Karta nauczyciela, Stosunek pracy

Planowana reforma Państwowej Inspekcji Pracy stanowi istotny punkt zwrotny dla polskiego rynku pracy, znacząco wpływając na sposób funkcjonowania współpracy B2B oraz umów zlecenia. Czy i jak zmieni się sytuacja setek tysięcy zatrudnionych i czy dojdzie do tego, że Inspektorzy pracy będą jak sądy pracy - będą mogli ustalić stosunek pracy?

Redakcja Infor zgłosiła się do Krajowej Sekcji Oświaty i Wychowania NSZZ „Solidarność” z prośbą o komentarz do najnowszych zmian wdrożonych w Karcie Nauczyciela. Zmiany wchodzą w życie 13 grudnia 2025 r. a same przepisy mają ogromny wpływ na sytuację prawną i zatrudnieniową nauczycieli. Poniżej prezentujemy odpowiedź, którą otrzymaliśmy bezpośrednio od NSZZ "Solidarność", z której wynika m.in., że wprowadzono nowy, znacznie silniejszy mechanizm kształtowania warunków pracy w oświacie, który w wielu miejscach może zastąpić lub ograniczyć znaczenie dotychczasowych regulaminów wynagradzania nauczycieli przyjętych przez JST lub ministerstwa. Czy w szkołach będzie więc rewolucja regulacji wewnętrznych (UZP) a nauczyciele będę mogli domagać się więcej?

W ostatnim czasie pojawiły się propozycje legislacyjne, które mają na celu wzmocnienie roli Państwowej Inspekcji Pracy (PIP) poprzez nadanie jej uprawnień do stwierdzania istnienia stosunku pracy w sytuacji, gdy zawarto umowę cywilnoprawną. Projekt ustawy, który umożliwia inspektorom PIP wydanie decyzji administracyjnej, która jest natychmiast wykonalna, ma na celu poprawę sytuacji osób wykonujących pracę zarobkową i efektywniejsze egzekwowanie przepisów prawa pracy. Jednakże, wprowadzanie takich uprawnień budzi poważne wątpliwości co do zgodności z konstytucyjnymi zasadami prawa, w tym z zasadą demokratycznego państwa prawnego, które gwarantuje równość stron w postępowaniach administracyjnych. Poniżej szczegółowa analiza eksperta w zakresie przedmiotowej propozycji.

Po wyroku Sądu Najwyższego w sprawie nadgodzin nauczycieli, ZNP przygotował wzór wezwania do zapłaty wynagrodzenia za pracę w godzinach nadliczbowych. Nauczycielom przysługuje też zadośćuczynienie za brak odpoczynku dobowego i tygodniowego. Gdzie nauczyciele mogą uzyskać pomoc prawną?

Nie można zastępować umów o pracę umowami zlecenia. Mimo to zdarza się, że pracodawcy zastępują umowy o pracę umowami zlecenia lub traktują je jak uzupełnienie stosunku pracy, co może być potraktowane jako próba obejścia prawa. Za takie praktyki grozi kara grzywny do 30 tys. zł.

Niedługo wejdą w życie zmiany przepisów Karty Nauczyciela. Więcej osób będzie mogło skorzystać z wcześniejszej emerytury dla nauczycieli. Nauczyciele będą jednak musieli spełnić kilka warunków. Kiedy można złożyć wniosek o wcześniejszą emeryturę?

Jednym ze sposobów rozwiązania umowy o pracę jest jej wypowiedzenie. Pracownik dokonujący wypowiedzenia musi zadbać o zachowanie pewnych warunków. Jakich?

Wypowiedzenie umowy o pracę przez pracownika jest jednym ze sposobów rozwiązania stosunku pracy. Jaka powinna być treść prawidłowo sporządzonego wypowiedzenia umowy o pracę? Kiedy stosunek pracy zostanie rozwiązany?

Spory w sądach pracy trwają zwykle latami. Do momentu otrzymania prawomocnego orzeczenia, szczególnie w dużych miastach (gdzie jest ogromne obłożenie) - trzeba poczekać w zależności od typu sprawy, od 3 do 5 lat, czy nawet czasami dłużej. Oczywiście wynik sprawy i wyrok nie zawsze będzie zadawalający dla każdej ze strony sporu. Stąd też coraz bardziej popularne stają się mediacje, arbitraże czy też  postępowania pojednawcze w sporach z zakresu prawa pracy. Wydaje się, że lepiej skierować sprawę do komisji pojednawczej niż do sądu pracy. Spór będzie zażegnany znacznie szybciej, taniej i w sposób ugodowy.

Czy radca prawny może wykonywać zawód w ramach stosunku pracy? Ile godzin pracuje radca prawny na etacie? Czy radca prawny może być zatrudniony w jednostce państwowej?

Oprócz zatrudnienia na podstawie umowy o pracę, mianowania, wyboru czy spółdzielczej umowy o pracę, możliwe jest również zatrudnienie w oparciu o powołanie. Jak funkcjonuje to w praktyce i czy to się opłaca?

Zmiany w uprawnieniach pracowniczych nauczycieli od 26 kwietnia 2023 r. Okazuje się, że generalnie nauczyciele nie mają prawa do elastycznej organizacji czasu pracy, takiej jak standardowi pracownicy! Mają jednak prawo do urlopu z powodu działania siły wyższej i do zwolnienia od pracy w celu zapewnienia osobistej opieki lub wsparcia osobie będącej członkiem rodziny lub zamieszkującej w tym samym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.

Umowa zlecenie - czy w 2023 roku będą zmiany? Czym umowa zlecenia różni się od stosunku pracy? Czy umowy zlecenia będą oskładkowane w 2023 roku?