Odpoczynek dobowy

Zaplanowanie czasu pracy kierowcy autobusu jest obowiązkiem pracodawcy. Przypomina o tym Okręgowy Inspektor Pracy w Katowicach, nawiązując do okresu ferii zimowych.

Stosowanie w zakładzie pracy zmianowej dopuszczalne jest niezależnie od obowiązującego w nim systemu czy systemów czasu pracy, opisanych w wewnętrznym akcie prawnym, jakim jest Regulamin Pracy. Charakteryzuje się ona uciążliwością związaną z częstym zmienianiem przez pracowników pory wykonywania pracy, pozwala jednak na planowanie pracy w niedziele i święta. Praca zmianowa uzasadniona jest rodzajem lub organizacją procesu pracy.

Istotną różnicą pomiędzy przerywanym systemem czasu pracy a pozostałymi systemami jest występowanie przerwy, która może trwać maksymalnie 5 godzin. Kiedy zastosować przerywany system czasu pracy i jak go wprowadzić?

Pracodawca może zobowiązać pracownika do pozostawania poza normalnymi godzinami pracy w gotowości do wykonywania pracy, tzw. dyżur pracowniczy. Wydając polecenie wykonania dyżuru w podstawowym systemie czasu pracy, pracodawca nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku

Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar zwrócił się do premier Ewy Kopacz o zwiększenie ochrony osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych (tzw. śmieciówkach). RPO wskazał, że chodzi m.in. o prawo do odpoczynku, urlop, czy poddanie sporów rozstrzygnięciom sądów pracy.

Pracodawca ma obowiązek zagwarantowania pracownikom nieprzerwanego odpoczynku dobowego oraz tygodniowego. Naruszenie przepisów o odpoczynkach dobowych oraz tygodniowych stanowi wykroczenie przeciw­ko prawom pracowniczym i jest zagrożone karą grzywny od 1 tys. zł do 30 tys. zł.

Naruszenie doby pracowniczej, czyli rozpoczęcie pracy przed upływem 24 godzin od podjęcia pracy w poprzedniej dobie, jest wykroczeniem przeciw­ko przepisom o czasie pracy i jest zagrożone karą grzywny od 1 tys. zł do 30 tys. zł. Co w przypadku, gdy pracownik zatrudniony jest w ruchomym czasie pracy?

Jakie są regulacje w zakresie dobowego i tygodniowego odpoczynku pracowników? O tym poniżej.

Obowiązek zapewnienia pracownikowi czasu wolnego od pracy w ramach odpoczynku wynika z przepisów prawa pracy. Regulacja zawarta w Kodeksie pracy nie zawiera jednak wskazania, jakie konsekwencje poniesie pracodawca, jeśli nie wywiąże się z tego obowiązku. Omawianym zagadnieniem zajął się więc Sąd Najwyższy. 

Zmiany w czasie pracy weszły w życie dnia 23 sierpnia 2013 r. Wprowadziły dłuższe, 12-miesięczne, okresy rozliczeniowe, ruchomy czas pracy oraz obowiązek tworzenia szczegółowych harmonogramów czasu pracy.

Elastyczny czas pracy został uchwalony 13 czerwca 2013 r. przez sejm. Zmiany w prawie pracy weszły w życie dnia 23 sierpnia 2013 r. Funkcjonują już dłuższe 12-miesięczne okresy rozliczeniowe i ruchomy czas pracy. Okres rozliczeniowy może być wydłużony w każdym systemie czasu pracy.

Kodeks pracy reguluje czas pracy pracownika. Przysługuje mu w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Co dzieje się w sytuacji, gdy odpoczynek dobowy pracownika zostaje przerwany? Jak pracodawca powinien mu to zrekompensować?

Co robić, gdy dopada znużenie i ciężko jest się skoncentrować na wykonywanych zadaniach? Czy odpoczynek w pracy jest niezbędny? Wcale nie trzeba kłaść się do łóżka. To zaskakujące, kiedy nasz mózg odpoczywa w ciągu dnia…

Pracodawca, planując długość dyżuru, musi brać pod uwagę wymiar czasu pracy pracownika w danym dniu. Dodatkowo, aby uniknąć błędów, musi także pamiętać o przestrzeganiu granic dobowego odpoczynku.

Komisja Europejska 7 czerwca 2011 r. ujednoliciła zasady rozliczania okresów jazdy dziennej kierowców. Każdy odpoczynek krótszy niż 9 godzin (czyli nieprawidłowy), lecz trwający co najmniej 7 godzin, będzie „zamykał” zmianę roboczą, czyli będzie kończył dzienny okres prowadzenia pojazdu.

Praca zmianowa jest jedną z bardziej efektywnych form organizacji czasu pracy, która może być wykorzystywana praktycznie w każdym zakładzie pracy w połączeniu z różnymi systemami czasu pracy oraz z pracą w niedziele i święta.

Kodeks pracy zawiera minimum uprawnień pracowniczych dotyczących dyżuru. Warto wiedzieć, że układ zbiorowy pracy, regulamin pracy lub wynagradzania, a nawet umowa o pracę mogą korzystniej ukształtować te uprawnienia dla pracowników.

Pracodawcy zapominają, że 8-godzinny dzień pracy dla osób niepełnosprawnych ze znacznym i umiarkowanym stopniem niepełnosprawności będzie obowiązywał dopiero od stycznia 2012 roku.

W dzisiejszym świecie coraz częściej zacierają się granice pomiędzy życiem prywatnym a zawodowym. Im bardziej odpowiedzialne stanowisko tym większe prawdopodobieństwo, że dana osoba będzie poświęcać więcej czasu kwestiom związanym z pracą, zaniedbując tym samym sprawy osobiste i rodzinne. Dlatego ważne jest, by nauczyć się wyznaczać wyraźne granice pomiędzy tymi dwoma obszarami życia.

Rozszerzenie zakresu stosowania dyrektywy 2002/15/WE na kierowców pracujących na własny rachunek budziło wiele kontrowersji. Trybunał rozstrzygnął wątpliwości, uznając m.in., że taka interpretacja nie ogranicza swobody przedsiębiorczości.

W projektowanych obecnie biurach coraz częściej aranżowane są pokoje służące do gier i zabaw dla pracowników. Pojawiają się w nich stoły do ping-ponga czy konsole PlayStation. Wiele z tych pomysłów rodzi się przy czynnym udziale samych zatrudnionych.

Jesień nie jest dobrym okresem na pracę. Do negatywnego wpływu jesiennej aury na pracę przyznaje się 2/3 uczestników ankiety Pracuj.pl. Najlepszym sposobem na jej zwalczenie, w większości przypadków, okazuje się kawa i coś słodkiego.

Zgodnie z prawem wspólnotowym niezaliczanie do czasu pracy okresu dyżuru zakładowego, podczas którego pracownik nie wykonuje pracy, jest niezgodne z prawem.

Lekarze i inni pracownicy posiadający wyższe wykształcenie, którzy wykonują zawód medyczny, mogą być zobowiązani przez pracodawców do pełnienia dyżuru medycznego.

Kierowca wykorzystując dobowy wypoczynek musiał przestawić pojazd. Zaparkował w dozwolonym miejscu, ale tarasował przejazd potrzebny ze względu na nagłe prace remontowe wykonywane obok parkingu. Kierowca zaparkował więc w innym miejscu. Czy przerwanie wypoczynku będzie w tym przypadku podlegać sankcjom ze strony inspekcji transportu drogowego? Przerwa w wypoczynku trwała kilka minut, jednak kierowca nie miał nieprzerwanego wypoczynku. Poza tym o te kilka minut przekroczył dzienny limit prowadzenia pojazdu.

Kadra kierownicza może być zatrudniana na podstawie umów cywilnoprawnych (umowa-zlecenie, kontrakt menedżerski) albo na podstawie umowy o pracę. W tym drugim przypadku do ich czasu pracy stosuje się przepisy Kodeksu pracy.

W praktyce zdarzają się przypadki nieprawidłowego stosowania przepisów o dyżurach pracowniczych. Jednym ze sposobów uniknięcia błędów związanych z planowaniem dyżurów jest przestrzeganie granic dobowego odpoczynku pracownika.

Zastosowanie systemu pracy zmianowej umożliwia zatrudnienie pracownika w niedziele i święta, jak również skrócenie tygodniowego okresu odpoczynku. Należy jednak pamiętać o zakazie pracy w święta w placówkach handlowych.

Mamy problem z zapewnieniem pracownikom odpoczynku tygodniowego w sytuacji, gdy okres rozliczeniowy rozpoczyna się w niedzielę. Czy w takim przypadku pracownik wykonujący pracę od poniedziałku do piątku w systemie podstawowym czasu pracy może mieć zapewniony 35-godzinny odpoczynek tygodniowy w ten sposób, że ma nieprzerwany odpoczynek tygodniowy od piątkowych godzin popołudniowych przypadających we wcześniejszym okresie rozliczeniowym do poniedziałkowych godzin rannych, które przypadają w nowym okresie rozliczeniowym? Czy konieczne jest przesuwanie harmonogramów tak, aby pracownik miał wolne nieprzerwanie 35 godzin w każdym tygodniu liczonym od niedzieli do soboty okresu rozliczeniowego, który rozpoczyna się w niedzielę?

Pracownik pracuje w podstawowym systemie czasu pracy w godz. od 8.00 do 16.00 od poniedziałku do piątku. We wtorek 3 lutego 2009 r. po przepracowaniu 8 godzin został wezwany dodatkowo do pracy na godz. 19.00, aby przygotować pilny raport. Pracował jeszcze tego dnia do godz. 22.00. Następnego dnia przyszedł do pracy na godz. 8.00. Czy w takim przypadku doszło do naruszenia odpoczynku dobowego przysługującego pracownikowi? Jeśli tak, to jak powinniśmy go pracownikowi zrekompensować?

Pracodawca jest zobowiązany zapewnić każdemu pracownikowi w każdej dobie pracowniczej nieprzerwany okres co najmniej 11 godzin odpoczynku. Oprócz tego pracodawca ma obowiązek zagwarantować również pracownikom co najmniej 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego. Odpoczynek tygodniowy powinien obejmować odpoczynek dobowy.

Pracodawca zobowiązuje pracownika do pozostawania na dyżurze w zakładzie pracy, przy czym dyżur ten jest płatny tylko w godzinach pracy, natomiast w zamian za dyżur poza 8-godzinnym dniem pracy przysługuje jedynie czas wolny od pracy w tym samym wymiarze. Czy jego postępowanie jest zgodne z prawem?

Przepisy nie wskazują na jakiekolwiek ograniczenia w zakresie liczby dyżurów poza kwestią zapewnienia pracownikom minimalnego wypoczynku. Czy w związku z tym mogę zlecać pracownikom pełnienie dyżurów po pracy praktycznie codziennie, uwzględniając jedynie odpoczynki dobowe i tygodniowe? Czy taka praktyka może spotkać się z zarzutami nieprawidłowej organizacji pracy?

Jesteśmy publicznym zakładem opieki zdrowotnej. Pracownik naszego zakładu ukończył studia wyższe na kierunku fizjoterapia z tytułem magistra i będzie wykonywał zabiegi fizykoterapeutyczne oraz dodatkowo kinezyterapeutyczne. Będzie zatrudniony w wymiarze 1/2 etatu. Zgodnie z ustawą o zakładach opieki zdrowotnej, czas pracy pracowników fizykoterapii nie może przekraczać 5 godzin na dobę, a pracowników kinezyterapii zatrudnionych w ZOZ nie może przekraczać 7 godzin 35 minut. W jaki sposób określić dobową i tygodniową normę czasu pracy w informacji o dodatkowych warunkach zatrudnienia i jaki przepis wskazać pracownikowi w tej informacji?

Dopuszczalne jest ustalenie innej liczby godzin nadliczbowych w roku kalendarzowym niż 150.

Działania Unii Europejskiej w kwestii równouprawnienia płci obejmują całokształt ich sytuacji prawnej i faktycznej.

W naszym szpitalu pracują lekarze w pełnym wymiarze czasu pracy, których norma dobowa czasu pracy wynosi 7 godzin 35 minut. Pracownicy ci są zatrudnieni w jednomiesięcznym okresie rozliczeniowym w równoważnym systemie czasu pracy, w którym jest dopuszczalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin. Ile wyniesie ich wymiar czasu pracy w styczniu 2008 r. po zmianie przepisów?

Od 1 stycznia 2008 r. weszła w życie nowelizacja przepisów dotyczących czasu pracy pracowników służby zdrowia. Nowe uregulowania dostosowały przepisy ustawy o zakładach opieki zdrowotnej do unijnych wymagań odnoszących się do czasu pracy. Zmiany przepisów powodują, że od 1 stycznia br. szpitale muszą inaczej zorganizować czas pracy lub przyjąć do pracy dodatkowe osoby.

Praca w godzinach nadliczbowych jest dopuszczalna wyjątkowo i nie powinna naruszać podstawowego prawa pracownika do odpoczynku dobowego. W skrajnych sytuacjach możliwe jest skrócenie odpoczynku poniżej gwarantowanego minimum 11 godzin.

W naszym zakładzie pracy zatrudniamy 2 osoby niepełnosprawne posiadające znaczny stopień niepełnosprawności oraz 2 osoby posiadające umiarkowany stopień niepełnosprawności. Czy normy czasu pracy przewidziane dla tych osób są normami sztywnymi? Czy osoby te można zatrudniać np. na 1/2 etatu, czy nie będzie to obejściem przepisów o czasie pracy? Czy przysługuje im dodatkowa przerwa w pracy? Czy przysługuje im dodatkowy urlop wypoczynkowy? - pyta Czytelniczka z Łodzi.

Co do zasady nauczyciela zatrudnionego w pełnym wymiarze zajęć obowiązuje 5-dniowy tydzień pracy. W tym przypadku dniem wolnym od pracy, oprócz niedzieli i świąt, jest sobota. Są jednak szkoły, w których praca odbywa się we wszystkie dni tygodnia.

Stanowisko Departamentu Prawnego w sprawie charakteru prawnego dyżuru medycznego po 1 stycznia 2008 r.

Jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika wynosi co najmniej 6 godzin, pracownik ma prawo do przerwy w pracy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy.

Cechą charakterystyczną równoważnego systemu czasu pracy jest dopuszczalność przedłużenia w niektórych dniach czasu pracy przy zachowaniu przeciętnej tygodniowej normy czasu pracy - 40 godzin.

U pracownika, który świadczy pracę tylko przez część miesiąca z powodu choroby, mogą powstać godziny nadliczbowe z tytułu przekroczenia normy średniotygodniowej.

W naszym zakładzie pracownicy działu spedycji pracują od poniedziałku do piątku w godzinach od 7.00 do 15.00. Po godzinach pracy czasami zobowiązujemy ich do pełnienia domowych dyżurów telefonicznych. Wiem, że pełnienie takich dyżurów nie może naruszać prawa do wypoczynku dobowego i tygodniowego pracownika, więc ograniczyliśmy dyżurowanie do 5 godzin dziennie od poniedziałku do piątku, tak aby nie naruszać przepisów o czasie pracy. Jednak mamy wątpliwości dotyczące możliwości pełnienia dyżurów telefonicznych przez pracowników opiekujących się dziećmi do lat 4. Jedna z naszych pracownic ma półtoraroczne dziecko i złożyła oświadczenie, że nie wyraża zgody na pracę powyżej 8 godzin na dobę. Czy w takiej sytuacji może pełnić domowe dyżury telefoniczne?

Pracodawca nie ma obowiązku sporządzania harmonogramu pracy dla każdego pracownika. Jednak w przypadku firm produkcyjnych działających bez przerwy sporządzenie szczegółowego rozkładu czasu pracy jest po prostu koniecznością.

Prawa do odpoczynku pracownika odbywającego podróż służbową nie reguluje w sposób bezpośredni żaden przepis prawa. Powstaje więc pytanie, czy czas spędzony przez pracownika w podróży służbowej, w którym nie wykonuje on pracy, może być traktowany jak odpoczynek?

Zatrudniam na podstawie umów zlecenia kierowców do przewozu osób na lokalnych trasach. Przewozy dokonywane są małymi busami. Czy w związku z tym, że nie są to pracownicy, osoby te muszą mieć zapewnione jakiekolwiek przerwy w pracy?

Prowadzę małą firmę świadczącą całodobowe usługi naprawy sprzętu komputerowego. W związku z tym chciałbym wyznaczyć jednemu z pracowników dyżury, podczas których mógłby odbierać zgłoszenia awarii. Czy istnieją jakieś ograniczenia czasowe dyżuru? Jak często w ciągu okresu rozliczeniowego mogę nałożyć na niego ten obowiązek?