REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Urlop ojcowski i macierzyński a zgon dziecka

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Kinga Piwowarska
Doktor nauk prawnych, adwokat, adiunkt na Wydziale Prawa Uniwersytetu Andrzeja Frycza Modrzewskiego w Krakowie w Katedrze Prawa Pracy i Zabezpieczenia Społecznego
Urlop ojcowski  i macierzyński a zgon dziecka
Urlop ojcowski i macierzyński a zgon dziecka
fot. Shutterstock

REKLAMA

REKLAMA

Czy przysługuje urlop ojcowski pomimo zgonu dziecka? Czy urlop macierzyński przysługuje kobietom, które poroniły? Czy poronienie a urodzenie martwego dziecka to pojęcia tożsame? L4 czy zasiłek z ZUS przy poronieniu albo przy urodzeniu martwego dziecka?

rozwiń >

Urlop ojcowski a zgon dziecka

Czy urlop ojcowski ulega przerwaniu gdy w jego trakcie nastąpi zgon dziecka? Czy udziela się urlopu, gdy ojciec dziecka złożył wniosek o urlop ojcowski, ale okaże się, że jeszcze przed jego udzieleniem przez pracodawcę dojdzie do zgonu dziecka?

REKLAMA

Autopromocja

Urlop ojcowski przysługuje na podstawie art. 1823 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510, dalej: KP). Pracownik - ojciec wychowujący dziecko ma prawo do urlopu ojcowskiego w wymiarze do 2 tygodni, nie dłużej jednak niż:

1) do ukończenia przez dziecko 24 miesiąca życia albo

2) do upływu 24 miesięcy od dnia uprawomocnienia się postanowienia orzekającego przysposobienie dziecka i nie dłużej niż do ukończenia przez dziecko 7 roku życia, a w przypadku dziecka, wobec którego podjęto decyzję o odroczeniu obowiązku szkolnego, nie dłużej niż do ukończenia przez nie 10 roku życia.

Urlopu udziela się na pisemny wniosek pracownika-ojca, składany w terminie nie krótszym niż 7 dni przed rozpoczęciem korzystania z urlopu.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pracodawca ma obowiązek uwzględnić wniosek pracownika, niemniej jednak w sytuacji śmierci dziecka w czasie - po zaakceptowaniu wniosku przez pracodawcę - a jeszcze przed rozpoczęciem urlopu ojcowskiego, pracownik nie powinien i nie może korzystać z tego urlopu. Przepis wskazuje, na przesłankę wychowywania dziecka, jeżeli zatem dojdzie do zgonu dziecka nie będzie możliwe jego wychowywanie.

Podobnie wygląda sytuacja, gdy dojdzie do śmierci dziecka w trakcie korzystania z urlopu ojcowskiego. W takiej sytuacji pracownik również nie może kontynuować tego urlopu.

2 dni zwolnienia z pracy w zw. ze zgonem

Ojciec może skorzystać ze zwolnienia od pracy, w wymiarze dwóch dni ze względu na osobiste okoliczności. Na podstawie § 15 pkt 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U. z 2014 r. poz. 1632) - pracodawca jest obowiązany zwolnić od pracy pracownika na czas obejmujący: 2 dni - w razie ślubu pracownika lub urodzenia się jego dziecka albo zgonu i pogrzebu małżonka pracownika lub jego dziecka, ojca, matki, ojczyma lub macochy. Za czas tego zwolnienia pracownik-ojciec zachowuje prawo do wynagrodzenia.

Skrócony urlop macierzyński a zgon dziecka czy urodzenie martwego dziecka

Pracownicy-ojcowie pytają czy można odpowiednio stosować do ww. sytuacji art. 1801 KP dot. skróconego urlopu macierzyńskiego, pomimo zgonu dziecka. Nie, ponieważ ustawodawca przewidział szczegółowe regulacje - uprawnienia jedynie dla matek w związku ze zgonem dziecka.

REKLAMA

W razie urodzenia martwego dziecka lub zgonu dziecka przed upływem 8 tygodni życia, pracownicy przysługuje urlop macierzyński w wymiarze 8 tygodni po porodzie, nie krócej jednak niż przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka. Pracownicy, która urodziła więcej niż jedno dziecko przy jednym porodzie, przysługuje w takim przypadku urlop macierzyński w wymiarze stosownym do liczby dzieci pozostałych przy życiu.

Z kolei, w przypadku zgonu dziecka po upływie 8 tygodni życia, pracownica zachowuje prawo do urlopu macierzyńskiego przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka. Pracownicy, która urodziła więcej niż jedno dziecko przy jednym porodzie, przysługuje w takim przypadku urlop macierzyński w wymiarze stosownym do liczby dzieci pozostałych przy życiu, nie krócej jednak niż przez okres 7 dni od dnia zgonu dziecka.

Urlop macierzyński dla kobiet, które poroniły – czy przysługuje?

W znaczeniu medycznym, poród to rozwiązanie, które następuje po upływie 22 tygodnia ciąży. Z kolei urodzenie martwego dziecka (wskutek porodu) to co innego niż poronienie. Definicje poronienia i urodzenia martwego dziecka zawarte są rozporządzeniu Ministra Zdrowia w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania z dnia 6 kwietnia 2020 r. (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1304).

Czym jest poronienie?

Poronieniem określa się wydalenie lub wydobycie z ustroju matki płodu, który nie oddycha ani nie wykazuje żadnego innego znaku życia, jak czynność serca, tętnienie pępowiny lub wyraźne skurcze mięśni zależnych od woli, o ile nastąpiło to przed upływem 22. tygodnia ciąży (21 tygodni i 7 dni).

Czym jest urodzenie martwego dziecka?

REKLAMA

Urodzeniem martwym określa się całkowite wydalenie lub wydobycie z ustroju matki płodu, o ile nastąpiło po upływie 22. tygodnia ciąży, który po takim wydaleniu lub wydobyciu nie oddycha ani nie wykazuje żadnego innego znaku życia, jak czynność serca, tętnienie pępowiny lub wyraźne skurcze mięśni zależnych od woli.

Pomimo powyższego, jak wskazuje pismo z dnia 22 kwietnia 2013 r. wydane przez Ministerstwo Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej (SPS-023-25577/14) w sprawie urlopu macierzyńskiego dla kobiet, które poroniły: literalna wykładnia przepisów wskazuje, iż w sytuacji, w której kobieta po porodzie nie opiekuje się dzieckiem z uwagi na fakt, iż urodziło się ono martwe (lub nastąpił jego późniejszy zgon), ma ona zapewniony odpowiedni okres na regenerację sił.

Z punktu widzenia pracodawcy podstawowym dokumentem poświadczającym fakt urodzenia dziecka i w konsekwencji zobowiązującym go do udzielenia urlopu macierzyńskiego jest akt urodzenia. I tak, przy ustalaniu prawa do zasiłku macierzyńskiego, który przysługuje przez okres ustalony przepisami KP, jako okres urlopu macierzyńskiego, dokumentem uprawniającym do jego otrzymania jest skrócony odpis aktu urodzenia dziecka lub jego kopia potwierdzona przez płatnika zasiłku za zgodność z oryginałem.

W przypadku śmierci dziecka, szpital wystawia, tzw. kartę martwego urodzenia. W świetle art. 55 Prawa o aktach stanu cywilnego zgłoszenia urodzenia dziecka dokonuje się w terminie 21 dni od dnia sporządzenia karty urodzenia, a w przypadku gdy dziecko urodziło się martwe - w terminie 3 dni od dnia sporządzenia karty martwego urodzenia.

W takim wypadku sporządza się akt urodzenia z adnotacją w rubryce "Uwagi", że dziecko urodziło się martwe; aktu zgonu nie sporządza się.

W konsekwencji, jak wskazuje Ministerstwo pracownicy, która przedłożyła pracodawcy akt urodzenia dziecka wskazujący na adnotację, iż dziecko "urodziło się martwe", nie można odmówić przyznania urlopu macierzyńskiego na podstawie art. 1801§ 1 KP. Zdaniem resortu pracy KP nie może normować definicji pojęcia "poronienia" ani "urodzenia martwego" z uwagi na fakt, iż nie jest to materia podlegająca regulacji Kodeksu pracy (art. 1 KP). Pracodawca nie powinien także takich kwestii badać.

Zdarza się czasami tak, że akt urodzenia nie zostanie wystawiony, ponieważ należy w nim określić płeć, a ze względu na wczesny etap ciąży niekiedy nie jest możliwe ustalenie płci dziecka – wówczas pracownica nie będzie mogła skorzystać z urlopu macierzyńskiego. Jedyną możliwością ustalenia ewentualnie płci jest przeprowadzenie badań DNA, na koszt matki - ponieważ nie są one refundowane we wczesnej fazie ciąży czy też po zgodnie.

Ustawodawca nie przewidział w takiej sytuacji zachowania prawa do urlopu ojcowskiego, jak ma to miejsce w przypadku przewidzianym w art. 1801 KP dotyczącym śmierci dziecka, w trakcie urlopu macierzyńskiego. Z dniem śmierci dziecka urlop ojcowski ulega zatem zakończeniu, a udzielony a jeszcze nie wykorzystywany – nie należy się. 

L4 czy zasiłek z ZUS przy poronieniu albo przy urodzeniu martwego dziecka?

Często kobiety nie chcąc dostarczać pracodawcy karty zgonu dziecka, decydują się na zwolnienie lekarskie L4. W takiej sytuacji tracą a zyskuje tylko ZUS. W czasie kiedy kobieta korzystałaby ze skróconego urlopu macierzyńskiego w związku ze śmiercią dziecka otrzymywałaby 100% wynagrodzenia, które wypłacane byłoby przez ZUS. Z koli przy L4, kiedy już kobieta nie jest w ciąży, przysługuje jej jedynie 80% wynagrodzenia.

Ze względu na brak podstawy prawnej, która wprost pozbawiałaby pracownicę prawa do urlopu macierzyńskiego w przypadku urodzenia martwego dziecka przed upływem 22. tygodnia ciąży, ZUS nie różnicuje czasu, w którym doszło do poronienia. Podstawą do zasiłku macierzyńskiego jest akt urodzenia martwego dziecka lub akt zgonu.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks Pracy (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1510, dalej: KP)

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 15 maja 1996 r. w sprawie sposobu usprawiedliwiania nieobecności w pracy oraz udzielania pracownikom zwolnień od pracy (Dz.U. z 2014 r. poz. 1632)

Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie rodzajów, zakresu i wzorów dokumentacji medycznej oraz sposobu jej przetwarzania z dnia 6 kwietnia 2020 r. (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1304)

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Składka zdrowotna 2025: ryczałt, karta podatkowa, podatek liniowy, zasady ogólne. Jaka jest podstawa wymiaru? Ile procent?

Jaka jest podstawa wymiaru składki oraz kwota składki zdrowotnej w 2025 roku dla niektórych grup ubezpieczonych? ZUS informuje o wysokości składki na ryczałcie, karcie podatkowej, przy zasadach ogólnych, podatku liniowym, podatku od kwalifikowanego dochodu z kwalifikowanych praw własności intelektualnej oraz dla osób współpracujących.

Skrócony tydzień pracy może być tragiczny dla gospodarki, firm i społeczeństwa

Pilotaż skróconego tygodnia pracy jest konieczny. Może się okazać, że powszechny zapis o krótszym czasie pracy będzie tragiczny dla polskiej gospodarki, firm i społeczeństwa. 15 września kończy się nabór firm i instytucji do projektu.

2,5 tys. euro za pracę na magazynie w Szwecji i Norwegii. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego?

Szwecja, Norwegia, Niemcy i Czechy to opłacalne kierunki na podjęcie pracy w wakacje. W państwach skandynawskich na magazynie można zarobić 2,5 tys. euro miesięcznie. Ile zarobi pracownik produkcji i operator wózka widłowego? Bardzo dobre zarobki są też w Niemczech i Czechach.

Zmieniasz adres podczas zwolnienia lekarskiego (tzw. L4)? Masz tylko 3 dni na zgłoszenie. Sprawdź, co grozi za spóźnienie

Planujesz wyjechać do rodziny, będąc na zwolnieniu lekarskim albo zmieniłeś miejsce pobytu w trakcie choroby? Zgodnie z przepisami masz tylko trzy dni na zgłoszenie. W przeciwnym razie możesz stracić prawo do zasiłku chorobowego.

REKLAMA

Dłuższe urlopy jednak nie dla wszystkich lecz dla wybranych, czyli dla kogo dodatkowe świadczenia. Nie będzie rewolucji w kodeksie pracy

Czas pracy skrócony do 35 godzin w tygodniu, a urlopy wydłużone z 20 dni i 26 dni do dni 35 – i to dla wszystkich. Takie niedawno były zapowiedzi odnośnie dwóch wielkich reform w kodeksie pracy. Rewolucje odwołane, o dłuższych urlopach należy zapomnieć. A krótszy tydzień pracy?

Zmiany w przepisach BHP od 2026 czy 2027 roku? Temperatury progowe i czasowe wstrzymanie pracy

Będą zmiany w przepisach BHP. Dotyczą pracy w wysokich temperaturach. Wprowadza się temperatury progowe, po przekroczeniu których pracodawca ma obowiązek wprowadzenia działań ograniczających obciążenie cieplne, np. krótszy czas pracy, przerwy w pracy czy praca zdalna. Przy najwyższych temperaturach praca zostanie czasowo wstrzymana.

Przy jakich temperaturach pracodawca zapewnia wodę i napoje? Czy w pracy musi być klimatyzacja?

Praca w wysokich temperaturach jest szczególnie uciążliwa, a nawet może zagrażać zdrowiu i życiu pracowników. Przy jakich temperaturach pracodawca zapewnia wodę i napoje? Czy w pracy musi być klimatyzacja? Poznaj aktualnie obowiązujące przepisy BHP.

Sprzedaż w 2030 r. czyli kompetencje przyszłości. Jaki musi być handlowiec za 5 lat?

Sprzedaż dynamicznie się zmienia. Bywa, że klient kończy rozmowę z handlowcem w środku ofertowej formułki. Dziś, a jeszcze bardziej za 5 lat, klienci potrzebują rozmowy, zrozumienia, uważnego słuchania i pomocy. Coraz ważniejsza jest uczciwość i działanie zgodnie z wartościami. O czym dziś musi wiedzieć handlowiec, aby w 2030 r. posiadał wszystkie wymagane kompetencje?

REKLAMA

Przeniesienie pracownika do innego działu. Co z wypowiedzeniem zmieniającym i odprawą?

W praktyce może się zdarzyć, iż pracodawca przenosi pracownika do innego działu, aby uniknąć zwolnień. Jak dokonać tego zgodnie z prawem? Kiedy nie jest potrzebne wypowiedzenie zmieniające? Czy przenoszonemu pracownikowi trzeba wypłacić odprawę?

Ekstremalne temperatury zmniejszają wydajność pracy

Z powodu upałów w Chinach, Hiszpanii, Włoszech i Grecji PKB może spaść o blisko 1 pkt proc. - wynika z raportów ekspertów Allianz Trade. Ekstremalne temperatury maja duży wpływ na wydajność pracy.

REKLAMA