REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Mediacje w sporach zbiorowych

Subskrybuj nas na Youtube
Mediacje w sporze zbiorowym. /Fot. Fotolia
Mediacje w sporze zbiorowym. /Fot. Fotolia
Fotolia

REKLAMA

REKLAMA

Mediacje w sporach zbiorowych stanowią etap konieczny do przeprowadzenia po rokowaniach, a przed podjęciem akcji strajkowej. Mediacje prowadzi mediator. Kto może być mediatorem? Ile czasu trwa postępowanie mediacyjne?

Mediacje w sporach zbiorowych – obowiązek

Na gruncie ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych postępowanie mediacyjne jest obligatoryjne – musi zostać przeprowadzone po impasie rokowań. Mediacja jest również procedurą, która poprzedza inne metody rozstrzygania sporów zbiorowych: akcję strajkową lub w przypadku nieskorzystania z prawa do strajku – postępowanie przed kolegium arbitrażu społecznego.

REKLAMA

REKLAMA

Jeśli strona, która wszczęła spór zbiorowy, podtrzymuje żądania zgłoszone pracodawcy jako przedmiot sporu i został sporządzony protokół rozbieżności – ze wskazaniem stanowisk stron, spór ten jest prowadzony przez strony z udziałem osoby dającej gwarancję bezstronności tzn. mediatora. Sporządzenie protokołu rozbieżności stanowi formalną podstawę przejścia do etapu mediacji. 

Polecamy również serwis: Związki zawodowe

Mediator

Funkcję mediatora może pełnić każda osoba, na której udział w postępowaniu mediacyjnym wyrażą zgodę obydwie strony sporu zbiorowego. Osoba taka powinna cieszyć się ogólnym zaufaniem i gwarantować neutralność.

REKLAMA

Strony sporu mogą wspólnie ustalić (wybrać) osobę mediatora z listy prowadzonej przez ministra właściwego do spraw pracy, w uzgodnieniu z organizacjami związkowymi oraz organizacjami pracodawców - reprezentatywnymi w rozumieniu ustawy z dnia 6 lipca 2001 r. o Trójstronnej Komisji do Spraw Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

WAŻNE!

Wykaz mediatorów znajduje się na stronach internetowych MPiPS lub jest udostępniany zainteresowanym stronom przez Departament Dialogu i Partnerstwa Społecznego.

Ustawa, wprowadzając instytucję mediatora, nie określa żadnych warunków odnoszących się do jego kwalifikacji – wymaga jedynie, aby dawał on gwarancję bezstronności. Zadaniem mediatora jest udzielanie stronom pomocy w osiągnięciu porozumienia.

Jeżeli strony sporu zbiorowego nie porozumieją się w ciągu 5 dni w sprawie wyboru mediatora, jest on wskazywany, na wniosek jednej ze stron, przez ministra właściwego do spraw pracy z listy mediatorów. O desygnowaniu mediatora przez ministra powiadamiane są strony sporu.

Wynagrodzenie mediatora za prowadzenie postępowania mediacyjnego jest uregulowane w rozporządzeniu Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 8 grudnia 2004 r.

Zobacz również: Referendum strajkowe w czasie mediacji

Rozpoczęcie mediacji

Termin rozpoczęcia postępowania mediacyjnego ustala mediator bezpośrednio ze stronami sporu. Postępowanie to, w przeważającej liczbie przypadków, jest prowadzone na terenie zakładu pracy, w którym toczy się spór. Udział w postępowaniu mediacyjnym jest obligatoryjny dla stron sporu.

Uchylanie się przez pracodawcę od udziału w mediacji

Uchylanie się przez pracodawcę od udziału w procesie mediacji wypełnia przesłankę art. 26 ust. 1 ustawy o rozwiązywaniu sporów zbiorowych. Uchylanie się pracodawcy od ustawowego obowiązku uczestnictwa w postępowaniu mediacyjnym stanowi bezprawne działanie – uniemożliwiające przeprowadzenie mediacji – co uprawnia stronę związkową do zorganizowania strajku, bez uprzedniego wyczerpania możliwości rozwiązania sporu według zasad określonych w ustawie.

Uprawnienia mediatora

Zgodnie z ustawą postępowanie mediacyjne polega na prowadzeniu sporu z udziałem mediatora. Przepisy nie określają wprost na czym ten udział ma polegać. Niemniej w ustawie znalazły się niektóre z uprawnień mediatora:

  1. jeżeli w toku postępowania mediacyjnego mediator stwierdzi, że rozwiązanie sporu zbiorowego wymaga szczegółowych lub dodatkowych ustaleń związanych z przedmiotem sporu, zawiadamia o tym strony;
  2. jeżeli w związku z żądaniem objętym sporem trzeba ustalić sytuację ekonomiczno-finansową zakładu pracy, mediator może zaproponować przeprowadzenie w tej sprawie ekspertyzy (jeśli strony nie postanowią inaczej, koszty ekspertyzy obciążają zakład pracy);
  3. w przypadku podjęcia, przez strony, decyzji o przeprowadzeniu koniecznych analiz i ekspertyz mediator jest upoważniony do wystąpienia z wnioskiem do organizacji związkowej o przesunięcie terminu rozpoczęcia strajku na czas niezbędny do ich wykonania.

Sugestie mediatora nie są jednak dla stron wiążące – zarówno te wymienione powyżej, jak i żadne inne. Mediator, w odróżnieniu od arbitra, nie ma żadnych uprawnień decyzyjnych. Mediator jest obecny przy podpisywaniu dokumentów kończących etap mediacji w sporze zbiorowym.

Nie ma przeszkód do uzgodnienia przez strony zasad prowadzenia postępowania mediacyjnego. W przypadku każdej mediacji - bez względu na to, czy mediatora powołały same strony, czy też został on desygnowany przez ministra pracy – strony mogą ustalić zakres jego usług i sposób prowadzenia postępowania. Sposoby postępowania mediatora pomagającego stronom w osiągnięciu porozumienia nie są przedmiotem regulacji prawnej. Metody oddziaływania na strony są oparte na wiedzy z dziedziny psychologii, socjologii, ekonomii czy prawa (wiedza z tego zakresu jest przekazywana na szkoleniach organizowanych przez MPiPS). Jak twierdzą mediatorzy z listy ministra pracy i polityki społecznej, w każdym przypadku prowadzenie postępowania mediacyjnego wymaga dużej elastyczności i podejmowania niesformalizowanego typu działań.

Zadaj pytanie: Forum Kadry

WAŻNE!

O zakresie porozumienia decydują wyłącznie strony sporu zbiorowego – mediator może im służyć pomocą w redakcji dokumentu, bądź sugerować zastosowanie klauzul gwarantujących przestrzeganie zawartego porozumienia.

Czas trwania mediacji

Przepisy dotyczące rozwiązywania sporów zbiorowych nie określają czasu trwania postępowania mediacyjnego, a zatem mediacje powinny być prowadzone do czasu, kiedy strony sporu oraz mediator widzą szansę na osiągnięcie porozumienia.

Utrata zaufania do mediatora przez strony

W praktyce zdarza się, że strony sporu w trakcie postępowania mediacyjnego utracą zaufanie do mediatora. Wówczas, pomimo braku uregulowania ustawowego w tym zakresie, mediator zostaje wycofany z dalszego pełnienia swej funkcji i na jego miejsce powoływany jest inny mediator – przy czym sytuacja ta ma miejsce jedynie w przypadku, gdy wniosek o zmianę mediatora jest zgłoszony przez obydwie strony sporu.

Wystąpienie o zmianę mediatora przez jedną stronę

Natomiast w przypadku, gdy tylko jedna strona występuje o zmianę osoby prowadzącej postępowanie mediacyjne – konieczne jest przeprowadzenie „postępowania wyjaśniającego” z udziałem drugiej strony sporu i mediatora. W większości przypadków sami mediatorzy rezygnują z dalszego udziału w mediacjach, gdyż - zdaniem mediatorów - jedynie zaufanie obydwu stron sporu gwarantuje powodzenie postępowania mediacyjnego. 

Zobacz także: Spory zbiorowe - mediacje

Odstąpienie mediatora od postępowania mediacyjnego

Praktyka rozwiązywania sporów zbiorowych dopuszcza również odstąpienie mediatora od prowadzenia postępowania mediacyjnego, jeśli w trakcie mediacji wystąpią okoliczności, które wpłyną na taką decyzję mediatora.

Większa liczba mediatorów dla jednej sprawy

Rozwiązania przyjęte w ustawie sugerują model jednoosobowego świadczenia usług mediacyjnych. Przepisy ustawy nie zabraniają jednak uzgodnienia przez strony komisji mediacyjnej dla udzielenia pomocy w rozwiązaniu sporu. W 2006 roku jeden ze sporów zbiorowych był prowadzony z udziałem dwóch mediatorów. W przeszłości w pewnych przypadkach postępowanie mediacyjne było prowadzone przez dwie osoby – było to zastosowanie metody „mistrz-uczeń”. Konieczność jej zastosowania wynikała z tego, iż w Polsce przed rozpoczęciem transformacji ustroju nie było mowy o instytucji profesjonalnych mediatorów, stąd też te osoby, które posiadały pewne podstawy teoretyczne oraz doświadczenie w prowadzeniu postępowań mediacyjnych, wprowadzały „w życie” nowych adeptów sztuki mediacji.

Porozumienie bądź protokół rozbieżności

Postępowanie mediacyjne kończy się podpisaniem przez strony porozumienia, a w razie nie osiągnięcia porozumienia – sporządzeniem protokołu rozbieżności ze wskazaniem stanowisk stron. Porozumienie kończące postępowanie mediacyjne może rozstrzygać o całości żądań zgłoszonych przez stronę związkową, a może być również porozumieniem częściowym.

Nie osiągnięcie porozumienia rozwiązującego spór zbiorowy w postępowaniu mediacyjnym uprawnia do podjęcia akcji strajkowej.

Polecamy również: Spór zbiorowy nie dla spraw indywidualnych

Źródło: dialog.gov.pl

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: Własne

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code
Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Stawka godzinowa za pracę w nocy w październiku 2025 r. W tym miesiącu należy się najmniej

W tym miesiącu należy się najmniej za pracę w nocy. Stawka godzinowa w październiku 2025 r. jest najniższa, ponieważ mamy największą liczbę godzin pracy w roku. Ile wynosi stawka za godzinę pracy w nocy?

Obywatele Ukrainy po 30 września 2025 r. Przedłużony legalny pobyt w Polsce do 4 marca 2026 r. Prezydent podpisał nową ustawę

Nowe przepisy o obywatelach Ukrainy w Polsce weszły w życie. Prezydent Karol Nawrocki podpisał ustawę. Do kiedy jest przedłużony legalny pobyt Ukraińców? Jakie zmiany wprowadziła ostatnia nowelizacja przepisów?

Stała rekrutacja zamiast gaszenia pożarów – RPO zmienia rynek pracy

Rosnące braki kadrowe i coraz większa konkurencja o pracowników sprawiają, że przedsiębiorstwa sięgają po nowe narzędzia, które pozwalają skutecznie zarządzać rekrutacją. Jednym z najdynamiczniej rozwijających się trendów w Polsce, jak i na rynkach międzynarodowych, jest stała rekrutacja (Recruitment Process Outsourcing, RPO).

Czy inspektor pracy wyda decyzję administracyjną ustalającą stosunek pracy? [ANALIZA EKSPERTA]

W ostatnim czasie pojawiły się propozycje legislacyjne, które mają na celu wzmocnienie roli Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) poprzez nadanie jej uprawnień do stwierdzania istnienia stosunku pracy w sytuacji, gdy zawarto umowę cywilnoprawną. Projekt ustawy, który umożliwia inspektorom PIP wydanie decyzji administracyjnej, która jest natychmiast wykonalna, ma na celu poprawę sytuacji osób wykonujących pracę zarobkową i efektywniejsze egzekwowanie przepisów prawa pracy. Jednakże, wprowadzanie takich uprawnień budzi poważne wątpliwości co do zgodności z konstytucyjnymi zasadami prawa, w tym z zasadą demokratycznego państwa prawnego, które gwarantuje równość stron w postępowaniach administracyjnych. Poniżej szczegółowa analiza eksperta w zakresie przedmiotowej propozycji.

REKLAMA

Żądania zwrotu pieniędzy za wypłacone świadczenia pielęgnacyjne. Co dalej z sytuacją osób z niepełnosprawnościami?

Resort pracy podkreśla: po wyroku TK z 21 października 2014 r. przy przyznawaniu prawa do świadczeń pielęgnacyjnych opiekunom dorosłych osób z niepełnosprawnością właściwe organy miały i mają bezwzględny obowiązek przestrzegania art. 17 ust. 1b u.ś.r. i zawartego w nim kryterium wieku powstania niepełnosprawności. Stanowiska te pozostają w opozycji do wielokrotnie wyrażanego w orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego poglądu, że nie jest dopuszczalne oparcie odmowy przyznania prawa do świadczenia pielęgnacyjnego na tej części art. 17 ust. 1b u.ś.r., która została uznana przez TK za niezgodną z art. 32 ust. 1 Konstytucji RP. Co dalej z sytuacją OzN?

Październik 2025: godziny pracy, dni wolne

Październik w 2025 r. - godziny pracy i dni wolne od pracy czyli jaki jest wymiar czasu pracy. Czy kalendarz października przewiduje święto w innym dniu niż niedziela?

Jakie kierunek studiów wybrać, żeby dobrze zarabiać?

Jakie kierunki studiów gwarantują dobry start na rynku pracy? Jakie studia wybrać, żeby dobrze zarabiać już na początku kariery zawodowej? Oto kilka pomysłów najbardziej opłacalnych wyborów.

Nowe benefity: coraz więcej pracodawców dopłaca do dojazdów do pracy. 137 zł to przeciętny koszt dojazdu Polaka do pracy

Nowe benefity pracownicze w postaci dopłat do dojazdów do pracy są coraz częściej oferowane przez pracodawców. Średnio przeciętny Polak wydaje 137 zł na dojazd do pracy. Okazuje się, że benefity mobilnościowe to jedne z najbardziej atrakcyjnych dodatków dla pracowników. Zachęcają do powrotów do biur z pracy zdalnej i budują lojalność zatrudnionych.

REKLAMA

Korzystanie przez kandydatów do pracy ze sztucznej inteligencji podczas udziału w rekrutacji - jak oceniają to rekruterzy?

Okazuje się, że aż 36 proc. rekruterów miało do czynienia z kandydatami używającymi sztucznej inteligencji podczas procesu zatrudniania. Teraz polski portal No Fluff Jobs wprowadza unikalne na rynku narzędzie AI, które usprawnia pracę zespołów rekrutacji.

Co złości pracowników w firmie i co z tym zrobić powinien pracodawca

W świecie pracy złość często bywa traktowana jako coś niewłaściwego, niewygodnego, a nawet groźnego. Tymczasem ignorowanie złości lub jej tłumienie prowadzi do destrukcji – wypalenia zawodowego, obniżenia zaangażowania i pogorszenia relacji w zespołach. Stwarza to potrzebę odpowiedniej refleksji u pracodawców, ale i pracowników.

REKLAMA