REKLAMA

REKLAMA

Kategorie
Zaloguj się

Zarejestruj się

Proszę podać poprawny adres e-mail Hasło musi zawierać min. 3 znaki i max. 12 znaków
* - pole obowiązkowe
Przypomnij hasło
Witaj
Usuń konto
Aktualizacja danych
  Informacja
Twoje dane będą wykorzystywane do certyfikatów.

Odpowiedzialność karna pracodawców za naruszenie przepisów bhp

Odpowiedzialność karna pracodawcy - naruszenie przepisów bhp. /Fot. Fotolia
Odpowiedzialność karna pracodawcy - naruszenie przepisów bhp. /Fot. Fotolia
ShutterStock

REKLAMA

REKLAMA

Odpowiedzialność karna pracodawców za naruszenie przepisów bhp została uregulowana w Kodeksie karnym. Pracodawca odpowiada za narażenie pracownika na utratę życia lub zdrowia oraz za niezawiadomienie o wypadku przy pracy.

Przestępstwa pracodawców z zakresu bhp w swojej części szczególnej określa Kodeks karny. O odpowiedzialności pracodawców za naruszenie przepisów bhp traktuje rozdział XXVIII „Przestępstwa przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową”. Gdy naruszenie przepisów bhp przez osobę odpowiedzialną za stan bhp w danym zakładzie pracy nosi znamię przestępstwa, inspektor pracy powiadamia prokuratora o podejrzeniu popełnienia przestępstwa.

REKLAMA

Autopromocja

Niedopełnienie obowiązków bhp

Zgodnie z art. 220 Kodeksu karnego osoba będąca odpowiedzialną za bezpieczeństwo i higienę pracy powinna wypełniać wynikające z tego tytułu obowiązki. Przestępstwo narażenia pracownika na utratę życia lub zdrowia można popełnić umyślnie (sprawca przewiduje możliwość narażenia życia lub zdrowia pracownika, lecz godzi się z tym, bądź, mimo braku podstaw, przypuszcza, że takie narażenie nie nastąpi) oraz nieumyślnie (naruszając obowiązki, nie przewiduje sprowadzenia zagrożenia mimo tego, że mógł i powinien to przewidzieć). Pracodawca naruszając swoje obowiązki, naraża pracownika na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu, w związku z tym podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.

Polecamy również serwis: Wypadki przy pracy i choroby zawodowe

Ustawa przewiduje niższą karę, jeśli sprawca działa nieumyślnie. Podlega wówczas grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku. Natomiast sprawca, który dobrowolnie uchylił grożące niebezpieczeństwo, w ogóle nie podlega karze.

Przedmiotem ochrony art. 220 Kodeksu karnego są prawa osoby pozostającej w stosunku pracy w rozumieniu art. 22 § 1 Kodeksu pracy, a więc w takim stosunku, jaki - uwzględniając jego rzeczywiste cechy - jest lub powinien być nawiązany przez dokonanie jednej z czynności prawnych określonych w art. 2 Kodeksu pracy. Przepis ten wyjaśnia także, kim jest pracownik (uchwała Sądu Najwyższego z dnia 15 grudnia 2005 r., sygn. akt I KZP 34/05).

Dalszy ciąg materiału pod wideo

Pracownikiem w rozumieniu wspomnianego przepisu jest osoba określona w art. 2 Kodeksu pracy (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 13 kwietnia 2005 r. sygn. III KK 23/05). Zgodnie z Kodeksem pracy pracownikiem jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Oznacza to, że tylko do niedopełnienia obowiązków bhp wobec takich osób odnosi się odpowiedzialność karna z art. 220 Kodeksu karnego.

Porównanie art. 160 Kodeksu karnego i art. 220 Kodeksu karnego

Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 12 grudnia 2012 r. (V KK 64/12) uznał, że przestępstwa określone w art. 220 Kodeksu karnego mają charakter typów kwalifikowanych w stosunku do odpowiadających im typów unormowanych w art. 160 Kodeksu karnego (narażenie człowieka na bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo ciężkiego uszczerbku na zdrowiu), ze względu na sprecyzowanie w art. 220 § 1 Kodeksu karnego normatywnego źródła obowiązku sprawcy jako gwaranta niezaistnienia skutku, a także na zawężeniu kręgu potencjalnych pokrzywdzonych. Między typami przestępstw z art. 220 § 1 lub 2 Kodeksu karnego (leges speciales) a odpowiadającymi im typami określonymi w art. 160 Kodeksu karnego (leges generales) zachodzi stosunek wykluczania. Zatem jeżeli do śmiertelnego wypadku pracownika doszło w rezultacie niewypełnienia obowiązku zapewnienia warunków bezpiecznej pracy, to odpowiedzialność karną za zaistnienie wypadku może ponosić tylko ta osoba, na której ciążył prawny szczególny obowiązek zapobiegnięcia skutkowi, a więc należąca do kręgu podmiotów przestępstw indywidualnych stypizowanych w art. 220 § 1 i 2 Kodeksu karnego.

Zobacz również: Wykroczenia przeciwko prawom pracownika z zakresu bhp

Zakaz prowadzenia działalności gospodarczej

Gdyby przestępstwa dopuścił się sam pracodawca, sąd może orzec w stosunku do niego zakaz prowadzenia działalności gospodarczej. Wynika to z art. 41 § 4 Kodeksu karnego, zgodnie z którym w razie skazania za przestępstwo popełnione w związku z prowadzeniem działalności gospodarczej sąd może orzec ten zakaz, jeżeli dalsze prowadzenie działalności gospodarczej zagraża istotnym dobrom chronionym prawem.

Wyrok wiążący w postępowaniu cywilnym

Co istotne, prawomocny wyrok skazujący za przestępstwo z art. 220 Kodeksu karnego wiąże sąd w postępowaniu cywilnym (art. 11 Kodeksu postępowania cywilnego), co do tego, że pokrzywdzony był pracownikiem w rozumieniu art. 2 i 22 Kodeksu pracy (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 2 lutego 2010 r., sygn. akt II PK 157/09).

Niezawiadomienie o wypadku

Niezawiadomienie o wypadku przy pracy również powoduje powstanie odpowiedzialności karnej po stronie pracodawcy. W świetle art. 221 Kodeksu karnego przestępstwo można popełnić na 3 sposoby:

  • nie zawiadamiając w terminie właściwego organu o wypadku przy pracy,
  • nie zawiadamiając w terminie właściwego organu o chorobie zawodowej,
  • nie sporządzając lub nie przedstawiając wymaganej dokumentacji.

Sprawca pod lega wówczas grzywnie w wysokości do 180 stawek dziennych.

Zadaj pytanie: Forum Kadry

Inne przestępstwa przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową

REKLAMA

Warto wspomnieć o innych przestępstwach przeciwko prawom osób wykonujących pracę zarobkową, które zostały określone w tym samym rozdziale Kodeksu karnego. Zgodnie z art. 218 Kodeksu karnego osoba wykonująca czynności w sprawach z zakresu prawa pracy i ubezpieczeń społecznych, która złośliwie lub uporczywie narusza prawa pracownika wynikające ze stosunku pracy lub ubezpieczenia społecznego, podlega karze grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Jeśli taka osoba odmawia ponownego przyjęcia do pracy w przypadku, gdy sąd orzekł na korzyść pracownika o przywróceniu do pracy, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do 1 roku.

Co więcej, osoba zobowiązana orzeczeniem sądu do wypłaty wynagrodzenia za pracę lub innego świadczenia ze stosunku pracy powinna wykonać ten obowiązek. W przeciwnym razie może ponieść odpowiedzialność karną. Podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 3.

W świetle art. 219 Kodeksu karnego osoba naruszająca przepisy prawa o ubezpieczeniach społecznych, która nie zgłasza, nawet za zgodą zainteresowanego, wymaganych danych albo zgłasza nieprawdziwe dane mające wpływ na prawo do świadczeń albo ich wysokość, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.

Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 6 czerwca 1997 r. Kodeks karny (Dz.U. z 1997 Nr 88, poz. 553 z późn. zm.)

Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz.U. z 1998 Nr 21, poz. 94 z późn. zm.)

Autopromocja

REKLAMA

Źródło: INFOR

Oceń jakość naszego artykułu

Dziękujemy za Twoją ocenę!

Twoja opinia jest dla nas bardzo ważna

Powiedz nam, jak możemy poprawić artykuł.
Zaznacz określenie, które dotyczy przeczytanej treści:

REKLAMA

QR Code

© Materiał chroniony prawem autorskim - wszelkie prawa zastrzeżone. Dalsze rozpowszechnianie artykułu za zgodą wydawcy INFOR PL S.A.

Uprawnienia rodzicielskie
certificate
Jak zdobyć Certyfikat:
  • Czytaj artykuły
  • Rozwiązuj testy
  • Zdobądź certyfikat
1/10
Ile tygodni urlopu macierzyńskiego można maksymalnie wykorzystać jeszcze przed porodem?
nie ma takiej możliwości
3
6
9 - tylko jeśli pracodawca wyrazi na to zgodę
Następne
Kadry
Zapisz się na newsletter
Zobacz przykładowy newsletter
Zapisz się
Wpisz poprawny e-mail
Nowe, obowiązkowe badania medycyny pracy dla pracowników w 2025 r. Jakie badania dojdą? Od kiedy?

Nowe, obowiązkowe badania medycyny pracy dla pracowników w 2025 r. Jakie badania dojdą? Od kiedy? Co to oznacza dla pracodawców? Lekarz medycyny pracy będzie mógł wystawić skierowanie na dodatkowe, profilaktyczne badania. Jakie?

Premia inflacyjna - dobrowolne wsparcie dla pracowników wolne od podatku i składek

Premia za wyrównanie inflacji ma na celu wsparcie pracowników w trudnych okresach ekonomicznych. To dobrowolne świadczenie wprowadził niemiecki rząd w październiku 2022 r. Pracodawcy mogą wypłacać premię do końca grudnia 2024 r.

Emerytura 1891,37 zł + 400 zł zasiłku stałego z MOPS zmniejsza świadczenie do 127,96 zł. Z 500 zł [Przykłady]

Świadczenie uzupełniające 500 zł to dodatkowe wsparcie dochodowe osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji. Po przekroczeniu progu dochodu 2419,33 zł zaczyna działać mechanizm "złotówka za złotówkę".

Dofinansowanie od pracodawcy do zimowego wypoczynku 2024/2025 nie tylko dla obecnych, ale również dla byłych pracowników i ich rodzin. Komu, na jakich zasadach i w jakiej wysokości przysługuje?

Mowa o świadczeniu urlopowym „wczasy pod gruszą” (które – na takich samych zasadach jak w okresie letnim – może być również pobierane w okresie zimowym) oraz dofinansowaniu zorganizowanego wypoczynku dzieci i młodzieży. Obydwa świadczenia, mogą otrzymać pracownicy i ich rodziny, jak również byli pracownicy, którzy przeszli na emeryturę lub rentę i ich rodziny, których pracodawcy mają obowiązek utworzenia lub dobrowolnie tworzą zakładowy fundusz świadczeń socjalnych, ale nie tylko. Pracownikom, których pracodawcy nie tworzą ZFŚS – pracodawcy również mogą wypłacać świadczenie urlopowe. 

REKLAMA

Wigilia dniem wolnym od pracy. Czy sklepy będą czynne? [projekt ustawy do wglądu]

Projekt ustawy o zmianie ustawy o dniach wolnych od pracy oraz niektórych innych ustaw jest już w Sejmie. Poparcie dla wprowadzenia dnia wolnego od pracy w Wigilię wyraził prezydent Andrzej Duda. Pojawił się także pomysł, żeby Wigilia zastąpiła inny dzień wolny.

Wynagrodzenie zasadnicze nie niższe od wynagrodzenia minimalnego. Będą surowe kary za nieprzestrzeganie przepisów

Projektowana ustawa o minimalnym wynagrodzeniu zmienia zasady określania wysokości wynagrodzenia zasadniczego pracownika. Nowe przepisy zwiększą także sankcje grożące pracodawcy za łamanie praw pracowniczych, w tym dotyczących wynagrodzenia. Projekt ustawy zakłada, że przepisy o ustalaniu wynagrodzenia pracownika wejdą w życie 1 stycznia 2026 r.

Dzień wolny w Wigilię. Czy zastąpi inny dzień wolny od pracy?

W Sejmie jest już projekt ustawy o zmianie ustawy o dniach wolnych od pracy oraz niektórych innych ustaw. Projektodawcy proponują ustanowić 24 grudnia – Wigilię Bożego Narodzenia dniem wolnym od pracy. Warto zastanowić się, czy Wigilia nie mogłaby zastąpić innego wolnego dnia, który nie jest dla ludzi tak istotny - uważa minister funduszy i polityki regionalnej Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz.

Komunikat ZUS: Późniejszy termin wyłączenia możliwości wystawiania e-ZLA

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje, że z opóźniony został termin planowanego wyłączenia możliwości wystawiania e-ZLA z Pulpitu Lekarza.

REKLAMA

Komunikat ZUS: Portal PUE/eZUS będzie niedostępny

Zakład Ubezpieczeń Społecznych informuje o konieczności przeprowadzenia prac serwisowych portalu PUE/ZUS. W związku z powyższym portal będzie niedostępny.

Będzie dłuższy termin ważności zaświadczeń lekarskich. Zostaną też określone wzory mLegitymacji osoby niepełnosprawnej

Już wkrótce zmienią się przepisy rozporządzenia o orzekaniu o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności. Zostanie wydłużony termin ważności zaświadczeń lekarskich. Ponadto określone zostaną wzory mLegitymacji osoby niepełnosprawnej.

REKLAMA