REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Wpływ dyżuru na odpoczynek pracownika

Subskrybuj nas na Youtube
Dołącz do ekspertów Dołącz do grona ekspertów
Ewa Drzewiecka

REKLAMA

Kodeks pracy zawiera minimum uprawnień pracowniczych dotyczących dyżuru. Warto wiedzieć, że układ zbiorowy pracy, regulamin pracy lub wynagradzania, a nawet umowa o pracę mogą korzystniej ukształtować te uprawnienia dla pracowników.

Czas pełnienia dyżuru nie może naruszać prawa pracownika do odpoczynku, o którym mowa w art. 132 i 133 k.p., czyli prawa do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku dobowego i 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku obejmującego odpoczynek dobowy w każdym tygodniu (art. 1515 § 2 k.p.). Prawo do odpoczynku dotyczy zarówno dyżuru połączonego ze świadczeniem pracy, jak i bez wykonywania pracy czy dyżuru pod telefonem. A zatem przepis ten określa granice czasowe dyżuru.

REKLAMA

Wpływ dyżuru na organizację pracy >>

Dyżur w zależności od rodzaju systemu czasu pracy, w jakim pracownik jest zatrudniony, będzie w różny sposób ograniczony czasowo. W takim razie w systemie podstawowego czasu pracy na pełnienie dyżuru pozostaje tylko 5 godzin.

Przykład

Pracownik świadczy pracę od poniedziałku do piątku od 9.00 do 17.00. Pracodawca może mu polecić pełnienie dyżuru jedynie do godziny 22.00.

Dalszy ciąg materiału pod wideo

W zwykłym systemie równoważnego czasu pracy dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy maksymalnie do 12 godzin. Zwiększanie liczby godzin zwykłej pracy oznacza równocześnie skracanie dopuszczalnego dyżuru.

Przykład

Pracownik wykonuje pracę w danym dniu przez 12 godzin zgodnie z jego rozkładem czasu pracy. W związku z tym pozostaje mu 1 godzina na dyżur, co wynika z następujących obliczeń: 24 godz. – 12 (liczba godzin pracy) – 11 (liczba godzin dobowego odpoczynku) = 1 godz.

Dyżur przy minimum 12 godzinach pracy

Inne zasady polecania dyżuru dotyczą tych systemów, w których dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy powyżej 12 godzin (art. 136 i 137 k.p.). W systemach tych pracownikowi przysługuje bezpośrednio po każdym okresie wykonywania pracy w przedłużonym dobowym wymiarze czasu pracy odpoczynek przez czas odpowiadający co najmniej liczbie przepracowanych godzin. Jeżeli dobowy wymiar wynosi mniej niż 11 godzin, pracownikowi należy zapewnić 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku, gdyż jest to minimum przyjęte w Kodeksie pracy. Ponadto zapewnienie odpoczynku po pracy w przedłużonych dobowych wymiarach czasu pracy nie może naruszać prawa pracownika do nieprzerwanego odpoczynku tygodniowego, o którym mowa w art. 133 k.p.

Wynagrodzenie za czas dyżuru >>

Przykład

REKLAMA

Pracownik ochrony na wtorek ma wyznaczoną pracę od godziny 8.00 do 24.00 (16 godzin). W związku z tym okres odpoczynku powinien przypadać dla niego w środę od godz. 0.00 do 16.00 (również 16 godzin). Pracodawca nie może więc wyznaczyć mu dyżuru wcześniej niż w środę od godziny 16.00.

Przy pilnowaniu mienia lub ochronie osób oraz w zakładowej straży pożarnej lub służbie ratowniczej dopuszczalne jest przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy do 24 godzin. Oznacza to przedłużenie okresu odpoczynku do 24 godzin. Dopiero po jego zakończeniu pracownikowi można powierzyć pełnienie dyżuru.


Natomiast w systemie czasu pracy w ruchu ciągłym obowiązują podstawowe zasady udzielania odpoczynku i podobne udzielania dyżuru. Po pierwsze, oznacza to, że w każdej dobie konieczne jest zapewnienie 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku (art. 132 k.p.). Maksymalne przedłużenie dobowego wymiaru czasu pracy w tym systemie to 12 godzin. Wówczas dyżur może trwać maksymalnie 1 godzinę. Po drugie, w każdym tygodniu konieczne jest zapewnienie 35 godzin nieprzerwanego odpoczynku (art. 133 § 1 k.p.), który może przypadać w innym dniu niż niedziela (art. 133 § 4 k.p.).

WAŻNE!

W razie zmiany pory wykonywania pracy przez pracownika w związku z jego przejściem na inną zmianę (zgodnie z ustalonym rozkładem czasu pracy) tygodniowy nieprzerwany odpoczynek może obejmować mniejszą liczbę godzin, jednak nie może być krótszy niż 24 godziny (art. 133 § 2 k.p.).

Elastyczne systemy pracy a możliwość pełnienia dyżuru

Dyżur może być pełniony także w systemie zadaniowego czasu pracy. Zatrudnianie pracowników w tym systemie nie oznacza, że pracodawca nie może zobowiązać pracownika do stawiania się w siedzibie firmy w określonych dniach i godzinach. A zatem może powierzyć mu pełnienie dyżuru. Jeżeli podczas takiego dyżuru dojdzie do wykonywania pracy, pracownikowi należy zapłacić za tę pracę.

Kiedy można zastosować równoważny system czasu pracy >>

Praca w systemie pracy weekendowej (art. 144 k.p.) i systemie skróconego tygodnia pracy (art. 143 k.p.) nie wyklucza możliwości pełnienia przez pracownika dyżuru. Przykładowo, pracownik pracujący od poniedziałku do środy może w czwartki i piątki pełnić dyżur. Należy przy tym pamiętać o stosowaniu ogólnych zasad zagwarantowania odpoczynku dobowego i tygodniowego. Jeśli chodzi o odpoczynek tygodniowy, to jego zapewnienie w tych systemach jest ułatwione ze względu na mniejszą liczbę dni pracy w tygodniu. Natomiast pełnienie dyżuru może być ograniczone ze względu na konieczność zapewnienia 11-godzinnego odpoczynku dobowego przy możliwości przedłużenia dobowego wymiaru czasu pracy do 12 godzin. Przy maksymalnym przedłużeniu dyżur może trwać wyłącznie 1 godzinę.

Dyżur pracowników zarządzających zakładem pracy

Obowiązek zagwarantowania nieprzerwanego odpoczynku dobowego i tygodniowego w sytuacji pełnienia dyżuru nie odnosi się do pracowników zarządzających w imieniu pracodawcy zakładem pracy (art. 1515 § 4 k.p.). Wynika to z innych zasad w zakresie odpoczynku tych pracowników. W przypadku gdy pracodawca nie zapewni minimalnego odpoczynku dobowego pracownikowi zarządzającemu w imieniu pracodawcy zakładem pracy (art. 128 § 2 pkt 2 k.p.), to takiemu pracownikowi przysługuje równoważny okres odpoczynku w okresie rozliczeniowym (art. 132 § 3 k.p.). Oznacza to, że godziny brakujące do pełnego 11-godzinnego okresu pracodawca może zapewnić pracownikom w późniejszym terminie, byleby nie wykraczał poza ten okres rozliczeniowy, w którym pracodawca nie mógł zapewnić pełnego okresu nieprzerwanego odpoczynku dobowego.

Dyżur zakładowy w prawie wspólnotowym >>

Ponadto pracownikom zarządzającym w imieniu pracodawcy zakładem pracy nie przysługuje żadna rekompensata z tytułu pełnienia dyżuru (art. 1515 § 4 k.p.). A zatem pracownikom zarządzającym w imieniu pracodawcy zakładem pracy za czas dyżuru, bez względu na miejsce jego pełnienia (np. w zakładzie pracy), nie przysługuje ani czas wolny, ani wynagrodzenie.

Podstawa prawna:

Zapisz się na newsletter
Kodeks pracy, urlopy, wynagrodzenia, świadczenia pracownicze. Bądź na bieżąco ze zmianami z zakresu prawa pracy. Zapisz się na nasz newsletter.
Zaznacz wymagane zgody
loading
Zapisując się na newsletter wyrażasz zgodę na otrzymywanie treści reklam również podmiotów trzecich
Administratorem danych osobowych jest INFOR PL S.A. Dane są przetwarzane w celu wysyłki newslettera. Po więcej informacji kliknij tutaj.
success

Potwierdź zapis

Sprawdź maila, żeby potwierdzić swój zapis na newsletter. Jeśli nie widzisz wiadomości, sprawdź folder SPAM w swojej skrzynce.

failure

Coś poszło nie tak

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:
Autopromocja

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie - QUIZ
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne

REKLAMA

Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Wyższe wynagrodzenia w budżetówce od 2026 r. Pracodawcy chcą większej podwyżki dla pracowników

Płaca minimalna w 2026 r. wzrośnie o 3%, ale w budżetówce podwyżka powinna być wyższa. Pracodawcy chcą wyższych wynagrodzeń w sferze budżetowej, aby jakość usług publicznych również rosła.

Nie będzie w tym roku niższego dodatku za pracę w nocy niż w lipcu

W lipcu 2025 r. mamy najniższy dodatek za pracę w nocy. Taka sama kwota będzie obowiązywała w październiku. To miesiące z największą liczbą godzin pracy. Ile wynosi dodatek nocny w tym miesiącu?

Opieka nad małym dzieckiem podczas pracy zdalnej. Co z kontrolą pracodawcy?

Jak pracodawca może skontrolować pracę zdalną pracownika, który w czasie godzin pracy sprawuje bezpośrednią opiekę nad małoletnim dzieckiem (do 4. roku życia), szczególnie gdy dziecko nie ma zapewnionej w tym czasie opieki przez inną osobę (np. nianię, innego członka rodziny, żłobek, przedszkole)?

PPK: od jakiej kwoty nalicza się wpłaty? Czy wczasy pod gruszą, świadczenia urlopowe, nagroda jubileuszowa i zasiłki liczą się do podstawy wymiaru wpłat?

Od jakiej kwoty liczy się wpłaty na PPK? Nie od każdego świadczenia na rzecz uczestnika PPK należy naliczać wpłaty do PPK. To, czy dane świadczenie stanowi podstawę wpłat do PPK, zależy od tego, czy jest ono podstawą wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe. Co z wczasami pod gruszą, świadczeniem urlopowym, nagrodą jubileuszową, zasiłkami i urlopem wychowawczym?

REKLAMA

Odmowa renty wdowiej: 7 powodów odmowy renty wdowiej przez ZUS

Otrzymałaś odmowę przyznania renty wdowiej przez ZUS? Sprawdź, jakie są najczęstsze powody niepozwalające na wypłatę nowego świadczenia. Jeśli nie zgadzasz się z rozstrzygnięciem Zakładu, możesz odwołać się do sądu.

Czy jesteśmy gotowi na skrócony tydzień pracy? Jak go sobie wyobrażamy?

Jak sobie wyobrażamy skrócony tydzień pracy? Mniej godzin, ale pięć dni w tygodniu? Więcej godzin i dodatkowy dzień wolny? Ale kiedy, w poniedziałek czy piątek, a może środę? Badacze z Uniwersytetu SWPS przyjrzeli się wyobrażeniom.

Renta wdowia - kiedy pierwsze wypłaty? Terminy wypłat ZUS w lipcu i sierpniu

Renta wdowia pozwala na łączenie dwóch świadczeń renty rodzinnej po zmarłym małżonku i świadczenia emerytalno-rentowego. Lipiec to termin pierwszych wypłat renty wdowiej. Kiedy dokładnie ZUS wypłaci świadczenie w lipcu i sierpniu 2025 r.?

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego [projekt]

Podwyżek w samorządzie ciąg dalszy. Wielce prawdopodobne, że tak. Bo ma dojść do dostosowania poziomu maksymalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego oraz dodatku funkcyjnego do zmienionej kwoty bazowej, wynikającej z ustawy budżetowej na rok 2025. Zatem z wyrównaniem od 1 lipca 2025 r. mają obowiązywać nowe maksymalne stawki wynagrodzenia zasadniczego i dodatku funkcyjnego w samorządzie.

REKLAMA

PIP: 350 tysięcy bezpłatnych porad rocznie dla pracodawców. Inspekcja pracy nie tylko kontroluje, ale i pomaga

Działalność PIP to nie tylko kontrole, ale i bezpłatne porady prawne dla pracodawców. Inspekcja pracy wydaje 350 tysięcy porad rocznie, które skierowane są wprost do osób zatrudniających pracowników. Warto korzystać z pomocy PIP.

Gdzie chcą pracować Polacy? Ranking 2025: wymarzonym miejscem pracy branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT

Gdzie w 2025 roku chcą pracować Polacy? Oto ranking branż. Okazuje się, że wymarzonym miejscem pracy jest branża motoryzacyjna. Bije na głowę IT. Czym kierują się pracownicy przy wyborze branży, w której podejmują pracę?

REKLAMA