Tematy - Emerytury, Obowiązki pracodawcy - INFOR.PL

Ochrona wynagrodzenia polega m.in. na tym, że pracownik nie może zrzec się wynagrodzenia lub jego części ani otrzymać pensji niższej niż zagwarantowane minimalne wynagrodzenie za pracę. Istotnym elementem ochrony są również przepisy dotyczące zasad dokonywania potrąceń.

Obowiązki składkowy i podatkowy, którym podlegają poszczególne przychody pracownicze, pracodawcy muszą ustalać na podstawie albo rozporządzenia składkowego, albo ustawy o pdof. Niektóre przychody są zwolnione zarówno ze składek, jak i z podatku, niektóre są zwolnione ze składek, ale podlegają opodatkowaniu (lub odwrotnie), a niektóre są zwolnione zarówno z oskładkowania, jak i z opodatkowania – jednak na odmiennych zasadach i po spełnieniu odmiennych warunków.

Pracodawca ma dostęp do licznych dokumentów zawierających dane osobowe. Część z nich jest przechowywana w teczkach osobowych pracowników, jednak znaczna większość jest przetwarzana w postaci elektronicznej, np. w programach kadrowych lub płacowych.

Pracodawcy dokonujący zwolnień grupowych mają dodatkowe obowiązki oprócz tych związanych ze zwykłymi zwolnieniami z pracy. Należą do nich m.in. informowanie urzędu pracy o zwolnieniach grupowych, zawarcie porozumienia z organizacjami związkowymi lub wydanie regulaminu zwolnień grupowych czy wypłata odprawy pieniężnej. Nieprzestrzeganie trybu zwolnień grupowych może wiązać się z różnymi sankcjami dla pracodawcy, ale nie spowoduje bezskuteczności dokonanych wypowiedzeń umów o pracę z mocy prawa. Dopiero przed sądem pracy pracownicy mogą dochodzić uznania za bezskuteczne dokonanych wypowiedzeń w ramach zwolnień grupowych, jeżeli doszło do nich z naruszeniem prawa.

Uzyskanie emerytury jest na ogół uzależnione od złożenia wniosku o to świadczenie. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ZUS przyznaje z urzędu emeryturę osobie pobierającej rentę z tytułu niezdolności do pracy.

Otrzymaliśmy pismo komornicze o zajęciu wynagrodzenia jednego z naszych zleceniobiorców. W odpowiedzi na pismo wskazaliśmy, że wynagrodzenie ze zlecenia jest wypłacane co miesiąc i jest to jedyne źródło dochodów tej osoby (na podstawie jej oświadczenia). Ostatecznie potrąciliśmy połowę wynagrodzenia netto przysługującego zleceniobiorcy i w takiej wysokości przekazaliśmy je komornikowi. Komornik domaga się jednak potrącenia całej kwoty. Czy nasze postępowanie było nieprawidłowe?

W 2013 r. wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę wzrośnie do 1600 zł. Od jego wysokości w znacznej mierze zależą także inne świadczenia pracownicze, np. kwota maksymalnej wysokości odprawy przy zwolnieniach grupowych.

Z wynagrodzenia pracownika za jego zgodą pracodawca może potrącić również inne należności niż obowiązkowe. Zatrudniający powinien jednak pamiętać, że potrącenia nie mogą objąć całego wynagrodzenia za pracę ze względu na przepisy ochronne.

Pracodawca, który w danym roku utworzył zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, do 31 grudnia tego roku musi dokonać korekty odpisu na podstawie rzeczywistej przeciętnej liczby pracowników zatrudnionych na umowy o pracę. W liczbie zatrudnionych nie należy uwzględniać chałupników i osób wykonujących umowy cywilnoprawne, bez względu na długość trwania tych umów.

Wystąpienie z wnioskiem o przyznanie emerytury wiąże się z koniecznością zgromadzenia dokumentacji, niejednokrotnie dotyczącej odległych lat zatrudnienia. Pracodawca ma obowiązek udzielić przyszłemu emerytowi pomocy w tym zakresie. Oprócz tego pracodawca musi sporządzić zaświadczenie o zatrudnieniu i wysokości osiągniętych przez pracownika zarobków (najczęściej na formularzu ZUS Rp-7), a także przygotować i – za zgodą pracownika – przesłać do ZUS wniosek o przyznanie emerytury. Poniżej przedstawiamy krok po kroku, jak sprawnie i bezproblemowo przejść przez formalności związane z ubieganiem się w ZUS o przyznanie świadczenia emerytalnego.

Ostatnio coraz głośniej jest o nowych pomysłach na nowelizacje przepisów dotyczących prawa pracy. Choć większość z nich jest wciąż w fazie projektów, wiele ma szansę na wejście w życie z początkiem 2013 r. Nowe regulacje dotyczące urlopów wychowawczych, limit kosztów uzyskania przychodów z tytułu praw autorskich czy kwestia finansowania bonów towarowych z zfśs to tylko niektóre zmiany, jakie mają wejść w życie na początku 2013 r.

Wydłużenie wieku emerytalnego, które będzie stopniowo następować od 1 stycznia 2013 r., spowoduje, że zmienią się okresy ochronne przed zwolnieniem z pracy pracowników w wieku przedemerytalnym. W wyniku wejścia w życie reformy emerytalnej ochrona przedemerytalna niektórych grup pracowników będzie dłuższa niż dotychczasowe 4 lata.

Nowe regulacje dotyczące urlopów wychowawczych, limit kosztów uzyskania przychodów z tytułu praw autorskich czy kwestia finansowania bonów towarowych z zfśs to tylko niektóre zmiany, jakie mają wejść w życie na początku 2013 r.

W 2013 r. wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę wzrośnie do 1600 zł. Od jego wysokości w znacznej mierze zależą także inne świadczenia pracownicze, np. kwota maksymalnej wysokości odprawy przy zwolnieniach grupowych.

Każdy z pracowników powinien zostać poinformowany o obowiązującym w zakładzie w stosunku do niego okresie rozliczeniowym. Taką informację pracodawca zawiera w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy, a w sytuacji, gdy takich dokumentów nie posiada, w obwieszczeniu podanym do wiadomości pracowników w sposób przyjęty u danego pracodawcy.

Przepisy wyraźnie wskazują, jakie dane obowiązkowo powinny się znaleźć w świadectwie pracy, a jakie można zamieścić w nim na żądanie pracownika. Formalny charakter świadectwa, ograniczający możliwość zamieszczania w nim dowolnych informacji, wynika z tego, że jego zapisy służą ustaleniu określonych uprawnień ze stosunku pracy i ubezpieczenia społecznego (art. 97 § 2 Kodeksu pracy). Ponadto zachodzi potrzeba chronienia danych osobowych pracownika i poszanowania jego dóbr osobistych, które mogłyby być naruszone przez umieszczanie w świadectwie dowolnych zapisów według uznania pracodawcy.

Przepisy prawa pracy nie zabraniają zatrudnienia u tego samego pracodawcy na więcej niż jednym etacie. Wymaga to jednak spełnienia dodatkowych warunków, by nie narazić się na zarzut obchodzenia przepisów prawa.

Pracownik, który stał się niezdolny do pracy z powodu choroby, ma prawo do dwóch rodzajów świadczeń z tego tytułu: najpierw do wynagrodzenia za czas choroby (finansowanego i wypłacanego zawsze przez pracodawcę), a po wykorzystaniu wynagrodzenia chorobowego – ma prawo do zasiłku chorobowego (finansowanego z ubezpieczenia chorobowego i wypłacanego przez pracodawcę lub ZUS). ZUS będzie kontynuował po 31 grudnia 2012 r. podjętą wcześniej wypłatę zasiłku chorobowego, nawet jeżeli od 1 stycznia 2013 r. płatnik składek będzie zobowiązany do jego wypłaty.

Pracodawca, który jest zobowiązany do sporządzania planu urlopów, powinien go przygotować najpóźniej do 31 grudnia danego roku na rok następny. Plan urlopów powinien uwzględniać wszystkie rodzaje urlopów wypoczynkowych, a więc: bieżący, zaległy i uzupełniający (urlop wypoczynkowy w wyższym wymiarze, do którego pracownik nabędzie prawo w trakcie trwania roku kalendarzowego).

Zmiany w urlopach wypoczynkowych, nowa norma czasu pracy pracowników niepełnosprawnych, większe kary za zatrudnianie cudzoziemców i wreszcie powrót do zasad liczenia czasu pracy z 2010 r. – to najważniejsze ze zmian w prawie pracy w 2012 r.

Pracodawca może udzielać pracownikom pożyczek zarówno oprocentowanych, jak i nieoprocentowanych. Zdaniem organów podatkowych, niezapłacone odsetki z tytułu nieoprocentowanej umowy pożyczki nie są dla pracowników przychodem ze stosunku pracy. Jest tak m.in. wówczas, gdy pracodawca nie prowadzi działalności gospodarczej w zakresie udzielania pożyczek i zasady ich przyznawania są jednolite dla wszystkich pracowników.

Nasza firma otworzyła filię w innym mieście. W tej filii zdarzył się wypadek przy pracy. Ponieważ placówki dzieli duża odległość, ani inspektor bhp, ani społeczny inspektor pracy nie mogli dotrzeć na miejsce. W związku z tym pracodawca zlecił przeprowadzenie postępowania powypadkowego firmie zewnętrznej. Czy mógł tak postąpić?

Aby obliczyć wymiar czasu pracy pracownika niepełnoetatowego, należy postąpić tak samo jak w przypadku osoby zatrudnionej w pełnym wymiarze czasu pracy.

Pracodawca ma obowiązek udostępniać dokumenty na żądanie pracownika, na podstawie których zostało obliczone jego wynagrodzenie. Jednocześnie musi dbać, aby nie ujawnić danych dotyczących wynagrodzenia innych pracowników.

Niezadowalająca wysokość świadczeń emerytalnych i rentowych sprawia, że emeryci i renciści bardzo często podejmują zatrudnienie w celu uzyskania dodatkowych dochodów. Liczne są również przypadki, gdy mimo ustalenia przez organ rentowy prawa do emerytury lub renty, świadczeniobiorca kontynuuje już wcześniej podjęte zatrudnienie. Okoliczność posiadania ustalonego prawa do emerytury lub renty nie oznacza jednak, że z tytułu zatrudnienia nie ma obowiązku opłacania składek na ubezpieczenia społeczne i ubezpieczenie zdrowotne. Z reguły bowiem zatrudnienie emeryta lub rencisty pociąga za sobą obowiązek opłacania tych składek. Dotyczy to zarówno zatrudnienia w ramach stosunku pracy, jak i niepracowniczego stosunku zatrudnienia.

Pracodawca, który jest zobowiązany do sporządzania planu urlopów, powinien go przygotować najpóźniej do 31 grudnia danego roku na rok następny. Plan urlopów powinien uwzględniać wszystkie rodzaje urlopów wypoczynkowych, a więc: bieżący, zaległy i uzupełniający (urlop wypoczynkowy w wyższym wymiarze, do którego pracownik nabędzie prawo w trakcie trwania roku kalendarzowego).

Młodocianym w rozumieniu Kodeksu pracy jest osoba, która ukończyła 16 lat i nie przekroczyła 18 lat. Takie wyznaczenie przedziału wiekowego osób młodocianych wiąże się z zakazem zatrudniania osób poniżej 16. roku życia, od której to zasady istnieje kilka wyjątków. Z drugiej strony, osoby powyżej 18. roku życia niezależnie od tego, czy uczęszczają do szkoły, przy zatrudnieniu są traktowane jak osoby dorosłe.

Praktyka absolwencka może być odbywana odpłatnie lub nieodpłatnie. Podmioty przyjmujące na praktyki często jednak oferują takim osobom świadczenia niepieniężne. Powstaje wówczas wątpliwość, czy przekazanie takiego świadczenia jest zgodne z przepisami i jak wpływa na obowiązki podatkowe stron umowy o praktyki.

Od 1 marca 2012 r. do końca lutego 2013 r. kwota bazowa wynosi 2974,69 zł. Kwota bazowa wynosi 100% przeciętnego wynagrodzenia pomniejszonego o potrącane od ubezpieczonych składki na ubezpieczenia społeczne w roku kalendarzowym poprzedzającym termin waloryzacji. Kwota bazowa ustalana jest corocznie i obowiązuje od 1 marca każdego roku kalendarzowego do końca lutego następnego roku kalendarzowego.

W 1999 r. przesłaliśmy do ZUS komplet dokumentacji niezbędnej do ustalenia kapitału początkowego dla jednego z naszych pracowników, którego zatrudniamy nieprzerwanie od 1975 r. Wśród przekazanych dokumentów były zaświadczenia na druku ZUS Rp-7, dokumentujące jego wynagrodzenia za lata 1980–1998. Nie potwierdzaliśmy wtedy zarobków za okres sprzed 1980 r., gdyż ZUS i tak nie mógł ich uwzględnić przy ustalaniu 10 najkorzystniejszych lat ubezpieczenia. W 2000 r. pracownik otrzymał decyzję ustalającą kapitał początkowy. Po ukończeniu w styczniu 2013 r. 60 lat zamierza on ubiegać się o wcześniejszą emeryturę z tytułu zatrudnienia w szczególnych warunkach. Czy w związku z ostatnimi zmianami w zasadach ustalania kapitału początkowego może on ubiegać się o przeliczenie tego kapitału przed nabyciem uprawnień emerytalnych? Czy w celu dokonania tego przeliczenia, a także ustalenia wysokości emerytury powinniśmy potwierdzić dodatkowo zarobki pracownika za lata 1975–1979 oraz za okres po 1998 r.?

Pracownik zwrócił się do nas z prośbą o wypełnienie otrzymanego z banku zaświadczenia o zarobkach. W tym dokumencie znajduje się pytanie o inne potrącenia z wynagrodzenia. Pracownik współfinansuje abonament medyczny oraz opłaca składkę na grupowe ubezpieczenie na życie. Czy taką informację powinniśmy podać w zaświadczeniu?

Jeżeli pracodawca opóźnia się w wypłacie wynagrodzenia, pracownik może żądać odsetek od zaległości. Świadczenie to jest należne również wtedy, gdy opóźnienie było następstwem okoliczności, za które pracodawca nie ponosi odpowiedzialności.

Nasza pracownica niebawem ukończy 60 lat i ma zamiar złożyć wniosek o emeryturę. W związku z tym rozpoczęła kompletowanie dokumentacji niezbędnej do ustalenia prawa do emerytury oraz jej wysokości. Okazało się, że jej dawny zakład pracy, w którym uzyskiwała wysokie zarobki, został zlikwidowany. Czy istnieje możliwość ustalenia, gdzie obecnie znajduje się dokumentacja osobowo-płacowa pracowników tego zakładu pracy?

Już po raz drugi zbliża się dla pracodawców termin na dokonanie wpłaty niewykorzystanych środków zakładowego funduszu rehabilitacji osób niepełnosprawnych (zfron) do Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. Obowiązek taki został wprowadzony przepisami ustawy z dnia 29 października 2010 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw i obowiązuje od 1 stycznia 2011 r.

W zakładzie pracy, w którym nie funkcjonują związki zawodowe, wybiera się przedstawiciela pracowników. Kiedy i w jaki sposób należy wybrać przedstawiciela pracowników?

Pracodawca musi zapobiegać powstawaniu chorób zawodowych. Choroba zawodowa, jest to choroba wymieniona w wykazie chorób zawodowych, o ile została spowodowana działaniem szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy lub wywołał ją sposób wykonywania pracy.

Przepisy nie wymagają, aby wkład finansowy poszczególnych pracodawców we wspólną działalność socjalną był identyczny. Dlatego często jest ona realizowana przez pracodawców o różnym potencjale finansowym.

Od 1 stycznia 2013 r. wejdzie w życie ustawa z 11 maja 2012 r. o zmianie ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych oraz niektórych innych ustaw. Nowelizacja ta przewiduje stopniowe wydłużanie wieku, w którym można przejść na emeryturę wypłacaną przez ZUS, wynoszącego obecnie 60 lat dla kobiet i 65 lat dla mężczyzn. Na dotychczasowych zasadach będą mogli przejść na emeryturę przede wszystkim ci ubezpieczeni, którzy obecnie obowiązujący wiek ukończą najpóźniej 31 grudnia 2012 r.

Z końcem września rozwiązaliśmy umowę o pracę z jednym z pracowników z powodu likwidacji stanowiska. Podlegamy pod ustawę o zwolnieniach grupowych, w związku z czym pracownik nabędzie prawo do odprawy. Na tę osobę zostało wystawione niealimentacyjne komornicze zajęcie wynagrodzenia. Czy w tych okolicznościach odprawa będzie podlegała egzekucji?

Obowiązek potrącania z wynagrodzenia chorobowego mają wszyscy pracodawcy, gdyż to oni są zobowiązani do wypłaty tego świadczenia. Natomiast potrąceń z zasiłków z ubezpieczenia chorobowego oraz wypadkowego dokonują tylko ci pracodawcy, którzy zgłaszają do ubezpieczenia chorobowego powyżej 20 ubezpieczonych.

Wprowadzenie dłuższego niż 1-miesięczny okresu rozliczeniowego czasu pracy może okazać się dla firmy sporą oszczędnością. Planując bowiem czas pracy pracowników w dłuższym okresie nie zawsze powstaje obowiązek zapłaty wynagrodzenia za godziny nadliczbowe.

Pracownikowi, podnoszącemu kwalifikacje za zgodą pracodawcy, przysługuje urlop szkoleniowy. Pracodawca jest zobowiązany udzielać go w dni, które są dla pracownika dniami pracy, zgodnie z obowiązującym go rozkładem czasu pracy.

Od 8 października 2012 r. zmianie uległ sposób obliczania wymiaru czasu pracy. Ustalając zatem wymiary czasu pracy na 2013 r. pracodawcy powinni pamiętać o nowych regulacjach w tym zakresie. Nie należy też zapominać o obowiązkach na przełomie roku w zakresie urlopów wypoczynkowych. Niektórzy pracodawcy mają bowiem obowiązek ustalić m.in. plan urlopów na 2013 r., a wszyscy współczynnik urlopowy, jaki będzie obowiązywał w 2013 r.

Z wynagrodzenia pracownika za jego zgodą pracodawca może potrącić również inne należności niż obowiązkowe. Zatrudniający powinien jednak pamiętać, że potrącenia nie mogą objąć całego wynagrodzenia za pracę ze względu na przepisy ochronne.

Pracodawca na wniosek pracownika ma obowiązek wystawienia mu zaświadczenia o wysokości wynagrodzenia. W przypadku podania w zaświadczeniu nieprawdziwych informacji pracodawca może podlegać odpowiedzialności karnej.

Wystawiając zaświadczenie na druku ZUS Rp-7 należy uwzględnić wszystkie składniki wynagrodzenia pracownika, od których był obowiązek opłacenia składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe oraz kwoty wypłaconych świadczeń chorobowych. Składniki te należy podać w odniesieniu do wszystkich lat jego zatrudnienia.

Pracodawca, likwidując działalność gospodarczą, musi rozwiązać łączące go z pracownikami umowy o pracę, co do zasady bowiem sama likwidacja działalności gospodarczej nie powoduje automatycznie rozwiązania stosunku pracy.

Wysokość renty z tytułu niezdolności do pracy oraz tzw. starej emerytury (ustalanej dla osób urodzonych przed 1 stycznia 1949 r. oraz dla tych spośród urodzonych po 1948 r., którzy do końca 2008 r. spełnili warunki do uzyskania wcześniejszych uprawnień emerytalnych) jest uzależniona w dużej mierze od kwoty bazowej obowiązującej w dniu powstania prawa do świadczenia. Osoby, które pracowały po przyznaniu emerytury lub renty, mogą ubiegać się o ponowne jej ustalenie przy zastosowaniu nowej kwoty bazowej. Na ogół muszą jednak udowodnić wyższe zarobki od tych, które ZUS uwzględnił wcześniej przy obliczeniu emerytury lub renty.

Emerytury, Obowiązki pracodawcy

Potrącenie z wynagrodzenia - kiedy pracodawca może to zrobić bez zgody pracownika

Świadczenia pracownicze – jak prawidłowo oskładkować i opodatkować

Jak zabezpieczyć dane osobowe pracownika

Zwolnienia grupowe - jak przeprowadzić je prawidłowo

Krótki przewodnik, jak uzyskać emeryturę

Ile można potrącić z wynagrodzenia zleceniobiorcy

Oto wskaźniki płacowe na 2013 r.

Jak prawidłowo dokonywać dobrowolnych potrąceń z wynagrodzenia pracownika

Jak prawidłowo skorygować odpis na zfśs za 2012 r.

Jak uzyskać emeryturę – krok po kroku

Sprawdź najważniejsze zmiany dla pracodawców na 2013 r.

Jakich pracowników w wieku przedemerytalnym nie będzie można zwolnić po zmianie przepisów

Ważne zmiany dla pracodawców w 2013 r.

Wskaźniki płacowe w 2013 r.

Długi okres rozliczeniowy - sprawdź skutki jego wprowadzenia

10 najczęstszych błędów popełnianych przy wypełnianiu świadectwa pracy

Praca na dwóch etatach u tego samego pracodawcy

Gdy pracownik choruje na przełomie roku..

Ustalanie planu urlopów – rozstrzygamy twoje wątpliwości

Przegląd najważniejszych zmian w prawie pracy w 2012 r.

Jakie pożyczki dla pracownika należy opodatkować

Zlecenie przeprowadzenia postępowania powypadkowego firmie zewnętrznej

Jak zaplanować pracę niepełnoetatowca

Jak udostępniać pracownikowi informacje o wynagrodzeniu

Zatrudniasz emeryta lub rencistę - sprawdź, jakie składki za niego płacić

Ustalanie planu urlopów – co sprawia największe problemy

Jak zatrudniać młodocianych

Jak rozliczyć świadczenie niepieniężne przyznane praktykantowi

Kwota bazowa 2012 / 2013 dla celów emerytalnych

Czy po zmianach w ustalaniu kapitału początkowego pracodawca ma dodatkowe obowiązki wobec pracownika przechodzącego na emeryturę

Czy w zaświadczeniu o zarobkach należy wykazać kwoty dobrowolnych potrąceń

Nieterminowe wykonanie zobowiązania pieniężnego

Naruszenie zakazu konkurencji

Obowiązek zapewnienia pomieszczeń higieniczno - sanitarnych

Gdzie należy szukać dokumentacji niezbędnej do ubiegania się o emeryturę

Zwrot niewykorzystanych środków zfron do PFRON

Kiedy należy wybrać przedstawiciela pracowników w zakładzie pracy?

Zapobieganie chorobom zawodowym przez pracodawcę

Wspólna działalność socjalna

Kogo nie dotyczy wydłużony wiek emerytalny

Czy odprawa wypłacona w związku z likwidacją stanowiska podlega zajęciu

Jak dokonywać potrąceń z wynagrodzenia i zasiłku chorobowego oraz zasiłku wypadkowego

Jak wynagradzać za pracę w dłuższym okresie rozliczeniowym

Gdy pracownik podnosi kwalifikacje - świadczenia, które mu przysługują

Oto 20 obowiązków pracodawcy na przełomie roku

Jak dokonywać dobrowolnych potrąceń z wynagrodzenia pracownika

Zaświadczenie o wysokości wynagrodzenia

ZUS Rp-7 -jakie składniki wynagrodzenia w nim uwzględnić?

Obowiązki pracodawcy likwidującego prowadzoną działalność gospodarczą

Pracowałeś na emeryturze - ubiegaj się o ponowne jej ustalenie