Emerytury i renty

Limit świadczeń w ramach renty wdowiej w "mundurówce" nie może przekroczyć trzykrotności kwoty najniższej emerytury (dane dla 2024 r. najniższa emerytura wynosi 1780,96 zł, a jej trzykrotność to 5342,88 zł - w 2025 r. kwoty te zwiększy waloryzacja).

Ciekawe wnioski wynikają dla rencistów z niedawnego wyroku SN. Można otrzymać rentę z tytułu choroby nowotworowej dzięki korzystnej (dla rencisty) opinii lekarza z medycyny pracy, gdy lekarz chirurg stwierdzi, że choroba nowotworowa nie daje jednak prawa do renty. SN uznał, że te opinie nie są sprzeczne. Chirurg stwierdził, że chory na raka może pracować (analiza tylko stanu zdrowia), a biegły z medycyny prawy analizował też kwalifikacje rencisty. I uznał, że nie ma on kwalifikacji zawodowych, które    

Nie można pójść do ZUS (a potem do sądu) z wnioskiem o ponowne przeliczenie emerytury tylko na podstawie argumentu "Bo zmieniła się kwota bazowa". Emeryci starają się wtedy powoływać na art. 114 ustawy omówionej w tekście. Ale przepis ten wymaga zaistnienie nowych okoliczności, które były znane przed przyznaniem emerytury. Logika przepisu jest taka - zostało coś pominięte przy przyznawaniu emerytury (emeryt nie doniósł dokumentów, ZUS o nich nie wiedział). Emeryt donosi dokumenty, ZUS wylicza raz jeszcze emeryturę. Nowe tabele emerytalne, kwoty bazowe nie są podstawą do takiego przeliczenia. To nie są dokumenty, o których mowa w art. 114 ustawy emerytalnej.  

Emeryt, który przeszedł na emeryturę i podjął zatrudnienie u innego pracodawcy, gdzie otrzymuje wynagrodzenie w wysokości nie powodującej zawieszenia wypłaty emerytury jest „emerytem – byłym pracownikiem”. W konsekwencji tego emeryt - były pracownik ma prawo do wypłaty z ZFŚS.

Rząd podał informacje o wysokości (prognozowanej) wypłat z renty wdowiej. 300,00 zł (pierwsze 18 miesięcy). 600,00 zł (wartość docelowa). Podwyżka wskaźnika 25% do 50% najwcześniej w 2028 r. Kwoty 300,00 zł i 600,00 zł, to miesięczny dodatek dla wdowy albo wdowca według wartości średnich. Rząd nie wyklucza wypłat dużo wyższych (np. 1500,00 zł dodatku miesięcznie).

Do emerytury i renty przysługuje szereg dodatków, zniżek, świadczeń. Jednym z nich jest dodatek, który wynosi nawet ponad 500 zł. Co ciekawe to świadczenie jest wyższe w okresie zimowym.

Mało osób ma świadomość tego, że jeżeli umrze bliska nam osoba to małżonkowi i dzieciom zmarłego, czy osobie, na której utrzymaniu się pozostaje przysługuje jego niepobrana emerytura czy renta z danego miesiąca. Jest to tzw. niezrealizowane świadczenie z ZUS. Przysługuje ono nawet wtedy, gdy dana osoba dopiero złożyła wniosek o emeryturę czy rentę i jeszcze nie pobrała nawet pierwszego świadczenia. Masz prawo do niezrealizowanego świadczenia z ZUS także w 2025 r.

Otrzymanie świadczenia wspierającego ma negatywne skutki dla osób niepełnosprawnych. Świadczenie to doliczane jest do kryterium dochodowego w MOPS. Przygotuj się na 100% odpłatności w MOPS za usługi, które otrzymywałeś wcześniej za np. 10% ich wartości. Zamiast 360 zł miesięcznie opłata wynosi 3600,00 zł (poniżej przykładowa taka sytuacja co do usług opiekuńczych w 2024 r.).

Zestawiamy w artykule obliczenia wypłat dodatku do renty wdowiej porównując ostateczną wersję ustawy oraz pierwotną. Obliczenia na przykładzie renty rodzinnej po zmarłym 2500 zł. Za okres 2025 - 2027 r. pierwotna wersja ustawy o rencie wdowiej dawała skumulowaną wartość świadczenia 45 000 zł. Ostateczna ustawa przyznała kwotę 14 250 zł. Różnica między tymi kwotami jest tak duża, że pojawia się pytanie o wyrównanie. Nic nie wskazuje na takie takie wyrównanie.

Dodatek 2520 zł do renty socjalnej (tzw. dodatek dopełniający) miał być wypłacany od 1 stycznia 2025 r. Pierwsze wypłaty dopiero w maju 2025 r. Płatność wyniesie 12 600 zł. Jest więc wyrównanie. Ale bez odsetek. Sejm opóźni wypłaty z uwagi na ZUS.

Ile emeryt może dorobić do emerytury od września 2024 roku? Ile wynoszą limity przychodu na emeryturze pomostowej, wojskowej i policyjnej? Kiedy za dorabianie na emeryturze ZUS pomniejszy, a kiedy zawiesi świadczenie? Ile wynosi nowa kwota maksymalnego zmniejszenia?

Świadczenie kompensacyjne dla nauczycieli to odpowiednik emerytury pomostowej. Ile wynosi w 2024 roku i jaki wiek nauczyciela uprawnia do kompensówki? Jakie warunki trzeba spełnić, aby móc pobierać świadczenie kompensacyjne? Oblicz prognozę świadczenia za pomocą kalkulatora ZUS.

W rencie wdowiej nikt nie zastanowił się nad pokrzywdzeniem przez nowe przepisy wdowców. Mogą wnioskować o rentę wdowią, gdy stracili żonę w wieku 60 lat (i późniejszym). Jest to limit wyższy o 5 lat niż dla wdów (tu jest 55 lat). To rozwiązanie wywołało burzliwe dyskusje w Internecie osób zainteresowanych rentą. I pytanie o możliwość nowelizacji nowych przepisów (pod kątem limitu lat składkowych osoby zmarłej).

Wszyscy wiemy, że rząd przedłużył do 30 marca 2025 r. terminy ważności orzeczeń dla osób niepełnosprawnych. Nie wszyscy zainteresowani wiedzą, że przy tej okazji wprowadzono nowy typ zaświadczenia dla osoby niepełnosprawnej. Z tym zaświadczeniem można się udać do urzędu i załatwić przedłużenie prawa do pobierania zasiłku pielęgnacyjnego.

14 emerytura w 2024 r. będzie wcześniej niż się spodziewano! Wypłata dla części emerytów zostanie dokonana jeszcze w sierpniu czyli w tym miesiącu. Dlaczego? Część emerytów otrzyma czternastkę wcześniej niż się spodziewało, ponieważ 1 września wypada w niedzielę.

Renta wdowia będzie przez rok zaniżonym świadczeniem. W artykule przykład renty z której płatności są zaniżone miesięcznie 6 x 375 zł i 6 x 500 zł. Zamiast 12 x 1250  (łącznie przez rok zaniżenie świadczenia 9750 zł). 

Projekt w sprawie renty wdowiej, i tu należy zaznaczyć, że renty wdowiej dla wybranych (bo nie wszystkich) jest dopiero po I czytaniu w Sejmie, jeszcze przed nim długa i wydaje się, że burzliwa droga. Jest jednak zielone światełko w tunelu, ponieważ odbyło się już głosowanie w Komisji Polityki Społecznej i Rodziny, doszło do jednogłośnego poparcia.

Co z emeryturami stażowymi? Emerytury stażowe są uchwalone i podpisane przez Prezydenta, jest jednak jedno ale… To emerytury stażowe dla nauczycieli, które wchodzą w życie od 1 września 2024 r. Inni ubezpieczeni, nie będący nauczycielami mówią: "Czujemy się oszukani, co z nami?". Sam ZUS podkreśla: "Propozycja ta może spotkać się z zarzutem naruszenia zasady równego traktowania w zakresie prawa do zabezpieczenia społecznego".

Wiek emerytalny kobiet jest do zmiany - to prawie przesądzone. Argumenty są dużej wagi: dyskryminacja - bo mężczyzn dotyczy wiek emerytalny pięć lat wyższy i ekonomiczne - kobiety z tego powodu dostają dużo niższe emerytury. Bardziej dyskusyjna jest kwestia czy ogólnie wiek emerytalny powinien być podwyższony.

Nie ma jednej uniwersalnej odpowiedzi na to, kiedy najlepiej przejść na emeryturę w 2025 r. ponieważ jest to zależne od wielu czynników, m.in. od miesiąca urodzenia. Poniżej jednak zostanie wskazane jakie czynniki brać pod uwagę i jakie kroki podejmować przechodząc na emeryturę.

W polskim prawie nie jest znana instytucja renty dożywotniej, tj. prawa do renty niezależnego od zmiany okoliczności istniejących od chwili jej przyznania. Renty nie są przyznawane bezterminowo. Wiele osób jednak zastanawia się: w jakim wieku renta na stałe? komu przysługuje renta dożywotnia? Mało kto wie, że trzeba rozróżnić rentę stałą a trwałą niezdolność do pracy.

Limity zarobkowe nie obowiązują emerytów, którzy ukończyli powszechny wiek emerytalny [60 lub 65 lat]. Kogo nie dotyczą jeszcze limity zarobkowe? Okazuje się, że grupa ta nie jest wcale taka mała. Te osoby nie będą miały zmniejszonych świadczeń od 1 czerwca 2024 r.

Praca szczególna czyli praca w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze - na jakie świadczenia może liczyć pracownik? Jakie prace uznaje się za pracę szczególną?

Okres ubezpieczenia z tytułu pracy za granicą ma wpływ na uprawnienia emerytalne w Polsce. Ile trzeba pracować za granicą żeby dostać emeryturę z zagranicy? Czy można mieć dwie emerytury w Polsce i za granicą? W jakiej wysokości będzie emerytura zagraniczna?