Teraz 30 tys. zł, a wkrótce 50 tys. zł kary za umowę z własnym pracownikiem? Tak, tyle pracodawcę może kosztować umowa zlecenia

• Zatrudnienie na podstawie stosunku pracy
• Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę i umowy zlecenia
• Jak uniknąć zarzutu próby obejścia prawa

Zatrudnienie na podstawie stosunku pracy

Umowa zlecenia i umowa o pracę są różnymi rodzajami umów. Nie ma bezwzględnego zakazu zawarcia umowy zlecenia pomiędzy pracodawcą i jego pracownikiem. Taka umowa może być zawarta, pod warunkiem jednak, że umowa zlecenia nie ma cech umowy o pracę i dotyczy prac rodzajowo innych od wykonywanych przez tego pracownika w ramach umowy o pracę.

Autopromocja

Istotą stosunku pracy jest zobowiązanie pracownika do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę, a pracodawca zobowiązuje się do zatrudniania pracownika za wynagrodzeniem. Zatrudnienie w powyższych warunkach jest zatrudnieniem na podstawie stosunku pracy, bez względu na nazwę zawartej przez strony umowy. Nie jest też dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy właściwych dla stosunku pracy, co podkreślał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 29 listopada 2017 r. (sygn. akt I PK 358/16).

Pracodawca zawierając umowę zlecenia z własnym pracownikiem powinien pamiętać, że nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną przy zachowaniu warunków wykonywania pracy wynikających ze stosunku pracy. Takie działanie stanowi wykroczenie przeciwko prawom pracowniczym.

Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę i umowy zlecenia

Zatrudnienie na podstawie umowy o pracę gwarantuje pracownikowi szereg praw określonych przepisami prawa pracy, a zwłaszcza Kodeksu pracy. Są to w szczególności:

• prawo do wynagrodzenia (minimalne wynagrodzenie za pracę w 2025 r. wynosi 4666 zł);
• wymiar czasu pracy (czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i przeciętnie 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy);
• prawo do urlopu wypoczynkowego (20 lub 26 dni urlopu w zależności od ogólnego stażu pracy);
• uprawnienia związane z rodzicielstwem (urlop macierzyński, urlop rodzicielski, urlop wychowawczy, zwolnienie w celu opieki nad dzieckiem itp.)
• profilaktyczne badania lekarskie;
• szkolenia bhp.

Kwestie związane z umową zlecenia reguluje Kodeks cywilny. Zawierając umowę zlecenia przyjmujący zlecenie (zleceniobiorca) zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie (zleceniodawcy). Umowa zlecenia gwarantuje zleceniobiorcy w zasadzie tylko prawo do wynagrodzenia (minimalna stawka godzinowa w 2025 r. to 30,50 zł) - jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia. Nie obowiązują regulacje dotyczące takich praw pracowniczych jak np. czas pracy czy urlopy wypoczynkowe. W przypadku umowy zlecenia okresu jej wykonywania nie wlicza się do stażu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze, może ją wykonać osoba trzecia, a spory między zleceniodawcą a zleceniobiorcą rozstrzyga sąd cywilny, a nie sąd pracy.

Jak uniknąć zarzutu próby obejścia prawa

Z punktu widzenia pracodawcy jako przedsiębiorcy korzystniejsze jest zatrudnianie na podstawie umowy zlecenia. Nic zatem dziwnego, ze zdarzają się sytuacje, gdy umowa zlecenia zastępuje umowę o pracę – często też zdarza się zatrudnianie własnego pracownika na podstawie takiej umowy. Postępując w ten sposób pracodawca powinien pamiętać o przestrzeganiu zasad, dzięki którym uniknie zarzutu próby obejścia prawa.

Zawierając umowę zlecenia z własnym pracownikiem pracodawca musi zwrócić uwagę, aby:

• umowa zlecenie była zawarta na czynności innego rodzaju niż te, które pracownik wykonuje w ramach umowy o pracę;
• zobowiązania wynikające ze zlecenia nie miały cech charakterystycznych dla stosunku pracy.

Zastosowanie się do tych zasad pozwoli w miarę bezpiecznie zawierać umowy zlecenia z pracownikami. W przeciwnym razie pracodawcy grożą dotkliwe sankcje. Kodeks pracy stanowi bowiem, że jeśli pracodawca lub osoba działająca w jego imieniu zawiera umowę cywilnoprawną w warunkach, w których powinna być zawarta umowa o pracę, podlega karze grzywny od 1000 zł do 30 000 zł. Wkrótce może to się zmienić - Sejm uchwalił ustawę o warunkach dopuszczalności powierzania pracy cudzoziemcom na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, która przewiduje nowelizację Kodeksu pracy. Jeśli Senat ustawy nie zmieni, to za zawarcie umowy cywilnoprawnej zamiast umowy o pracę kara wyniesie nawet 50000 zł.

Autopromocja

Jak optymalizować koszty zatrudnienia

Sprawdź