Staż pracy, Urlop macierzyński

To będzie prawdziwa rewolucja! Rząd szykuje projekt nowelizacji Kodeksu pracy. Do stażu pracy wliczane będą okresy wykonywania pracy na innej podstawie niż umowa o pracę.

Być może jeszcze w tym roku będzie wdrożony do przepisów prawa pracy 100% płatny dodatkowy urlop macierzyński i tacierzyński. Komu przysługiwałby taki urlop: rodzicom wcześniaków. Aktualnie urlop macierzyński przysługuje po urodzeniu się dziecka, jeżeli dziecko jest wcześniakiem i przebywa w szpitalu, ze względu na swój trudny stan zdrowia (niekiedy wiele miesięcy) - rodzice nie mają możliwości w pełni wykorzystać tego czasu z dzieckiem. Czas to zmienić. W Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej miały miejsce kolejne już rozmowy w ramach tej inicjatywy, zwanej: „koalicja dla wcześniaka”. Został powołany specjalny zespół ds. poprawy sytuacji rodziców wcześniaków i dzieci hospitalizowanych po narodzinach. Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej Agnieszka Dziemianowicz-Bąk przedstawiła propozycje rozwiązań, które znajdą się w przygotowywanym projekcie ustawy. Projekt ma być przygotowany przed Dniem Matki.

W dniu 15 lutego 2024 roku ruszyły prace w Ministerstwie Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej nad opracowaniem prawnych rozwiązań w zakresie uprawnień rodzicielskich dla rodziców dzieci przedwcześnie urodzonych oraz dzieci hospitalizowanych po urodzeniu. To poważny problem. Środowiska reprezentujące rodziców wcześniaków wskazują, że mama każdego wcześniaka, który wymaga hospitalizacji po narodzinach, miała prawo skorzystać z pełnopłatnego zwolnienia lekarskiego z tytułu opieki nad dzieckiem, a urlop macierzyński, żeby zaczynał się wraz z wypisem dziecka do domu. Dodatkowo, mamy wcześniaków aktualnie przebywające na urlopie macierzyńskim proszą o wydłużenie im tego urlopu o czas, jaki dziecko spędziło w szpitalu. 

Jest światełko nadziei dla przedsiębiorców. Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej zajęła się pytaniem RPO: czy do stażu pracy wlicza się działalność gospodarcza i umowy cywilnoprawne? Ogromna ilość przedsiębiorców czy samozatrudnionych w Polsce wykonujących pracę np. na podstawie umowy zlecenia czy o dzieło od wielu lat postuluje o wliczanie do stażu pracy - warunkującego uprawnienia pracownicze - okresów działalności gospodarczej oraz pracy świadczonej na podstawie umów cywilnoprawnych.

W dniu 15 stycznia 2024 roku miało miejsce w Sejmie posiedzenie Parlamentarnego Zespołu ds. Opieki Okołoporodowej. Podczas tego posiedzenia przekazano posłom projekt ustawy nowelizującej przepisy w zakresie uprawnień związanych z rodzicielstwem, tak aby z urlopu macierzyńskiego matki wcześniaków mogły korzystać od momentu opuszczenia przez dziecko szpitala, a nie od momentu urodzenia się dziecka. Czy dojdzie do nowelizacji w 2024? Agnieszka Dziemianowicz-Bąk Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej - tak odpowiada na petycję: "(…) w mojej ocenie przyjęte w Polsce rozwiązania powinny w sposób szczególny regulować uprawnienia rodziców hospitalizowanych wcześniaków i noworodków w kontekście długości trwania urlopu macierzyńskiego (…)".

Matki dzieci, które są wcześniakami spędzają urlop macierzyński w szpitalu, a nie w domu. Mamy mówią: "Czujemy się okradane z urlopu macierzyńskiego". Ich zdaniem Urlop macierzyński powinien zaczynać się wraz z wypisem dziecka ze szpitala, a nie od dnia porodu. Siedem organizacji rodzicielskich zrzeszonych w Ogólnopolskim Porozumieniu Razem dla Wcześniaków apeluje o pilne zmiany prawne, które pozwolą wydłużyć urlop macierzyński mamom wcześniaków o czas pobytu dziecka w szpitalu. 

Czy jest okres ochronny po macierzyńskim? Czy po powrocie z macierzyńskiego pracodawca może zwolnić pracownicę? Jak zapewnić sobie ochronę przed zwolnieniem?

Zakładowy staż pracy. Co to jest? Jak się go oblicza? Czy wpływa na okres wypowiedzenia? 

Chcemy zróżnicować wysokość odprawy emerytalno-rentowej ze względu na staż pracy pracowników w naszym zakładzie. Pracownicy ze stażem pracy do 3 lat otrzymają odprawę w wysokości wynikającej z przepisów Kodeksu pracy (1-miesięczną). W przypadku gdy ich staż jest dłuższy, ale nie przekracza 7 lat - 2-miesięczną, a zatrudnieni powyżej 7 lat - 3-miesięczną. Czy nasze postępowanie będzie prawidłowe? Czy wprowadzając takie różnicowanie odprawy, nie naruszamy zasady równego traktowania pracowników? 

Marek Z. objął po rodzicach gospdoarstwo rolne, a następnie prowadził je przez 10 lat. Po tym czasie został zatrudniony w sklepie z maszynami rolniczymi, na podstawie umowy o pracę. Zrezygnował z upraw zboża, bo aktualnie się to nie opłaca. Jest okres urlopowy, Marek Z. zastanawia się do ilu dni urlopu ma prawo i jakie są zasady wliczania okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy? Czy okres pracy w gospodarstwie rolnym wlicza się do stażu pracy od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego?

Urlop macierzyński można przerwać. Mama dziecka, która jest na macierzyńskim może to zrobić, jeśli dziecko lub ona sama wymaga opieki szpitalnej. Wtedy ojciec dziecka ma prawo do przejęcia pozostałej części tego urlopu pod warunkiem, że sama mama wykorzystała już 8 tygodni z przysługujących jej 14.

Kodeks pracy - Senat wprowadził poprawki do noweli Kodeksu pracy, która wdraża unijną dyrektywę "work-life balance". Nowelizacja wprowadza m.in. prawo do urlopu z powodu siły wyższej oraz prawo do urlopu opiekuńczego.

Czy możliwe jest uwzględnienie stażu służby strażaka ochotnika (nie zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy) do celów obliczenia wynagrodzenia tego strażaka zatrudnionego już później jako strażaka zawodowego pracującego na pełny etat? Czy trzeba równo traktować te dwie grupy zawodowe?