Urlop macierzyński, Czas pracy

Urlop macierzyński to nie urlop: to praca w domu i opieka nad dzieckiem. Trwa zbieranie podpisów pod petycją na rzecz zmiany określenia: "urlop macierzyński". Aż 90 proc. respondentów uważa, że określenie „urlop” nie pasuje do okresu opieki nad dzieckiem, szczególnie w pierwszych miesiącach jego życia. Podobnie powinno się zastąpić sformułowanie: zasiłek macierzyński - zasiłkiem rodzicielskim.

Agnieszka Dziemianowicz-Bąk - ministra rodziny, pracy i polityki społecznej - poinformowała, że chce, aby do końca tej kadencji (czyli do 2027 roku) wdrożone w Polsce zostały przepisy skracające czas pracy. Są dwie opcje - albo 4-dniowy tydzień pracy albo skrócenie tygodnia pracy do 35 godzin. 

Ministerstwo rodziny, pracy i polityki społecznej przygotowało projekt ustawy wydłużającej urlopy macierzyńskie. Nowe przepisy będą dotyczyć rodziców wcześniaków i dzieci hospitalizowanych po narodzinach.

Wkrótce czeka nas nowelizacja Kodeksu pracy. Projekt ustawy jest już w Sejmie. Czego będą dotyczyć zmiany?

Jest kilka zagadnień, o których należy pamiętać w zakresie urlopu macierzyńskiego, także w 2025 r. Szczególnie, jeżeli z części urlopu macierzyńskiego korzysta ojciec dziecka czy członek rodziny. Wzór wniosku jest wówczas bardziej skomplikowany.

Jaki jest wymiar urlopu macierzyńskiego 2024 i 2025 r.? Ile tygodni macierzyńskiego można wykorzystać przed porodem? Czy mogę zrezygnować z urlopu macierzyńskiego? To najczęstsze wątpliwości kobiet spodziewających się potomstwa czy, tych co już urodziły.

Im bliżej majówek i typowych dla tego miesiąca pierwszych długich weekendów na świeżym powietrzu, tym żywsza będzie dyskusja nad czterodniowym tygodniem pracy. pragnienie by każdy weekend zaczynał się już w czwartek a tęskne zawołanie - piątek, piąteczek, piątunio, zamieniło się w czwarte; czwarteczek… stanie się z pewnością jeszcze głośniejsze. Co z tym zrobi rząd w Polsce?

Urlop macierzyński jest możliwy także dla ojca dziecka. Zgodnie z zasadami funkcjonującymi w 2024 roku ojcu również przysługuje zasiłek macierzyński. Ile trwa tzw. urlop tacierzyński? Kto płaci i ile wynosi zasiłek?

Być może jeszcze w tym roku będzie wdrożony do przepisów prawa pracy 100% płatny dodatkowy urlop macierzyński i tacierzyński. Komu przysługiwałby taki urlop: rodzicom wcześniaków. Aktualnie urlop macierzyński przysługuje po urodzeniu się dziecka, jeżeli dziecko jest wcześniakiem i przebywa w szpitalu, ze względu na swój trudny stan zdrowia (niekiedy wiele miesięcy) - rodzice nie mają możliwości w pełni wykorzystać tego czasu z dzieckiem. Czas to zmienić. W Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej miały miejsce kolejne już rozmowy w ramach tej inicjatywy, zwanej: „koalicja dla wcześniaka”. Został powołany specjalny zespół ds. poprawy sytuacji rodziców wcześniaków i dzieci hospitalizowanych po narodzinach. Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk przedstawiła propozycje rozwiązań, które znajdą się w przygotowywanym projekcie ustawy. Projekt ma być przygotowany przed Dniem Matki.

Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, szefowa MRPiPS, zadeklarowała, że w maju ma być gotowy projekt ustawy wydłużającej urlop macierzyński. Powinien on być fakultatywny, nieprzymusowy, udzielany na wniosek i płatny w 100 proc. podstawy wymiaru zasiłku.

Z analiz badań dotyczących możliwości i efektów skrócenia tygodnia pracy wynika, że organizacyjnie łatwiejszy do wdrożenia byłby czterodniowy tydzień pracy niż skrócenie tygodnia pracy do 35 godzin. Jednocześnie Agnieszka Dziemianowicz-Bąk, minister rodziny, pracy i polityki społecznej, zapewniła, że w obu przypadkach krótszy tydzień pracy oznaczałby zachowanie tego samego wynagrodzenia.

Czas pracy pracowników zarządzających zakładem pracy w pewnych aspektach jest inaczej regulowany przez Kodeks pracy. Pracownikom tym nie przysługuje prawo do rekompensaty za pracę w godzinach nadliczbowych. Są jednak sytuacje, gdy pracownik zarządzający taką rekompensatę otrzyma.

Rozkład czasu pracy może przewidywać różne godziny rozpoczynania pracy w dniach, które zgodnie z tym rozkładem są dla pracowników dniami pracy. Dzięki wprowadzeniu ruchomego czasu pracy pracownicy mogą – przy zachowaniu 8-godzinnej normy dobowej – rozpoczynać i kończyć pracę o różnych porach w poszczególnych dniach.

Urlop macierzyński co do zasady zapewnia pracownicy, która na nim przebywa szczególną ochronę przed przed wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy o pracę. Ochrona ta polega na tym, że pracodawca nie ma prawa zwolnić z pracy matki korzystającej z urlopu macierzyńskiego. Inaczej jest wtedy, gdy zostanie ogłoszona upadłość pracodawcy bądź następuje jego likwidacja. 

W dniu 15 stycznia 2024 roku miało miejsce w Sejmie posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Opieki Okołoporodowej. Podczas tego posiedzenia przekazano posłom projekt ustawy nowelizującej przepisy w zakresie uprawnień związanych z rodzicielstwem, tak aby z urlopu macierzyńskiego matki wcześniaków mogły korzystać od momentu opuszczenia przez dziecko szpitala, a nie od momentu urodzenia się dziecka. Czy dojdzie do nowelizacji w 2024? Agnieszka Dziemianowicz-Bąk Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej - tak odpowiada na petycję: "(…) w mojej ocenie przyjęte w Polsce rozwiązania powinny w sposób szczególny regulować uprawnienia rodziców hospitalizowanych wcześniaków i noworodków w kontekście długości trwania urlopu macierzyńskiego (…)".

Na pisemny wniosek pracownika pracodawca może wprowadzić system skróconego tygodnia pracy. W tym systemie dopuszczalne jest wykonywanie pracy przez mniej niż 5 dni w tygodniu, a dobowy czas pracy może zostać przedłużony nawet do 12 godzin.

W systemie zadaniowego czasu pracy pracodawca nie planuje pracownikowi dni i godzin pracy. Wyznacza jedynie zadania do wykonania w określonym czasie. Rozkład czasu pracy ustala samodzielnie pracownik.

W Polsce obowiązuje 13 ogólnopaństwowych świąt wolnych od pracy. Warto wcześniej zaplanować swój urlop, aby zyskać więcej dni wolnego. Podpowiadamy, w jakie dni przypadają święta wolne od pracy w 2024 roku! 

Dni ustawowo wolne od pracy określają przepisy ustawy o dniach wolnych od pracy. Kodeks pracy stanowi, że tydzień pracy liczy 5 dni. Jak przedstawia się kalendarz dni wolnych od pracy w 2024 r.? Ile dni w tym roku przeznaczymy na pracę, a ile – na wypoczynek? 

Pracownikom przysługują przerwy w pracy gwarantowane przepisami Kodeksu pracy i innych ustaw. Niektóre z nich przysługują wszystkim pracownikom, ale są też przerwy należne tylko określonym grupom lub kategoriom pracowników. Jakie przerwy będą przysługiwać w 2024 roku?

Praca przy monitorze ekranowym uprawnia pracownika do dodatkowych przerw w pracy. Przepisy wskazują, jakim kategoriom pracowników takie uprawnienie przysługuje. Zawierają także katalog wyjątków od reguły.

Czy jest okres ochronny po macierzyńskim? Czy po powrocie z macierzyńskiego pracodawca może zwolnić pracownicę? Jak zapewnić sobie ochronę przed zwolnieniem?

5 miesięcy - tyle średnio pracuje się w branży spożywczej - rotacja pracowników jest bardzo duża, co powoduje nie lada wyzwanie dla rekruterów. Co mogłoby zmienić ten stan rzeczy? Oczywiście większe zarobki, benefity pracownicze i lepsza organizacja czasu pracy. Okazuje się, że pracownicy z Ukrainy stanowią 91,2 proc. wszystkich zatrudnionych w branży spożywczej – z czego 79,3 proc. to kobiety, a zaledwie 20,7 proc. - mężczyźni.

Polski pracownik jest jednym z najdłużej pracujących w Europie. Dłużej od nas pracują tylko Grecy. Czy jest szansa na skrócenie tygodnia pracy?

Jakie dowody (dokumenty) są podstawą przyznania i wypłaty zasiłku macierzyńskiego? Jakie dokumenty trzeba przedstawić, by uzyskać prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu macierzyńskiego i urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego? Jakie dokumenty uzasadniają przerwanie wypłacania zasiłku matce na rzecz wypłaty ojcu dziecka? Jak udokumentować prawo do zasiłku macierzyńskiego za okres urlopu ojcowskiego, a jak prawo do podwyższenia zasiłku macierzyńskiego do wysokości świadczenia rodzicielskiego?