu jakie weszły na skutek tych nowych regulacji. Chodzi o istotną instytucję bo o umowę o pracę! To dokument, który ma kluczowe znaczenie dla stosunku pracy. Zmiany, które zaszły w umowach o pracę są naprawdę znaczące i co gorsza generują koszty dla pracodawców. Pocieszające jest jednak to, że zmiany dotyczą tylko wybranych grup pracowników, nie wszystkich zatrudnionych osób.

Wyzwania dla pracodawców w zakresie wynagrodzeń. Zmiany pomogą zmniejszyć rotację pracowników

Połowa polskich pracowników uważa, że zarabia za mało. To powód dużej rotacji pracowników. Jakie wyzwania stoją przed pracodawcami? Co muszą zmienić, aby zmniejszyć rotację w firmie?

REKLAMA