Tematy - Koronawirus a prawo pracy, Telepraca - INFOR.PL

Zapisz się na newsletter

Wpisz poprawny e-mail

Telepraca jest formą świadczenia pracy, którą można stosować do różnych grup zatrudnionych. Strony stosunku pracy, które zdecydują się na taką formę świadczenia pracy, mogą sporo zaoszczędzić. Pracodawca np. na czynszu za powierzchnię biurową, a pracownik na kosztach dojazdu do pracy.

Pracodawca, zatrudniając telepracownika, powinien określić zasady wykonywania pracy w tej formie. Reguły te powinny się znaleźć w regulaminie telepracy lub w porozumieniu zawartym ze związkami zawodowymi.

Umowa o pracę na czas nieokreślony może w pewnych przypadkach nie odpowiadać wymaganiom pracodawców, którzy borykają się z problemami organizacyjnymi, płynnością zleceń czy obniżoną potrzebą produktywności. Może ona także być zbyt kosztowna, dlatego coraz częściej firmy korzystają z elastycznych form zatrudnienia.

Wykonywanie przez pracownika pracy w formie telepracy może nastąpić zarówno przy zawierani umowy o pracę, jaki i już w trakcie zatrudnienia.

Jestem menedżerem w firmie informatycznej i zastanawiam się nad zatrudnieniem pracowników zdalnych. Nie wiem jednak, czy jest to korzystne rozwiązanie dla mojej firmy i dozwolone w przypadku wszystkich rodzajów działalności gospodarczych. Na co zwrócić uwagę, rekrutując pracowników i jakie warunki należy spełnić, by móc zatrudniać w ten sposób?

Pracodawcy w dobie kryzysu zastanawiają się jak racjonalnie obniżyć koszty funkcjonowania swoich firm. Czy zatrudnianie pracowników w formie telepracy jest korzystne dla pracodawcy? Jakie skutki zatrudnienia jako telepracownika stoją po stronie zatrudnianego?

Spowolnienie gospodarcze skłoniło przedsiębiorstwa do weryfikacji prowadzonej polityki zarządzania kapitałem ludzkim. Aż 88 proc. firm, które KPMG objęło badaniem, zadeklarowało, że doprowadziło zarówno do krótkoterminowych dostosowań związanych z redukcją kosztów, jak i tych długoterminowych ukierunkowanych na podnoszenie efektywności i potencjału pracowników.

Pracownik może stać się telepracownikiem albo przy zawieraniu umowy o pracę albo w trakcie zatrudnienia. Nie jest możliwe powierzenie wykonywania pracy w formie telepracy na podstawie wypowiedzenia zmieniającego.

Przepisy o telepracy zostały wprowadzone do Kodeksu pracy przed czterema laty. Mimo upływu czasu pracodawcy rzadko korzystają z tej formy zatrudnienia. Przyczyną tego są stereotypy o zagrożeniach związanych z telepracą.

Coraz częściej zdalnie pracują graficy, trenerzy, dziennikarze, PR-owcy, konsultanci i handlowcy. Ta forma pracy ma jednak jedną, istotną wadę. Jest nią, paradoksalnie, największa zaleta telepracy, czyli praca w domu. Na dłuższą metę życie zawodowe wymieszane z prywatnym, brak kolegów i koleżanek z biura czy spędzanie całego dnia w jednym miejscu, potrafią skutecznie obniżyć motywację i wydajność. Zza oceanu przywędrował jednak pewien trend: coworking. Warto mu się bliżej przyjrzeć i zastanowić się, czy jest w stanie rozwiązać wiele problemów napotykanych podczas zatrudniania pracowników zdalnych.

Telepraca jest pracowniczą formą zatrudnienia. Oznacza to, że telepracownikowi, który świadczy pracę na odległość, przysługują takie same prawa jak pracownikom zatrudnionym na stałe w zakładzie pracy.

Chcemy zatrudnić pracowników, którzy część swoich obowiązków będą wykonywać w domu, a część w siedzibie zakładu pracy. Czy w tej sytuacji można zatrudnić pracownika częściowo w ramach tradycyjnego stosunku pracy, a częściowo jako telepracownika?

Kodeks pracy nie określa, jakie rodzaje pracy mogą być wykonywane w formie telepracy, czyli pracy wykonywanej z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej. Jakie zatem warunki muszą zostać spełnione, by pracownik mógł stać się telepracownikiem i jakie w związku z tym spoczywają na pracodawcy obowiązki?

Kodeks pracy nakłada na pracodawców zatrudniających telepracowników liczne obowiązki. Zdaniem Pracodawców RP takie rozwiązanie z pewnością nie przyczynia się do rozwoju elastycznych form zatrudnienia oraz zmniejszenia kosztów po stronie przedsiębiorcy.

Telepraca to praca wykonywana regularnie poza zakładem pracy, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej. Pracownik wykonujący taką pracę i przekazujący jej wyniki pracodawcy jest telepracownikiem.

Większość Polek jest niechętna niestandardowym formom zatrudnienia - jak wynika z badań rządowego Centrum Rozwoju Zasobów Ludzkich - pomimo że według ekspertów elastyczne formy organizacji pracy pomagają w godzeniu obowiązków zawodowych i rodzicielskich.

Dla menedżerów przyzwyczajonych do tego że w każdej chwili widzą i kontrolują wszystkich swoich podwładnych, telepracownik to niepokojąca odmiana. Jaki wpływ ma zatem pracodawca i jego przedstawiciel na telepracownika i system jego pracy?

W literaturze prawa pracy postuluje się ustawowe uregulowanie instytucji work-sharingu i job-sharingu. Niewątpliwie regulacja taka byłaby pomocna, choć osiągnięcie celów ww. instytucji jest obecnie możliwe również na podstawie obowiązujących przepisów.

Telepracownik oprócz postanowień związanych z zawarciem zwykłej umowy o pracę musi również uzgodnić z pracodawcą inne warunki pracy charakterystyczne dla telepracy, np. zasady korzystania ze sprzętu komputerowego.

Jednym ze sposobów obniżenia kosztów zatrudnienia przez pracodawców jest możliwość stosowania telepracy. Dzięki tej formie zatrudnienia pracodawca ma mniejsze obowiązki w zakresie bhp niż w przypadku zwykłych pracowników. Nie musi bowiem zapewniać pracownikom odpowiednich pomieszczeń pracy. Jednak zatrudnianie telepracowników wiąże się dla pracodawcy z licznymi obowiązkami.

Tylko 11,2 proc. pracowników chciałoby być zatrudnionych w formie telepracy. Uznają ją za mniej bezpieczną, wiążącą się z umową na zlecenie czy o dzieło; nie chcą też tracić kontaktów z kolegami - wynika z badania Polskiej Agencji Rozwoju Przedsiębiorczości (PARP).

Warunki stosowania telepracy przez pracodawcę określa się w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i zakładową organizacją związkową, a w przypadku gdy u pracodawcy działa więcej niż jedna zakładowa organizacja związkowa – w porozumieniu między pracodawcą a tymi organizacjami.

Pomimo odrębności zarówno dotyczących sposobu świadczenia pracy, jak i miejsca jej wykonywania pracownikowi świadczącemu pracę w formie telepracy przysługują - tak jak pozostałym pracownikom - wszystkie prawa wynikające ze stosunku pracy, na przykład prawo do urlopu wypoczynkowego.

Tak jak w przypadku wszystkich pracowników, tak i w odniesieniu do telepracowników pracodawca ma prawo kontrolować wykonywanie przez nich pracy. Kontrola ta, dotyczy nie tylko rezultatów pracy, ale także sposobu jej wykonywania.

W stosunku do telepracownika należy odpowiednio stosować przepisy określające obowiązki wszystkich pracowników. Analogicznie określając obowiązki pracodawcy względem telepracownika należy stosować odpowiednio przepisy prawa pracy odnoszące się do wszystkich pracodawców.

Praca może być wykonywana regularnie poza zakładem pracy, z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej. Takie wykonywanie obowiązków służbowych będzie się nazywać telepracą.

W terminie 3 miesięcy od dnia podjęcia pracy w formie telepracy, każda ze stron może wystąpić z wiążącym wnioskiem o zaprzestanie wykonywania pracy w formie telepracy i przywrócenie poprzednich warunków wykonywania pracy.