Tematy - Obowiązki pracodawcy, Obowiązki pracownika - INFOR.PL

Wypadek przy pracy to nagłe zdarzenie następujące w związku z pracą, wywołane przyczyną zewnętrzną i powodujące uraz lub śmierć. Obowiązkiem pracodawcy jest zapobieganie wypadkom przy pracy. W tym celu pracodawca przestrzega przepisy bhp oraz przeprowadza niezbędne badania lekarskie.

Urlop na żądanie pracodawca ma obowiązek udzielić we wskazanym przez pracownika terminie. Pracownik może w ten sposób wykorzystać nie więcej niż 4 dni urlopu w każdym roku kalendarzowym. W powszechnej opinii obowiązek ten ma charakter bezwzględny. Ostateczna decyzja w kwestii wykorzystania przez pracownika urlopu na żądanie należy jednak do pracodawcy. Jakie są najczęstsze problemy pracodawców?

Napoje i posiłki profilaktyczne powinny być zapewniane pracownikom zatrudnionym w szczególnie uciążliwych warunkach. Koszty ich pokrywa pracodawca. Szczegółowe uregulowania w tym zakresie zawarte są w rozporządzeniu w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów.

Pierwszy urlop wypoczynkowy przysługuje pracownikowi wykonującemu pracę na podstawie umowy o pracę jeszcze w roku kalendarzowym podjęcia pracy. Jak nabywa się prawo do pierwszego urlopu? W jakim wymiarze przysługuje pracownikowi pierwszy urlop wypoczynkowy?

Rutyna i nawykowe działania podwładnych mogą stanowić przyczynę braku wzrostu wydajności pracy zespołu. Co może zrobić szef doświadczonego zespołu, aby jego praca stała się bardziej wydajna? Jak zwalczać nawyki pracowników?

Pracodawca może mieć obowiązek zapłacenia za urlop pracownika w przypadku, gdy ten poniósł koszty na zamierzony urlop, a pracodawca przesunął lub przerwał zaplanowany wypoczynek. Odpowiedzialność pracodawcy jest w tym przypadku podyktowana okolicznościami, jakie wpłynęły na jego decyzję.

Zgłoszenie zleceniobiorcy – absolwenta studiów wyższych do ZUS powinno nastąpić od dnia ukończenia studiów, którym jest dzień złożenia egzaminu dyplomowego. Nie ma przy tym znaczenia zamiar kontynuowania studiów przez zleceniobiorcę z tytułem licencjata.

Pracodawca może rozwiązać stosunek pracy z przyczyn niedotyczących pracowników w drodze wypowiedzenia zawierając porozumienie z zakładową organizacją związkową. Pracownikowi z tytułu rozwiązania stosunku pracy w ramach zwolnień grupowych przysługuje odprawa pieniężna.

Ochrona pracy młodocianych obejmuje ochronę osób, które ukończyły 16 lat, a nie przekroczyły 18 lat. Podobnie jak ochrona pracy kobiet przewidziana jest ze względu na szczególne cechy tych grup pracowników. W tym celu sporządzono wykaz prac wzbronionych młodocianym.

Co pracodawca powinien konsultować ze związkami zawodowymi?Zgodnie z przepisami prawa pracy związek zawodowy ma prawo do zajmowania stanowiska w wielu sprawach pracowniczych. Pracodawcy, u których działają zakładowe organizacje związkowe, muszą doskonale znać przypadki, w których współpraca z nimi jest konieczna. Pominięcie procedury konsultacyjnej przez pracodawcę może nieść ze sobą negatywne konsekwencje.

Dnia 17 czerwca 2013 r. weszły w życie zmiany dotyczące urlopu macierzyńskiego, a także wprowadzona została nowa instytucja – urlop rodzicielski, do skorzystania z której mają prawo zarówno matki, jak i ojcowie. Nowelizacja ta wprowadza też wiele nowych obowiązków dla pracodawców.

Układ zbiorowy pracy co do zasady wchodzi w życie z dniem zarejestrowania. Stronom układu przysługuje jednak uprawnienie do określenia innej daty, lecz nie może być to data poprzedzająca dzień rejestracji.

Prace szczególnie niebezpieczne wymieniają przepisy bhp. Określa je między innymi rozporządzenie w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy. Uznanie określonej pracy za pracę szczególnie niebezpieczną powoduje powstanie dodatkowych obowiązków pracodawcy.

Z pewnością większość pracowników jest świadoma faktu, iż w świetle polskiego prawa powszechnego nie można zwolnić pracownicy w ciąży. Nie jest również konieczne wskazywanie powodów, dla których zasada ta jest słuszna i ważna w świetle niepewnej sytuacji społeczno-gospodarczej naszego kraju. A jednak istnieją okoliczności, w których ciężarna pracownica może stracić pracę.

Jakie obowiązki ma pracodawca wobec pracownika przechodzącego na emeryturę lub rentę? W przypadku emerytur ustalanych na nowych zasadach pracodawca ma obowiązek prawidłowego wystawienia zaświadczeń niezbędnych do przyznania emerytury (renty) oraz obliczenia jej wysokości. Na niektórych pracodawcach ciąży również obowiązek udzielenia pomocy pracownikowi w celu skompletowania dokumentacji do przyznania świadczenia.

Zwolnienie dyscyplinarne jest to potoczne określenie rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika. W tym trybie może zostać rozwiązana przez pracodawcę każda umowa o pracę (na przykład: na czas określony, na zastępstwo, na okres próbny), z każdym pracownikiem, nawet szczególnie chronionym przez przepisy prawa pracy.

W myśl kodeksu pracy każda ze stron może rozwiązać za wypowiedzeniem umowę o pracę zawartą na okres próbny lub czas nieokreślony. Nie budzi wątpliwości, iż wypowiedzenie jest jednostronnym oświadczeniem woli. Aby wywarło skutek prawny, musi zostać dostarczone do adresata. Termin doręczenia ma doniosłe znaczenie, w szczególności kiedy pracownik chciałby odwołać się od skutków wypowiedzenia do sądu pracy.

Pracodawca jest zobowiązany dostarczyć pracownikom środki ochrony indywidualnej oraz odzież i obuwie robocze. Środki ochrony indywidualnej to środki noszone bądź trzymane przez pracownika w celu jego ochrony przed jednym lub większą liczbą zagrożeń.

Szkolenia bhp, badania lekarskie, posiłki i napoje profilaktyczne, środki ochrony indywidualnej – o to musi zadbać pracodawca. Jednak to nie wszystkie obowiązki nałożone na pracodawcę przez przepisy BHP. Jakich działań ze strony pracodawcy wymaga ochrona zdrowia pracownika?

Kodeks pracy reguluje czas pracy pracownika. Przysługuje mu w każdej dobie prawo do co najmniej 11 godzin nieprzerwanego odpoczynku. Co dzieje się w sytuacji, gdy odpoczynek dobowy pracownika zostaje przerwany? Jak pracodawca powinien mu to zrekompensować?

Pracodawca nie może dopuścić do pracy pracownika, który nie przeszedł szkolenia w zakresie przepisów oraz zasad bezpieczeństwa i higieny pracy. Szkolenia BHP może przeprowadzać pracodawca lub jednostki organizacyjne prowadzące działalność szkoleniową w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.

Stażysta z urzędu pracy nie zawiera z pracodawcą umowy o pracę, a świadczona w ramach stażu praca nie jest stosunkiem pracy. Stażystom przysługują jednak niektóre uprawnienia pracownicze. Pracodawcy muszą im zapewnić np. część świadczeń wynikających z przepisów bhp czy płatne dni wolne.

Cudzoziemcy mogą wykonywać pracę w Polsce, jeśli posiadają zezwolenie na pracę (chyba, że na mocy przepisów szczególnych nie potrzebują takiego zezwolenia) oraz przebywają legalnie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Brak zezwolenia na pracę i nielegalne przebywanie na terytorium kraju przez cudzoziemca pociąga za sobą dodatkowe obowiązki pracodawcy.

Pracodawca ma prawo odsunąć pracownika od pełnionych obowiązków, jeśli ma uzasadnione podejrzenie stanu nietrzeźwości zatrudnionego. Pracownik, niezgadzający się z decyzją pracodawcy, może poprosić o zbadanie jego stanu trzeźwości, np. alkomatem znajdującym się w zakładzie pracy.

Żaden przepis prawa pracy nie nakłada na pracownika bezwzględnego obowiązku uczestniczenia w każdym szkoleniu wskazanym przez pracodawcę. Pracownik nie może jednak odmówić uczestniczenia w szkoleniach obowiązkowych, takich jak np. szkolenia bhp. Odmowa wzięcia udziału w takim szkoleniu może być uznana za ciężkie naruszenie podstawowych obowiązków pracowniczych. W przypadku dobrowolnych szkoleń/nauki ocena skutków ewentualnej odmowy przez pracownika wzięcia w nich udziału musi być każdorazowo oceniana indywidualnie, tj. w niektórych sytuacjach może stanowić podstawę do rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę za wypowiedzeniem.

Wynagrodzenie osób zatrudnionych na podstawie umów cywilnoprawnych nie podlega ochronie na zasadach przewidzianych dla umów o pracę. W drodze wyjątku do tych potrąceń stosuje się jedynie przepisy dotyczące maksymalnych potrąceń.

Pracodawca ma obowiązek pouczyć pracownika o prawie ubiegania się o świadczenie rehabilitacyjne. Pracodawca jest także zobowiązany do sporządzenia i zgromadzenia dokumentacji dotyczącej świadczenia rehabilitacyjnego oraz, na prośbę pracownika, do przekazania wniosku o to świadczenie do jednostki ZUS. Kompletną dokumentację należy złożyć do ZUS na co najmniej 6 tygodni przed zakończeniem okresu zasiłkowego.

Pracodawca, który chce zatrudnić telepracownika, powinien wcześniej przygotować odpowiednie przepisy wewnątrzzakładowe. Należy do nich zaliczyć m.in. regulamin telepracy, który powinien określać np. sposób kontaktowania się pracodawcy z pracownikiem.

Wynagrodzenie jednego z naszych pracowników, zatrudnionego w pełnym wymiarze czasu pracy, było zajęte w trybie egzekucji sądowej w 2012 r. na zaspokojenie innych należności niż świadczenia alimentacyjne. Z osobą tą w 2012 r. została rozwiązana umowa o pracę za wypowiedzeniem. Sąd przywrócił tego pracownika do pracy i nakazał wypłatę wynagrodzenia za okres pozostawania bez pracy. Obecnie jesteśmy w posiadaniu pisma od komornika, który wznowił postępowanie egzekucyjne wobec tego pracownika. Czy dokonując potrącenia z wynagrodzenia powinniśmy zastosować kwotę wolną od potrąceń obliczoną z minimalnego wynagrodzenia obowiązującego w 2012 r., czy w 2013 r.?

Zawarliśmy z pracownikiem umowę o pracę na czas określony od 1 stycznia do 31 października 2011 r. Po niej podpisaliśmy kolejną umowę na czas określony od 1 listopada 2011 r. do 31 grudnia 2012 r. Następnie zawarliśmy z pracownikiem umowę na czas określony od 1 stycznia do 31 grudnia 2013 r. Kiedy powinniśmy wydać świadectwo pracy? Czy powinniśmy zrobić to w styczniu 2013 r., kiedy minęły 2 lata od zawarcia pierwszej umowy o pracę?

Pracodawcy i zleceniodawcy są zobowiązani do poinformowania ZUS o zatrudnieniu emeryta lub rencisty oraz o kwocie przewidywanego osiągniętego przychodu. Należy to zrobić niezwłocznie po nawiązaniu współpracy z osobą pobierającą takie świadczenie. Po zakończeniu roku pracodawca (zleceniodawca) oraz pracownik (zleceniobiorca) do końca lutego każdego następnego roku muszą zawiadomić ZUS o wysokości uzyskanego przychodu za rok ubiegły.

Zgodnie z Kodeksem pracy wypłata ekwiwalentu za urlop wypoczynkowy jest możliwa, gdy stosunek pracy z danym pracownikiem zostaje rozwiązany lub wygasa, a nie został wykorzystany przysługujący pracownikowi urlop wypoczynkowy.

Pracodawca, wypłacając pracownikowi wynagrodzenie co miesiąc, sporządza listę płac, potwierdzającą naliczenie wynagrodzenia wraz ze wszystkimi obciążeniami publiczno-prawnymi płaconymi zarówno przez pracodawcę, jak i pracownika. Jednak po jej sporządzeniu i wypłacie wynagrodzenia mogą nastąpić różne zdarzenia, powodujące zmianę wysokości należnego wynagrodzenia, np. niezdolność do pracy. Jeżeli takie zdarzenie będzie miało miejsce pod koniec miesiąca i pracownik dostarczy zaświadczenie lekarskie za okres, za który wypłacono pełne wynagrodzenie, to czy pracodawca powinien korygować listę płac?

Kodeks pracy wśród podmiotów odpowiedzialnych w danym zakładzie pracy za stan bezpieczeństwa i higieny pracy wprowadza dodatkową – obok pracodawcy – kategorię osób mogących ponosić taką odpowiedzialność. Są to osoby kierujące pracownikami, a problematykę tę reguluje art. 212 k.p.

Przed pracownikami działów kadrowo-płacowych okres wzmożonej pracy, związanej m.in. z koniecznością terminowego sporządzenia i przekazania zatrudnionym osobom informacji podatkowych. Czas na przygotowanie PIT-11 i PIT-40 upływa 28 lutego 2013 r. Jeśli podatnik złożył płatnikowi wniosek o rozliczenie roczne na druku PIT-12, płatnik powinien we wskazanym terminie rozliczyć należny za niego podatek w PIT-40.

Pracodawca może, bez zgody pracownika, dokonać potrącenia kwoty nadpłaconego wynagrodzenia, jeżeli nadpłata wynika z niezdolności do pracy powstałej po wypłacie wynagrodzenia. Jednak potrącenie nie jest dopuszczalne w sytuacji, gdy niezdolność do pracy trwa ponad 30 dni.

Wykonywanie niektórych rodzajów prac wymaga spełnienia przez pracowników dodatkowych wymogów sanitarnych. Taka sytuacja ma miejsce np. podczas czynności, przy których istnieje możliwość przeniesienia zakażenia na inne osoby.

Przed pracownikami działów kadrowo-płacowych okres wzmożonej pracy, związanej m.in. z koniecznością terminowego sporządzenia i przekazania zatrudnionym osobom informacji podatkowych. Czas na przygotowanie PIT-11 i PIT-40 upływa 28 lutego 2013 r. Jeśli podatnik złożył płatnikowi wniosek o rozliczenie roczne na druku PIT-12, płatnik powinien we wskazanym terminie rozliczyć należny za niego podatek w PIT-40.

Pracodawca odpowiada za prawidłową organizację pracy i ustalenie grafików czasu pracy. Poprawne określenie tych elementów wymaga znajomości kilku wskaźników, m.in. wymiaru czasu pracy w poszczególnych miesiącach.

Stanowisko pracy ma być dostosowane zarówno do rodzaju wykonywanych przez pracownika zajęć, jak i do jego cech osobowych. Pomieszczenie musi też spełniać określone wymagania co do ogrzewania czy klimatyzacji.

Kodeks pracy przewiduje wypłatę wynagrodzenia minimum raz w miesiącu. Nie wyklucza to możliwości wypłacania wynagrodzeń pracowniczych z większą częstotliwością, np. co tydzień lub co 2 tygodnie; 2, 3 lub więcej razy w miesiącu. Sąd Najwyższy w uzasadnieniu wyroku z 4 sierpnia 1999 r. podniósł, że strony stosunku pracy mogą wprowadzać do umowy o pracę dowolne ustalenia, pod warunkiem że nie będą one mniej korzystne dla pracownika niż obowiązujące normy prawne (art. 18 k.p.). Żaden przepis prawa ani charakter (natura) stosunku pracy lub zasady współżycia społecznego nie stoją na przeszkodzie, aby strony umowy o pracę uzgodniły wcześniejszy niż wynikający z art. 85 § 2 k.p. termin płatności wynagrodzenia za pracę (I PKN 191/99, OSNP 2000/22/814).

W przeważającej większości pracownicy będący w okresie wypowiedzenia świadczą pracę na rzecz pracodawcy. Jednak zdarzają się sytuacje, kiedy pracodawca z określonych przyczyn zechce zwolnić pracownika z tego obowiązku. W takiej sytuacji pracownik mimo nieświadczenia pracy powinien otrzymać wynagrodzenie. Nasuwa się pytanie, w jaki sposób należy obliczać wynagrodzenie za okres zwolnienia ze świadczenia pracy, gdyż przepisy nie regulują tej kwestii.

Obecnie można zawrzeć z tym samym pracownikiem dwie następujące po sobie umowy na czas określony, a trzecia z kolei powinna zostać zawarta już na czas nieokreślony. Inne regulacje w tym zakresie obowiązywały od 22 sierpnia 2009 r. do 31 grudnia 2011 r., kiedy do przedsiębiorców miała zastosowanie ustawa antykryzysowa. W czasie obowiązywania ustawy antykryzysowej można było podpisać z pracownikiem dowolną liczbę umów na czas określony, które łącznie nie mogły trwać dłużej niż 24 miesiące.

Nasz pracownik niedługo osiągnie 65 lat i ma zamiar złożyć do ZUS wniosek o przyznanie emerytury. Czy jako pracodawca jesteśmy zobowiązani do skompletowania wniosku o emeryturę? Jeśli tak, to jakiego rodzaju dokumenty (zaświadczenia) będziemy zobowiązani wystawić pracownikowi w postępowaniu o przyznanie emerytury?

Obowiązek wypłaty wynagrodzenia ciąży na pracodawcy nawet wtedy, gdy pracownik przepracował tylko jeden dzień w miesiącu, a przez pozostałą jego część chorował. Szczególną sytuacją jest przypadek, gdy pracownik choruje 30 dni w miesiącu 31-dniowym.

Od 1 stycznia 2012 r. płatnicy składek nie mają już obowiązku przekazywania ubezpieczonym co miesiąc informacji o kwocie należnych za nich składek. Obecnie informacje o należnych za ubezpieczonego składkach płatnik ma obowiązek przekazać im w formie rocznego zestawienia, w którym dane muszą być przedstawione w podziale na poszczególne miesiące. Na żądanie ubezpieczonego informacja musi być przekazywana przez płatnika częściej, jednak nie częściej niż raz na miesiąc.

Od 24 stycznia br. obowiązuje nowy formularz DEK-I-u, w którym pracodawcy będą wykazywać ewentualne obniżenia wpłat na PFRON. Zmieniły się ponadto wzory istniejących deklaracji oraz informacji miesięcznych i rocznych. Z dotychczasowych formularzy pracodawcy powinni korzystać za miesiące do maja br. Do 20 lipca br. będą zmuszeni dokonać ich korekty. Ponadto rozszerzono kompetencje kontrolne PFRON w zakresie dofinansowania kosztów płacy zatrudnianych osób niepełnosprawnych.

Czy osoba świadcząca pracę na podstawie np. umowy zlecenia będzie miała prawo do świadczeń z tytułu wypadku przy pracy.

Obowiązki pracodawcy, Obowiązki pracownika

Wypadek przy pracy

Urlop na żądanie – najczęstsze problemy pracodawców

Napoje i posiłki profilaktyczne

Pierwszy urlop wypoczynkowy

Jak radzić sobie z rutyną i nawykami pracowników?

Pracodawca może mieć obowiązek zapłacenia za urlop pracownika

Zgłoszenie zleceniobiorcy – absolwenta studiów wyższych do ZUS

Redukcja zatrudnienia, czyli zwolnienia grupowe

Ochrona pracy młodocianych

Kiedy opinia, kiedy zgoda

Nowe obowiązki pracodawców w związku z wydłużeniem urlopów macierzyńskich od 17 czerwca 2013 r.

Układ zbiorowy pracy – wejście w życie

Prace szczególnie niebezpieczne

Rozwiązanie umowy o pracę z ciężarną pracownicą

Emerytury i renty - obowiązki pracodawcy

Zwolnienie dyscyplinarne - obowiązki pracodawcy

Doręczenie wypowiedzenia umowy o pracę

Środki ochrony indywidualnej

BHP – podstawowe informacje dla pracodawców

W jaki sposób pracodawca powinien udzielić równoważnego okresu odpoczynku, jeżeli doszło do jego naruszenia

Szkolenia BHP - kto je prowadzi

Stażysta z urzędu pracy - uprawnienia pracownicze

Zatrudnienie cudzoziemca – obowiązki

Ocena trzeźwości pracownika

Jakie obowiązki ma pracodawca, gdy pracownik się dokształca

Potrącenia z umowy cywilnoprawnej

Jak prawidłowo sporządzić dokumentację do przyznania świadczenia rehabilitacyjnego

Ogólne zasady wprowadzania telepracy

Jaką kwotę wolną od potrąceń zastosować przy potrąceniu z wynagrodzenia za 2012 r. wypłaconego w 2013 r.

Kiedy trzeba wydać świadectwo pracy, jeżeli pierwszą umowę na czas określony zawarto przed nowelizacją przepisów

Zaświadczenia dla emerytów i rencistów o uzyskanym przychodzie – jakie obowiązki ma pracodawca

Na jakich zasadach pracodawca może korzystać z rzeczy pracownika

Kiedy Kodeks pracy umożliwia wypłatę ekwiwalentu za urlop?

Korekta listy płac - kiedy jest niezbędna

Odpowiedzialność kierowników za stan bhp w zakładzie pracy

Praktyczna instrukcja wypełniania PIT-11 i PIT-40 za 2012 r.

Kiedy jest niezbędna korekta listy płac

Kiedy pracownik musi wykonać badania sanitarno-epidemiologiczne

Rozliczenie roczne w PIT-11 i PIT-40 za 2012 r.

Wymiar czasu pracy w poszczególnych miesiącach 2013 r.

Jakie wymagania powinny spełniać pomieszczenia pracy

Częstotliwość wypłaty wynagrodzenia

Wypadek podczas dyżuru

Poznaj dwa sposoby obliczania wynagrodzenia za okres zwolnienia ze świadczenia pracy

Liczenie limitu umów na czas określony

Jakie obowiązki ma pracodawca wobec pracownika ubiegającego się o przyznanie emerytury

Jak obliczyć wynagrodzenie za 1 dzień pracy

Jak sporządzić zbiorczą informację o składkach zapłaconych w 2012 r.

Od 24 stycznia 2013 r. nowe uprawnienia kontrolne PFRON i zmiany we wzorach informacji i deklaracji wpłat

Wypadki osób wykonujących pracę na innej podstawie niż umowa o pracę